המכלול

אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "הרב בערל וויין"

בלאַט שמועס

הרב בערל וויין (זעט מקור)

רעוויזיע פון 00:51, 20 אויגוסט 2025

1,365 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 3 חדשים
קיין רעדאגירונג באמערקונג
וויזועלוויקיטעקסט
אין תקציר עריכה
אין תקציר עריכה
שורה 1: שורה 1:
{{דרעפט}}
{{דרעפט}}
רבי '''בערל וויין''' (געבוירן דעם 25סטן מערץ 1934, נפטר געוואָרן דעם 16טן אויגוסט 2025) איז געווען א בארימטער אמעריקאנער-געבוירענער ארטאדאקסישער רב, לעקטאָר, שרייבער און היסטאריקער. ער איז ברייט באקאנט פאר פּאפּולאריזירן אידישע געשיכטע און האט טיף באאיינפלוסט דורות פון ארטאדאקסישע אידן דורך זיין ארבעט און בליק. הרב וויין איז אפט באצייכנט געווארן ווי "די שטימע פון אידישער געשיכטע"{{הערה|{{לינק|אדרעס=https://blogs.timesofisrael.com/rabbi-berel-wein-ztl-the-rabbi-who-gave-the-jewish-people-their-story/|שרייבער=Paul Mendlowitz|קעפל=Rabbi Berel Wein zt”l : The Rabbi Who Gave the Jewish People Their Story|דאטום=Aug 18, 2025}}.}}.
{{אישיות רבנית
 
| בילד = Rabbiwein.jpeg
זיין אַרבעט האט ארומגענומען צענדליגער ביכער, מער ווי 1,000 אודיא אויפנאַמען, צייטונגס ארטיקלען און דאקומענטארע פילמען, וואס האבן אויפגעלעבט די אידישע פארגאנגענהייט פאר טויזנטער איבער דער וועלט. ער איז נפטר געווארן אין ירושלים דעם 16טן אויגוסט 2025, אין עלטער פון 91 יאר.
| שם מלא = דוב בער וויין
| געבורט דאטום = 25סטן מערץ 1934
| געבורט ארט = שיקאגא, אילינוי, פאראייניגטע שטאטן
| פטירה דאטום = 16טן אויגוסט 2025
| תאריך פטירה עברי = כ"ב אב תשפ"ה
| פטירה ארט = ירושלים, ארץ ישראל
| טאטע = הרב זאב וויין (1906–2004)
| מאמע = אסתר רובינשטיין
| ווייב = יוכבד (דזשעקי) לעווין (געהייראט 1955; נפטר 2006), און מירה כהן (נפטר 2018)
| קינדער = איין זון, הרב חיים צבי ויין, און דריי טעכטער: מרת סארי טייטלבויים, מרת מרים געטינגער, און מרת דינא געווירץ
}}
רבי '''בערל וויין''' (תרצ"ד, שיקאגא – תשפ"ה, ירושלים) איז געווען אַן אמעריקאנער-געבוירענער ארטאדאקסישער רב, לעקטאָר, שרייבער און היסטאריקער. ער איז ברייט באקאנט פאר פּאפּולאריזירן אידישע היסטאריע דורך טויזנטער אוידיא טעיפס, ביכער, סעמינארן, טעלעוויזיע און ראדיא אויפטריטן, און פילמען. ער האט טיף באאיינפלוסט דורות פון ארטאדאקסישע אידן דורך זיין ארבעט און בליק, און איז אפט באצייכנט געווארן ווי "די שטימע פון אידישער היסטאריע"{{הערה|{{לינק|אדרעס=https://blogs.timesofisrael.com/rabbi-berel-wein-ztl-the-rabbi-who-gave-the-jewish-people-their-story/|שרייבער=Paul Mendlowitz|קעפל=Rabbi Berel Wein zt”l : The Rabbi Who Gave the Jewish People Their Story|דאטום=Aug 18, 2025}}.}}.


==ביאגראפיע==
==ביאגראפיע==
===געבורט און יוגנט===
===געבורט און יוגנט===
הרב וויין איז געבוירן געווארן אין [[שיקאגא|שיקאַגאָ]], אילינוי אלס אַן איינציגער זון. ער איז געקומען פון א לאַנגער ליניע פון ליטווישע רבנים. זיין פאטער, רבי זאב וויין (1906-2004), א תלמיד פון [[הרב קוק]] און פון [[רבי שמעון שקאפ]], האט געדינט אלס רב פון קהלת בית המדרש הגדול אנשי לוקניק אין שיקאגא איבער 51 יאָר (אַ ברודער פונעם הרב שמעי׳ דוד וויין, דער ערשטער רב אין חולון){{הערה|{{עיה|1=⁨⁨The Sentinel|2=cgs|4=Rabbi Zev Wein To Be Honored By Kesser Maariv On Sunday|5=19660310|6=65}}.}}. זיין מוטער, אסתר, איז געווען א טאכטער פון רבי חיים צבי רובינשטיין, דער גרינדער פון היברו טעאלאגישן קאלעדזש.
הרב וויין איז געבוירן געווארן אין [[שיקאגא|שיקאַגאָ]], אילינוי אלס אַן איינציגער זון, אין א ליניע פון ליטווישע רבנים. זיין פאטער, רבי זאב וויין (1906-2004), א תלמיד פון [[הרב קוק]] און פון [[רבי שמעון שקאפ]], האט געדינט אלס רב פון קהלת בית המדרש הגדול אנשי לוקניק אין שיקאגא איבער 51 יאָר (אַ ברודער פונעם הרב שמעי׳ דוד וויין, דער ערשטער רב אין חולון){{הערה|{{עיה|The Sentinel|cgs||Rabbi Zev Wein To Be Honored By Kesser Maariv On Sunday|19660310|65}}.|כיוון=שמאל}}. זיין מוטער, אסתר, איז געווען א טאכטער פון רבי חיים צבי הלוי רובינשטיין (נפ' חשון תש"ד), דער גרינדער פון '[[היברו טעאלאגישן קאלעדזש]]' (בית מדרש לתורה) {{העב|ישיבת סקוקי}}.


די ערשטע שולע־לימודים האט ער געהאט אין א פּובליק־סקול, און זיינע לימודי קודש האט ער אויסגעפירט דורך לערנען חברותא מיט זיין טאטן. א ביסל פארן בר־מצוה האט ער אנגעהויבן לערנען אין ישיבת משנה תורה. צום ווילן פונעם טאטן האט ער זיך געלערנט ענגליש, כדי ער זאל קענען רעדן אין שול נישט נאר אין אידיש.
די ערשטע שולע־לימודים האט ער געהאט אין א פּובליק־סקול, און זיינע לימודי קודש האט ער אויסגעפירט דורך לערנען חברותא מיט זיין טאטן. א ביסל פארן בר־מצוה האט ער אנגעהויבן לערנען אין ישיבת משנה תורה. צום ווילן פונעם טאטן האט ער זיך געלערנט ענגליש, כדי ער זאל קענען רעדן אין שול נישט נאר אין אידיש.


אין יאר תשט"ו (1955) האט ער חתונה געהאט מיט יוכבד ("דזשעקי"), געבוירן אין וואַסיקי, ליטע, אַ טאָכטער פונעם הרב אליעזר לעווין, רב אין דעטראיט איבער זעכציג יאר, און א נאָענטער תלמיד פונעם חפץ חיים. אין שיקאַגאָ זענען זיי זוכה געווען צו פיר קינדער.
אין יאר תשט"ו (1955) האט ער חתונה געהאט מיט יוכבד ("דזשעקי"), געבוירן אין וואַסיקי, ליטע, אַ טאָכטער פונעם הרב אליעזר לעווין, רב אין דעטראיט איבער זעכציג יאר, און א נאָענטער תלמיד פונעם חפץ חיים. אין שיקאַגאָ זענען זיי זוכה געווען צו פיר קינדער.
ער פלעגט צו זאָגן (און האָט עס דערציילט צום נשיא יצחק הרצוג וואָס האָט אים אַמאָל באַזוכט) אַז די גרעסטע השפעה אויף אים איז געווען דער זיידע פונעם נשיא, הרב יצחק אייזיק הלוי הרצוג. נאָך דער חורבן האָט הרב הרצוג באַזוכט שיקאַגאָ און גערופן צום יוגנט זיך אָפּצוגעבן מיטן גורל פונעם אידישן פאלק.


===בילדונג===
===בילדונג===
שפעטער האט ער געלערנט אין ישיבת בית מדרש לתורה אין שיקאַגאָ, וואס איז געגרינדעט געווארן דורך זיין זיידע הרב רובינשטיין. זיינע רביים זענען געווען הרב חיים קרייזווירט (וואָס האָט אים אויך מסמיך געווען לרבנות), הרב מרדכי רוגוב און הרב ישראל מענדל הכהן קפלן.
שפעטער האט ער געלערנט אין 'בית מדרש לתורה' אין שיקאַגאָ, וואס איז געגרינדעט געווארן דורך זיין זיידע הרב רובינשטיין און וואו ער האט באקומען סמיכה. זיינע רביים זענען געווען [[רבי חיים קרייזווירטה]] (וואָס האָט אים אויך מסמיך געווען לרבנות), רבי מרדכי רוגוב{{הערה|איבער אים: {{אישי ישראל|רבי מרדכי רוגוב}}.}} און רבי ישראל מענדל הכהן קאפלאן{{הערה|איבער אים: {{אישי ישראל|רבי ישראל מנדל קפלן}}.}}{{הערה|שם=מצב|{{לינק|אדרעס=https://matzav.com/boruch-dayan-emes-rav-berel-wein-ztl/|קעפל=Boruch Dayan Emes: Rav Berel Wein zt”l|זייטל=Matzav.com|דאטום=August 16, 2025}}.}}.


אין דער זעלבער צייט האָט ער געמאכט אַ ערשטע דיגרי אין רוזוועלט־אוניווערזיטעט אין שיקאַגאָ, בשעת ער האָט געלערנט אין ישיבה און געדינט שבתים ווי אַ רב אין א קהילה. נאָך דער סמיכה לרבנות האָט ער געלערנט אין אַבענד־קורסן לעאקס אין דה־פול־אוניווערזיטעט און איז געווארן אַן אַדוואָקאַט. ער האָט געאַרבעט אין אַדוואָקאַציע אין שיקאַגאָ איבער ניין יאָר.
אין דער זעלבער צייט האָט ער געמאכט א ערשטע דיגרי פון ערציאונג אין רוזוועלט־אוניווערזיטעט אין שיקאַגאָ, בשעת ער האָט געלערנט אין ישיבה און געדינט שבתים ווי אַ רב אין א קהילה. נאָך דער סמיכה לרבנות האָט ער געלערנט אין אַבענד־קורסן לעאקס אין דה־פול־אוניווערזיטעט און איז געווארן אַן אַדוואָקאַט. ער האָט געאַרבעט אין אַדוואָקאַציע אין שיקאַגאָ איבער ניין יאָר.


===קאַריערע אין אַמעריקע===
===קאַריערע אין אַמעריקע===
פון 1956 ביז 1964, האט הרב וויין פּראקטיצירט געזעץ אין שיקאַגאָ. אין 1964, אין עלטער פון 30, איז ער געוואָרן דער רב פון בית ישראל קאָנגרעגאַציע אין מיאַמי ביטש, פלאָרידע, וואו ער איז געבליבן ביז 1972. ער האָט אויסגעברייטערט די קהילה פון 39 פאַמיליעס צו 250. דאָרטן האָט ער אויך געדינט אלס איינער פון די הויפּט לערערס אין דער יונגער מתיבתא מיאמי, א ישיבה קטנה.
פון 1956 ביז 1964, האט הרב וויין פּראקטיצירט אלס אדוואקאט אין שיקאַגאָ. ער האט געזאגט אז ער האט נישט געליבט דעם געזעץ פעלד, ווייל ער האט דארט געזען מענטשן אין זייער ערגסטן צושטאנד{{הערה|1=https://www.youtube.com/watch?v=aX42F4leCSQ}}.


אין יאר תשכ"ד (1964) איז ער געווארן רב אין קהילת בית ישראל אין מיאַמי ביטש, פלאָרידע, וואו ער האָט געדינט אַכט יאָר. אין תשל"ב (1972) איז די משפחה אריבער קיין ניו יארק, וואו ער איז באשטימט געוואָרן אַלס עקזעקוטיווער וויצע־פּרעזידענט פון דער ארטאדאקסישער פארבאנד (OU), און באלד דערנאך איז ער געווארן דער רבנישער אדמיניסטראטאר פון איר כשרות אפּטיילונג פאר פינף יאר. ער ווערט קרעדיטירט מיט פארוואנדלען די כשרות השגחה אין צפון אמעריקע.
אין יאר תשכ"ד אין עלטער פון 30, איז ער געוואָרן דער רב אין קהילת בית ישראל קאנגרעגאציע אין [[מיאמי ביטש]], פלארידע, וואו ער איז געבליבן ביז תשל"ב. ער האט אויסגעברייטערט די קהילה פון 39 פאמיליעס צו 250{{הערה|1=https://www.rocklanddaily.com/news/in-tribute-rabbi-berel-wein-z-l-prominent-monsey-torah-personality}}. דאָרטן האָט ער אויך געדינט אלס איינער פון די הויפּט לערערס אין דער יונגער ישיבה קטנה, מתיבתא פון גרעיטער מיאמי.


אין 1973, האָט ער געגרינדעט די קאנגרעגאַציע בית תורה אין סאפערן, ניו יארק, וואו ער האָט געדינט אלס רב פאר 24 יאר. אין 1977, האָט ער געגרינדעט ישיבה שער התורה פון ראקלענד, און געדינט אלס ראש ישיבה ביז 1997, ווען ער איז אריבערגעצויגן קיין ארץ ישראל. זיין זון, רבי חיים צבי וויין, האט אים איבערגענומען אלס ראש ישיבה.
אין 1967 האט ער באקומען א [[דאקטאר]] אין העברעישע ליטעראטור פון העברעישער טעאלאגישער קאלעדזש{{הערה|1=https://covenantfn.org/award-person/berel-wein/}}.
 
אין תשל"ב (1972) איז די משפחה אריבער קיין ניו יארק, וואו ער איז באשטימט געווארן אלס עקזעקוטיווער וויצע־פּרעזידענט פון דער ארטאדאקסישער פארבאנד (OU), און באלד דערנאך דער רבנישער אדמיניסטראטאר פון איר כשרות אפּטיילונג, א פּאזיציע וואס ער האט פארנומען פאר פינף יאר. ער ווערט קרעדיטירט מיט פארוואנדלען די כשרות השגחה אין צפון אמעריקע.
 
אין 1973, האָט ער געגרינדעט די קהילה בית תורה אין סאפערן, ניו יארק, וואו ער האָט געדינט אלס רב פאר 24 יאר. אין 1977, האָט ער געגרינדעט ישיבה שערי תורה פון ראקלענד{{הערה|איבער די ישיבה זעט: {{ויקישיבה|ישיבת שערי תורה (מונסי)}}.}}. די ישיבה איז שפעטער אריבערגעפירט געווארן צו די שטח פון זיין שול. ער האט געדינט אלס ראש ישיבה ביז 1997, ווען ער איז ארויף קיין ארץ ישראל. א סך פון זיינע תלמידים זענען שפעטער געווארן באוואוסטע רבנים און קהל פירער{{הערה|1=https://jewishaction.com/jewish-world/people/an-author-in-history/}}. זיין זון, רבי חיים צבי וויין, האט אים איבערגענומען אלס ראש ישיבה.


===קאַריערע אין ארץ ישראל===
===קאַריערע אין ארץ ישראל===
שורה 30: שורה 43:


ער האָט ברייט געלעקטשערט אין ישראל און אינדרויסן פון לאַנד, און האָט געשריבן אַ רעגולערע וואָכעדיקע קאָלומנע פאַר דער ירושלים פּאָסט זינט 1999. ער איז אויך באַוויזן געוואָרן רעגולער אין טעלעוויזיע פּראָגראַמען אין ישראל, ווי "פרעג דעם רב".
ער האָט ברייט געלעקטשערט אין ישראל און אינדרויסן פון לאַנד, און האָט געשריבן אַ רעגולערע וואָכעדיקע קאָלומנע פאַר דער ירושלים פּאָסט זינט 1999. ער איז אויך באַוויזן געוואָרן רעגולער אין טעלעוויזיע פּראָגראַמען אין ישראל, ווי "פרעג דעם רב".


===טויט און ירושה===
===טויט און ירושה===
רבי בערל וויין איז נפטר געוואָרן אין ירושלים דעם 16טן אויגוסט 2025, אין עלטער פון 91 יאָר, נאָך עטליכע יאָר פון קראַנקייט. ער איז באַגראָבן געוואָרן אויפן הר הזיתים אין ירושלים.
רבי בערל וויין איז נפטר געוואָרן אין ירושלים דעם 16טן אויגוסט 2025, אין עלטער פון 91 יאָר, נאָך עטליכע יאָר פון קראַנקייט. ער איז באַגראָבן געוואָרן אויפן הר הזיתים אין ירושלים.


ער איז איבערגעבליבן דורך זיין זון, רבי חיים וויין, און דריי טעכטער: מרת שרי טייטלבוים, מרת מרים געטינגער, און מרת דינה געווירץ, ווי אויך פיל אייניקלעך און אור-אייניקלעך{{הערה|1=https://matzav.com/boruch-dayan-emes-rav-berel-wein-ztl/}}.
ער איז איבערגעבליבן דורך זיין זון, רבי חיים וויין, און דריי טעכטער: מרת שרי טייטלבוים, מרת מרים געטינגער, און מרת דינה געווירץ, ווי אויך פיל אייניקלעך און אור-אייניקלעך{{הערה|שם=מצב}}.


==לערנען און ווערק==
==לערנען און ווערק==
===אידישע היסטאריע===
===אידישע היסטאריע===
רבי בערל וויין איז געווען אַ פּראָליפישער שרייבער אין סיי העברעיש סיי ענגליש, ווי אויך אין אודיא און וויזועלע פאָרמאַטן. ער איז ברייט באַקאַנט פאַר זיין ראָלע אין פּאָפּולאַריזירן אידישע געשיכטע. אין 1984, האָט ער אנגעהויבן ארגאניזירן ספּעציעלע אידישע געשיכטע קלאַסן אין זיין שול און ישיבה, וועלכע זענען געוואָרן זייער פּאָפּולערע אַודיאָ אויפנאַמען. אין 1986, האָט ער זיך אונטערגענומען אַ מיסיע "צו אויפלייבן די שטארבנדיגע דערציילונג פון אידישער היסטאריע". זיינע לעקציעס, באַרימט פאַר זייער כאַפּנדיגער דערציילונג, קלוגשאַפט און הומאָר, האָבן געהאַט אַ זייער שטאַרקן אַפּיל, מיט מער ווי 1 מיליאָן לעקציעס פאַרקויפט איבער דער וועלט.
רבי בערל וויין איז געווען אַ פּראָליפישער שרייבער אין סיי העברעיש סיי ענגליש, ווי אויך אין אודיא און וויזועלע פאָרמאַטן. ער איז ברייט באַקאַנט פאַר זיין ראָלע אין פּאָפּולאַריזירן אידישע געשיכטע. אין 1984, האָט ער אנגעהויבן ארגאניזירן ספּעציעלע אידישע געשיכטע קלאַסן אין זיין שול און ישיבה, וועלכע זענען געוואָרן זייער פּאָפּולערע אודיאָ אויפנאַמען. אין 1986, האָט ער זיך אונטערגענומען אַ מיסיע "צו אויפלייבן די שטארבנדיגע דערציילונג פון אידישער היסטאריע". זיינע לעקציעס, באַרימט פאַר זייער כאַפּנדיגער דערציילונג, קלוגשאַפט און הומאָר, האָבן געהאַט אַ זייער שטאַרקן אַפּיל, מיט מער ווי 1 מיליאָן לעקציעס פאַרקויפט איבער דער וועלט.


ער איז דער מחבר פון אַ פיר-באַנדן סעריע ביכער וועגן אידישער געשיכטע:
ער איז דער מחבר פון אַ פיר-באַנדן סעריע ביכער וועגן אידישער געשיכטע:
''עכאָוס פון כבוד'' (Echoes of Glory: The Story of the Jews in the Classical Era, 350 BCE-750 CE), ''העראַלד פון גורל'' (Herald of Destiny: The Story of the Jews in the Medieval Era, 750-1650), ''טריומף פון איבערלעבונג'' (Triumph of Survival: The Story of the Jews in the Modern Era, 1650-1995), ''אמונה און גורל'' (Faith and Fate: The Story of the Jewish People in the Twentieth Century). די לעצטע איז אויך א דאָקומענטאַרע פילם סעריע.
''עכאָוס פון כבוד'' (Echoes of Glory: The Story of the Jews in the Classical Era, 350 BCE-750 CE), ''העראַלד פון גורל'' (Herald of Destiny: The Story of the Jews in the Medieval Era, 750-1650), ''טריומף פון איבערלעבונג'' (Triumph of Survival: The Story of the Jews in the Modern Era, 1650-1995), ''אמונה און גורל'' (Faith and Fate: The Story of the Jewish People in the Twentieth Century). די לעצטע איז אויך א דאָקומענטאַרע פילם סעריע.


אנדערע היסטאָריע ביכער נעמען אריין ''מוסטערן אין אידישער געשיכטע'' (Patterns in Jewish History), ''אומענדליכער האַס: אַנטיסעמיטיזם פון דער תנ"כישער עפּאָכע ביז מאָדערנע צייטן'' (Endless Hatred), און ''אין די פוסטריט פון אליהו הנביא'' (In The Footsteps of Eliyahu HaNavi). זיין לעצטע ווערק, ''אַכט מענטשן וואָס מיר האָבן באַגעגנט אויפן וועג אַהיים'' (Eight People We Met on the Way Home), קאָנצענטרירט זיך אויף דער געשיכטע פון ציוניזם און מדינת ישראל.
אנדערע היסטאָריע ביכער (פיל זענען פובליצירט געוואָרן דורך [[ארטסקראל]]) נעמען אריין ''מוסטערן אין אידישער געשיכטע'' (Patterns in Jewish History), ''אומענדליכער האַס: אַנטיסעמיטיזם פון דער תנ"כישער עפּאָכע ביז מאָדערנע צייטן'' (Endless Hatred), און ''אין די פוסטריט פון אליהו הנביא'' (In The Footsteps of Eliyahu HaNavi). זיין לעצטע ווערק, ''אַכט מענטשן וואָס מיר האָבן באַגעגנט אויפן וועג אַהיים'' (Eight People We Met on the Way Home), קאָנצענטרירט זיך אויף דער געשיכטע פון ציוניזם און מדינת ישראל.


===אנדערע שריפטן און מעדיע===
===אנדערע שריפטן און מעדיע===
שורה 73: שורה 85:
;[[הרב יצחק אייזיק הלוי הערצאג|רבי יצחק אייזיק הלוי הערצאג]] (הויפּט רב פון ארץ ישראל): א שליסל איינפלוס אויף הרב וויין. אין עלטער פון 11 יאָר, האָט הרב וויין געהערט ווי הרב הערצאג וויינט איבער דעם אוממעגליכקייט צוריקצובאקומען 10,000 אידישע קינדער פון קאטוילישע אינסטיטוציעס נאָך דעם חורבן, און האט ארויסגערופן דעם עולם: "וואס וועט איר טאָן פאַר די קינדער פון כלל ישראל?" די ווערטער האבן אים געפאָלגט און מאָטיווירט זיין גאַנץ לעבן.
;[[הרב יצחק אייזיק הלוי הערצאג|רבי יצחק אייזיק הלוי הערצאג]] (הויפּט רב פון ארץ ישראל): א שליסל איינפלוס אויף הרב וויין. אין עלטער פון 11 יאָר, האָט הרב וויין געהערט ווי הרב הערצאג וויינט איבער דעם אוממעגליכקייט צוריקצובאקומען 10,000 אידישע קינדער פון קאטוילישע אינסטיטוציעס נאָך דעם חורבן, און האט ארויסגערופן דעם עולם: "וואס וועט איר טאָן פאַר די קינדער פון כלל ישראל?" די ווערטער האבן אים געפאָלגט און מאָטיווירט זיין גאַנץ לעבן.
;[[הערמאן וואוק|הערמאַן וואָוק]]: דער פּוליצער פּרייז געווינער און שרייבער, האט באַאיינפלוסט הרב וויינ'ס אַמביציעס מיט אַ רעדע וואָס האָט פאַרטיידיגט תורה לערנען און אָבזערוואַנץ פאַר אַ נישט-פרומען עולם, וואָס האָט געוויזן אַז אָרטאָדאָקסיע קען זיין דערפאָלגרייך אין אַמעריקע{{הערה|שם=איש|{{לינק|שרייבער=|קעפל=Rabbi Berel Wein: Influences & Reflections {{!}} Aish|אדרעס=https://aish.com/rabbi-berel-wein-influences-reflections/|זייטל=Aish|דאטום=אפריל 1, 2025}}.}}.
;[[הערמאן וואוק|הערמאַן וואָוק]]: דער פּוליצער פּרייז געווינער און שרייבער, האט באַאיינפלוסט הרב וויינ'ס אַמביציעס מיט אַ רעדע וואָס האָט פאַרטיידיגט תורה לערנען און אָבזערוואַנץ פאַר אַ נישט-פרומען עולם, וואָס האָט געוויזן אַז אָרטאָדאָקסיע קען זיין דערפאָלגרייך אין אַמעריקע{{הערה|שם=איש|{{לינק|שרייבער=|קעפל=Rabbi Berel Wein: Influences & Reflections {{!}} Aish|אדרעס=https://aish.com/rabbi-berel-wein-influences-reflections/|זייטל=Aish|דאטום=אפריל 1, 2025}}.}}.
;רבי פנחס מרדכי טייץ: זיין אָפּטימיזם וועגן אַ וואַקסנדיקער, וויכטיקער אָרטאָדאָקסיע אין אַמעריקע האָט אים געמאַכט צו אַ העלדישער פיגור און פירער פאַר הרב וויין{{הערה|שם=איש}}.}}.
;רבי פנחס מרדכי טייץ: זיין אָפּטימיזם וועגן אַ וואַקסנדיקער, וויכטיקער אָרטאָדאָקסיע אין אַמעריקע האָט אים געמאַכט צו אַ העלדישער פיגור און פירער פאַר הרב וויין{{הערה|שם=איש}}.
;סאטמארער רבי, [[רבי יואל טייטלבוים]]: טראָץ זייערע אידעאָלאָגישע חילוקי דעות (הרב וויין איז געווען פּראָ-ציוניסטיש, און דער סאטמארער רבי שטאטש אַנטי-ציוניסטיש), האָט הרב וויין טיף באַוואונדערט זיין גאונות און צדקות. הרב וויין האָט דערציילט פערזענליכע אינטעראַקציעס מיט דעם רבי'ן, אַריינגערעכנט דעם רבי'נס שטיצע פאַר זיין מקוה און כשר פיס־עסן איניציאַטיוון. דער רבי'נס פילאָסאָפיע איז געווען אַז יונגעלייט, וואָס קענען נישט לערנען פול-צייט, זאָלן גיין אַרבעטן.
;סאטמארער רבי, [[רבי יואל טייטלבוים]]: טראָץ זייערע אידעאָלאָגישע חילוקי דעות (הרב וויין איז געווען פּראָ-ציוניסטיש, און דער סאטמארער רבי שטאטש אַנטי-ציוניסטיש), האָט הרב וויין טיף באַוואונדערט זיין גאונות און צדקות. הרב וויין האָט דערציילט פערזענליכע אינטעראַקציעס מיט דעם רבי'ן, אַריינגערעכנט דעם רבי'נס שטיצע פאַר זיין מקוה און כשר פיס־עסן איניציאַטיוון. דער רבי'נס פילאָסאָפיע איז געווען אַז יונגעלייט, וואָס קענען נישט לערנען פול-צייט, זאָלן גיין אַרבעטן.


גענומען פון "https://yi.hamichlol.org.il/באַזונדער:השוואה_ניידת/338495"