אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:ספארטא"

קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
786 בייטן אראפגענומען ,  פֿאַר 1 חודש
אין תקציר עריכה
צייכן: רויע רעדאגירונג
שורה 39: שורה 39:
ספרטה'ס דאָמינאַנץ איז פאַרטיק געוואָרן נאָך דער מפלה ביי דער שלאַכט פון לעוקטראַ (Leuctra) אין 371 פאַר דער ציווילער רעכנונג, וואָס האָט באַפרייט מעסעניע.
ספרטה'ס דאָמינאַנץ איז פאַרטיק געוואָרן נאָך דער מפלה ביי דער שלאַכט פון לעוקטראַ (Leuctra) אין 371 פאַר דער ציווילער רעכנונג, וואָס האָט באַפרייט מעסעניע.


==ספּאַרטאַ און די אידן: אַברהם־'קאַזינס'?==
==ספּאַרטאַ און די אידן==
די באַציאונגען צווישן ספּאַרטאַ און דעם אידישן פאָלק, וואָס זענען מערקווירדיג אין דער גריכישער און אידישער ליטעראַטור, ווערן באַהאַנדלט אין עטליכע מקורים.
אַן אייגנאַרטיגער טעמע פֿונעם העלעניסטישן פּעריאָד איז דער באַהויפּטונג פֿון אַ בלוט־באַציִונג צווישן די ספּאַרטאַנער און די אידן.


===די קרובה-שאַפט טענה===
דער הויפּט־באַווײז קומט פון דרײ בריוו רעקאָרדירט אין ספר מכּבים א' (און אויך בײַ יוסף פלאַוויוס). דער ערשטער בריוו (פונעם קעניג אַרעוס I פון ספּאַרטאַ צו דעם ייִדישן כּהן־גדול [[חוניו]] I, אַרום 309–265 פאַר דער ציווילער רעכנונג) באַהויפּט אַז די ספּאַרטאַנער און די אידן זענען "ברידער" און שפּראָצן פונעם "שטאַם פון אַברהם". דער בריוו האָט אַפילו געפֿאָדערט אַ געמיינשאַפט פון סחורות: "אײער פי און אײערע סחורות זענען אונזערע, און אונדזערע זענען אייערע".
די עיקר-באַווייז פאַר אַזאַ קרובה-שאַפט קומט פון דריי בריוו רעקאָרדירט אין ספר חשמונאים א' (1 Maccabees), וואָס שילדערן אַ דיפּלאָמאַטישע קאָרעספּאָנדענץ צווישן אידישע און ספרטאַנער פירער.
 
# דער ערשטער בריוו (פון אַרעוס I): דער בריוו איז אַנגעבליך געשיקט געוואָרן דורך קעניג אַרעוס I פון ספרטה (309–265 פאַר דער ציווילער רעכנונג) צום אידישן כהן גדול [[חוניו]] (Onias).
# די טענה: אַרעוס רופט אָניאַס "ברודער" און טענה'ט אַז ביידע פעלקער, ספּאַרטיאַטן און אידן, זענען קרובים און שטאמען פון אַברהם. דער בריוו האָט געהאלטן אַז דאָס איז געפונען געוואָרן אין אַן אַלטן דאָקומענט.
# די פאָרשלאָג: אַרעוס האָט פאָרגעלייגט אַ פולע בונד, זאָגנדיג: "אייערע בהמות און אייער פאַרמעגן זענען אונזערע, און אונזערע זענען אייערע". דער אויסדרוק פון טיילן "בהמות און פאַרמעגן" איז אָנגעזען ווי אַ סעמיטישער אידיאָם.


שפּעטערע קאָרעספּאָנדענץ האָט פּאַסירט צווישן [[יהונתן החשמונאי]] און דער שפּעטערדיקער כהן גדול, [[שמעון החשמונאי]], און די ספרטאַנער. דער פריערדיגער כהן גדול, [[יאסון]], האָט געזוכט מקלט אין ספרטה צוליב דער געמיינטער קרובה-שאַפט.
שפּעטערע קאָרעספּאָנדענץ האָט פּאַסירט צווישן [[יהונתן החשמונאי]] און דער שפּעטערדיקער כהן גדול, [[שמעון החשמונאי]], און די ספרטאַנער. דער פריערדיגער כהן גדול, [[יאסון]], האָט געזוכט מקלט אין ספרטה צוליב דער געמיינטער קרובה-שאַפט.


===היסטאָרישע און קולטורעלע דעבאַטעס===
די מערהייט פון היינטיגע געלערנטע האַלטן אַז די בריוו זענען פיקטיוו אָדער פאַבריצירט, כאָטש עס איז אַ וואקסנדע מינאָריטעט וואָס גלייבט אין זייער אויטענטישקייט.
די מערהייט פון היינטיגע געלערנטע האַלטן אַז די בריוו זענען פיקטיוו אָדער פאַבריצירט, כאָטש עס איז אַ וואקסנדע מינאָריטעט וואָס גלייבט אין זייער אויטענטישקייט.


נאוויגאציע מעניו