אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "דרעפט:קוש"

קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
4,035 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 3 חדשים
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה
אין תקציר עריכה
שורה 24: שורה 24:
==סארטן קישן==
==סארטן קישן==
אין אידישן קולטור און הלכה זענען פאראן פארשיידענע סארטן קישן, יעדער מיט זיין אייגענעם באדייט:
אין אידישן קולטור און הלכה זענען פאראן פארשיידענע סארטן קישן, יעדער מיט זיין אייגענעם באדייט:
;קוש פון גרעסע (נשיקה של גדולה) :דאס איז איינער פון די דריי אדער פיר ערלויבטע קישן{{הערה|{{רבה|בראשית|ע|יב}}; {{תנחומא|שמות|כח}}.}}. שמואל האט געקושט שאול נאך זיין משיחה (שמואל א י, א). ווען א מענטש דערגרייכט גרויסקייט, ווערט ער געקושט אלס סימן פון כבוד. עס נעמט אויך אריין קושן די אייגענע האנט נאכ'ן שאקלען מיט דער האנט פון אן עלטערן, וואס ווערט באטראכט ווי א סימן פון כבוד.


;קוש פון גרעסע (נשיקה של גדולה)
;קוש פון פרידה (נשיקה של פרישות) :דאס איז אויך איינער פון די ערלויבטע סארטן קישן{{הערה|{{רבה|בראשית|ע|יב}}; {{תנחומא|שמות|כח}}.}}. אברהם אבינו האט געקושט יעקב אבינו פאר זיין טויט, אלס א פרידה קוש{{הערה|{{יובלים|כב}}.}}. ראובן האט געקושט זיינע ברידער{{הערה|1=צוואת ראובן, א.}}, דן זיינע קינדער{{הערה|1=צוואת דן, ז.}}, און בנימין זיינע קינדער ביי זייערע פרידה רעדעס{{הערה|1=צוואת בנימין, אנפאנג.}}. ערפה האט זיך געזעגנט מיט א קוש פון איר שוויגער, נעמי, און דערפאר הייסן אירע נאכקומען "בני הנשוקה" (קינדער פון די געקושטע){{הערה|1=סוטה מב ב.}}. מאמעס האבן געקושט זייערע קינדער פאר'ן מארטיריום{{הערה|1=עמנואל, 259, 274 בשם סדר אליהו רבה.}}. עס ווערט ערקלערט אז די נשמות זאלן זיך איינהאלטן אין זכרון איינעם דעם אנדערן{{הערה|1=רבי שלמה הלוי אלקבץ, שורש ישי רות א, יד.}}.
דאס איז איינער פון די דריי אדער פיר ערלויבטע קישן{{הערה|{{רבה|בראשית|ע|יב}}; {{תנחומא|שמות|כח}}.}}. שמואל האט געקושט שאול נאך זיין משיחה (שמואל א י, א). ווען א מענטש דערגרייכט גרויסקייט, ווערט ער געקושט אלס סימן פון כבוד.


;קוש פון פרידה (נשיקה של פרישות)
;קוש פון ווידערטרעף (נשיקה של פרקים) :אויך אן ערלויבטער קוש{{הערה|{{רבה|בראשית|ע|יב}}; {{תנחומא|שמות|כח}}.}}. יצחק האט פארלאנגט א קוש פון יעקב ביי זייער ווידערטרעף{{הערה|1=בראשית כז, כו, לקח טוב.}}. רבקה האט געקושט יעקב ביי זייער ווידערטרעף{{הערה|{{יובלים|לא}}.}}. אהרן האט באגריסט משה מיט א קוש ביי זיין צוריקקער{{הערה|שמות ד, כז.}}, א קוש פון ווידערטרעף און הקדשה{{הערה|1=Schern, r. 5, 10, ילקוט בראשית 124 f 36c, ילקוט תילים 834, Jalk. Schern. 174 f 54c תנחומא Schern. 28}}. קושן נאך א לאנגע צייט פון פרידה דערפרישט די ליבע{{הערה|שם=יפה|מהר"ש יפה, יפה נוף על מדרש שמואל פי"ד, יפה ענף על רות רבה פ"ב; "דרשות ומאמרים לרבינו בצלאל אשכנזי", ירושלים תשנ"ו, עמ' רסב, שי"ל מכת"י ע"י מכון אורות מערב.}}.
דאס איז אויך איינער פון די ערלויבטע סארטן קישן{{הערה|{{רבה|בראשית|ע|יב}}; {{תנחומא|שמות|כח}}.}}. אברהם אבינו האט געקושט יעקב אבינו פאר זיין טויט, אלס א פרידה קוש{{הערה|{{יובלים|כב}}.}}. ראובן האט געקושט זיינע ברידער{{הערה|1=צוואת ראובן, א.}}, דן זיינע קינדער{{הערה|1=צוואת דן, ז.}}, און בנימין זיינע קינדער ביי זייערע פרידה רעדעס{{הערה|1=צוואת בנימין, אנפאנג.}}. ערפה האט זיך געזעגנט מיט א קוש פון איר שוויגער, נעמי, און דערפאר הייסן אירע נאכקומען "בני הנשוקה" (קינדער פון די געקושטע){{הערה|1=סוטה מב ב.}}. מאמעס האבן געקושט זייערע קינדער פאר'ן מארטיריום{{הערה|1=עמנואל, 259, 274 בשם סדר אליהו רבה.}}. עס ווערט ערקלערט אז די נשמות זאלן זיך איינהאלטן אין זכרון איינעם דעם אנדערן{{הערה|1=רבי שלמה הלוי אלקבץ, שורש ישי רות א, יד.}}.


;קוש פון ווידערטרעף (נשיקה של פרקים)
;קוש פון קרובשאפט אדער צוגעבונדנקייט (נשיקה של קורבה/חביבות) :לויט ר' תנחומא זענען אזעלכע קישן אויך נישט פארדאמט{{הערה|{{רבה|בראשית|ע|יב}}}}. עולא פלעגט קושן זיינע שוועסטער, אדער אויפן ברוסט אדער אויף דער האנט, אלס סימן פון קרובשאפט{{הערה|שבת יג א; עבודה זרה יז, א.}}. אזעלכע קישן זענען ערלויבט, ווייל עס איז נישטא קיין אומפאסיגע כוונה{{הערה|שם=יפה}}.  
אויך אן ערלויבטער קוש{{הערה|{{רבה|בראשית|ע|יב}}; {{תנחומא|שמות|כח}}.}}. יצחק האט פארלאנגט א קוש פון יעקב ביי זייער ווידערטרעף{{הערה|1=בראשית כז, כו, לקח טוב.}}. רבקה האט געקושט יעקב ביי זייער ווידערטרעף{{הערה|{{יובלים|לא|ז}}.}}. אהרן האט באגריסט משה מיט א קוש ביי זיין צוריקקער{{הערה|שמות ד, כז.}}, א קוש פון ווידערטרעף און הקדשה{{הערה|1=Schern, r. 5, 10, ילקוט בראשית 124 f 36c, ילקוט תילים 834, Jalk. Schern. 174 f 54c תנחומא Schern. 28}}. קושן נאך א לאנגע צייט פון פרידה דערפרישט די ליבע{{הערה|מהר"ש יפה, יפה נוף על מדרש שמואל פי"ד, יפה ענף על רות רבה פ"ב; "דרשות ומאמרים לרבינו בצלאל אשכנזי", ירושלים תשנ"ו, עמ' רסב, שי"ל מכת"י ע"י מכון אורות מערב.}}.


;קוש פון קרובשאפט אדער צוגעבונדנקייט (נשיקה של קורבה/חביבות)
;אומערלויבטע קישן (אונערלויבטע קישן) :יעדער קוש וואס געהערט נישט צו די ערלויבטע קאטעגאריעס איז "תפלות" (נארישקייט / אוּנצענסור){{הערה|{{רבה|בראשית|ע|יב}}; {{תנחומא|שמות|כח}}.}}. דאס שליסט איין אומפאסיקע קישן צווישן אייגעלייט אין אנוועזנהייט פון קינדער{{הערה|1=שבט מוסר, טז.}}. א פאטער זאל נישט קושן זיין טויטן קינד, ווייל לויט עטליכע מיינונגען קען דאס פארקירצן דאס לעבן פון אנדערע קינדער{{הערה|1=ספר חסידים, [https://www.sefaria.org/Sefer_Chasidim.236 סי' רלו]; צוואת רבינו יהודה החסיד, אות ד.}}. מען זאל נישט קושן א רשע, ווייל עס שאפט אן אנהאלטענדע פארבינדונג אפילו נאכ'ן טויט{{הערה|רבי נחמן מברסלב, ספר המדות, [https://www.sefaria.org/Sefer_HaMiddot%2C_Distancing_the_Wicked%2C_Part_II.4 חלק "הרחת רשעים"].}}.
לויט ר' תנחומא זענען אזעלכע קישן אויך נישט פארדאמט{{הערה|{{רבה|בראשית|ע|יב}}}}. עולא פלעגט קושן זיינע שוועסטער, אדער אויפן ברוסט אדער אויף דער האנט, אלס סימן פון קרובשאפט{{הערה|שבת יג א}}. אזעלכע קישן זענען ערלויבט, ווייל עס איז נישטא קיין אומפאסיקע כוונה. עס נעמט אויך אריין קושן די אייגענע האנט נאכ'ן שאקלען מיט דער האנט פון אן עלטערן, וואס ווערט באטראכט ווי א סימן פון כבוד.
 
;קוש פון געצן און חיות :געצן פלעגן ווערן געקושט{{הערה|עמנואל, 260.}}. קושן דאס גאלדענע קעלבל האט פארוואנדלט די ליפן אין גאלד{{הערה|{{פרקי דרבי אליעזר|מה}}.}}. טויבן "קושן" זיך (שנעבלען). רויבן און פיש ווערן באפרוכפערט דורך מויל-צו-מויל קושן{{הערה|{{היברובוקס|רשב"צ דוראן|מגן אבות|9446|page=80|מקום הוצאה=ליווארנא|שנת הוצאה=תקמ"ה|עמ=דף לח, ב}}}}. לויט דער אגדה, האט יהושע געקושט אן אקס{{הערה|1={{היברובוקס|2=אלפא ביתא דבן סירא|3=37080|page=51|מו"ל=שטיינשניידער|עמ=דף כה, א}}. https://www.sefaria.org/Otzar_Midrashim%2C_The_Aleph_Bet_of_ben_Sira%2C_The_Alphabet_of_ben_Sira%2C_(alternative_version).39.}}. <!-- אייראפע האט געקושט דעם אקס וואס האט זי פארכאפט. --> דוד המלך האט געקושט די שפין וואס האט אים געראטעוועט{{הערה|1={{היברובוקס|2=אלפא ביתא דבן סירא|3=37080|page=50|מו"ל=שטיינשניידער|עמ=דף כד, ב}} https://www.sefaria.org/Otzar_Midrashim%2C_The_Aleph_Bet_of_ben_Sira%2C_The_Alphabet_of_ben_Sira%2C_(alternative_version).38.}}.
 
;קושן א טויטן :יוסף האט געקושט זיין טויטן פאטער{{הערה|1=בראשית נ, א.}}. משה רבינו האט געקושט יוספ'ס קערפער{{הערה|rabbiner dr. Samuel Kohn, ''[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=nnc1.cr60044047&seq=44 Zur Sprache, Literatur und Dogmatik der Samaritaner]'', 30}}. מען האט געקושט דאס בלוט פון זכריה הנביא{{הערה|{{רבה|איכה|ד|יז}}.}}. רבי ישמעאל האט ארומגענומען און געקושט דעם אפגעהאקטן קאָפּ פון רבי שמעון בן גמליאל{{הערה|{{היברובוקס|2=אבות דרבי נתן|3=38247|page=149|מהדורה=שעכטער|עמ=115}}. https://www.sefaria.org/Avot_DeRabbi_Natan%2C_Recension_B.41.4.}}. עס זענען דא פארשידענע מיינונגען וועגן קושן טויטע; טייל האלטן דאס פאר פארבאטן אלס סכנה{{הערה|1=רבינו אפרים בפי' על התורה כ“י פרשת ויחי, דבש לפי מערכת ן' סי' כ”ד.}}. אנדערע קוואלן פארבינדן דאס קושן פון טויטע מיט זכרון און ליבע{{הערה|1=זעט קליין, תרפב–תרפד.}}.


לבן האט געקושט יעקב{{רבה|בראשית|ע|יג}}.
לבן האט געקושט יעקב{{רבה|בראשית|ע|יג}}.
שורה 47: שורה 48:
==רעפערענצן==
==רעפערענצן==
{{רעפערענצן}}
{{רעפערענצן}}
*https://www.sefaria.org/Otzar_Midrashim%2C_The_Aleph_Bet_of_ben_Sira%2C_The_Alphabet_of_ben_Sira%2C_(alternative_version).2?lang=bi&sbsq=%D7%A0%D7%A9%D7%A7&with=SidebarSearch&lang2=en

נאוויגאציע מעניו