מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
3,951
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
ק (אויסשטעל) |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 18: | שורה 18: | ||
דער נאמען "כדרלעומר" ווערט באטראכט צו זיין "קוטיר-לאַגאַמאַר" (Kutir-Lagamar), א טיפישער [[עילמיש]]ער נאמען. "קודור" ערשיינט אלס דער ערשטע עלעמענט אין פילע עילמישע נעמען, און באדייט "דינער" אדער "בכור", און "לאַגאַמאַר" אדער "לאַגאַמאַל" איז אן עילמישער אפגאט. אבער שפורן פון אן עילמישער קעניג מיט'ן נאמען "קוטיר-לאגאמאר" זענען נאכנישט געפונען געווארן, און עס ווערט ערקלערט מיט דעם וואס פארצייטנס פלעגן קעניגן טראגן עטליכע צונעמען, און כדרלעומר איז ווארשיינליך אן אומבאקאנטער צונאמען פון איינער פון די באקאנטער קעניגן{{הערה|1={{אוצר החכמה|לייבל רוזניק|התנ"ך מן השטח|613422|באנד=א|מקום הוצאה=ירושלים|שנת הוצאה=תשע"א|עמ=77–81}}|שם=רוזניק}}. | דער נאמען "כדרלעומר" ווערט באטראכט צו זיין "קוטיר-לאַגאַמאַר" (Kutir-Lagamar), א טיפישער [[עילמיש]]ער נאמען. "קודור" ערשיינט אלס דער ערשטע עלעמענט אין פילע עילמישע נעמען, און באדייט "דינער" אדער "בכור", און "לאַגאַמאַר" אדער "לאַגאַמאַל" איז אן עילמישער אפגאט. אבער שפורן פון אן עילמישער קעניג מיט'ן נאמען "קוטיר-לאגאמאר" זענען נאכנישט געפונען געווארן, און עס ווערט ערקלערט מיט דעם וואס פארצייטנס פלעגן קעניגן טראגן עטליכע צונעמען, און כדרלעומר איז ווארשיינליך אן אומבאקאנטער צונאמען פון איינער פון די באקאנטער קעניגן{{הערה|1={{אוצר החכמה|לייבל רוזניק|התנ"ך מן השטח|613422|באנד=א|מקום הוצאה=ירושלים|שנת הוצאה=תשע"א|עמ=77–81}}|שם=רוזניק}}. | ||
קיילשריפט אויפשריפטן וועלכע מ'פלעגט מיינען אז זיי אנטהאלטן דעם נאמען ווערן היינט דערשיפרירט אנדערש{{הערה|כיוון=שמאל|{{אנצ יהודית|4283|Chedorlaomer|Morris Jastrow, Jr., Robert W. Rogers}}.}}. איין אזא ביישפיל זענען די אזוי-גערופענע "כדרלעומר טאבלעטן" אין וועלכע ט. פינטשעס האט אין יאר 1897 געפונען די נעמען "קודור-לאגאמאר", "טודכאַליאַ" (א נאמען פאראלעל צו [[תדעל]]), און "ערי-אַקו" (פאראלעל צו [[אריוך]]){{הערה|שם=רוזניק}}. סימבאלן אין קיילשריפט קענען געליינט ווערן אין עטליכע וועגן, און היינט איז אנגענומען אז וואס פינטשעס האט געליינט אלס "קודור-לאגאמאר" איז באמת קוטיר-נאַכונטע {{I|II}} {{משמאל לימין|(Kutir‑Naḫḫunte)}}, וואס ווערט דערמאנט אינעם טאבלעט אלס איינער פון דריי קעניגן וואס האבן פארשוועכט די בבלישע אפגעטער און געשטראפט געווארן דערויף{{הערה|חיים תדמור, '''אנציקלופדיה מקראית''' ח, תשמ"ב, עמ' 434-435, "תדעל".}}. | קיילשריפט אויפשריפטן וועלכע מ'פלעגט מיינען אז זיי אנטהאלטן דעם נאמען ווערן היינט דערשיפרירט אנדערש{{הערה|כיוון=שמאל|{{אנצ יהודית|4283|Chedorlaomer|Morris Jastrow, Jr., Robert W. Rogers}}.}}. איין אזא ביישפיל זענען די אזוי-גערופענע "כדרלעומר טאבלעטן" אין וועלכע ט. פינטשעס האט אין יאר 1897 געפונען די נעמען "קודור-לאגאמאר", "טודכאַליאַ" (א נאמען פאראלעל צו [[תדעל]]), און "ערי-אַקו" (פאראלעל צו [[אריוך]]){{הערה|שם=רוזניק}}. סימבאלן אין קיילשריפט קענען געליינט ווערן אין עטליכע וועגן, און היינט איז אנגענומען אז וואס פינטשעס האט געליינט אלס "קודור-לאגאמאר" איז באמת קוטיר-נאַכונטע{{I|II}} {{משמאל לימין|(Kutir‑Naḫḫunte)}}, וואס ווערט דערמאנט אינעם טאבלעט אלס איינער פון דריי קעניגן וואס האבן פארשוועכט די בבלישע אפגעטער און געשטראפט געווארן דערויף{{הערה|חיים תדמור, '''אנציקלופדיה מקראית''' ח, תשמ"ב, עמ' 434-435, "תדעל".}}. | ||
פארהאן פארשער וואס אידענטיפיצירן כדרלעומר מיט קוטיר-נאַכונטע {{I|I}}{{הערה|[[#ארצי|ארצי]] 1993; [[#פייפר|פייפר]] כדרלעמר.}}{{הערה|שם=רוזניק}}, אן עילמשער קעניג וואס האט אנגעגריפן און באזיגט כאַמוראַבי'ס זון און נאכפאלגער שאַמשו-אילונאַ. אנדערע אידעטיפיצירן כדרלעומר מיט כדור-מאבוק (Kudur-Mabuk) אן עילמישער מיליטער-מאן וואס האט איינגענומען לאַרסאַ און געקרוינט אלס קעניג זיין זון [[וארד-סין]] (וועלכער ווערט אידענטיפיצירט מיט [[אריוך]]). פארהאן ראיות אז די הערשאפט פון לאַרסאַ האט זיך געצויגן ביז סיריע און ארץ ישראל{{הערה|{{אוצר החכמה|רבי דוד צבי הופמאן|פירושי הרב דוד צבי הופמן|14523|באנד=א (בראשית א)|מקום הוצאה=בני ברק|שנת הוצאה=תשכ"ט}}.}}{{הערה|שם=רוזניק}}{{הערה|כיוון=שמאל|[http://www.sacred-texts.com/ane/mba/mba17.htm {{כ}}''Myths of Babylonia and Assyria - The Golden Age of Babylonia''].}}. | פארהאן פארשער וואס אידענטיפיצירן כדרלעומר מיט קוטיר-נאַכונטע{{I|I}}{{הערה|[[#ארצי|ארצי]] 1993; [[#פייפר|פייפר]] כדרלעמר.}}{{הערה|שם=רוזניק}}, אן עילמשער קעניג וואס האט אנגעגריפן און באזיגט כאַמוראַבי'ס זון און נאכפאלגער שאַמשו-אילונאַ. אנדערע אידעטיפיצירן כדרלעומר מיט כדור-מאבוק (Kudur-Mabuk) אן עילמישער מיליטער-מאן וואס האט איינגענומען לאַרסאַ און געקרוינט אלס קעניג זיין זון [[וארד-סין]] (וועלכער ווערט אידענטיפיצירט מיט [[אריוך]]). פארהאן ראיות אז די הערשאפט פון לאַרסאַ האט זיך געצויגן ביז סיריע און ארץ ישראל{{הערה|{{אוצר החכמה|רבי דוד צבי הופמאן|פירושי הרב דוד צבי הופמן|14523|באנד=א (בראשית א)|מקום הוצאה=בני ברק|שנת הוצאה=תשכ"ט}}.}}{{הערה|שם=רוזניק}}{{הערה|כיוון=שמאל|[http://www.sacred-texts.com/ane/mba/mba17.htm {{כ}}''Myths of Babylonia and Assyria - The Golden Age of Babylonia''].}}. | ||
[[יוסף בן מתתיהו]] שרייבט אז די פיר קעניגן, אריינגערעכנט תדעל, זענען געווען [[אשור]]ישער גענערעלער{{הערה|{{יוספוס|קדמוניות היהודים|א|ט}}.}}. ענליך שרייבט דער אברבנאל אז "די אלע האבן געקעניגט אין געגנטער פון אשור"{{הערה|אברבנאל, בראשית יד, א.}}. רב סעדיה גאון שרייבט אז כדרלעומר איז געווען דער קעניג פון כוזיסטאן {{העב|ח'וזסתאן}}, א געגנט דרום-מזרח פון דער היינטיגער איראן{{הערה|{{על התורה|רב סעדיה גאון|תפסיר לבראשית פרק יד פסוק א|R._Saadia_Gaon_Tafsir_Arabic/Bereshit/14.1#m7e0n6}}}} | [[יוסף בן מתתיהו]] שרייבט אז די פיר קעניגן, אריינגערעכנט תדעל, זענען געווען [[אשור]]ישער גענערעלער{{הערה|{{יוספוס|קדמוניות היהודים|א|ט}}.}}. ענליך שרייבט דער אברבנאל אז "די אלע האבן געקעניגט אין געגנטער פון אשור"{{הערה|אברבנאל, בראשית יד, א.}}. רב סעדיה גאון שרייבט אז כדרלעומר איז געווען דער קעניג פון כוזיסטאן {{העב|ח'וזסתאן}}, א געגנט דרום-מזרח פון דער היינטיגער איראן{{הערה|{{על התורה|רב סעדיה גאון|תפסיר לבראשית פרק יד פסוק א|R._Saadia_Gaon_Tafsir_Arabic/Bereshit/14.1#m7e0n6}}}} | ||