אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:במוצאי מנוחה"

קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה
אין תקציר עריכה
צייכן: רויע רעדאגירונג
 
שורה 14: שורה 14:


==סטרוקטור==
==סטרוקטור==
דער פּיוט "במוצאי מנוחה" איז געבויט פון אַן עפענונגס-סטאַנצע און זיבן ווייטערדיגע סטאַנצעס. יעדער סטאַנצע באַשטייט פון דריי שורות. די אָנהייב-ווערטער פון די שורות פון די זיבן סטאַנצעס שאַפן אַן אַלפאַבעטישן אַקראָסטיכאָן. דער ערשטער סטאַנצע פונעם ליד איז נישט אַריינגערעכנט אינעם אַקראָסטיכאָן.
דער פּיוט "במוצאי מנוחה" איז געבויט פון אַן עפענונגס-סטראָף און זיבן ווייטערדיגע סטראָפן. יעדער סטראָף באַשטייט פון דריי שורות. די אָנהייב-ווערטער פון די שורות פון די זיבן סטראָפן שאַפן אַן אַלפאַבעטישן [[אקראסטיך|אַקראָסטיך]]. דער ערשטער סטראָף פונעם פיוט איז נישט אַריינגערעכנט אינעם אַקראָסטיכאָן.


אַ באַזונדערע אייגנשאַפט אין דער סטרוקטור איז ווי די אותיות נו"ן (נ) און סמ"ך (ס) ווערן אַריינגעלייגט צוזאַמען אין איין שורה אין דעם אויסדרוק "נָא שַׂגְּבֵם", וואו דער לינקס-ווייזנדיגער שי"ן (שׂ) דינט ווי אַ סמ"ך, כדי צו דערגרייכן אַ סך-הכּל פון 21 שורות פאַרן אַקראָסטיכאָן. רבי פינחס פון קאָריץ האָט דערקלערט דעם צונויפפאָר פון די אותיות נו"ן און סמ"ך, אַז דאָס איז אַ רמז צו דער דערמאנונג פון אַ נס, וואָס געפינט זיך אויך אין אַנדערע ערטער פונעם סליחה (ווי "תראם נסיך", "ויודו פלאיך", "מפליא פלאות"){{הערה|{{אוצר החכמה|רבי פנחס שפירא מקוריץ|אמרי פנחס השלם|145560|page=162|באנד=חלק א'|מקום הוצאה=בני ברק תשס"ג|עמ=קסד|לינק טעקסט=סליחות, אות תנ"ג}}.}}.
אַ באַזונדערע אייגנשאַפט איז ווי די אותיות נו"ן (נ) און סמ"ך (ס) ווערן אַריינגעלייגט צוזאַמען אין איין שורה אין דעם אויסדרוק "נָא שַׂגְּבֵם", וואו דער לינקס-ווייזנדיגער שי"ן (שׂ) דינט ווי אַ סמ"ך, כדי צו דערגרייכן אַ סך-הכּל פון 21 שורות פאַרן אַקראָסטיך. רבי פינחס פון קאָריץ האָט ערקלערט דעם צונויפפאָר פון די אותיות נו"ן און סמ"ך, אַז דאָס איז אַ רמז צו דער דערמאנונג פון אַ "סמיכה לנופלים" און אַ נס, וואָס געפינט זיך אויך אין אַנדערע ערטער פונעם סליחה (ווי "תראם נסיך", "ויודו פלאיך", "מפליא פלאות"){{הערה|{{אוצר החכמה|רבי פנחס שפירא מקוריץ|אמרי פנחס השלם|145560|page=162|באנד=חלק א'|מקום הוצאה=בני ברק תשס"ג|עמ=קסד|לינק טעקסט=סליחות, אות תנ"ג}}.}}.


דער רעפרען פונעם פּיוט איז "לשמוע אל הרינה ואל התפילה" (צו הערן צו דער לויב-ליד און צו דער תפילה), וואָס ווערט געזאָגט נאָך יעדן סטאַנצע. די דאָזיגע ווערטער זענען גענומען פון דער תפילה פונעם קעניג שלמה נאָכן בויען דעם בית המקדש{{הערה|{{תנ"ך|מלכים א|ח|כח}}.}}. אַן אַנדער באַשטימטע שפּראַך-ציר אינעם פּיוט איז דער "צימוד".
דער רעפרען פונעם פּיוט איז "לשמוע אל הרינה ואל התפילה" (צו הערן צו דער לויב-ליד און צו דער תפילה), וואָס ווערט געזאָגט נאָך יעדן סטאַנצע. די דאָזיגע ווערטער זענען גענומען פון דער תפילה פונעם קעניג שלמה נאָכן בויען דעם בית המקדש{{הערה|{{תנ"ך|מלכים א|ח|כח}}.}}. אַן אַנדער באַשטימטע שפּראַך-ציר אינעם פּיוט איז דער "צימוד".
שורה 35: שורה 35:
|הַט אָזְנְךָ מִמָּרוֹם יוֹשֵׁב תְּהִלָּה || בייג איין דיין אויער פון הויכן הימל, דו וואָס זיצט צווישן לויב-געזאַנגען, אַ כינוי פאַר גאָט.
|הַט אָזְנְךָ מִמָּרוֹם יוֹשֵׁב תְּהִלָּה || בייג איין דיין אויער פון הויכן הימל, דו וואָס זיצט צווישן לויב-געזאַנגען, אַ כינוי פאַר גאָט.
|-
|-
|לִשְׁמֹעַ אֶל הָרִנָּה וְאֶל הַתְּפִלָּה || דער רעפרען, גענומען פון קעניג שלמה'ס תפילה ביי דער חנוכת בית המקדש, ווי אַ בקשה צו גאָט צו צוהערן צו אונזערע געבעטן.
|'''לִשְׁמֹעַ אֶל הָרִנָּה וְאֶל הַתְּפִלָּה''' || דער רעפרען, גענומען פון קעניג שלמה'ס תפילה ביי דער חנוכת בית המקדש, ווי אַ בקשה צו גאָט צו צוהערן צו אונזערע געבעטן.
|-
|-
| colspan="2" style="padding:0.2em; border-top:1px solid #999;" |
| colspan="2" style="padding:0.2em; border-top:1px solid #999;" |
שורה 48: שורה 48:
|-
|-
|'''דְּ'''רוֹשׁ נָא דוֹרְשֶׁיךָ בְּדָרְשָׁם פָּנֶיךָ || זוך די וואָס זוכן דיין פּנים, אַ בקשה פאַר רעסיפּראָקאַלע דרישה.
|'''דְּ'''רוֹשׁ נָא דוֹרְשֶׁיךָ בְּדָרְשָׁם פָּנֶיךָ || זוך די וואָס זוכן דיין פּנים, אַ בקשה פאַר רעסיפּראָקאַלע דרישה.
|-
|'''הִ'''דָּרֶשׁ לָמוֹ מִשְּׁמֵי מְעוֹנֶךָ
|-
|'''וּ'''לְשַׁוְעַת חִנּוּנָם אַל תַּעְלֵם אָזְנֶךָ
|-
|-
| colspan="2" style="padding:0.2em; border-top:1px solid #999;" |
| colspan="2" style="padding:0.2em; border-top:1px solid #999;" |
|-
|זוֹחֲלִים וְרוֹעֲדִים מִיּוֹם בּוֹאֶךָ
|-
|-
|'''חָ'''לִים כְּמַבְכִּירָה מֵעֶבְרַת מַשָּׂאֶךָ || ליידנדיג און ציטערנדיג ווי אַ פרוי ביי איר ערשטער געבורט, פון דער לאַסט פון גאָטס כּעס איבער מענטשליכע זינד.
|'''חָ'''לִים כְּמַבְכִּירָה מֵעֶבְרַת מַשָּׂאֶךָ || ליידנדיג און ציטערנדיג ווי אַ פרוי ביי איר ערשטער געבורט, פון דער לאַסט פון גאָטס כּעס איבער מענטשליכע זינד.
|-
|-
|'''טִ'''נּוּפָם מְחֵה נָא || מעק אויס זייער אומבאַשטימטקייט (זינד), וואָס ווערן פאַרגלייכט צו שמוץ.
|'''טִ'''נּוּפָם מְחֵה נָא וְיוֹדוּ פִלְאֶךָ || מעק אויס זייער אומבאַשטימטקייט (זינד), וואָס ווערן פאַרגלייכט צו שמוץ.
|-
|-
| colspan="2" style="padding:0.2em; border-top:1px solid #999;" |
| colspan="2" style="padding:0.2em; border-top:1px solid #999;" |
|-
|יוֹצֵר אַתָּה לְכָל יְצִיר נוֹצָר
|-
|-
|'''כּ'''וֹנַנְתָּ מֵאָז תֶּרֶף לְחַלְּצָם מִמֵּצָר || דו האָסט צוגעגרייט אַ היילונג פון פאָרויס צו ראַטעווען זיי פון נויט; דאָס רעפערירט צו דער תּשובה וואָס איז געווען פאַר דער בריאה פונעם וועלט.
|'''כּ'''וֹנַנְתָּ מֵאָז תֶּרֶף לְחַלְּצָם מִמֵּצָר || דו האָסט צוגעגרייט אַ היילונג פון פאָרויס צו ראַטעווען זיי פון נויט; דאָס רעפערירט צו דער תּשובה וואָס איז געווען פאַר דער בריאה פונעם וועלט.
|-
|-
|'''לְ'''חוֹנְנָם חִנָּם מֵאוֹצָר הַמְּנוּצָּר || שענק זיי חן אומזיסט פון דעם באַהאַלטענעם אוצר, וואָס איז די מתּנה פון תּשובה.
|'''לְ'''חוֹנְנָם חִנָּם מֵאוֹצָר הַמְּנוּצָּר || שענק זיי אומזיסט פון דעם באַהאַלטענעם אוצר. דער אוצר איז פאר די וואָס האָבן נישט קיין זכותים{{הערה|געבויט אויף {{רבה|שמות|מה|ו}}; {{תנחומא|כי תשא|כז}}}}.
|-
|-
| colspan="2" style="padding:0.2em; border-top:1px solid #999;" |
| colspan="2" style="padding:0.2em; border-top:1px solid #999;" |
שורה 66: שורה 74:
|-
|-
|'''נָ'''א '''שַׂ'''גְּבֵם מֵאוֹצָר הַמּוּכָן בִּזְבוּלֶךָ || דערהייב זיי פון דעם אוצר וואָס איז צוגעגרייט אין דיין העכסטער וואוינונג ("זבול" איז איינער פון די זיבן הימלען און אַנטהאַלט ירושלים, בית המקדש, און אוצרות פון חיים, שלום, און ברכות).
|'''נָ'''א '''שַׂ'''גְּבֵם מֵאוֹצָר הַמּוּכָן בִּזְבוּלֶךָ || דערהייב זיי פון דעם אוצר וואָס איז צוגעגרייט אין דיין העכסטער וואוינונג ("זבול" איז איינער פון די זיבן הימלען און אַנטהאַלט ירושלים, בית המקדש, און אוצרות פון חיים, שלום, און ברכות).
|-
|עָדֶיךָ לָחֹן חִנָּם בָּאִים אֵלֶיךָ
|-
|-
| colspan="2" style="padding:0.2em; border-top:1px solid #999;" |
| colspan="2" style="padding:0.2em; border-top:1px solid #999;" |
|-
|-
|'''פְּ'''נֵה נָא אֶל הַתְּלָאוֹת וְאַל לַחֲטָאוֹת || ווענד זיך צו זייערע צרות, און נישט צו זייערע זינד, אַ בקשה פאַר אַ משפּט אויף דער יסוד פון ליידן אלא נישט אויף זינד.
|'''פְּ'''נֵה נָא אֶל הַתְּלָאוֹת וְאַל לַחֲטָאוֹת || ווענד זיך צו זייערע צרות, און נישט צו זייערע זינד, אַ בקשה פאַר אַ משפּט אויף דער יסוד פון ליידן אלא נישט אויף זינד.
|-
|צַדֵּק צוֹעֲקֶיךָ מַפְלִיא פְלָאוֹת
|-
|קְשֹׁב נָא חִנּוּנָם אֱלֹהִים יְיָ צְבָאוֹת
|-
|-
| colspan="2" style="padding:0.2em; border-top:1px solid #999;" |
| colspan="2" style="padding:0.2em; border-top:1px solid #999;" |
שורה 76: שורה 90:
|-
|-
|'''שְׁ'''עֵה נָא בְרָצוֹן כְּקָרְבַּן כָּלִיל וְעוֹלוֹת || אָננעם מיט רצון זייער תפילה ווי אַ גאַנצן קורבן עולה, ווייל תפילה איז אַ פאַרבייט פאַר קורבנות.
|'''שְׁ'''עֵה נָא בְרָצוֹן כְּקָרְבַּן כָּלִיל וְעוֹלוֹת || אָננעם מיט רצון זייער תפילה ווי אַ גאַנצן קורבן עולה, ווייל תפילה איז אַ פאַרבייט פאַר קורבנות.
|-
|תַּרְאֵם נִסֶּיךָ עֹשֶׂה גְדֹלוֹת
|}
|}


שורה 92: שורה 108:
• "רצה עתירתם": א באוואוסטער ניגון פון [[יאסעלע ראזנבלאט|יוסף ראזנבלאט]], וואס עקזיסטירט אויך אין פארשטעלונגען פון שפעטערדיגע חזנים ווי משה שטערן, חיים אליעזר הערשטיק און ירמיה דמן, און נאך ניגונים פון חזנים בנימין אונגער, לייב גלאנץ, בנימין מולער, און שלמה קארליבאך אין א קאווער ווערסיע פון איינע פון זיינע ניגונים.
• "רצה עתירתם": א באוואוסטער ניגון פון [[יאסעלע ראזנבלאט|יוסף ראזנבלאט]], וואס עקזיסטירט אויך אין פארשטעלונגען פון שפעטערדיגע חזנים ווי משה שטערן, חיים אליעזר הערשטיק און ירמיה דמן, און נאך ניגונים פון חזנים בנימין אונגער, לייב גלאנץ, בנימין מולער, און שלמה קארליבאך אין א קאווער ווערסיע פון איינע פון זיינע ניגונים.


עס זענען אויך פאַראַן רעקאָרדירונגען פונעם צאַנז-קלויזנבורגער רבי זצ"ל וואָס זאָגט די ערשטע סליחות פון "במוצאי מנוחה" מיט בכיות און גרויס התעוררות{{הערה|{{בחדרי חרדים|משה ויסברג|הרבי הקדוש באמירת הסליחות הראשונות בהשתפכות הנפש|1705080|סעפטעמבער 14, 2025}}}}.
עס זענען אויך פאַראַן א רעקאָרדירונג פונעם צאַנז-קלויזנבורגער רבי זצ"ל וואָס זאָגט די ערשטע סליחות פון "במוצאי מנוחה" מיט בכיות און גרויס התעוררות{{הערה|{{בחדרי חרדים|משה ויסברג|הרבי הקדוש באמירת הסליחות הראשונות בהשתפכות הנפש|1705080|סעפטעמבער 14, 2025}}}}.


==ביבליאָגראַפיע==
==ביבליאָגראַפיע==