אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:במוצאי מנוחה"

רוי:במוצאי מנוחה (זעט מקור)

רעוויזיע פון 12:06, 14 סעפטעמבער 2025

1,173 בייטן אראפגענומען , פֿאַר 2 חדשים

קיין רעדאגירונג באמערקונג

בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן

46,362

רעדאגירונגען

@@ שורה 1: / שורה 1: @@
 {{דרעפט|אלול}}
-'''בְּמוֹצָאֵי מְנוּחָה קִדַּמְנוּךָ תְּחִלָּה''' (אויך באַקאַנט אלס '''במוצאי מנוחה''' אין דער קירצערער פאָרעם) איז אַ [[פיוט|פּיוט]] פונעם סאָרט "[[סליחות|סליחה]]", געבויט אין דער סטרוקטור פון אַ "[[פזמון]]" (וואָס מיינט אַ פּיוט מיט אַ איבערחזרנדיגן רעפרען). דער פּיוט ווערט געזאָגט אין דער ערשטער נאַכט פון די סליחות אינעם אשכנזישן מנהג, וואָס פאַלט אַלץ אין מוצאי שבת, ד"ה ביי דער ענדיגונג פון רוה-טאָג ("מוצאי מנוחה").
+'''בְּמוֹצָאֵי מְנוּחָה קִדַּמְנוּךָ תְּחִלָּה''' (אָדער קורץ: '''במוצאי מנוחה''') איז אַ [[פיוט|פּיוט]] פונעם סאָרט "[[סליחות|סליחה]]", געבויט אין דער סטרוקטור פון אַ "[[פזמון]]" (וואָס מיינט אַ פּיוט מיט אַ איבערחזרנדיגן רעפרען). דער פּיוט ווערט געזאָגט אין דער ערשטער נאַכט פון די סליחות אינעם אשכנזישן מנהג, וואָס פאַלט אַלץ אין מוצאי שבת, ד"ה ביי דער ענדיגונג פון רוה-טאָג ("מוצאי מנוחה").
-==מחבר==
 דער מחבר פונעם פּיּוט איז נישט באַקאַנט. מען האַלט אָבער אַז ער איז געשריבן געוואָרן אין אשכנז אָדער איטאַליע ביזן עלפטן יאָרהונדערט{{הערה|אברהם ויונה פרנקל, '''[https://web.nli.org.il/sites/nlis/he/manuscript/Documents/fraenkel_j_a.pdf תפילה ופיוט במחזור נירנברג]''' (ירושלים, שבט תשס"ח), עמ' 114.}}.
-עס עקזיסטירט אַן אַנדער ליד מיט אַן ענליכן נאָמען, "[[במוצאי יום מנוחה]]", וועלכער געהערט צו די טראַדיציאָנעלע זמירות פאַר מוצאי שבת. דער מחבר פון יענעם ליד איז דער ליטורגיסט יעקב דע לונעל (וועלכער איז אויך באַקאַנט אלס "יעקב מן יריחו").
+עס עקזיסטירט אַן אַנדער ליד מיט אַן ענליכן נאָמען, "במוצאי יום מנוחה", וועלכער געהערט צו די טראַדיציאָנעלע זמירות פאַר מוצאי שבת. דער מחבר פון יענעם ליד איז דער ליטורגיסט יעקב דע לונעל (וועלכער איז אויך באַקאַנט אלס "יעקב מן יריחו").
 ==צייט פון זאגן==
-דער פּיוט "במוצאי מנוחה" ווערט אלעמאל געזאגט אין דער ערשטער נאכט פון סליחות לויט דעם אשכנזישן מנהג, וואס פאלט אלעמאל אויס מוצאי שבת. דער פיוט באשרייבט דעם אנהייב פון די סליחות אין דער דאזיקער נאכט.
+דער פּיוט "במוצאי מנוחה" ווערט אלעמאל געזאגט אין דער ערשטער נאכט פון סליחות לויט דעם אשכנזישן מנהג, וואס פאלט אלעמאל אויס מוצאי שבת. דער פיוט באשרייבט דעם אנהייב פון די סליחות אין דער דאזיגער נאכט.
-די סיבה פאַר דעם מנהג פון אנהייבן סליחות דוקא מוצאי שבת קען ליגן אין דעם קשר צווישן מנוחה און סליחה. שבת ווערט באַטראַכט ווי אַ טאָג פון אָפּרו, וואו דער נאָמען פונעם באַשעפער ווערט געהייליגט נישט דורך מענטשליכע טואונגען, נאָר דורך שטילקייט און נישט אַריינמישונג. דער פּיוט שפּיגלט אָפּ דעם דאָזיגן מנהג צו זאָגן סליחות אין די נאַכט-שעה'ן{{הערה|מנחם פרומן, "[https://www.nli.org.il/he/discover/music/jewish-music/piyut/articles/personal-insight/cycle-of-year/fruman-selichot על סליחה ומנוחה: במוצאי מנוחה]", נאציאנאלער ביבליאטעק פון מדינת ישראל.}}.
 דער פּיוט איז באַקאַנט אין אַלע אשכנזישע קהילות, סיי אין מזרח-אייראָפּע סיי אין מערב-אייראָפּע{{הערה|ראו: הסליחה [[s:סליחות לימי התשובה/מנהג פולין/סליחות ליום ראשון|במנהג פולין]], באתר ויקיטקסט; [[s:סליחות_לימי_התשובה/מנהג_ליטא/סליחות_ליום_ראשון#סליחה_ד|במנהג ליטא]], באתר [[ויקיטקסט]]; {{אוצר החכמה||סליחות כמנהג פיהם, פולין, מעהרן, אונגארן||אופן תק"פ||עמוד דיגיטלי=14}}; {{אוצר החכמה||סליחות לימים נוראים כמנהג פוזנן והוראדני||וילנה תרל"ז||עמוד דיגיטלי=17}}; [https://www.moreshesashkenaz.org/mm/publications/Selichos.pdf במנהג פרנקפורט]; {{אוצר החכמה||סדר סליחות מכל השנה כמנהג עלזאס||רדלהים תקצ"ח||עמוד דיגיטלי=15}}; {{היברובוקס||מערבות יוצרות וזולתות וסליחות עם הפסוקים ומנהגים דק״ק ווירמיישא|42658|פרנקפורט, דף מ"ו|עמוד דיגיטלי=91}}; [https://books.google.co.il/books?id=G189AAAAcAAJ&pg=PP27&dq=במוצאי+מנוחה&hl=iw&sa=X&ved=0ahUKEwjHzIXj_d7kAhUGZFAKHdrNDp04ChDoAQgtMAE#v=onepage&q=במוצאי%20מנוחה&f=false במנהג שוייץ], באתר [[גוגל ספרים]].}}. אַפילו אין ערטער וואו עס איז נישט געווען קיין קביעות'דיגער סדר פון סליחות פאַר יעדן טאָג, איז דאס זאָגן "במוצאי מנוחה" אין דער ערשטער נאַכט געווען פעסטגעשטעלט{{הערה|[[יוזפא שמש]], '''מנהגים דק"ק וורמיישא''' ([[מכון ירושלים]], תשמ"ח), סי' קל"א.}}. אין דער טאָגטעגליכער שפּראַך ווערט דער נאָמען פונעם פּיוט "במוצאי מנוחה" גענוצט צו רעפּרעזענטירן דעם גאַנצן זאָגן פון די סליחות אין יענער נאַכט.
@@ שורה 30: / שורה 27: @@
 אַ צענטראַלער באַגריף אינעם פּיוט איז די אידעע פון תשובה וואָס איז געווען פאַר דער בריאה פונעם וועלט, וואָס לאָזט צו טוישן און מעקן פאַרגאַנגענע מעשׂים. דאָס גיט אַ מעגלעכקייט פון אַ צוריקקער צום פאַרגאַנגענעם און פאַרריכטן וואָס איז געטון געוואָרן.
-די שליסל-ווערטער אין דעם פּיּוט זענען חן, תּפילה, תּחנונים און חינם (חסד, בקשה, געבעטן, מתּנת חינם), און דאָס וואָרט "נא" (ביטע) ווערט איבערגעחזרט זיבן מאָל אינעם פּיוט, וואָס אונטערשטרייכט די ערנסטקייט פון דער בקשה.
+דאָס וואָרט "נָא" ווערט איבערגעחזרט זיבן מאָל אינעם פּיוט, וואָס שטרייכט אונטער די ערנסטקייט פון דער בקשה.
 ===באַדייטונג פון שליסל-פראַזעס===
@@ שורה 81: / שורה 78: @@
 |}
-דער אויסדרוק "קדמנוך תחילה" ביים אָנהייב פון די סליחות קען האָבן עטליכע באַדייטן. איינער איז צו קומען פאַר גאָט מיט אַ מתּנה, ווי דער פּסוק אין מיכה ו, ו. אַן אַנדער באַדייט איז אויפצושטיין פרי פאַר סליחות. נאָך אַ באַדייט קען זיין צו גרייטן זיך פאָראויס צו די ימים נוראים, נישט וואַרטנדיג אויף ראש השנה גופא{{הערה|{{הערה|{{לינק|קעפל=במוצאי מנוחה קדמנוך תחילה|אדרעס=https://ravmayer.org/lessons/במוצאי-מנוחה-קדמנוך-תחילה/|זייטל=הרב מאיר ליכטנשטיין|דאטום=במוצאי מנוחה תשע"ז}}}}.}}.
+דער אויסדרוק "קדמנוך תחילה" ביים אָנהייב פון די סליחות קען האָבן עטליכע באַדייטן. איינער איז צו קומען פאַר גאָט מיט אַ מתּנה, ווי דער פּסוק אין מיכה ו, ו. אַן אַנדער באַדייט איז אויפצושטיין פרי פאַר סליחות. נאָך אַ באַדייט קען זיין צו גרייטן זיך פאָראויס צו די ימים נוראים, נישט וואַרטנדיג אויף ראש השנה גופא{{הערה|{{לינק|קעפל=במוצאי מנוחה קדמנוך תחילה|אדרעס=https://ravmayer.org/lessons/במוצאי-מנוחה-קדמנוך-תחילה/|זייטל=הרב מאיר ליכטנשטיין|דאטום=במוצאי מנוחה תשע"ז}}}}.
 ==ניגונים==