בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,384
רעדאגירונגען
אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:יאבלאנע"
קפיצה לניווט
קפיצה לחיפוש
קיין רעדאגירונג באמערקונג
(בס"ד) צייכן: רויע רעדאגירונג |
אין תקציר עריכה |
||
| (איין צווישנדיגע ווערסיע פונעם זעלבן באַניצער נישט געוויזן) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
'''יאבלאנע''' איז דער אידישער נאָמען פון אַ שטעטל (היינט אַ דאָרף) אין צענטראַלן פּוילן, נאָענט צו וואַרשע. דער נאָמען "יאבלאנע" איז הויפּטזעכליך באַקאַנט צוליב צוויי הויפּט סיבות: די חסידישע דינאַסטיע וואָס טראָגט דעם נאָמען, און איר פאַרבינדונג מיט אידישע געשעענישן ביי דער צייט פון חורבן און דעם פּויליש־באָלשעוויסטישן קריג. די נאַמען יאבלאנע און לעגיאָנאָוואָ (Legionowo) זענען לאַנג גענוצט געוואָרן צוזאַמען ביי דער צווישן־מלחמה תקופה. | '''יאבלאנע''' (פּויליש: Jabłonna) איז דער אידישער נאָמען פון אַ שטעטל (היינט אַ דאָרף) אין צענטראַלן פּוילן, נאָענט צו וואַרשע. דער נאָמען "יאבלאנע" איז הויפּטזעכליך באַקאַנט צוליב צוויי הויפּט סיבות: די חסידישע דינאַסטיע וואָס טראָגט דעם נאָמען, און איר פאַרבינדונג מיט אידישע געשעענישן ביי דער צייט פון חורבן און דעם פּויליש־באָלשעוויסטישן קריג. די נאַמען יאבלאנע און '''לעגיאָנאָוואָ''' (Legionowo) זענען לאַנג גענוצט געוואָרן צוזאַמען ביי דער צווישן־מלחמה תקופה. | ||
==געאָגראַפיע און געמיינדע== | ==געאָגראַפיע און געמיינדע== | ||
| שורה 7: | שורה 7: | ||
==די חסידישע דינאַסטיע פון יאבלאנע== | ==די חסידישע דינאַסטיע פון יאבלאנע== | ||
[[טעקע:Ohel Jakuba Tauba z Jablonny-Ohel of Jakub Taub from Jablonna-02.JPG|קליין|אוהל פון רבי יעקב פון יאבלאנע אין ווארשעווער בית החיים]] | |||
די חסידישע דינאַסטיע פון יאבלאנע איז געווען אַן אָפּצווייג פון דער עלטערער חסידות קוזמיר. די דינאַסטיע איז געווען פאַרבונדן מיט דעם נאָמען ניישטאט (Nowe Miasto) איידער זי האָט זיך באַזעצט אין יאבלאנע. | די חסידישע דינאַסטיע פון יאבלאנע איז געווען אַן אָפּצווייג פון דער עלטערער חסידות קוזמיר. די דינאַסטיע איז געווען פאַרבונדן מיט דעם נאָמען ניישטאט (Nowe Miasto) איידער זי האָט זיך באַזעצט אין יאבלאנע. | ||
| שורה 46: | שורה 47: | ||
• ער איז נפטר געוואָרן אין 1986 און איז באַגראָבן געוואָרן צווישן די גרינדער פון כפר חסידים. | • ער איז נפטר געוואָרן אין 1986 און איז באַגראָבן געוואָרן צווישן די גרינדער פון כפר חסידים. | ||
== | ==לאַגער אין יאבלאנע (1920)== | ||
דער | ביים פּויליש־באָלשעוויסטישן קריג אין 1920, איז אַן אינטערנירונגס־לאַגער (Camp in Jabłonna) אויפגעשטעלט געוואָרן אין די געוועזענע צאַרישע קאַזאַרמען אין לעגיאָנאָוואָ. דאָרט זענען אינטערנירט געוואָרן טויזנטער אידישע סאָלדאַטן פון דער פּוילישער אַרמיי פאַרן פּרעטעקסט פון קאָאָפּעראַציע מיט די באָלשעוויקעס. דער לאַגער האָט עקזיסטירט פון 13טן אויגוסט ביזן 9טן סעפּטעמבער 1920{{הערה|1=https://apcz.umk.pl/APH/article/view/37034}}. | ||
==לעגיאָנאָוואָ געטאָ== | |||
די צאָל יידישע איינוואוינער אין לעגיאָנאָוואָ פאַר דער מלחמה איז נישט געווען באַקאַנט, אָבער איז געווען ווייניגער פון 400. דעם 15טן נאָוועמבער 1940, האָבן די דייטשן געגרינדעט דעם געטאָ אויפן טעריטאָריע פונעם פאָלוואַרק לודוויסין. דער געטאָ איז אויך אַמטפּאָליש צייטווייליג גערופן געוואָרן יאבלאנע צוליב זיין נאָענטקייט צו דער יאבלאנע גרענעץ. | |||
אַ יודענראַט מיט 12 מיטגלידער איז געגרינדעט געוואָרן אין פעברואַר 1940, מיט חיל ראָזענבערג אַלס פאָרזיצער. עס זענען דאָרט קאָנצענטרירט געוואָרן יידן פון לעגיאָנאָוואָ, יאַבלאָנאַ, הענריקאָוו, און פיל פליטים פון אַנדערע שטעטלעך, ווי נאָווי דוואָר און פּולטוסק. עס האָבן אין געטאָ געוואוינט אַרום 2,500 יידן אין דעצעמבער 1940. | |||
דער געטאָ איז געווען נישט פאַרצוימט, אָבער דאָס אַריבערגיין די גרענעצן איז געווען שטרענג פאַרבאָטן, מיט שלאַק-צימערן וואָס האָבן געהאַט די אויפשריפט: "Jüdische Gegend. Polen und Wehrmacht Eintritt verboten". יידן האָבן געאַרבעט פאַר די דייטשן אין צוואַנגס-אַרבעטס-לאַגערן אין פּיעקעלקאָ און זשעראַן, און אַפילו אין אַ לאַגער אין יאַבלאָנאַ צו בויען וועלער אַרום דער וויסלע. | |||
די באַדינגונגען זענען געווען שווער, מיט יידן וואָס האָבן געוואוינט אין "בנינים וואָס זענען נאָך אין בוי". אַן עפּידעמיע פון טייפוס האָט אויסגעבראָכן אין אָקטאָבער 1941. | |||
די ליקווידאַציע פונעם געטאָ אין לודוויסין איז געשען דעם 4טן אָקטאָבער 1942, אין טאָג פון שמחת תּורה. די יידן זענען געצוווּנגען געוואָרן זיך צונויפצוקלייבן אויף כראָברי-גאַס, דערנאָך גענומען געוואָרן צו דער ראַדזשימין באַן-סטאַנציע און דעפּאָרטירט געוואָרן צום טרעבלינקער טויט-לאַגער. אַרום 70 מענטשן, אַריינגערעכנט דער יודענראַט פאָרזיצער חיל ראָזענבערג און דער פּאָליציי קאָמאַנדיר פעלדמאַן, זענען אומגעבראַכט געוואָרן ביי דער אַקציע. | |||
*https://sztetl.org.pl/he/towns/l/1364-legionowo-lgyvnvbv/99-hystvryh/138355-history-of-community | |||
[[he:יבלונה (מחוז לגיונובו)]] | [[he:יבלונה (מחוז לגיונובו)]] | ||