בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,362
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 97: | שורה 97: | ||
;הלכה און תורה לערנען: | ;הלכה און תורה לערנען: | ||
הרב קוק איז אמאל קריטיקירט געווארן פאר א קראנקער צוגאנג צו תורה לערנען, צוליב סטעיטמענטס ווי: "א מאל איז פאראן א סארט פלייסיקייט [אין לערנען] וואס צעשטערט דעם גאנצן רוחניות'דיגן קאפיטאל פון דעם פלייסיקן, און [דערנאָך איז אויך] א סארט פוילקייט וואס פילט א מענטש'ס גאנצער וועלט מיט קדושה און שטארקייט, דער סוד פון שטילקייט". אין זיין טאָגבוך האָט הרב קוק געשריבן: "מיין פאַרנאַכלעסיקונג פון תורה-לימוד קומט נישט פון פוילקייט, נאָר פון אינעווייניקסטע בענקענישן נאָכן געטליכן גוטס פון די תורה-סודות"{{הערה|1=https://www.kotzkblog.com/2019/05/225-what-they-didnt-want-you-to-know.html}}. | |||
*ער האט געהאלטן אז אמאל קענען אינספירירטע אידעאלן איבערשטייגן פעסטע לאגיק אדער פראקטישע הלכה. | |||
*ער האט געהאלטן אז אמאל קענען אינספירירטע אידעאלן | |||
*אין הלכה איז ער באטראכט געווארן אלס א לייכטענדיקער פוסק, וועמענס הויפט אינטערעס איז געווען צו דערמעגליכן די עקאנאמישע בליענדיגקייט פון דעם נייעם ישוב, ווי למשל זיין היתר מכירה ביי שמיטה. | *אין הלכה איז ער באטראכט געווארן אלס א לייכטענדיקער פוסק, וועמענס הויפט אינטערעס איז געווען צו דערמעגליכן די עקאנאמישע בליענדיגקייט פון דעם נייעם ישוב, ווי למשל זיין היתר מכירה ביי שמיטה. | ||
*אבער ער איז נישט געווען א קאנסיסטענט ליבעראלער הלכה'ניק; ער האט ארויסגעוויזן אן אפאזיציע צו אידישע פארמערס פון דעם ישוב וועלכע האבן געמאלקן קיען אום שבת, און צו פירן פאסט-מאָרטעמס אויף אידישע קערפערס, און האט ראטגעגעבן צו נוצן גויים אין אזעלכע פעלער. | *אבער ער איז נישט געווען א קאנסיסטענט ליבעראלער הלכה'ניק; ער האט ארויסגעוויזן אן אפאזיציע צו אידישע פארמערס פון דעם ישוב וועלכע האבן געמאלקן קיען אום שבת, און צו פירן פאסט-מאָרטעמס אויף אידישע קערפערס, און האט ראטגעגעבן צו נוצן גויים אין אזעלכע פעלער. | ||
ער האָט אפּגעהיטן די מצוות "אין גרויס ליידן", נישט פאַר זייער אייגענער וויטאַליטעט, נאָר פאַר דער וועלט און געזעלשאַפט און פאַר חינוך-צוועקן{{הערה|Rosenak, 2007: 122.}}. | |||
;יחס צו פרויען: | |||
הרב קוק האָט כסדר אפּגעשטעלט די פאָרשריט פון פרויען, נישט בלויז אין עפנטלעכער פּאָליטיק נאָר אויך אין חינוך. ער איז געווען אַן אָפנהאַרציקער קעגנער פון גענדער-געמישטע קלאַסן אין שולן און האָט פּאָלעמיזירט עפנטלעך קעגן יוניווערסאַלער וואַלרעכט{{הערה|1=https://blogs.timesofisrael.com/rabbi-abraham-isaac-kook-father-of-militant-messianic-zionism/}}. וולאדימיר זאב זשאבאטינסקי האט קריטיקירט הרב קוק'ס קעגנערשאַפט צו אוניווערסאַלער וואַלרעכט פאַר פרויען אין 1919. | |||
==וויכטיגע ווערק== | ==וויכטיגע ווערק== | ||
| שורה 111: | שורה 115: | ||
*ראש מילין (א קאבאליסטישע דיסקוסיע איבער העברעישע אותיות און פונקטואציע) | *ראש מילין (א קאבאליסטישע דיסקוסיע איבער העברעישע אותיות און פונקטואציע) | ||
*עין אי"ה (א קאמענטאר אויף די אגדות פון תלמוד מסכתות ברכות און שבת) | *עין אי"ה (א קאמענטאר אויף די אגדות פון תלמוד מסכתות ברכות און שבת) | ||
==מחלוקות און קריטיק== | ==מחלוקות און קריטיק== | ||
הרב קוק איז געווען א פיגור וואס האט גערופן פילע מחלוקות, סיי פון די חרדישע סיי פון די סעקולערע קרייזן. | הרב קוק איז געווען א פיגור וואס האט גערופן פילע מחלוקות, סיי פון די חרדישע סיי פון די סעקולערע קרייזן. | ||
| שורה 119: | שורה 124: | ||
*הערות וועגן נבואה, וואס האבן אנגעצייכנט אז נבואה קומט "פון א מענטשנס אינערליכקייט", זענען געווארן רעדאקטירט צו לייגן אריין די ווערטער "דורך גאט'ס ווארט". | *הערות וועגן נבואה, וואס האבן אנגעצייכנט אז נבואה קומט "פון א מענטשנס אינערליכקייט", זענען געווארן רעדאקטירט צו לייגן אריין די ווערטער "דורך גאט'ס ווארט". | ||
*אנדערע צענזורירטע טיילן האבן ארויסגעברענגט זיין "צער" און "אלארם" איבער זיינע אייגענע רוחניות'דיגע איבערלעבונגען, און זיין פראגע וועגן זיין אייגענער גייסטישער געזונטהייט. די רעדאקציעס זענען געמאכט געווארן כדי צו באשיצן זיין געווענליכן בילד. | *אנדערע צענזורירטע טיילן האבן ארויסגעברענגט זיין "צער" און "אלארם" איבער זיינע אייגענע רוחניות'דיגע איבערלעבונגען, און זיין פראגע וועגן זיין אייגענער גייסטישער געזונטהייט. די רעדאקציעס זענען געמאכט געווארן כדי צו באשיצן זיין געווענליכן בילד. | ||
;חרדישע אפאזיציע: | ;חרדישע אפאזיציע: | ||
[[טעקע:פסק דין של גאוני ארץ על אותו האיש.jpg|קליין]] | |||
*די חרדישע פירערשאפט האט אים קיינמאל נישט אנגענומען. ער איז באטראכט געווארן אלס א "כופר" אין חרדישע קרייזן. | *די חרדישע פירערשאפט האט אים קיינמאל נישט אנגענומען. ער איז באטראכט געווארן אלס א "כופר" אין חרדישע קרייזן. | ||
*פון 1921 האט מען פארשפרייט א פאמפלעט מיטן נאמען "קול השופר", וואס האט פארבאטן זיין ספר "אורות", עס גערופן א "מכשף'יש בוך", און געזאגט אז עס איז פארבאטן צו לערנען. | *אין 1921, האָבן זיינע קעגנער אויפגעקויפט די גאנצע אויסגאַבע פון זיין פריש פאַרעפנטלעכטע "אורות" כּדי צו פאַרמיידן איר צירקולאַציע<ref name="KaplanShatz1995">{{cite book |author=Shalom Carmy |title=Rabbi Abraham Isaac Kook and Jewish Spirituality |publisher=NYU Press |year=1995 |isbn=978-0-8147-4653-0 |editor=Lawrence J. Kaplan |page=227 |chapter=Dialectic, Doubters, and a Self-Erasing Letter (Notes) |editor2=David Shatz |editor3=Kayann Short |editor4=Abouali Farmanfarmaian |chapter-url=https://books.google.com/books?id=-5gUCgAAQBAJ&pg=PA227}}</ref>. | ||
*רב אהרן | *פון 1921 האט מען פארשפרייט א אַנאָנימער פאמפלעט מיטן נאמען "קול השופר", אַנטהאַלטנדיג אַ דערקלערונג אונטערגעשריבן דורך רב יוסף חיים זוננפעלד און אַנדערע, וואס האט פארבאטן זיין ספר "אורות", עס גערופן א "מכשף'יש בוך", און געזאגט אז עס איז פארבאטן צו לערנען{{הערה|1=Mirsky, 2014: 168.}}. | ||
*אין 1926 איז ארויסגעגעבן געווארן א שארפער פראקלאמאציע קעגן אים, | *רב אהרן רוקח פון בעלזא האט אים גערופן "גאנץ א רשע". | ||
*אין 1926 איז ארויסגעגעבן געווארן א שארפער פראקלאמאציע קעגן אים, וואָס האָט אנטהאַלטן בריוו פון דריי אייראָפּעישע רבנים, וווּ מען האָט אים באַצייכנט אלס א "עם הארץ", "אויסגעברעכן", פאַרגלייכט אים צו מלך ירבעם, באַקאַנט פאַר פאַרפירן די מאַסן צו עבודה זרה, און איינער האט געזאגט אז זיינע ביכער זענען פול מיט כפירה און מען זאל זיי פארברענען<ref>[https://web.nli.org.il/sites/NLI/Hebrew/digitallibrary/pages/viewer.aspx?presentorid=NNL_Ephemera&DocID=NNL_Ephemera700174944 פסק דין של גאוני ארץ על אותו האיש]</ref>. | |||
*רב יצחק זעליג מאָרגענשטערן, דער רבי פון סאקאָלאָוו, האט געשריבן קעגן הרב קוק, זאגנדיג אז ער קען נישט פאררעכנט ווערן צווישן די ממשיכים פון פריערדיגע דורות, ווייל ער איז "פארבונדן מיט דער גייסט פון דער צייט". | *רב יצחק זעליג מאָרגענשטערן, דער רבי פון סאקאָלאָוו, האט געשריבן קעגן הרב קוק, זאגנדיג אז ער קען נישט פאררעכנט ווערן צווישן די ממשיכים פון פריערדיגע דורות, ווייל ער איז "פארבונדן מיט דער גייסט פון דער צייט". | ||
*דער חזון איש האט געהאלטן אז זיינע לערנונגען זענען אפגעשריגן און כפירה'דיג, און האט געזאגט אז אין עולם הבא וועט מען אים ווייזן וואס ער האט פאראורזאכט, און אים זאגן "קוק!" ( | *דער גרער רבי, ר' אברהם מרדכי אַלטער, האָט געשריבן אז הרב קוק'ס "ליבע צו ציון איבערשטייגט אלע גרענעצן און ער דערקלערט דאָס אומפּורענע פּור און ברענגט באווייזן דערצו". | ||
*דער חזון איש האט געהאלטן אז זיינע לערנונגען זענען אפגעשריגן און כפירה'דיג, און האט געזאגט אז אין עולם הבא וועט מען אים ווייזן וואס ער האט פאראורזאכט, און אים זאגן "קוק!" (א ווערטערשפּיל אויף זיין נאמען). | |||
*פונדעסטוועגן, האט דער חזון איש ערקלערט אז הגם ספרים מיט כפירה זענען פארבאטן, ספרים אן השקפה זענען נישט פארבאטן. זיין צוגאנג צו רבנים פון דער הויפט רבנות איז געווען צו געבן זיי כבוד "ווי א שוחד" כדי צו האבן א השפעה אויף זיי און פארמיידן זיי פון פארשפרייטן כפירה. | *פונדעסטוועגן, האט דער חזון איש ערקלערט אז הגם ספרים מיט כפירה זענען פארבאטן, ספרים אן השקפה זענען נישט פארבאטן. זיין צוגאנג צו רבנים פון דער הויפט רבנות איז געווען צו געבן זיי כבוד "ווי א שוחד" כדי צו האבן א השפעה אויף זיי און פארמיידן זיי פון פארשפרייטן כפירה. | ||
* זיין אויסלייג ביי דער לויה פון תאודור הערצל אין 1904 האָט אויפגעהויבן קאָנטראָווערסיע{{הערה|1=https://www.machonso.org/uploads/images/13-D-10-lamentation.pdf}}. | |||
;שמיטה מחלוקת: | ;שמיטה מחלוקת: | ||
*הרב קוק האט פארמולירט דעם היתר מכירה פאר דער שמיטה יאר פון 10–1909, נאכן אינפארמירט ווערן אז עס וואלט מעגליך געווען א ברייטע הונגער ווייל מען וואלט נישט געקענט אימפארטירן קיין עסן. | *הרב קוק האט פארמולירט דעם היתר מכירה פאר דער שמיטה יאר פון 10–1909, נאכן אינפארמירט ווערן אז עס וואלט מעגליך געווען א ברייטע הונגער ווייל מען וואלט נישט געקענט אימפארטירן קיין עסן. | ||
*קעגנערס, ווי דער רידב"ז פון צפת, האבן אנגעצייכנט די צווייפלהאפטיגע הלכה'ישע וואלידיטעט פון דעם פארקויף צו גויים און געזארגט אז עס וועט פירן צו דעם פארגעסן פון דער מצוה גאנצער. | *קעגנערס, ווי דער רידב"ז פון צפת, האבן אנגעצייכנט די צווייפלהאפטיגע הלכה'ישע וואלידיטעט פון דעם פארקויף צו גויים און געזארגט אז עס וועט פירן צו דעם פארגעסן פון דער מצוה גאנצער. | ||
*הרב קוק האט באשטאנען אז זיין פסק איז געווען "צייטווייליג, געגעבן נאר צוליב נויטווענדיגקייט און עקסטרעמע געצוואונגענהייט". אבער די היסטאריע האט באוויזן אז זיינע קריטיקירער זענען געווען גערעכט, ווייל דער היתר מכירה איז באנייט געווארן יעדע שמיטה זינט דאן, מיט ווייניג אכטונג צו די טוישנדיגע אומשטענדן. | *הרב קוק האט באשטאנען אז זיין פסק איז געווען "צייטווייליג, געגעבן נאר צוליב נויטווענדיגקייט און עקסטרעמע געצוואונגענהייט". אבער די היסטאריע האט באוויזן אז זיינע קריטיקירער זענען געווען גערעכט, ווייל דער היתר מכירה איז באנייט געווארן יעדע שמיטה זינט דאן, מיט ווייניג אכטונג צו די טוישנדיגע אומשטענדן. | ||
;סעקולערע קריטיק: | ;סעקולערע קריטיק: | ||
*יוסף חיים ברענער האט באצייכנט הרב קוק'ס כתבים אלס "פארפלאנטערט מיט צעמישענישן און סתירות" און "א וועג צו קיין ארגענטוואו". | *יוסף חיים ברענער האט באצייכנט הרב קוק'ס כתבים אלס "פארפלאנטערט מיט צעמישענישן און סתירות" און "א וועג צו קיין ארגענטוואו". | ||
==הערשאפט און שטיצע== | ==הערשאפט און שטיצע== | ||
טראץ די פילע קריטיק, האט הרב קוק אויך געהאט פילע שטיצער און אדמירער פון אלע שיכטן פון דער געזעלשאפט. | טראץ די פילע קריטיק, האט הרב קוק אויך געהאט פילע שטיצער און אדמירער פון אלע שיכטן פון דער געזעלשאפט. | ||
| שורה 155: | שורה 166: | ||
==ביבליאגראפיע== | ==ביבליאגראפיע== | ||
*Rozenaḳ, Avinoʻam. "Hidden Diaries and New Discoveries: The Life and Thought of Rabbi A. I. Kook." ''Shofar: An Interdisciplinary Journal of Jewish Studies'', vol. 25 no. 3, 2007, p. 111-147. | |||
* Yehudah Mirsky, ''[https://dokumen.pub/rav-kook-mystic-in-a-time-of-revolution-9780300165555.html Rav Kook: Mystic in a Time of Revolution]'', Yale University Press, 2014, {{ISBN|978-0300164244}} | * Yehudah Mirsky, ''[https://dokumen.pub/rav-kook-mystic-in-a-time-of-revolution-9780300165555.html Rav Kook: Mystic in a Time of Revolution]'', Yale University Press, 2014, {{ISBN|978-0300164244}} | ||
*Dov Schwartz, ''The Religious Genius in Rabbi Kook's Thought: National "Saint"?'', Academic Studies Press, 2014, {{ISBN|978-1618114068}} | *Dov Schwartz, ''The Religious Genius in Rabbi Kook's Thought: National "Saint"?'', Academic Studies Press, 2014, {{ISBN|978-1618114068}} | ||
* | |||
==רעפערענצן== | ==רעפערענצן== | ||
{{רעפערענצן}} | {{רעפערענצן}} | ||
[[he:הרב אברהם יצחק הכהן קוק]] | [[he:הרב אברהם יצחק הכהן קוק]] | ||