אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:גריגארי ראספוטין"

קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה
צייכן: רויע רעדאגירונג
אין תקציר עריכה
 
שורה 1: שורה 1:
{{דרעפט}}
'''גריגאָרי יפימאָוויטש ראַספּוטין''' (רוסיש: Григорий Ефимович Распутин; געבוירן בערך 1869, ערמאָרדעט געוואָרן 1916) איז געווען אַ רוסישער פּויער, מיסטיקער און היילער, וועלכער האָט געוואונען אַן אָנגעזעענעם ראָלע ביים הויף פונעם לעצטן רוסישן צאַר, ניקאָלאַי דער צווייטער. ראַספּוטין האָט אויסגעאיבט אַ ריזיגן איינפלוס אויף דער צאַרינע אַלעקסאַנדראַ, ספּעציעל אין פאַרבינדונג מיט דער מחלה פון איר יורש, צאַרעוויטש אַלעקסיי, וועלכער האָט געליטן פון העמאָפיליע.
'''גריגאָרי יפימאָוויטש ראַספּוטין''' (רוסיש: Григорий Ефимович Распутин; געבוירן בערך 1869, ערמאָרדעט געוואָרן 1916) איז געווען אַ רוסישער פּויער, מיסטיקער און היילער, וועלכער האָט געוואונען אַן אָנגעזעענעם ראָלע ביים הויף פונעם לעצטן רוסישן צאַר, ניקאָלאַי דער צווייטער. ראַספּוטין האָט אויסגעאיבט אַ ריזיגן איינפלוס אויף דער צאַרינע אַלעקסאַנדראַ, ספּעציעל אין פאַרבינדונג מיט דער מחלה פון איר יורש, צאַרעוויטש אַלעקסיי, וועלכער האָט געליטן פון העמאָפיליע.


שורה 23: שורה 24:
באַווייז פון ראַספּוטינ'ס אינטערווענצן אויף דער זייט פון די אידן (אויך באַשטעטיגט דורך זיין טאָכטער מאַריאַ ראַספּוטין) נעמען אַריין:
באַווייז פון ראַספּוטינ'ס אינטערווענצן אויף דער זייט פון די אידן (אויך באַשטעטיגט דורך זיין טאָכטער מאַריאַ ראַספּוטין) נעמען אַריין:
# עס עקזיסטירט דאָקומענטאַציע וועגן פּאָגראָמען וואָס זענען פאַרהיטן געוואָרן דורך ראַספּוטינ'ס אינטערווענץ ביים צאַר.
# עס עקזיסטירט דאָקומענטאַציע וועגן פּאָגראָמען וואָס זענען פאַרהיטן געוואָרן דורך ראַספּוטינ'ס אינטערווענץ ביים צאַר.
# די באַפרייאונג פון 200 אידישע דענטיסטן פון הויז-אַרעסט אין סאַנט-פּעטערבורג, אַרויסגעוואָרפן פון זייערע היימען צוליב דיסקרימינאַציע געזעצן.
# ראַספּוטינ'ס אינטערווענץ האָט געהאָלפן באַפרייען אַ גרופּע פון אַרום 200 אידישע דענטיסטן פון הויז־אַרעסט אין סאַנט-פּעטערבורג, אַרויסגעוואָרפן פון זייערע היימען צוליב דיסקרימינאַציע געזעצן. (סימאַנאָוויטש גיט אנצונעמען אַז ער האָט געבעטן דעם צאַר פאַר הילף אין דעם פאַל, וואָס האָט אַפעקטירט 307 דענטיסטן, וועלכע זענען באַדראָט געוואָרן מיט פאַרטרייבונג פון זייערע היימען.)
# אַ סך אידן זענען אַריינגענומען געוואָרן אין אוניווערזיטעטן, אפילו כאָטש די אידישע קוואָטעס זענען געווען פול.
# אַ סך אידן זענען אַריינגענומען געוואָרן אין אוניווערזיטעטן, אפילו כאָטש די אידישע קוואָטעס זענען געווען פול.
# סימאַנאָוויטש באַריכטעט אַז ראַספּוטין האָט פאָרויסגעזאָגט אַז מנחם מענדל בייליס, אַ איד אַקוזירט אין דער 1911 בלוט-בלבול אַפערע, וועט געפונען ווערן אומשולדיג. ראַספּוטין האָט גלייך דערקענט אַז די באַשולדיגונגען זענען אַ שווינדל און געפּרוּאווט צו אינטערווענירן לטובת בייליס.
# סימאַנאָוויטש באַריכטעט אַז ראַספּוטין האָט פאָרויסגעזאָגט אַז מנחם מענדל בייליס, אַ איד אַקוזירט אין דער 1911 בלוט-בלבול אַפערע, וועט געפונען ווערן אומשולדיג. ראַספּוטין האָט גלייך דערקענט אַז די באַשולדיגונגען זענען אַ שווינדל און געפּרוּאווט צו אינטערווענירן לטובת בייליס.
# ראַספּוטין האָט געהאָלפן אידן צו באַקומען ערלויבענישן צו וואוינען אין שטעט, וואו זיי זענען געווען פאַרבאָטן צו וואוינען אינדרויסן פונעם "[[תחום המושב]]" (Pale of Settlement).
# ראַספּוטין האָט געהאָלפן אידן צו באַקומען ערלויבענישן צו וואוינען אין שטעט, וואו זיי זענען געווען פאַרבאָטן צו וואוינען אינדרויסן פונעם "[[תחום המושב]]".


==אהרן סימאַנאָוויטש: זיין סעקרעטאַר און די זכרונות==
==אהרן סימאַנאָוויטש==
אהרן סימאַנאָוויטש, אַ איד, איז געווען איינער פון די פּערזענליכע אַסיסטענטן פון ראַספּוטין. ער איז געבוירן אין 1875 אין קיעוו, וואו ער איז געוואָרן אַ דערפאָלגרייכער דימענטן-סוחר. כּדי צו פאַרבעסערן זיינע געשעפטס-פּראָספּעקטן אין סאַנט-פּעטערבורג, האָט ער זיך אַריינגעקלעפּט צווישן מיטגלידער פון דער אַריסטאָקראַטיע, אָפט דורך זיינע געשעפטן אין טייערע צירונגען און דורך אָפענען אייגענע גאַמבלינג קלובן.
אהרן סימאַנאָוויטש, אַ איד, איז געווען איינער פון די פּערזענליכע אַסיסטענטן פון ראַספּוטין. ער איז געבוירן אין 1875 אין קיעוו, וואו ער איז געוואָרן אַ דערפאָלגרייכער דימענטן-סוחר. כּדי צו פאַרבעסערן זיינע געשעפטס-פּראָספּעקטן אין סאַנט-פּעטערבורג, האָט ער זיך אַריינגעקלעפּט צווישן מיטגלידער פון דער אַריסטאָקראַטיע, אָפט דורך זיינע געשעפטן אין טייערע צירונגען און דורך אָפענען אייגענע גאַמבלינג קלובן.


שורה 44: שורה 45:


==ראַספּוטינ'ס מאָרד==
==ראַספּוטינ'ס מאָרד==
ראַספּוטין איז דערמאָרדעט געוואָרן אין 1916 דורך אַ גרופּע אַריסטאָקראַטן, אַריינגערעכנט פּרינץ פעליקס יוסופּאָוו. וולאַדימיר פּורישקעוויטש, אַ רעכטער דומאַ דעפּוטאַט און אַ ראַדיקאַלער מאָנאַרכיסט, איז געווען אַ קאָנספּיראַטאָר אינעם מאָרד. פּורישקעוויטש, אַ פירער פון דער אַנטיסעמיטישער שוואַרצע הונדערט באַוועגונג, האָט טיילווייז אָרגאַניזירט דעם מאָרד צוליב ראַספּוטינ'ס שטיצע פאַר אידישע רעכט. פּורישקעוויטש האָט געהאַלטן אַ צוויי-שעה רעדע אין דער דומאַ אין נאָוועמבער 1916, וואו ער האָט קלאָר געצילט ראַספּוטינען אַלס דער קאָפּ פון די "טונקעלע כּוחות" וואָס אונטערגראָבן די מדינה.
ראַספּוטין איז דערמאָרדעט געוואָרן אין דעצעמבער 1916 דורך אַ גרופּע אַריסטאָקראַטן, אָרגאַניזירט דורך פּרינץ פעליקס יוסופּאָוו. וולאַדימיר פּורישקעוויטש, אַ רעכטער דומאַ דעפּוטאַט און אַ ראַדיקאַלער מאָנאַרכיסט, איז געווען אַ קאָנספּיראַטאָר אינעם מאָרד. פּורישקעוויטש, אַ פירער פון דער אַנטיסעמיטישער שוואַרצע הונדערט באַוועגונג, האָט טיילווייז אָרגאַניזירט דעם מאָרד צוליב ראַספּוטינ'ס שטיצע פאַר אידישע רעכט. פּורישקעוויטש האָט געהאַלטן אַ צוויי-שעה רעדע אין דער דומאַ אין נאָוועמבער 1916, וואו ער האָט קלאָר געצילט ראַספּוטינען אַלס דער קאָפּ פון די "טונקעלע כּוחות" וואָס אונטערגראָבן די מדינה.


פּרינץ יוסופּאָוו'ס מעמאָאַרן פון 1927, פאַרפאַלענע פּראַכט (Lost Splendor), האָבן שטאַרק איבערגעטריבן די דעטאַלן פון דער אַסאַסינאַציע, אַריינגערעכנט באהויפּטונגען וועגן ראַספּוטינ'ס אימוניטעט קעגן ציאַניד און עטליכע איבערגעלעבטע שיסערייען, כּדי צו שאַפן אַ העראָאישע מעשׂה, וואָס האָט געהאָלפן פאַרקויפן איבער 100,000 עקזעמפּלאַרן אין זיין ערשטן יאָר.
פּרינץ יוסופּאָוו'ס מעמאָאַרן פון 1927, פאַרפאַלענע פּראַכט (Lost Splendor), האָבן שטאַרק איבערגעטריבן די דעטאַלן פון דער אַסאַסינאַציע, אַריינגערעכנט באהויפּטונגען וועגן ראַספּוטינ'ס אימוניטעט קעגן ציאַניד און עטליכע איבערגעלעבטע שיסערייען, כּדי צו שאַפן אַ העראָאישע מעשׂה, וואָס האָט געהאָלפן פאַרקויפן איבער 100,000 עקזעמפּלאַרן אין זיין ערשטן יאָר.