אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:15טער יארהונדערט"

קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש

רוי:15טער יארהונדערט (זעט מקור)

רעוויזיע פון 21:12, 3 אויגוסט 2025

19,715 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 4 חדשים
←‏געשעענישן
וויזועלוויקיטעקסט
ק (קרדיט + קטגוריות)
 
(9 מיטלסטע ווערסיעס פון 5 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 1: שורה 1:
{{דעסקריפציע||ענגליש = century|העב=התקופה שבין שנת 1401 לשנת 1500|דייטש=Jahrhundert|}}
{{י"ה-קעסטל|15}}
{{י"ה-קעסטל|15}}


שורה 5: שורה 6:


== געשעענישן ==
== געשעענישן ==
* [[1492]] - [[גירוש שפאניע]] - די [[ייד]]ן ווערן פארשיקט פון [[שפאניען]].
1401
* די [[שפאנישע אינקוויזיציע]] איז געגרינדעט געווארן.
צוויי יידן ווערן פארברענט צום טויט פארן אנגעבליך [[פארשוועכן האסט־ברויט]] אין גלאגאו.


1404
פיל מיטגלידער פון די יידישע קהילה פון זאלצבורג און האַליין ווערן לעבעדיק פארברענט באשולדיגט אין פארשוועכן האסט־ברויט.


1407
בלוט-בלבול באשולדיגונגען קעגן די יידן פון קראקע אנגעפירט דורך א פאנאטישן גלח פירן צו אנטי-יידישע ראיאטן.


1411
אונטערדריקערישע געזעצגעבונג קעגן יידן אין שפאניע אלס א רעזולטאט פון די דרשות פונעם דאמיניקאנער מאנאך וויסענטע פערער.
1413
דיספוטאציע פון טארטאסא, שפאניע, ארגאניזירט דורך דעם אביניאנער פויפסט בענעדיקט דעם דרייצנטן, ווערט נאכגעפאלגט מיט געצוואונגענע מאסן קאנווערסיעס דורך יידן.
1415
צוליב אנהאלטנדיגע אטאקעס קעגן זיי אין שפאניע, קאנווערטירן ארום 50,000 יידן צום קאטאליציזם.
1418
אלע יידן וואס וואוינען אין טריער ווערן פארטריבן.
1420
אלע יידן ווערן פארטריבן פון ליאן.
1421
פארפאלגונגען פון יידן אין וויען, באקאנט אלס [[ווינער גזירה]], קאנפיסקאציע פון זייערע פארמעגנס, און געצוואונגענע קאנווערסיע פון יידישע קינדער. 270 יידן פארברענט אויפן שייטערהויפן. אלע וויענער יידן ווערן דאן פארטריבן.
1422
פויפסט מארטין דער פינפטער גיט ארויס א בולע וואס דערמאנט קריסטן אז קריסטנטום איז אפגעלייגט פון יידישקייט און ווארענט די מאנאכן נישט צו הסית'ן קעגן די יידן. די בולע איז צוריקגעצויגן געווארן דאס פאלגענדע יאר אויף באשולדיגונגען אז די יידן פון רוים האבן דאס באקומען דורך שווינדל.
1424
די יידישע באפעלקערונג פון ציריך ווערט פארבאנט.
1424
יידן ווערן פארטריבן און פארבאטן פון קעלן.
1426
יידן ווערן פארטריבן פון איגלוי נאכדעם וואס זיי ווערן באשולדיגט אין זיין אין בונד מיט די הוסייטן.
1427
אלע יידן וואס וואוינען אין בערן ווערן פארטריבן און זייער פארמעגן ווערט קאנפיסקירט.
1428
יידן ווערן פארטריבן פון פרייבורג.
1430
פאגראם אין עקס-אן-פראוואנס ברעכט אויס אין וועלכע 9 יידן ווערן געהארגעט, פיל מער ווערן פארוואונדעט און 74 ווערן געצוואונגענערהייט קאנווערטירט.
1434
ראט פון באזעל, סעסיאָ XIX: יידן איז פארבאטן צו באקומען אקאדעמישע גראדן און צו דינען אלס אגענטן אין די שליסונג פון קאנטראקטן צווישן קריסטן.
1435
מאסן שחיטה און געצוואונגענע קאנווערסיע פון מייארקע יידן.
1435
יידן ווערן פארטריבן פון שפייער "אויף אייביג".
1436
יידן פון ציריך ווערן פארטריבן.
1438
יידישע איינוואוינער פון אויגסבורג און דיסלדארף ווערן פארטריבן.
1438
גרינדונג פון מעלהס (געטאס) אין מאראקא.
1442
שולן און אנדערע יידישע געביידעס ווערן פארניכטעט דורך א ראיאט פון גלאגאו.
1442
יידן ווערן פארטריבן פון אויבערבאוערן.
1444
יידישע באפעלקערונג פון אוטרעכט ווערט פארטריבן.
1447
קאזימיר דער פערטער ערנייט אלע רעכטן פון יידן פון פוילן און מאכט זיין טשארטער איינע פון די מערסט ליבעראלע אין אייראפע. ער צוריקציט עס אין 1454 אויפן באשטיין פון בישאף זביגניעוו.
1449
דער סטאטוט פון טאלעדא פירט איין די רעגול פון ריינקייט פון בלוט דיסקרימינאציע פון קאנווערסאס. פויפסט ניקולאס דער פינפטער פארדאמט דאס.
1450
לואי דער ניינטער, הערצאג פון באוערן טרייבט ארויס אלע יידן וואס ווילן נישט ווערן געטויפט.
1453
ארום 40 יידן אין ברעסלוי ווערן פארברענט אויפן שייטערהויפן אויף באשולדיגונגען פון [[פארשוועכן האסט־ברויט]], בשעת דער ראש הקהל האט זיך געהאנגען כדי צו פארמיידן די פיינונגען. יידישע קינדער אונטער 7 יאר זענען געגנבעט געווארן און געצוואונגענערהייט געטויפט געווארן. די ווייניג יידן וואס זענען געבליבן זענען פארבאנט געווארן פון ברעסלוי.
1454
1454 אנטי-יידישע ראיאטן אין בעהמענס עטניש דייטשע ווראצלאוו און אנדערע שלעזישע שטעט, יידן זענען פארבאטן פון נידעריקער שלעזיע.
די ניעשאווא סטאטוטן זענען א סעט פון געזעצן וואס זענען איינגעפירט געווארן אין דעם קעניגרייך פון פוילן וואס, צווישן אנדערע זאכן, האבן אפגעשאפט די אלטע פריווילעגיעס פון די יידן "אלס אנטקעגן דעם געטליכן רעכט און דעם געזעץ פון דעם לאנד."
1456
קאזימיר דער פערטער דער יאגילאניען (1447–1492), גיט ארויס א דאקומענט וואס מעלדט אז ער קען נישט אנטזאגן די יידן פון זיין גענאדע אויפן יסוד פון "דעם פרינציפ פון טאלעראנץ וואס אין איינקלאנג מיט גאט'ס געזעצן האט אים געצווינגען צו באשיצן זיי".
1456
פויפסט קאליעקסטוס דער דריטער גיט ארויס א פאפעלישע בולע וואס פארבאט יידן פון מעיד זיין קעגן קריסטן, אבער ערלויבט קריסטן צו מעיד זיין קעגן א ייד.
1458
דער שטאטראט פון ערפורט, דייטשלאנד שטימט צו פארטרייבן די יידן.
1460 אדער 1470
רבי יעקב פאלאק (יעקב פאללאק) ווערט געבוירן. ער איז דער זון פון רבי יוסף, איז דער גרינדער פון דער פוילישער מעטאד פון הלכישער (רעליגיעזע געזעצן) און תלמודישער (צענטראלער טעקסט פון רבנישער יידישקייט) שטודיע וואס איז באקאנט אלס די פילפול ("שארפע אנאליז").
1463
פויפסט ניקולאס דער פינפטער דערלויבט די גרינדונג פון דער אינקוויזיציע צו אויספארשן כפירה צווישן די מאראנאס.
1465
די מאראקאנער רעוואלט קעגן דער מאריניד דינאסטיע, באשולדיגונגען קעגן איין יידישער וויזיר פירן צו א שחיטה פון דער גאנצער יידישער באפעלקערונג פון פעס.
1465
מער ווי 30 יידן אין קראקע ווערן געהארגעט דורך א בייזע המון.
1468
פיל יידישע היימען און גנבענען און א צאל ווערן געהארגעט ביי אנטי-יידישע אין פאזען.
1468
סולטאן קייטביי צווינגט יידן פון קאירא צו צאלן 75,000 גאלדענע שטיק אדער ווערן פארטריבן. דאס פארארעמט שווער די לאקאלע יידישע קהילה.
1470
די יידישע קהילה פון באוערן ווערן פארטריבן, פילע מייגרירן קיין בולגאריע.
1473
שחיטות פון מאראנאס פון וואלאדאליד, קארדאווא, סעגאוויע, סיודאד רעאל, שפאניע.
1474
אויף חג השבועות דעם 15טן אויגוסט 1474, האבן קריסטן אנגעוואנדן חורבן אויף די יידישע איינוואוינער פון דער קארטעלאנע געגנט פון מאדיקא. עס איז געווען דער ערשטער און שרעקלעכסטער שחיטה פון סיציליאנישע יידן. ביינאכט האבן א צאל קריסטן געשחטן ארום 360 יידן און געפירט צו א גאנצן און העפטיגן חורבן אין לא ג'ודעקא. זיי האבן געלאפן דורך די גאסן און געזינגען: "א לעבן פאר מרים! טויט פאר די יידן!" (Viva Maria! Morte ai Giudei!).
1475
א תלמיד פון דעם דרשן דזשאוואני דא קאפיסטראנא, פראנציסקאנער בערנארדיין פון פעלטרע, באשולדיגט די יידן אין מארדן אן אינפאנט, שמעון. די גאנצע קהילה ווערט ארעסטירט, 15 פירער ווערן פארברענט אויפן שייטערהויפן, די איבעריגע ווערן פארטריבן. אין 1588 האט פויפסט סיקסטוס דער פינפטער באשטעטיגט שמעון'ס קולטוס. הייליגער שמעון איז גערעכנט געווארן א קדוש און פאטראן פון קידנעפונג און פייניגונג קרבנות פאר כמעט 500 יאר. אין 1965 האט פויפסט פאולוס דער זעקסטער דערקלערט דעם עפיזאד פאר א שווינדל, און דעקאנוניזירט שמעון'ס הייליגקייט.
1478
יידן פון פאסאו ווערן פארטריבן.
1478
דער טריבונאל פון דעם הייליגן אפיס פון דער אינקוויזיציע באקאנט אלס די שפאנישע אינקוויזיציע ווערט געגרינדעט דורך די קאטאלישע מאנארכן, קעניג פערדינאנד דער צווייטער פון אראגאן און קעניגין איזאבעלא דער ערשטער פון קאסטילע. עס איז באשטימט צו האלטן קאטאלישע ארטאדאקסיע אין זייערע קעניגרייכן און צו ערזעצן די מיטל-אלטערישע אינקוויזיציע, וואס איז געווען אונטער פאפעלישער קאנטראל. עס איז די מערסט סובסטאנטיווע פון די דריי פארשידענע אקציעס פון דער ברייטערער קאטאלישער אינקוויזיציע צוזאמען מיט דער רוימישער אינקוויזיציע און פארטוגעזישער אינקוויזיציע. טויזנטער ווערן עקזעקוטירט. דער עדיקט איז פארמאל און סימבאליש צוריקגעצויגן געווארן אין דעצעמבער 1968, נאך דעם צווייטן וואטיקאנער ראט.
1484
פאגראם קעגן דער יידישער אפטיילונג פון ארלעס. א צאל יידן ווערן געהארגעט און 50 מענער ווערן געצוואונגענערהייט קאנווערטירט.
1486
ערשטער יידישער תפילה בוך פארעפנטליכט אין איטאליע.
1487–1504
בישאף גענאדי אנטפלעקט די כפירה פון זשידאווסטויושציע (יידישקייטער) אין מזרח ארטאדאקסיע פון מוסקאווי.
1488
מפרש אויפן משנה עובדיה בן אברהם קומט אן אין ירושלים און צייכנט א נייע עפאכע פאר די יידישע קהילה.
1490
טאָמאַס דע טאָרקעמאַדאַ פארברענט 6,000 בענדער פון יידישע כתבי יד אין סאלאמאנקא.
1490
יידן ווערן פארטריבן פון גענעווע און נישט ערלויבט צוריקצוקומען פאר מער ווי 300 יאר.
1491
דער בלוט-בלבול אין לא גוארדיע, שפאניע, וואו דער אנגעבליכער קרבן הייליגער קינד פון לא גוארדיע איז געווארן געהייליגט אלס א קדוש.
1491
מוחמד אל-מאַגלי באפעלט די פארטרייבונג און מארד פון דער יידישער קהילה אין טלעמצן.
מערץ 31, 1492
די שפאנישע אינקוויזיציע האלט אן. אין דעם אלהאמبرا דעקרעט (אויך באקאנט אלס דער עדיקט פון פארטרייבונג פון די יידן פון שפאניע: בערך 200,000.) פערדינאנד דער צווייטער פון אראגאן און איזאבעלא דער ערשטער פון קאסטילע, דערקלערן אז אלע יידן אין זייערע טעריטאריעס זאלן זיך אדער קאנווערטירן צום קריסטנטום אדער פארלאזן דאס לאנד. מער ווי די העלפט פון שפאניע'ס יידן קאנווערטירן, פיל אנדערע זענען אוועק קיין פארטוגאל, פראנקרייך, איטאליע (איינשליסנדיג די פאפעלישע שטאטן), האלאנד, פוילן, די אטאמאנישע אימפעריע, און צפון אפריקע. טייל קערן צוריק צום ארץ ישראל. ווי פילע געגנטן און גאנצע לענדער פארטרייבן זייערע יידישע בירגער (נאכן זיי גנבענען), און אנדערע לייקענען זיי אריינצונעמען, געווינט די לעגענדע פון דעם וואנדערנדיגן ייד, א פארדאמטער פארהייסיקער פון אומגליק, פאפולאריטעט.
1492
די יידישע באפעלקערונג פון טואט ווערט געשאכטן אין א פאגראם אינספירירט דורך דעם דרשן אל-מאגלי.
1492
יידן פון מעקלענבורג, דייטשלאנד ווערן באשולדיגט אין שטעכן א געווידמעטן ביילאגע. 27 יידן ווערן פארברענט, אריינגערעכנט צוויי פרויען. דער ארט ווערט נאך אלץ גערופן די יודענבערג. אלע יידן ווערן פארטריבן פון הערצאגטום.
1492
אסקאייא מוחמד דער ערשטער באפעלט אז אלע יידן מוזן זיך קאנווערטירן צום איסלאם, פארלאזן אדער ווערן געהארגעט. יידישקייט ווערט אומלעגאל אין מאלי. דאס איז געווען באזירט אויף דעם עצה פון מוחמד אל-מאַגלי. די געגנט פון טימבוקטו איז פריער געווען טאלעראנט צו אנדערע רעליגיעס איידער אסקאייא איז אין מאכט געקומען.
1492
בייעזיד דער צווייטער (געהערשט 1481–1512) סולטאן פון דער אטאמאנישער אימפעריע גיט ארויס א פארמאלע איינלאדונג צו די יידן וואס זענען פארטריבן געווארן פון שפאניע און פארטוגאל און האט ארויסגעשיקט שיפן זיכער צו ברענגען יידן צו זיין אימפעריע.
1492
קעניגרייך פון פוילן ווערט מער טאלעראנט ווי די יידן ווערן פארטריבן פון שפאניע. פוילן שטייט ארויס אלס א באשיצונג פאר פליטים פון מערב אייראפע; און די פוילישע יידנטום מאכט עס צום קולטורעלן און גייסטיקן צענטער פון יידישן פאלק.
1493
מער ווי 137,000 יידן ווערן פארטריבן און פארבאנט פון סיציליע.
1494
16 יידן ווערן פארברענט אויפן שייטערהויפן נאך א בלוט-בלבול אין טרנאווא.
1494-1495
נאכדעם וואס א פייער פארניכטעט דאס יידישע קווארטאל פון קראקע, טראנספערירט דער פוילישער קעניג יאן דער ערשטער אלברעכט די יידן קיין קאזימירז, וואס וועט ווערן דער ערשטער פוילישער געטא. יידן זענען באגרעניצט געווארן צו דעם געטא ביז 1868.
אלעקסאנדער דער יאגילאניען (1501–1506) ווען ער איז דער גרויסער הערצאג פון ליטע, טרייבט ארויס יידן פון ליטע. פאר עטליכע יאר נעמען זיי א מקלט אין פוילן.
1495
יידן אין ליטע ווערן פארטריבן, און זייער פארמעגן ווערט קאנפיסקירט. זיי זענען ערלויבט געווארן צוריקצוקומען 8 יאר שפעטער.
1495
די יידן פון לעטשע ווערן געשאכטן, און דער יידישער קווארטאל ווערט פארברענט צום גרונד.
1495
די פראנצויזן באזיגן נאפאלס און פארפאלגן די לאקאלע יידן.
1496
יידן פארטריבן פון פארטוגאל און פון פיל דייטשע שטעט.
1496
יידן וואס וואוינען אין סטייריע ווערן פארטריבן און זייער גאנצע פארמעגן ווערט קאנפיסקירט.
1497
פיל פון יידן וואס זענען אנטלאפן קיין פארטוגאל פון שפאניע ווערן פארטריבן דורך קעניג מאנועל דער ערשטער אדער גייען אוועק כדי צו פארמיידן געצוואונגענער קאנווערסיע און ווייטערדיגע פארפאלגונג. אלע יידן מוזן קאנווערטירן אדער פארלאזן פארטוגאל אן זייערע קינדער.
1498
פרינץ אלעקסאנדער פון ליטע צווינגט די מערהייט פון די יידן צו פארלירן זייער פארמעגן אדער קאנווערטירן. די הויפט מאטיוואציע איז צו אנולירן די חובות וואס די אדלשטאנד שולדיגן די יידן. אין א קורצע צייט הערט אויף האנדלען און דער פרינץ לאדט צוריק די יידן.
1498
פראנצויזישע יידן ווערן פארטריבן פון רוב פראנקרייך.
1499
יידן פון נירנבערג ווערן פארטריבן.
1499
יידן ווערן פארבאנט פון וועראנא. די יידן וואס זענען געווען געלט לעבער זענען ערזעצט געווארן מיט קריסטליכע געלט ווייבער וואס האבן אונטערדריקט די ארעמע אזוי שלעכט אז די יידן זענען זייער באלד גערופן געווארן צוריקצוקומען.
1499
אלע נייע קריסטן זענען פארבאטן צו פארלאזן פארטוגאל, אפילו די וואס זענען געצוואונגענערהייט געטויפט געווארן.
https://www.holocaustrescue.org/chronology-of-jewish-history-part-2
{{גרעגאריאנישער קאלענדאר}}
{{גרעגאריאנישער קאלענדאר}}


[[קאַטעגאָריע:יארהונדערט]]
[[קאַטעגאָריע:יארהונדערט]]
[[קאטעגאריע:אומבאקוקט]]
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]]
{{קרד/ויקי/יידיש}}
{{קרד/ויקי/יידיש}}
[[he:המאה ה-15]]
גענומען פון "https://yi.hamichlol.org.il/באַזונדער:השוואה_ניידת/85750...338263"

נאוויגאציע מעניו