בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,358
רעדאגירונגען
ק
צוגעלייגט קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען דורך HotCat
ק (←דער ניינטער סטראף: טעות סופר) |
ק (צוגעלייגט קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען דורך HotCat) |
||
| (32 מיטלסטע ווערסיעס פון 2 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 2: | שורה 2: | ||
{{חלונית | {{חלונית | ||
| כותרת = יום שבת קודש הוא | | כותרת = יום שבת קודש הוא | ||
| תוכן = | | תוכן = '''י'''וֹם שַׁבָּת קוֹדֶשׁ הוּא | ||
אַשְׁרֵי הָאִישׁ שׁוֹמְרֵהוּ | אַשְׁרֵי הָאִישׁ שׁוֹמְרֵהוּ | ||
וְעַל הַיַּיִן זָכְרֵהוּ | וְעַל הַיַּיִן זָכְרֵהוּ; | ||
וְאַל יָשִׂים אֶל לִבּוֹ | וְאַל יָשִׂים אֶל לִבּוֹ | ||
הַכִּיס רֵק וְאֵין בּוֹ | הַכִּיס רֵק וְאֵין בּוֹ | ||
| שורה 12: | שורה 11: | ||
'''הַ'''בָּשָׂר יַיִן וְדָגִים | '''הַ'''בָּשָׂר יַיִן וְדָגִים | ||
וְאַל יֶחֱסַר בְּתַעֲנוּגִים | וְאַל יֶחֱסַר בְּתַעֲנוּגִים | ||
וְאִם שְׁלָשׁ אֵלֶּה לְפָנָיו צָגִים | וְאִם שְׁלָשׁ אֵלֶּה לְפָנָיו צָגִים; | ||
זֶה יִהְיֶה שְׂכָרוֹ | זֶה יִהְיֶה שְׂכָרוֹ | ||
אֲשֶׁר חָפֵץ בִּיקָרוֹ | אֲשֶׁר חָפֵץ בִּיקָרוֹ | ||
:יוֹסֵף חָצָה, דָג וּמָצָא, מַרְגָּלִית בִּבְשָׂרוֹ | :יוֹסֵף חָצָה, דָג וּמָצָא, מַרְגָּלִית בִּבְשָׂרוֹ | ||
'''וְ'''אִם שֻׁלְחָן כַּדָת עָרוּךְ | '''וְ'''אִם שֻׁלְחָן כַּדָת עָרוּךְ | ||
וּמַלְאָךְ אֵ-ל יַעֲנֶה בָּרוּךְ | וּמַלְאָךְ אֵ-ל יַעֲנֶה בָּרוּךְ | ||
זֶה יִהְיֶה זְמַן אָרוּךְ | זֶה יִהְיֶה זְמַן אָרוּךְ; | ||
וְאוֹיְבָיו יִהְיוּ כְדוֹמֶן | וְאוֹיְבָיו יִהְיוּ כְדוֹמֶן | ||
וּמַלְאָךְ רַע יַעֲנֶה אָמֵן | וּמַלְאָךְ רַע יַעֲנֶה אָמֵן | ||
:בְּעַל כָּרְחוֹ, יְסַפֵּר שְׁבָחוֹ, שְׁמוֹ יַעֲלֶה כְּטוֹב שָׁמֶן | :בְּעַל כָּרְחוֹ, יְסַפֵּר שְׁבָחוֹ, שְׁמוֹ יַעֲלֶה כְּטוֹב שָׁמֶן | ||
'''נָ'''שִׁים נֵרוֹת תַּדְלִיקֶנָּה | '''נָ'''שִׁים נֵרוֹת תַּדְלִיקֶנָּה | ||
וְחֹק נִדּוֹת תַּחֲזִיקֶנָּה | וְחֹק נִדּוֹת תַּחֲזִיקֶנָּה | ||
וְהַחַלּוֹת תַּסִּיקֶנָּה | וְהַחַלּוֹת תַּסִּיקֶנָּה; | ||
יָגֵן בַּעֲדָן זְכוּתָן | יָגֵן בַּעֲדָן זְכוּתָן | ||
יוֹם בֹּא עֵת לֵדָתָן | יוֹם בֹּא עֵת לֵדָתָן | ||
:וְאִם לֹא עָבְרוּ, וְנִזְהָרוּ, אֲזַי קְרוֹבָה לֵדָתָן: | :וְאִם לֹא עָבְרוּ, וְנִזְהָרוּ, אֲזַי קְרוֹבָה לֵדָתָן: | ||
'''תְ'''נוּ שֶׁבַח וְשִׁירָה | '''תְ'''נוּ שֶׁבַח וְשִׁירָה | ||
לָאֵל אֲשֶׁר שַׁבָּת בָּרָא | לָאֵל אֲשֶׁר שַׁבָּת בָּרָא | ||
וְלָנוּ בוֹ נָתַן תּוֹרָה | וְלָנוּ בוֹ נָתַן תּוֹרָה; | ||
קָרָא לְמשֶׁה מַתָּנָה | קָרָא לְמשֶׁה מַתָּנָה | ||
בְּבֵית גְּנָזַי הִיא טְמוּנָה | בְּבֵית גְּנָזַי הִיא טְמוּנָה | ||
:לְךָ יָאֲתָה, וְקַח אוֹתָהּ, תְּנָהּ לַעֲדַת מִי מָנָה | :לְךָ יָאֲתָה, וְקַח אוֹתָהּ, תְּנָהּ לַעֲדַת מִי מָנָה | ||
'''נֶ'''פֶשׁ כִּי נֶאֱנָחָה | '''נֶ'''פֶשׁ כִּי נֶאֱנָחָה | ||
בָּא שַׁבָּת בָּא מְנוּחָה | בָּא שַׁבָּת בָּא מְנוּחָה | ||
גִּיל וְשָׂשׂוֹן וְשִׂמְחָה | גִּיל וְשָׂשׂוֹן וְשִׂמְחָה; | ||
בֵּרְכוֹ וְקִדְּשׁוֹ בְּמָן | בֵּרְכוֹ וְקִדְּשׁוֹ בְּמָן | ||
מִלְּרֶדֶת לְעַם לֹא אַלְמָן | מִלְּרֶדֶת לְעַם לֹא אַלְמָן | ||
:וְהַשַּׁבָּת, נֶפֶשׁ מְשִׁיבַת, בְּפִיסַת בָּר אֲשֶׁר טָמָן | :וְהַשַּׁבָּת, נֶפֶשׁ מְשִׁיבַת, בְּפִיסַת בָּר אֲשֶׁר טָמָן; | ||
'''חֻ'''קּוֹתֶיהָ בְּמָרָה | '''חֻ'''קּוֹתֶיהָ בְּמָרָה | ||
נִצְטַוּוּ בְּאַזְהָרָה | נִצְטַוּוּ בְּאַזְהָרָה | ||
כַּהֲרָרִים בִּשְׂעָרָה | כַּהֲרָרִים בִּשְׂעָרָה; | ||
תְּלוּיִם הִלְכוֹתֶיהָ | תְּלוּיִם הִלְכוֹתֶיהָ | ||
שׁוֹמְרֵי מִצְוֹתֶיהָ | שׁוֹמְרֵי מִצְוֹתֶיהָ | ||
:יִנְחָלוּ, לְיוֹם שֶׁכֻּלּוֹ, שַׁבָּת בְּצִבְאוֹתֶיהָ | :יִנְחָלוּ, לְיוֹם שֶׁכֻּלּוֹ, שַׁבָּת בְּצִבְאוֹתֶיהָ | ||
'''זֶּ'''ה הָאוֹת אֲשֶׁר שָׂם אֵל | '''זֶּ'''ה הָאוֹת אֲשֶׁר שָׂם אֵל | ||
בֵּינוֹ וּבֵין בְּנֵי יִשְׂרָאֵל | בֵּינוֹ וּבֵין בְּנֵי יִשְׂרָאֵל | ||
וּבַשְּׁבִיעִי אֲשֶׁר הוֹאֵל | וּבַשְּׁבִיעִי אֲשֶׁר הוֹאֵל; | ||
סַמְבַּטְיוֹן הַנָּהָר | סַמְבַּטְיוֹן הַנָּהָר | ||
שֶׁבְּכָל יוֹם רָץ וְנִמְהָר | שֶׁבְּכָל יוֹם רָץ וְנִמְהָר | ||
:יוֹכִיחַ, בּוֹ מָנוֹחַ, תָּשִׁיב לְמִין אֲשֶׁר שׁוֹאֵל{{הערה|פארהאן וואס זענען גורס אנדערש, כדי עס זאל שטימען מיט די גראם פון די אנדערע בתים}} | :יוֹכִיחַ, בּוֹ מָנוֹחַ, תָּשִׁיב לְמִין אֲשֶׁר שׁוֹאֵל{{הערה|פארהאן וואס זענען גורס אנדערש, כדי עס זאל שטימען מיט די גראם פון די אנדערע בתים.}} | ||
'''ק'''וֹלֵי קוֹלוֹת יֶחְדָּלוּן | '''ק'''וֹלֵי קוֹלוֹת יֶחְדָּלוּן | ||
בְּעֵת שִׁירַי יִגְדָּלוּן | בְּעֵת שִׁירַי יִגְדָּלוּן | ||
כִּי כַטַּל הֵם יִזָּלוּן | כִּי כַטַּל הֵם יִזָּלוּן; | ||
וְאַל יַסִּיגוּ גְבוּלִי | וְאַל יַסִּיגוּ גְבוּלִי | ||
בְּאוֹרַח שִׁיר נָפַל חֶבְלִי | בְּאוֹרַח שִׁיר נָפַל חֶבְלִי | ||
:הִתְקוֹשְׁשׁוּ, וְאַל תְּשַׁמְּשׁוּ, בְּנֵזֶר שִׁיר שָׁפְרָה לִי | :הִתְקוֹשְׁשׁוּ, וְאַל תְּשַׁמְּשׁוּ, בְּנֵזֶר שִׁיר שָׁפְרָה לִי | ||
| ניקוד = כן | | ניקוד = כן | ||
| רוחב = auto | | רוחב = auto | ||
|שורות = יא | |||
}} | }} | ||
'''יוֹם שַׁבָּת קֹדֶשׁ הוּא''' איז א [[פיוט]] וואס | '''יוֹם שַׁבָּת קֹדֶשׁ הוּא''' איז א [[פיוט]] וואס ווערט געזינגען אין אשכנזישע קהילות צווישן די [[זמירות שבת|זמירות]] פון פרייטאג צונאכטס סעודה, דער נאמען פונעם מחבר איז "יהונתן". | ||
==מחבר און צייט== | ==מחבר און צייט== | ||
| שורה 89: | שורה 74: | ||
==אויסשטעל== | ==אויסשטעל== | ||
דער פיוט באשטייט פון ניין | דער פיוט באשטייט פון ניין סטראָפן, וואס יעדער פון זיי אנטהאלט זעקס פערזן. די גראמען זענען אויסגעשטעלט אויף א קונסטליכן אופן{{הערה|1={{היברובוקס|אברהם הכהן פון אנאניא|מטיב נגן|33314|page=6|מקום הוצאה=ווארשע|שנת הוצאה=תרל"ט|עמ=4–5}}.|שם=מטנ}}, די ערשטע דריי פערזן גראמען אינאיינעם, און אויך די לעצטע דריי פערזן. דער זעקסטער פערז איז צעטיילט אין דריי חלקים, און די ערשטע צוויי דערפון זענען אין א גראם (א,א,א; ב,ב, ג,ג,ב). די סטראפן הייבן זיך אן מיטן אקראסטיך פון דעם נאמען פונעם מחבר "יהונתן חזק". | ||
==אינהאלט== | ==אינהאלט== | ||
דער פיוט איז באזירט אויף פילע דרשות פון דער [[גמרא]] און מדרש וואס פארציילן איבער די שיינקייט פונעם שבת, און דאס גרויסקייט פון איר מכבד זיין. יעדער סטראַף רעדט פון א צווייטער מימרא: | דער פיוט איז באזירט אויף פילע דרשות פון דער [[גמרא]] און מדרש וואס פארציילן איבער די שיינקייט פונעם שבת, און דאס גרויסקייט פון איר מכבד זיין. יעדער סטראַף רעדט פון א צווייטער מימרא: | ||
#דער | #דער ערשטער סטראף הייבט אן מיט א לויב פאר דעם וואס היט שבת. עס זאגט אן אז מען זאל זיך נישט זארגן אויב דער קעשענע איז ליידיג און מען האט נישט פאר הוצאות השבת, נאר מען זאל בארגן און זיך פרייען און טרינקען ווייל דער באשעפער וועט שוין באצאלן דעם חוב. דאס איז באזירט אויפ'ן גמרא אין [[מסכת ביצה]] "לוו עלי ואני פורע"{{הערה|{{בבלי|ביצה|טו|ב}}.}}. | ||
#דער צווייטער סטראף באשרייבט די אידעאלע שבת סעודה מיט די "דאזיגע דריי": פלייש, וויין און פיש, און אז מען זאל נישט פעלן אין תענוגים. עס דערמאנט די געשיכטע פון [[יוסף מוקיר שבת]]{{הערה|{{בבלי|שבת|קיט|א}}}} אלס א ביישפיל פון דעם שכר פון מכבד זיין שבת. | #דער צווייטער סטראף באשרייבט די אידעאלע שבת סעודה מיט די "דאזיגע דריי": פלייש, וויין און פיש, און אז מען זאל נישט פעלן אין תענוגים. עס דערמאנט די געשיכטע פון [[יוסף מוקיר שבת]]{{הערה|{{בבלי|שבת|קיט|א}}}} אלס א ביישפיל פון דעם שכר פון מכבד זיין שבת. | ||
# | #דער דריטער סטראף איז געבויט אויף א [[ברייתא]] אין [[מסכת שבת]], "רבי יוסי בר יהודה זאגט, צוויי מלאכים באגלייטן א מענטש ערב שבת פון בית הכנסת צו זיין שטוב, איינער א גוטער און איינס א שלעכטער, און ווען מען קומט אין שטוב, און מען געפינט די ליכט ברענט, דער טיש אנגעגרייט, און די בעט אויסגעשפרייט, זאגט דער גוטע מלאך 'יהי רצון אז אויף דעם קומענדיגן שבת זאל זיין אזוי' און דער שלעכטער מלאך ענטפערט אמן געצווינגענערהייט"{{הערה|{{בבלי|שבת|קיט|ב}}.}}. | ||
# | #דער פערטער סטראף איז געבויט אויף די משנה{{הערה|{{בבלי|שבת|לא|ב}}.}} אז "אויף דריי זאכן שטארבן פרויען בשעת א געבורט, ווייל זיי זענען נישט געווארנט אין נדה, חלה און אין צינדן ליכט". דער אריגינעלער נוסח איז געווען "ואם עברו ולא נזהרו אזי קרובה מיתתן"{{הערה|תיקוני שבת}}, עס איז געטוישט געווארן אויף "ואם לא עברו ונזהרו, אזי קרובה לידתן" כדי עס זאל גיין פאזעטיוו, הגם די ווערטער זענען נישט אזוי פינקטליך, און דער גראם פון "לידתן" שטייט שוין נאכאמאל. | ||
#דער פינפטער סטראף | #דער פינפטער סטראף באזירט זיך אויף די גמרא{{הערה|{{בבלי|ביצה|טז|א}}}}, אז דער אויבערשטער האט געזאגט פאר משה: "איך האב א גוטע מתנה אין מיין קאמער, און איר נאמען איז שבת, און איך וויל דאס געבן פאר די אידן". עס דערמאנט אויך אז די תורה איז געגעבן געווארן אין שבת, ווי עס שטייט אין מסכת שבת{{הערה|{{בבלי|שבת|פו|ב|אן=מסכת}}}}. | ||
# | #דער זעקסטער סטראף איז באזירט אויפן פסוק{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|ב|ג}}}} "וַיְבָרֶךְ אֱלֹקִים אֶת יוֹם הַשְּׁבִיעִי וַיְקַדֵּשׁ אֹתוֹ" אויף וואס דער מדרש{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|יא}}; אויך געברענגט אין {{תנ"ך|שמות|כ|י|מפרש=רש"י}}.}} זאגט "ברכו במן, וקדשו במן" – אז די מן איז נישט אראפגעקומען שבת, און פרייטאג איז געקומען דאפלט. | ||
#דער זיבעטער סטראף זאגט אז אז די געזעצן פון שבת זענען געגעבן געווארן אין מרה{{הערה|{{תנ"ך|שמות|טו|כה|מפרש=רש"י}}.}}. דערנאך זאגט עס אז די הלכות פון שבת זענען ווי בערג וואס הענגען אויף א האר, ווי עס שטייט אין מסכת חגיגה{{הערה|{{בבלי|חגיגה|י|א}}.}}, ווייל ס'איז דא ווייניג פסוקים און אסאך הלכות | #דער זיבעטער סטראף זאגט אז אז די געזעצן פון שבת זענען געגעבן געווארן אין מרה{{הערה|{{תנ"ך|שמות|טו|כה|מפרש=רש"י}}.}}. דערנאך זאגט עס אז די הלכות פון שבת זענען ווי בערג וואס הענגען אויף א האר, ווי עס שטייט אין מסכת חגיגה{{הערה|{{בבלי|חגיגה|י|א}}.}}, ווייל ס'איז דא ווייניג פסוקים און אסאך הלכות. | ||
#דער אכטער סטראף רעדט וועגן שבת אלס א סימן וואס ג-ט האט געשטעלט צווישן אים און די | #דער אכטער סטראף רעדט וועגן שבת אלס א סימן וואס ג-ט האט געשטעלט צווישן אים און די בני ישראל. עס דערמאנט דעם טייך [[סמבטיון]] וואס רוט אום שבת, אלס א באווייז פאר א כופר וואס פארלאנגט א ראי' אויף שמירת שבת. אזוי ווי די גמרא פארציילט אין סנהדרין{{הערה|{{בבלי|סנהדרין|סה|ב}}; {{מדרש רבה|בראשית|יא}}.}} אויף טורנוסרופוס הרשע און [[רבי עקיבא]]. | ||
==דער ניינטער סטראף== | ==דער ניינטער סטראף== | ||
דער לעצטער | דער לעצטער סטראָף איז א פערזענליכער אויסדרוק פונעם דיכטער, וואס רימט אויס זיין פאעזיע איבער אנדערע, און שילדערט מיט פאעטישע אידיאמען, אז די קולות וועלן פארשטומט ווערן ווען זיין ליד וועט זיך גרויסן [אדער לויט טייל מפרשים 'פלעכטן'], ווייל זיינע געזאנגען פליסן ווי טוי, און מען זאל נישט אריינטרעטן אין זיין גרעניץ, אין דעם ליד-שטראז וואס זיין טייל איז געפאלן. און ער פירט אויס מיט א ווארנונג - וואס מען חזר'ט איבער צוויי מאל{{הערה|שם=באוי}} - "טוט זיך באצירן, אבער טוט זיך נישט באנוצן מיטן קרוין פון פאעזיע וואס פּאסיג בלויז פאר מיר". | ||
איבער דעם פשט פון דעם אויסערארנטליכן געדיכט, ווערט דערציילט אין נאמען פון [[רבי שלום רוקח]] פון בעלזא, אז דער מחבר פון דעם שיר האט דאס אפגעשריבן אויף א צעטל, און נאך איידער ער האט באוויזן צו ערגענצן דעם לעצטן בית איז דאס פארלוירן געווארן. א צווייטער איד האט דאס געפינען און איז ארומגעגאנגען אין שטעט דאס אפזינגען, און ער האט זיך בארימט מיט דעם שיינעם פיוט וואס ער האט אנגעבליך פארפאסט, ביז ער איז אנגעקומען צום שטאט פון רבי יהונתן, דער אמת'ער מחבר, וואס איז ערשטוינט געווארן צו הערן זיין פארלוירענעם ליד. ער האט באלד גענומען שרייען אז דאס איז זיינס און יענער איז א שווינדלער, און עס האט אויסגעבראכן א קריגעריי ווער עס איז גערעכט, ביז רבי יהונתן האט אים געפרעגט אויף וואס איז די אקראסטיך באזירט, און יענער האט נישט געוואוסט צו ענטפערן ווייל ס'איז נאכנישט געווען ערגענצט, האט רבי יהונתן ערקלערט אז דאס איז זיין נאמען "יהונתן חזק" און יעדער האט אים גערעכט געגעבן דערויף{{הערה|שם=מטנ}}. | איבער דעם פשט פון דעם אויסערארנטליכן געדיכט, ווערט דערציילט אין נאמען פון [[רבי שלום רוקח]] פון בעלזא, אז דער מחבר פון דעם שיר האט דאס אפגעשריבן אויף א צעטל, און נאך איידער ער האט באוויזן צו ערגענצן דעם לעצטן בית איז דאס פארלוירן געווארן. א צווייטער איד האט דאס געפינען און איז ארומגעגאנגען אין שטעט דאס אפזינגען, און ער האט זיך בארימט מיט דעם שיינעם פיוט וואס ער האט אנגעבליך פארפאסט, ביז ער איז אנגעקומען צום שטאט פון רבי יהונתן, דער אמת'ער מחבר, וואס איז ערשטוינט געווארן צו הערן זיין פארלוירענעם ליד. ער האט באלד גענומען שרייען אז דאס איז זיינס און יענער איז א שווינדלער, און עס האט אויסגעבראכן א קריגעריי ווער עס איז גערעכט, ביז רבי יהונתן האט אים געפרעגט אויף וואס איז די אקראסטיך באזירט, און יענער האט נישט געוואוסט צו ענטפערן ווייל ס'איז נאכנישט געווען ערגענצט, האט רבי יהונתן ערקלערט אז דאס איז זיין נאמען "יהונתן חזק" און יעדער האט אים גערעכט געגעבן דערויף{{הערה|שם=מטנ}}. | ||
אנדערע פארציילן די מעשה אז די פארזאמלטע האבן געזאגט, אז מען וועט אויספרובירן און זען ווער עס וועט קענען ערגענצן דעם פעלנדן סטראף, אז עס זאל פאסן לויטן געבוי פון פיוט, דאס איז א ראי' אז ער האט דאס געמאכט, און רבי יהונתן האט דאס שיין און פאסיג צוגעענדיגט, אריינגעבנדיג פאר יענעם. דאס שטימט מיט א גירסא פון כתב יד "בבית שירי יגדלון" - ווען איך וועל פארגרעסערן דעם לעצטן בית פאר מיין שיר{{הערה| נתן פערלמאן | אנדערע פארציילן די מעשה אז די פארזאמלטע האבן געזאגט, אז מען וועט אויספרובירן און זען ווער עס וועט קענען ערגענצן דעם פעלנדן סטראף, אז עס זאל פאסן לויטן געבוי פון פיוט, דאס איז א ראי' אז ער האט דאס געמאכט, און רבי יהונתן האט דאס שיין און פאסיג צוגעענדיגט, אריינגעבנדיג פאר יענעם. דאס שטימט מיט א גירסא פון כתב יד "בבית שירי יגדלון" - ווען איך וועל פארגרעסערן דעם לעצטן בית פאר מיין שיר{{הערה|1={{היברובוקס|נתן פערלמאן|קובץ בית אהרן וישראל|13057|page=138|באנד=גליון קי|שנת הוצאה=כסלו טבת תשס"ד|עמ=קלח-קמ}}; און {{היברובוקס|2=גליון קיג|3=13054|page=152|שנת הוצאה=סיון תמוז תשס"ד|עמ=קנב}} זייט קנב.|שם=באוי}}. געוויסע מפרשים טייטשן "יגדלון" א לשון פון פלעכטן די גראמען פאר'ן שיר{{הערה|סידור בית יעקב; עץ יוסף.}}. | ||
געוויסע מפרשים לערנען אנדערע פשטים אז ס'זאל אריינפאסן מיטן גאנצן פיוט. אז עס גייט ארויף אויף ביאת המשיח, ווען די קולות פון די גוים וועלן פארשטומט ווערן, און די אידן וועלן זינגען שירה. אדער אז עס גייט ארויף אויפ'ן סמבטיון וואס לאזט נאך פון זיינע קולות אום שבת אין די צייט וואס מען זינגט שירה{{הערה|סידור בית יעקב; לחם רב}}. | |||
איין פארשער לערנט אפ די מדרשים וואס דער פּייטן קלויבט אריינצונעמען אין זיין זמר, אז דער פּייטן האט געוואלט ארויסברענגען דערמיט די העכער טבע'דיגע כוחות וואס דער שבת פארמאגט, און דינט אלס קעגן כוח צו די אפיקורסים וואס גלייבן בלויז אין די גשמיות'דיגע טבע. לויט דעם פירט דער סטראף אויס מיט א תפילה צום אייבערשטן, אז די אידישע גלויבן, וועלכע איז איידל ווי טוי, זאל איבערקומען די קולות פון אלע קעגנער וועלכע זוכן דאס צו פארניכטן{{הערה|עידו חברוני, [https://www.nli.org.il/he/discover/music/jewish-music/piyut/articles/in-depth-look/piyut/yom-shabat-kodesh-hu יום שבת קודש הוא - עיון בפיוט] אויף הפיוט והתפילה וועבזייטל.}}. | |||
==מעלאדיעס און פירונגען== | |||
דער פיוט איז געווארן פּאפּולער אלס א שבת טיש געזאנג ביי דייטשע אידן. עס איז פארפאסט געווארן א צאל ניגונים צוגעפאסט צו דעם ליד, און אויך איז פארהאן אין געוויסע קהילות א נוסח מיט וואס מען זינגט דעם פיוט. | |||
אין טייל חסידישע הויפן פירט מען זיך צו אויסלאזן דעם ערשטן העלפט פונעם זמר און אנהייבן "תנו שבח ושירה"{{הערה|{{היברובוקס|יחיאל מיכל גולד|דרכי חיים ושלום|4692|page=136|עמ=קלו|אות תח}}.}}{{הערה|שם=ויזניץ|{{אוצר החכמה|בעריש ויינברגר|עדות ביהוסף (מנהגי ויז'ניץ)|175713|page=64|באנד=חשון -אדר|שנת הוצאה=תשס"ב|עמ=סה}}.}}. די טעם ווערט אנגעגעבן ווייל מען וויל נישט דערמאנען דעם שלעכטן מלאך וואס ווערט געברענגט אינעם דריטן סטראף{{הערה|ליקוטי מהרי"ח, סדר סעודת ליל שבת, ד"ה יום שבת.}}. אנדערע געבן אן, אז דער טעם איז ווייל אינעם אריגינעלן ווערסיע איז דער פערטער סטראף געווען "ואם עברו ולא נזהרו אזי קרובה מיתתן", און מען האט דאס נישט געוואלט ארויסזאגן{{מקור}}. | |||
אין [[וויזשניץ (חסידות)|וויזשניץ]] פירט מען זיך צו זינגען דעם פיוט פון תנו שבח בלויז אויף שבת פרשת משפטים, און מען זינגט איבער די ווערטער "נפש כי נאנחה בא שבת בא מנוחה" מערערע מאל אין א צי. דער [[רבי ישראל האגער (אהבת ישראל)|אהבת ישראל]] האט דאס נישט געלאזט זינגען אין אן אנדערע וואך{{הערה|שם=ויזניץ}}. [[רבי לייבעלע אייגער]] פלעגט זינגען "תנו שבח" אין פרשת בשלח{{הערה|{{היברובוקס|רבי אברהם אייגער|שבט מיהודה|22407|page=65|באנד=ב|מקום הוצאה=לובלין|שנת הוצאה=תרצ"ה|עמ=דף לא,ב|בשלח תרס"ז}}.}}. אין קארלין זינגט מען דעם זמר, ווי אויך [[מה יפית]], מיט א מקובל'דיגער ניגון נאך דער פרייטאג-צונאכטס טיש אין די ווינטערדיגע שבתים{{הערה|1={{היברובוקס|יצחק יהושע שור|קובץ בית אהרן וישראל|13045|page=123|קעפל=מנהגי רבוה"ק מסטאלין קארלין לשבת קודש (ג)|באנד=קג (שבט-אדר תשס"ג)|עמ=קכג}}; {{אוצר החכמה|2=זמירות לשבת קודש בית אהרן וישראל|3=660706|page=24|מקום הוצאה=ירושלים|שנת הוצאה=תשס"ז|מו"ל=חסידי קרלין|עמ=טז}}; צווייטער פאגינאציע עמ' לה–לו.}}. | |||
עס איז פארהאן א צאל ניגונים אויף ווערטער וואס ערשיינען אין דעם פיוט, צווישן זיי א באקאנטער ניגון אויף די ווערטער "שׁוֹמְרֵי מִצְוֹתֶיהָ ינְחָלוּ, לְיוֹם שֶׁכֻּלּוֹ, שַׁבָּת בְּצִבְאוֹתֶיהָ; זֶּה הָאוֹת אֲשֶׁר שָׂם אֵ-ל בֵּינוֹ וּבֵין בְּנֵי ישְׂרָאֵל", פארפאסט דורך א בעלזער חסיד יודל איינהארן{{הערה|{{לינק|אדרעס=https://www.jyrics.com/lyrics/shomrei-mitzvoseha-שומרי-מצוותיה/|קעפל=שומרי מצוותיה|זייטל=jyrics}}.}}, און עטליכע ניגונים אויף די ווערטער "תְנוּ שֶׁבַח וְשִׁירָה, לָאֵ-ל אֲשֶׁר שַׁבָּת בָּרָא", אריינגערעכנט עטליכע ניגונים וואס מען זינגט אין באבוב{{הערה|{{אוצר החכמה|2=דער קדושת ציון פון באבוב|3=199366|page=413|מקום הוצאה=ברוקלין|שנת הוצאה=תשע"ג}}}}. | |||
==אין אידיש== | ==אין אידיש== | ||
[[מענדעלע מוכר ספרים]], האט פארפאסט א ליד ''''דער טאג פון שבת הייליג איז ער'''', וואס איז אן איבערזעצונג פון דעם זמר יום שבת קודש הוא{{הערה|'''זמירות ישראל''' (זשיטאמיר 1875); [https://www.universalyiddishlibrary.org/en/book/nli000002526-29 אלע ווערק, אכטער באנד], ווארשע 1928, זז' 29–33.}}: | |||
{{#tag:poem|דער טאג פוּן שבּת הײליג איז ער, | {{טורים | ||
| רוחב = 20em | |||
|{{#tag:poem|דער טאג פוּן שבּת הײליג איז ער, | |||
װאױל דעם װאס היט איהם װי עס געהער. | װאױל דעם װאס היט איהם װי עס געהער. | ||
אוּן דערמאהנט איהם אין קידוּש אױף װײן, | אוּן דערמאהנט איהם אין קידוּש אױף װײן, | ||
| שורה 184: | שורה 182: | ||
אין דעם שטײגער פוּן זינען מײן שיר. | אין דעם שטײגער פוּן זינען מײן שיר. | ||
האלט זיך אײן, קײן רעש, קײן פּיפּס מעהר, | האלט זיך אײן, קײן רעש, קײן פּיפּס מעהר, | ||
נעהמט נישט די קרױן פוּן שיר, װאס מיר געהר. | נעהמט נישט די קרױן פוּן שיר, װאס מיר געהר. | ||
|שורות = יא}} | |||
}} | |||
== דרויסנדיגע לינקס== | == דרויסנדיגע לינקס== | ||
{{ | *{{דעת|2=daat/shabat/zmirot/lel-12.htm|3=יום שַׁבָּת קודֶשׁ הוּא}} | ||
* {{הפיוט והתפילה|499}} | * {{הפיוט והתפילה|499}} | ||
* {{יוטיוב|CV9S3IpAXew|שם=יום שבת קדש הוא - מודז'יץ|לענג=06:00|סוג=ניגון|ערוץ=הרב יצחק גינזבורג - Topic}} | * {{יוטיוב|CV9S3IpAXew|שם=יום שבת קדש הוא - מודז'יץ|לענג=06:00|סוג=ניגון|ערוץ=הרב יצחק גינזבורג - Topic}} | ||
* {{יוטיוב|TaC7JlKdBTw|שם=תנו שבח-באבוב|ערוץ=יוסף משה כהנא - Topic|סוג=ניגון|לענג=3:59}} | * {{יוטיוב|TaC7JlKdBTw|שם=תנו שבח-באבוב|ערוץ=יוסף משה כהנא - Topic|סוג=ניגון|לענג=3:59}} | ||
| שורה 212: | שורה 199: | ||
[[קאַטעגאָריע:שבת]] | [[קאַטעגאָריע:שבת]] | ||
[[קאַטעגאָריע:זמירות | [[קאַטעגאָריע:זמירות]] | ||
[[קאַטעגאָריע:ווערק פון אומבאקאנטע פארפאסער]] | [[קאַטעגאָריע:ווערק פון אומבאקאנטע פארפאסער]] | ||
[[קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען]] | |||
[[he:יום שבת (פיוט)]] | [[he:יום שבת (פיוט)]] | ||