אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רבי אברהם שמואל בכרך"

קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה
צייכן: רויע רעדאגירונג
אין תקציר עריכה
 
(14 צווישנדיגע ווערסיעס פונעם זעלבן באַניצער נישט געוויזן)
שורה 1: שורה 1:
{{דרעפט|אייר}}
{{אישיות רבנית
{{אישיות רבנית
| בילד = רבי שמואל בכרך.jpeg
| בילד = רבי שמואל בכרך.jpeg
שורה 10: שורה 9:
| תאריך פטירה עברי = [[כ"ז אייר]] [[ה'שע"ה]]
| תאריך פטירה עברי = [[כ"ז אייר]] [[ה'שע"ה]]
}}
}}
'''רבי אברהם שמואל בכרך''' (ה'של"ה – כ"ז אייר ה'שע"ה) איז געווען אַן אנגעזעענער רב און פוסק אין דייטשלאנד און מעהרין/בעהמען. ער איז געווען דער מאן פון רעבעצין [[חוה בכרך]], אן אייניקל פונעם [[רבי יהודה ליוואי|מהר"ל מפראג]], און דער זיידע פונעם בארימטן פוסק, [[רבי יאיר חיים בכרך]], מחבר פון שו"ת "חוות יאיר". ר' שמואל איז נפטר געווארן ביים עלטער פון בערך 40 יאר.
'''רבי אברהם שמואל בכרך''' (ה'של"ה – כ"ז אייר ה'שע"ה) איז געווען אַן אנגעזעענער פוסק און רב אין עטליכע קהילות אין [[בעהמען]] און [[מעהרן]] און אין [[ווירמייזא]]. זיין רעבעצין איז געווען [[חוה בכרך]], אן אייניקל פונעם [[רבי יהודה ליוואי|מהר"ל מפראג]]. א טייל פון זיין שאלות ותשובות זענען ארויסגעגעבן געוואָרן דורך זיין אייניקל, [[רבי יאיר חיים בכרך]], אין דעם ספר שו"ת "'''חוט השני'''". ר' שמואל איז נפטר געווארן ביים עלטער פון בערך 40 יאר.


==לעבן און קאריערע==
==ביאגראפיע==
{{מציבה|אוי
{{מציבה|אוי
כי אבד כלי חמדה גנוז וטמון
כי אבד כלי חמדה גנוז וטמון
שורה 18: שורה 17:
שהי' גדול ליהודים, אב"ד ור"מ בק"ק
שהי' גדול ליהודים, אב"ד ור"מ בק"ק
טורבין קעלין פארליץ ובווירמס
טורבין קעלין פארליץ ובווירמס
הבירה בגולה הלך ולגערגסהיים
הבירה בגולה הלך ולגערנסהיים
נשאוהו רגליו הערבונים וימת
נשאוהו רגליו הערבונים וימת
שמואל בן ארבעים שנים ונקבר
שמואל בן ארבעים שנים ונקבר
ביום ג בחודש זיו זיו' פ̇נ̇ה̇
ביום ג בחודש זיו זיו' '''פ̇נ̇ה̇'''
א̇ו̇ר̇ו̇ כ̇ב̇ה̇ לפק ת̇נ̇צ̇ב̇ה̇}}
'''א̇ו̇ר̇ו̇ כ̇ב̇ה̇''' לפק ת̇נ̇צ̇ב̇ה̇}}
ר' שמואל בכרך איז געבוירן יאר של"ה צו זיין פאטער ר' יצחק, אין שטאט בומסלא (Jungbunzlau, היינט Mladá Boleslav אין טשעכיי){{הערה|לרר, חוט השני, ז' 3–4.}}.
ר' שמואל בכרך איז געבוירן בערך יאר של"ה אין שטאט בומסלא (Jungbunzlau, היינט Mladá Boleslav אין [[בעהמען]]) צו זיין פאטער ר' יצחק, וועלכער איז כנראה נישט געווען אַן אויסגערופענער תלמיד חכם, ווייל רבי שמואל האט אים קיינמאל נישט גערופן מיט א כבוד טיטל{{הערה|לרר, חוט השני, ז' 3–4.}}. דער נאמען אברהם איז צוגעגעבן געווארן שפּעטער ווען ער איז געווען קראנק. די משפחה שטאמט ווארשיינליך פון דער שטאט באַכאַראַך (Bacharach) אויפן טייך [[רהיין|ריין]] אין [[ריינלאנד-פאלץ|ריינלאנד-פּפאלץ]], פון וואו זיי זענען פארטריבן געווארן קיין בעהמען{{הערה|{{אוצר החכמה|יונה עמנואל|ספר זכרון לבב שלם|14959|page=22|קעפל=בעיות סוציאליות וסכסוכי עבודה בשו"ת חות יאיר לרב יאיר חיים בכרך|מקום הוצאה=ירושלים|שנת הוצאה=תשל"א|עמ=23}}}}.
די משפחה'ס מקור איז ווארשיינליך פון דער שטאט באַכאַראַך (Bacharach) אויפן טייך [[רהיין|ריין]] אין ריינלאנד-פּפאלץ{{הערה|{{אוצר החכמה|יונה עמנואל|ספר זכרון לבב שלם|14959|page=22|קעפל=בעיות סוציאליות וסכסוכי עבודה בשו"ת חות יאיר לרב יאיר חיים בכרך|מקום הוצאה=ירושלים|שנת הוצאה=תשל"א|עמ=23}}}}. ר' שמואל איז געווען א תלמיד פונעם מהר"ל מפראג און פון זיין איידעם, [[רבי יצחק כ"ץ]]{{הערה|לרר, זז' 4–5.}}.


אין ש"ס, האט ער אין [[פראג]] געהייראט בזיווג שני מיט [[חוה בכרך|חוה כהן]], די טאכטער פון רבי יצחק כ"ץ און פייגעלע, טאכטער פון רבי יהודה ליוואי, דער מהרפון פראג. רעבעצין חוה, איז געווען א באוואוסטע און קלוגע פרוי. ער האט אנגעהויבן זיין קאריערע אלס א דרשן אין פראג.
אין זיין יוגנט איז ר' שמואל אוועק לערנען תורה אין דער שטאט פּראג, וואו ער איז געווען א תלמיד פונעם מהר"ל מפראג, וועמען ער האט גערופן "מורי ורבי" און "רבינו הגדול". ער האט אויך מקבל געווען תורה פון מהר"ל'ס איידעם, [[רבי יצחק כ"ץ]]{{הערה|לרר, זז' 4–5.}}. רבי אברהם שמואל האט געלערנט צוזאמען מיט רבי חיים אולמא פון פיורדא אין פראג ארום שנת שנ"ב{{הערה|הגהות רבי חיים אולמא מפיורדא על ספר 'יוסף אומץ', מהדו' מכון שלמה אומן, שעלבים תשע"ו, עמ' קפד; זעט {{אוצר החכמה|יצחק זימר|סיני|614195|page=139|קעפל=תגובות יהודי אשכנז להשפעות המרכז בפולין בראשית המאה הי"ז|באנד=קב (ג-ו)|שנת הוצאה=תשמ"ח|מו=מוסד הרב קוק|עמ=רלג|הערה 43}}.}}.


ר' שמואל האט געדינט אלס רב אין עטליכע וויכטיגע קהילות, אריינגערעכנט זיין געבורט-שטאט בומסלא; טרעבאן (Třeboň), אין בעהמען{{הערה|דאס איז נישט Turobin אין פּוילן. לרר, ז' 6.}}; קעלין (Kolín), אין בעהמען (דארט האט ער מחבר געווען א שיר לחנוכה אין שס"ו{{הערה|געדרוקט [https://www.sefaria.org/Havot_Yair.238.61 סוף שו"ת 'חות יאיר', דף רכז:]}}); פּאָהרליץ (Pohrlitz, היינט Pohořelice) אין מעהרין; און צום סוף אין [[ווארמס|וואָרמס]] (וורמייזא), אין דייטשלאנד.
די אידענטיטעט פון זיין ערשטער ווייב איז נישט באקאנט. נאך דעם וואס זי איז נפטר געווארן אדער זיי האבן זיך צעשיידט, האט ער חתונה געהאט בזיווג שני אין שנת ש"ס אין פראג מיט [[חוה בכרך|חוה]], די טאכטער פון זיין רבי רבי יצחק כ"ץ און פון פיגלא, טאכטער פון מהר"ל{{הערה|לרר, ז' 5.}}. רביצין חוה איז געווען באקאנט אלס א קלוגע, משכלת און געלערנטע פרוי, מיט גרויס חכמה און קדושה{{הערה|לרר, זז' 15–16.}}.


ער איז גערופן געווארן צו דינען אין דער גאר וויכטיגער קהילה פון ווארמס אין יאר שס"ט{{הערה|{{אוצר החכמה|יצחק זימר|סיני|614195|page=139|קעפל=תגובות יהודי אשכנז להשפעות המרכז בפולין בראשית המאה הי"ז|באנד=קב (ג-ו)|שנת הוצאה=תשמ"ח|מו"ל=מוסד הרב קוק|עמ=רלג|הערה 43}}}}, נאך דער פטירה פון רבי יששכר שפּירא{{הערה|שם=רוסיש|
ער האָט געדינט אלס רב אין עטליכע קהילות איידער ער איז געקומען קיין וואָרמס: ערשט איז ער געווען א דרשן אין פראג, דערנאך איז ער געווען רב אין זיין געבורט-שטאָט בומסלא{{הערה|שם=יוחסין|[https://www.avotaynu.com/Kwadrat.pdf#page=2 מגילת יוחסין למהר"ל מפראג].}}. פון דארטן איז ער אריבער קיין טורבין (Třeboň אין בעהמען){{הערה|דאס איז נישט Turobin אין פּוילן. לרר, ז' 6.}}, דערנאך קיין קעלין (Kolín אין בעהמען), וואו ער איז געווען אין שנת שס"ו{{הערה|1=ער האט דארטן מחבר געווען א חנוכה ליד, ווי זיין אייניקל שרייבט אין [https://www.sefaria.org/Havot_Yair.238.61 סוף שו"ת 'חות יאיר', דף רכז:].}}. דערנאך איז ער געווען אין פּאָהרליץ (Pohrlitz, היינט Pohořelice, אין מעהרין) ארום שנת שס"ז. ער איז פארבעטן געווארן צו זיין רב אין וויכטיגע קהילות וואס האבן אים געזוכט "פון ווייטע לענדער"{{הערה|ווי ער שרייבט אליינס, שו"ת חוט השני, סי' כז. זעט אויך סי' מה.}}.
אברהם דראבקין, «[[S:ru:ЕЭБЕ/Бахарах, Авраам Самуил|Бахарах, Авраам Самуил]]» // Еврейская энциклопедия Брокгауза и Ефрона. Россия, Санкт-Петербург, 1906—1913.|כיוון=שמאל}}{{הבהרה}}{{הערה|[https://www.jewishencyclopedia.com/articles/13965-spira-spiro#anchor14 דא, נומער 14] שטייט אז ר' ישראל ישכר שפּירא איז אוועק 1630}}. ווארמס איז דעמאלט געווען די צווייט גרעסטע אידישע קהילה אין דייטשלאנד{{הערה|Pearl (Preschel) Herzog, "[https://www.toviapreschel.com/ode-to-a-grandmother-rebbetzin-chavah-bacharach/ Ode to a Grandmother, Rebbetzin Chavah Bacharach]".|שם=פערשל|כיוון=שמאל}}. ר' שמואל האט געהאלטן הויך דעם פאן פונעם ווארמסער רבנות. ער איז געווען באקאנט פאר זיין געלערנטקייט און פרומקייט. ער האט געהאלטן א פעסטן שטאנד קעגן די רבנים פון פראנקפורט, וועלכע האבן געפאדערט אויטאריטעט איבער אלע אנדערע רבנים אין דייטשלאנד. ער איז פארבעטן געווארן דורך וויכטיגע קהילות{{הערה|חוט השני סי' כז. זעט אויך סי' מה.}}.


==די געשעענישן אין ווארמס און פטירה==
אין שנת שס"ט{{הערה|{{אוצר החכמה|יצחק זימר|סיני|614195|page=139|קעפל=תגובות יהודי אשכנז להשפעות המרכז בפולין בראשית המאה הי"ז|באנד=קב (ג-ו)|שנת הוצאה=תשמ"ח|מו"ל=מוסד הרב קוק|עמ=רלג|הערה 43}}}} איז ער אויפגענומען געווארן אלס אב"ד און ר"מ (ריש מתיבתא) אין דער אלטער שטאט ווארמס, וואס ער רופט "עיר גדולה לאלקים"{{הערה|כרם שלמה, שנה י חו' ד, עמ' ח.}}, און פון דער פּראווינץ ("מדינה") פון ריינלאנד-פּפאלץ{{הערה|שם=יוחסין}}. ר' שמואל האט געהאלטן הויך דעם פאן פונעם ווארמסער רבנות און האט זיך פעסט קעגנגעשטעלט די רבנים פון פראנקפורט, וועלכע האבן געפאדערט אויטאריטעט איבער אלע אנדערע רבנים אין דייטשלאנד{{הערה|שם=רוסיש|אברהם דראבקין, «[[S:ru:ЕЭБЕ/Бахарах, Авраам Самуил|Бахарах, Авраам Самуил]]» // Еврейская энциклопедия Брокгауза и Ефрона. Россия, Санкт-Петербург, 1906—1913.|כיוון=שמאל}}.
אין 1613 און 1614, האבן אויסגעבראכן טומלען קעגן די אידן אין ווארמס, אנגעשפארט פון די צעכן (גיילדס), וואס האט צוגעפירט צו א פּאגראָם. אין אנהייב 1614, זענען די אידן געצוואונגען געווארן אריבערצוגיין צו דער אנדערער זייט פונעם [[רהיין|ריין]] טייך, אבער זענען ערלויבט געווארן צוריקצוקומען דורך דער השתדלות פונעם ארכיבישאף פון מיינץ. אין שע"ה, נאך ווידעראמאליגע פאדערונגען פאר פארטרייבונג, האט דער פרינץ עלעקטאר פרעדריק דער פינפט גענומען די קהילה אונטער זיין שוץ. דאס האט דערצערנט די צעכן, וועלכע האבן אויסגעדריקט זייער האס דורך צעברעכן מציבות אויפן בית-עלמין, צעשטערן די שול, שלאגן און הרגענען אידן און גנבענען זייערע זאכן. די געשעענישן זענען פארגעקומען אום שביעי של פסח שע"ה{{הערה|שם=פערשל}}.


ר' שמואל בכרך און זיין איינציקער זון משה שמעון, האבן ווי א נס ניצול געווארן פון ווערן דערהרגעט. זיי זענען אנטלאפן מיט דער איבעריקער משפחה קיין גערנסהיים (Gernsheim). עס איז נישט קלאר פארוואס ר' שמואל איז געשטארבן עטליכע וואכן שפעטער, צי פון גשמיותדיקע וואונדן אדער פון דער צער און עגמת-נפש פונעם פאגראם{{הערה|שם=פערשל}}.
בעת זיין צייט אין ווארמס, האט זיך דער עקאנאמישער מצב זייער פארערגערט, וואס האט גורם געווען האַס קעגן די אידן. אין דער נאכט פון תשעה באב שע"ד, זענען הונדערטער צונפט-לייט ([[צעך|גילדען, צעכן]]) געקומען צום אידישן געסל טויער און געזוכט נקמה און רויב. די אידן האבן געשריגן און מתפלל געווען. דער "גדול הדור" הרב גדליה, א "[[בעל שם]]", האט געמאכט אויסזען ווי די אידישע גאס איז פול מיט באוואפנטע קעמפער, און א שרעק איז געפאלן אויף די אטאקירער. נאך האלבער נאכט, איז רבי שמואל בכרך אוועק מיט א מנין מענטשן צום שול און געליינט מגילת איכה{{הערה|רבי יודא ליווא קירכום זצ"ל, תושב העיר, '''מנהגות וורמייזא''', מכון ירושלים תשמ"ז, עמ' רסד-רסה.}}. די אידן זענען געצוואונגען געווארן אריבערצוגיין צו דער אנדערער זייט פונעם [[רהיין|ריין]] טייך, אבער זענען ערלויבט געווארן צוריקצוקומען דורך דער השתדלות פונעם ארכיבישאף פון מיינץ.


ער איז נפטר געווארן אין גערנסהיים אום כ"ז אייר שע"ה, זייענדיג בלויז 40 יאר אלט. ער איז באגראבן געווארן אין אלסבאך (Alsbach), באקאנט אויך ווי Alsbach-Hähnlein אדער Alsbach an der Bergstrasse{{הערה|שם=פערשל}}{{הערה|[https://www.findagrave.com/memorial/240781703/abraham-samuel_ben_isaak-bacharach Rabbi Abraham Samuel Ben Isaak Bacharach (1575-1615) - Find a Grave Memorial]}}.
אבער בערך א האלב יאר שפּעטער, אין שע"ה, נאך ווידעראמאליגע פאדערונגען פאר פארטרייבונג, האט דער פרינץ עלעקטאר פרעדריק דער פינפטער גענומען די קהילה אונטער זיין שוץ. דאס האט דערצערנט די צעכן, פון וועלכע איבער זעקס הונדערט צונפט-לייט האבן אום שביעי של פסח שע"ה אויסגעדריקט זייער האס דורך צעברעכן מציבות אויפן בית-עלמין, פארניכטן די שול, שלאגן און הרגענען אידן און גנבענען זייערע זאכן{{הערה|Pearl (Preschel) Herzog, "[https://www.toviapreschel.com/ode-to-a-grandmother-rebbetzin-chavah-bacharach/ Ode to a Grandmother, Rebbetzin Chavah Bacharach]".|שם=פערשל|כיוון=שמאל}}, און האבן פארטריבן די אידן פון שטאט אריבער דעם טייך ריין{{הערה|רבי יודא ליווא קירכום, '''מנהגות וורמייזא''', מכון ירושלים תשמ"ז, עמ' רט-רי.}}.
 
רבי שמואל און זיין איינציגער זון משה שמעון זענען פארטריבן געווארן מיט די אנדערע גולים. ער איז אריבערגעגאנגען דעם ריין טייך ביז ער איז אנגעקומען קיין גערנסהיים (Gernsheim). בערך פינף וואכן נאכן גירוש, איז ער נפטר געווארן אין גערנסהיים אום כ"ז אייר שע"ה, אלט זייענדיג בלויז 40 יאר. עס איז נישט קלאר צי ר' שמואל איז געשטארבן פון פיזישע וואונדן, נישט קענענדיג פארטראגן די שווערע וועגן אויף זיין וואנדערונג, אדער פון דער צער און עגמת-נפש פונעם פּאגראם{{הערה|שם=פערשל}}. ער איז באגראבן געווארן אין אלסבאך (Alsbach-Hähnlein), אויף דעם אלטן בית הקברות צווישן ביקענבאך (Bickenbach) און צווינגענבערג (Zwingenberg){{הערה|[https://www.findagrave.com/memorial/240781703/abraham-samuel_ben_isaak-bacharach Rabbi Abraham Samuel Ben Isaak Bacharach (1575-1615)] - Find a Grave Memorial}}. זיין מצבה איז באנייט געווארן בערך הונדערט יאר שפּעטער{{הערה|מיט עטליכע טעותים. זעט עלים לתרופה, א'ע'.}}. זיין זוהן רבי משה שמשון, וואס איז דעמאלט געווען אַן אכט-יעריג קינד, האט געהאלטן א ביטערן הספד אויף זיין קבר{{הערה|זיין אייניקל, ר' יאיר חיים, דערמאנט דעם הספּד אין זײנע רשימות: "דרוש הספד מאדוני אבי הגאון ז"ל על קבר זקני הגר"ש זצ"ל". זעט: '[https://beta.hebrewbooks.org/reader/reader.aspx?sfid=6832#p=271 דעת קדושים]', פעטרבורג תרנ"ח, יתרון דעת עמ' 20.}} און האט אויך מחבר געווען א קינה אויף זיין פּטירה{{הערה|געדרוקט סוף [https://www.sefaria.org/Havot_Yair.238.63 שו"ת 'חות יאיר'], דף רכח.}}.
 
רבי שמואל איז געווען באטראכט אלס איינער פון די גדולי הדור. ער איז געווען עניוות'דיג אבער שטארק ווען זיין פסק איז געווען באצווייפלט. ער האט געהאט קשרים מיט פיל גדולים פון זיין צייט, אריינגערעכנט: [[רבי ישעיה הלוי הורוויץ]] ("של"ה הקדוש"), וועמען ער האט גערופן "אהובי חביבי מחותני"{{הערה|שו"ת חוט השני סי' יא. זעט אויך סי' ו און ז.}}; זיין שווער רבי יצחק הכהן כ"ץ; רבי מנחם מאניש חיות פון ווילנע; [[רבי אליהו לואנץ]] פון וורמייזא ("רבי אליהו בעל שם"), וואס האט אים גערופן "אהובי אדוני האלוף התורני… שפתותיו כחוט השני"{{הערה|שו"ת חוט השני סי' כב.}}; און רבי אליקים געטשליק ראטענבורג. ער האט אויך געהאט פיל תלמידים און איז געווען זייער פארנומען מיט די רבנות ארבעט און לערנען{{הערה|לרר, זז' 8–10.}}.


==ווערק==
==ווערק==
ר' אברהם שמואל בכרך האט געשריבן עטליכע ספרים און חיבורים. צווישן זיי זענען:
רבי שמואל בכרך איז געווען א פּראָליפישער משיב. זיין אייניקל רבי יאיר חיים האט געזאמלט בערך 50 פון זיין שאלות ותשובות און זיי ארויסגעגעבן צום ערשטן מאל אין פראנקפורט-דמיין אין שנת תל"ט אינעם ספר שו"ת "חוט השני", צוזאמען מיט תשובות פון זיין זון רבי משה שמשון און עטליכע אייגענע תשובות{{הערה|זעט יעקב שמואל שפיגל, "[https://shaalvim.co.il/pub/maayan2/07-b-7%2083-87.pdf על הדפוסים של שו"ת חוט השני]", '''המעין''' מז, ב (טבת תשס"ז), עמ' 83–87. {{המעין|הנ"ל|עוד על הדפוסים של שו"ת חוט השני|5|1018|מג, ג (ניסן תשס"ז), עמ' 69–76}}.}}. רבי יאיר חיים האט ערשט געטראכט צו רופן דעם ספר "חוט המשולש" (דרייפאכיגער שטריק) ווייל עס ענטהאלט תשובות פון דריי דורות, אבער ער האט געטוישט דעם נאמען צו "חוט השני" (רויטער פאדעם אדער צווייפאכיגער שטריק) אלס עניוות{{הערה|הקדמה צום ספר חוט השני.}}.
*א חיבור אויפן לוח השנה. ער האָט געהאַט א ציל צו ערקלערן דעם רמב"ם'ס לערע איבערן לוח, ווי אויך די ווערק פון [[רבי אברהם בן חייא]] און אנדערע אידישע אסטראנאמער{{הערה|שם=רוסיש}}.
 
*א צאל אַפּאָלאָגעטישע ווערק קעגן קריסטנטום. פאלעמישע טראקטאטן קעגן קריסטנטום זענען אין כתב-יד.
רבי אברהם שמואל האט מחבר געווען פיל אנדערע ווערק, אריינגערעכנט:
*קאזואיסטישע חיבורים (עניני הלכה).
*א חיבור אויפן לוח השנה, מיטן ציל צו ערקלערן דעם רמב"ם'ס הלכות קידוש החודש, מיט שטארקע השגות אויפן "חבי"ב" (פירוש הרלב"ח), און פירושים אויפן ספר "צורת הארץ" פון [[רבי אברהם בן חייא]] הנשיא און אויף אנדערע אסטראנאמישע ספרים{{הערה|שם=יאירקמו|חות יאיר [https://www.sefaria.org/Havot_Yair.146.25 סוף סי' קמו].}}.
*חידושים אויף מסכתות הש"ס.
*ביאורים אויף חלק אורח חיים.
זיינע תשובות זענען טיילווייז פארעפנטלעכט געווארן דורך זיין אייניקל, רבי יאיר חיים, אין דעם צונויפגעזאמלטן שו"ת "חוט השני" (פראנקפורט-אם-מיין, 1679).
*חידושים אויף מסכתות הש"ס און הגהות אויפן מרדכי.
*ליטורגישע פיוטים. צוויי ווערן דערמאנט: איינער פאר חנוכה, וואס הויבט זיך אן מיט "שדי סלעי ומצודתי", וואָס ער האט מחבר געווען אין קאלין אין שס"ו, געבויט אויפן מוסטער פון "מעוז צור". ר' שמואל, זיין זון ר' משה שמעון, און זיין אייניקל ר' יאיר חיים, פלעגן אלע דאס זינגען יעדן חנוכה נאכט אויפן ניגון פון "מעוז צור"{{הערה|[https://www.sefaria.org/Havot_Yair.238.61 סוף שו"ת 'חות יאיר', דף רכז:].}}. אויך איז דערמאנט א דריי-שורות'דיגע סליחה וואס הויבט זיך אן מיט "אנא מארץ חיים תשרש"{{הערה|צונץ, [https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=hvd.32044037732229&seq=447 ליטעראטורגעשיכטע דער סינאגאגאלען פּאעזיע], ז' 429.}}.
*א צאל אַפּאָלאָגעטישע ווערק קעגן קריסטנטום{{הערה|Kaufmann, 1894, p. 22.}}, ווי הערות אויף ויכוח [[רבי יחיאל פון פאריז]]{{הערה|[https://www.nli.org.il/he/manuscripts/NNL_ALEPH990000950350205171/NLI The Bodleian Libraries, University of Oxford, Ms. Mich. 121].}}.
*ליטורגישע פיוטים. צוויי ווערן דערמאנט: איינס פאר חנוכה, וואס הויבט זיך אן מיט "שדי סלעי ומצודתי", וואס ער האט מחבר געווען אין קאלין אין שס"ו, געבויט אויפן מוסטער פון "מעוז צור". ר' שמואל, זיין זון ר' משה שמעון, און זיין אייניקל ר' יאיר חיים, פלעגן אלע דאס זינגען יעדן חנוכה נאכט אויפן ניגון פון "מעוז צור"{{הערה|[https://www.sefaria.org/Havot_Yair.238.61 סוף שו"ת 'חות יאיר', דף רכז:].}}. אויך איז דערמאנט א דריי-שורות'דיגע סליחה וואס הויבט זיך אן מיט "אנא מארץ חיים תשרש"{{הערה|צונץ, [https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=hvd.32044037732229&seq=447 ליטעראטורגעשיכטע דער סינאגאגאלען פּאעזיע], ז' 429.}}.


נישט לאנג צוריק זענען אנטדעקט געווארן עטליכע בענד פון זיין תורה, אריינגערעכנט תשובות און חידושים אויפן ש"ס. טייל פון זיי זענען געווען אונטער זיין אייניקל'ס, בעל 'חוות יאיר', האנט, וועלכער האט צוגעגעבן הערות אין זיין כתב-יד. טייל קטעים פון זיי זענען געדרוקט געווארן. אויך זענען אנטפּלעקט געווארן זיינע הערות וואס ער האט געשריבן אויפן ברעג פון משניות אין כתב-יד, און זיינע חידושים אויף מסכת שבת{{הערה|לרר, ז' 13.}}.
רוב פון זיין חיבורים זענען פארלוירן געווארן, אבער טייל זענען געבליבן אין כתב יד{{הערה|שם=יאירקמו}}. נישט לאנג צוריק זענען אנטדעקט געווארן עטליכע בענדער פון זיין תורה, אריינגערעכנט תשובות און חידושים אויפן ש"ס. טייל פון זיי זענען געווען אונטער זיין אייניקל'ס, בעל 'חוות יאיר', האנט, וועלכער האט צוגעגעבן הערות אין זיין כתב-יד. טייל קטעים פון זיי זענען געדרוקט געווארן. אויך זענען אנטפּלעקט געווארן זיינע הערות וואס ער האט געשריבן אויפן ברעג פון משניות אין כתב-יד, און זיינע חידושים אויף מסכת שבת{{הערה|לרר, ז' 13.}}.


ער האט געהאט אין זיין רשות כתבי-יד פון ווערק פון גרעסערע ראשונים ווי ראב"ן, סמ"ק, שו"ת הרא"ש, שו"ת תרומת הדשן און אנדערע, און האט זיי באנוצט בשעת ער האט געשריבן הלכה'דיגע תשובות{{הערה|לרר, ז' 14.}}.
ער האט געהאט אין זיין רשות כתבי-יד פון ווערק פון גרעסערע ראשונים ווי ראב"ן, סמ"ק, שו"ת הרא"ש, שו"ת תרומת הדשן און אנדערע, און האט זיי באנוצט בשעת ער האט געשריבן הלכה'דיגע תשובות{{הערה|שם=לרר14|לרר, ז' 14.}}.


==משפחה לעגאַט==
==פאמיליע==
ר' אברהם שמואל'ס ווייב, רעבעצין חוה בכרך, איז געווען באקאנט פאר איר לערנפעאיגקייט און השפעה. איר אייניקל, ר' יאיר חיים בכרך, האט גערופן זיין בארימטן שו"ת "חוות יאיר" נאך איר, זיך אידענטיפיצירנדיג ווי "חוה'ס יאיר". ר' יאיר חיים האט נאכגעשריבן די באמערקונגען וואס זיין זיידע און זיין באבע האבן געשריבן אויפן ברעג פונעם מחזור. רעבעצין חוה האט אפילו מתקן געווען א פיוט פאר סוכות, און ר' יאיר חיים ברענגט דאס אין זיין ספר "מקור חיים" אויפן שולחן ערוך{{הערה|שם=פערשל}}.
ר' שמואל'ס ווייב, רעבעצין [[חוה בכרך]], איז געווען באקאנט פאר איר לערנפעאיגקייט און איינפלוס. איר אייניקל, ר' יאיר חיים בכרך, האט גערופן זיין בארימטן שו"ת "חוות יאיר" נאך איר, זיך אידענטיפיצירנדיג ווי "חוה'ס יאיר". ר' יאיר חיים האט נאכגעשריבן די באמערקונגען וואס זיין זיידע און זיין באבע האבן געשריבן אויפן ברעג פונעם מחזור{{הערה|שם=פערשל}}.


ר' שמואל און זיין רעביצין חוה האבן געהאט עטליכע קינדער, אריינגערעכנט רבי משה שמשון בכרך, שרה גינזבורג, הינדע דרשן, טעלצל לאוויטץ, סלאווא תאומים, און פערל ראזנבוים{{הערה|Geni.com}}.
רעביצין חוה האט נישט געוואלט ווידער חתונה האבן נאך איר מאנ'ס פּטירה, אפילו ווען דער של"ה האט איר געוואלט איר הייראטן נאך זיין ווייב'ס פּטירה אין שנת ש"פ. זי האט זיך צוריקגעקערט קיין פּראג נאך איר מאנ'ס פּטירה און שפּעטער איז זי צוריקגעקומען קיין ווארמס ווען איר זון רבי משה שמשון איז דארטן געווארן רב. בערך א יאר שפּעטער, אין שנת תי"א, איז זי ארויסגעפארן קיין ארץ ישראל, אבער איז נפטר געווארן אויפן וועג אין [[סאפיע|סאָפיע]] (היינט בולגאריע) און איז דארטן באגראבן געווארן.


ר' משה שמשון בכרך איז געבוירן געווארן אין פּאהרליץ אין יאר שס"ז. זיין זון, און ר' שמואל'ס באַרימטער אייניקל, איז געווען [[רבי יאיר חיים בכרך]]. ר' יאיר חיים האט גערופן זיין ספר "חות יאיר" נאָך זיין באבע, רעביצין חוה, אידענטיפיצירנדיג זיך אלס "חוה'ס יאיר". ר' יאיר חיים (געבוירן 1638, נפטר 1702) האט געדרוקט עטליכע פון זיין זיידנס (ר' אברהם שמואל) שו"ת אין זיין זאמלונג "חוט השני", געדרוקט אין פראנקפורט-אמ-מיין אין 1679.
ר' שמואל און זיין רעביצין חוה האבן געהאט איין זון, רבי משה שמשון בכרך (וואס איז שפּעטער געווען רב אין ווירמייזא און דער פאטער פון רבי יאיר חיים), און פיר טעכטער: סלאווא (נפטרה כ"ד אלול שפ"א אין וויען), ווייב פון רבי יעקב תאומים פון וויען; טעלצל (נפטרה אייר תי"ט אין פּראג), ווייב פון רבי משה פרץ גערופן זבלא, אב"ד שנייטוך (Schnaittach){{הערה|שם=יוחסין}}. הענדל (נפטרה ת"א אין פּראג), ווייב פון רבי אליעזר ליבערמאן, א דרשן פון פראג און מחבר פון "תפלות ובקשות נאים"; און רייכיל, פון פראנקפורט-דמיין{{הערה|שם=לרר14}}.


==ביבליאגראפיע==
==ביבליאגראפיע==
*{{אוצר החכמה|צבי לרר|שו"ת חוט השני|677916|page=13|קעפל=תולדות הגאונים ממשפחת 'בכרך' בוורמייזא|מו"ל=זכרון אהרן|עמ=4–16}}.
*{{אוצר החכמה|צבי לרר|שו"ת חוט השני|677916|page=13|קעפל=תולדות הגאונים ממשפחת 'בכרך' בוורמייזא|מו"ל=זכרון אהרן|עמ=2–16}}.
*בעריש ווייס, [https://yiddishevinkel.com/wp-content/uploads/2025/05/1469-עלים-לתרופה-פרשת-בהר-בחוקותי-תשפה-לשליחה.pdf#page=3 יומא דנשמתא: הגה"ק רבי אברהם שמואל בכרך זי"ע אב"ד וורמייזא], עלים לתרופה א'תס"ט (בהר בחוקותי תשפ"ה) און א'ע' (במדבר תשפ"ה).
*בעריש ווייס, [https://yiddishevinkel.com/wp-content/uploads/2025/05/1469-עלים-לתרופה-פרשת-בהר-בחוקותי-תשפה-לשליחה.pdf#page=3 יומא דנשמתא: הגה"ק רבי אברהם שמואל בכרך זי"ע אב"ד וורמייזא], עלים לתרופה א'תס"ט (בהר בחוקותי תשפ"ה) און א'ע' (במדבר תשפ"ה).
*{{היברובוקס|Lewysohn, Ludwig, 1819-1901|נפשות צדיקים - Epitaphien von Grabsteinen|39071|page=52|מקום הוצאה=פראנקפורט דמאין|שנת הוצאה=תרט"ו|עמ=51–54}}
*{{היברובוקס|Lewysohn, Ludwig, 1819-1901|נפשות צדיקים - Epitaphien von Grabsteinen|39071|page=52|מקום הוצאה=פראנקפורט דמאין|שנת הוצאה=תרט"ו|עמ=51–54}}
*אהרן צבי אילון (וינברגר), '''[https://digitalcollections.nypl.org/items/96c5d230-3253-0133-5d5e-58d385a7b928#/?uuid=9d7ddaf0-3253-0133-f42b-58d385a7b928 עולמי: ספר זכרון לקהלת סעפלאק וגליל מארגרטין]''' ב, בני ברק, תשנ"ח, עמ' 164–166.
*{{היברובוקס|ישראל טוביה אייזנשטאט|דעת קדושים|6832|page=220|מקום הוצאה=פעטערבורג|שנת הוצאה=תרנ"ז|עמ=עמ' 215 א"וו}}.
<div class="mw-content-ltr">
*David Kaufmann, [https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=hvd.hw5pe8&seq=13&q1=Christenthum Jair Chajim Bacharach (1638-1702) und Seine Ahnen], 1894, pp. 1-4, 16-23.
*Kaufmann, David. “[https://doi.org/10.2307/1449883 Jair Chayim Bacharach: A Biographical Sketch].” ''The Jewish Quarterly Review'', vol. 3, no. 2, 1891, pp. 292–296.
</div>


==דרויסנדיגע לינקס==
==דרויסנדיגע לינקס==
*{{אוצר|חוט השני|סופיקס=יא}}
*{{דף שער בספרייה הלאומית|987007304453105171|בכרך, אברהם שמואל בן יצחק (1575-1615)}}
*{{דף שער בספרייה הלאומית|987007304453105171|בכרך, אברהם שמואל בן יצחק (1575-1615)}}
*[https://www.geni.com/people/רבי-אברהם-שמואל-בכרך/6000000000348795548 Rabbi (Abraham) Samuel Bacharach (b. - 1615) - Genealogy], Geni.com
*[https://www.geni.com/people/רבי-אברהם-שמואל-בכרך/6000000000348795548 Rabbi (Abraham) Samuel Bacharach (b. - 1615) - Genealogy], Geni.com
שורה 72: שורה 80:
{{רעפערענצן}}
{{רעפערענצן}}
{{DEFAULTSORT:בכרך, שמואל}}
{{DEFAULTSORT:בכרך, שמואל}}
[[קאטעגאריע:דייטשער רבנים]]
[[קאַטעגאָריע:דייטשער רבנים]]
[[קאַטעגאָריע:רבני טשעכיי]]
[[קאַטעגאָריע:רבני טשעכיי]]
[[קאטעגאריע:אידישע מחברים]]
[[קאַטעגאָריע:מחברי ספרים]]
[[קאטעגאריע:ווארמסער רבנים]]
[[קאַטעגאָריע:רבנים פון ווירמייזא]]
[[קאטעגאריע:אידן אין פראג]]
[[קאַטעגאָריע:פראג]]
[[קאטעגאריע:אידן אין דייטשלאנד]]
[[קאַטעגאָריע:פייטנים]]
[[קאטעגאריע:נפטרים אין 1615]]
[[קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען]]
[[קאטעגאריע:מחברים פונעם 17טן יארהונדערט]]
[[קאטעגאריע:אייניקלעך פונעם מהר"ל מפראג]]
[[קאטעגאריע:מחברי שו"ת]]
[[קאטעגאריע:מחברי פיוטים]]
[[קאטעגאריע:באגראבענע אין דייטשלאנד]]
[[he:רבי אברהם שמואל בכרך]]
[[he:רבי אברהם שמואל בכרך]]