אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "תדעל"

קיין ענדערונג אין גרייס ,  פֿאַר 4 חדשים
קיין רעדאגירונג באמערקונג
(←‏אידענטיטעט: פארברייטערט)
אין תקציר עריכה
שורה 13: שורה 13:


אלישע קמרון און חיים תדמור שטעלן צו אנדערע גרויסע חיתישער קעניגן מיט'ן נאמען טודכאליא, ווי טודכאליא דער צווייטער {{העב|תודחליה הראשון}} (דער ערשטער טודאכאליא פון דער חיתישער קעניגרייך) אדער דער פינפטער {{העב|תודחליה הרביעי}}{{הערה|[[#אנצמ|קושק]], תדעל; [[#קמרון|קמרון]], 1993}}. סטעפאן דאלעי אידענטיפיצירט תדעל אלס דער מיליטערישער פירער "טוכאליא דער שר המשקים" וועס ווערט דערמאנט אין א געוויסן חיתישן ערדערנעם טאבלעט{{הערה|כיוון=שמאל|{{cite book |title=The City of Babylon: A History, c. 2000 BC – AD 116 |last=Dalley |first=Stephanie |publisher=Cambridge University Press |year=2021 |isbn=9781107136274 |pages=319–321 |url=https://books.google.com/books?id=TMsvEAAAQBAJ&pg=PA319}}. (פון ענגלישער וויקיפעדיע)}}{{הערה|כיוון=שמאל|{{cite book |title=Ups and Downs at Kanesh: Chronology, History and Society in the Old Assyrian Period |last=Barjamovic |first=Gojko |publisher=Netherlands Institute for the Near East |year=2012 |isbn=978-90-6258-331-7 |pages=39 |url=https://www.academia.edu/2092700 |last2=Hertel |first2=Thomas |last3=Larsen |first3=Mogens Trolle}}}}.
אלישע קמרון און חיים תדמור שטעלן צו אנדערע גרויסע חיתישער קעניגן מיט'ן נאמען טודכאליא, ווי טודכאליא דער צווייטער {{העב|תודחליה הראשון}} (דער ערשטער טודאכאליא פון דער חיתישער קעניגרייך) אדער דער פינפטער {{העב|תודחליה הרביעי}}{{הערה|[[#אנצמ|קושק]], תדעל; [[#קמרון|קמרון]], 1993}}. סטעפאן דאלעי אידענטיפיצירט תדעל אלס דער מיליטערישער פירער "טוכאליא דער שר המשקים" וועס ווערט דערמאנט אין א געוויסן חיתישן ערדערנעם טאבלעט{{הערה|כיוון=שמאל|{{cite book |title=The City of Babylon: A History, c. 2000 BC – AD 116 |last=Dalley |first=Stephanie |publisher=Cambridge University Press |year=2021 |isbn=9781107136274 |pages=319–321 |url=https://books.google.com/books?id=TMsvEAAAQBAJ&pg=PA319}}. (פון ענגלישער וויקיפעדיע)}}{{הערה|כיוון=שמאל|{{cite book |title=Ups and Downs at Kanesh: Chronology, History and Society in the Old Assyrian Period |last=Barjamovic |first=Gojko |publisher=Netherlands Institute for the Near East |year=2012 |isbn=978-90-6258-331-7 |pages=39 |url=https://www.academia.edu/2092700 |last2=Hertel |first2=Thomas |last3=Larsen |first3=Mogens Trolle}}}}.
[[יוסף בן מתתיהו]] שרייבט אז די פיר קעניגן, אריינגערעכנט תדעל, זענען געווען [[אשור]]ישער גענערעלער{{הערה|{{יוספוס|קדמוניות היהודים|א|ט}}.}}. ענליך שרייבט דער אברבנאל אז "די אלע האבן געקעניגט אין געגנטער פון אשור"{{הערה|אברבנאל, בראשית יד, א.}}.


==גוים==
==גוים==
שורה 18: שורה 20:


עס זענען דא וואס ווילן עס זען אלס אן אויסדרוק פאראלעל צו דער אקאדישער טערמין "אומאַן-מאַנדאַ", אן אלטע טערמין גענוצט פאר פארשידענע גרופעס, אריינגערעכנט די בארבארישע נאציאן וואס האט געהאלפן די בבליים פארניכטן חרן אין 610 פצ"ר. ספּעציפיש איז געווען א טעאריע אז "מלך גוים" דא מיינט דער פירער פון אן אינדא-אייראפעאישע גרופע קעמפער וואס האט איינגענומען מצרים איינאיינעם מיט די היקסוס, אבער די טעאריע האט נישט קיין גרונד{{הערה|שם=קושק}}. אנדערע ווילן זאגן אז דער פסוק באציט זיך צו די "גוים" אין {{תנ"ך|בראשית|י|ה}}: מֵאֵלֶּה נִפְרְדוּ אִיֵּי הַגּוֹיִם בְּאַרְצֹתָם אִישׁ לִלְשֹׁנוֹ לְמִשְׁפְּחֹתָם בְּגוֹיֵהֶם. דער פסוק דארט רעכענט דערמיט אריין אלע אנדערע ווייניגער-באקאנטע פעלקער וואס שטאמען פון יפת, און דא אין די כוונה אז תדעל איז געווען קעניג איבער איינס פון יענע פעלקער{{הערה|[[#מדק|קאסוטו]], גוים.}}.
עס זענען דא וואס ווילן עס זען אלס אן אויסדרוק פאראלעל צו דער אקאדישער טערמין "אומאַן-מאַנדאַ", אן אלטע טערמין גענוצט פאר פארשידענע גרופעס, אריינגערעכנט די בארבארישע נאציאן וואס האט געהאלפן די בבליים פארניכטן חרן אין 610 פצ"ר. ספּעציפיש איז געווען א טעאריע אז "מלך גוים" דא מיינט דער פירער פון אן אינדא-אייראפעאישע גרופע קעמפער וואס האט איינגענומען מצרים איינאיינעם מיט די היקסוס, אבער די טעאריע האט נישט קיין גרונד{{הערה|שם=קושק}}. אנדערע ווילן זאגן אז דער פסוק באציט זיך צו די "גוים" אין {{תנ"ך|בראשית|י|ה}}: מֵאֵלֶּה נִפְרְדוּ אִיֵּי הַגּוֹיִם בְּאַרְצֹתָם אִישׁ לִלְשֹׁנוֹ לְמִשְׁפְּחֹתָם בְּגוֹיֵהֶם. דער פסוק דארט רעכענט דערמיט אריין אלע אנדערע ווייניגער-באקאנטע פעלקער וואס שטאמען פון יפת, און דא אין די כוונה אז תדעל איז געווען קעניג איבער איינס פון יענע פעלקער{{הערה|[[#מדק|קאסוטו]], גוים.}}.
[[יוסף בן מתתיהו]] שרייבט אז די פיר קעניגן, אריינגערעכנט תדעל, זענען געווען [[אשור]]ישער גענערעלער{{הערה|{{יוספוס|קדמוניות היהודים|א|ט}}.}}. ענליך שרייבט דער אברבנאל אז "די אלע האבן געקעניגט אין געגנטער פון אשור"{{הערה|אברבנאל, בראשית יד, א.}}.


אין יהושע איז אויך דערמאנט א מלך גוים{{הערה|{{תנ"ך|יהושע|יב|כג}}}}. לויט'ן מדרש איז דאס פארבינדן מיט'ן גוים פון בראשית{{הערה|שם=אגדה}}.
אין יהושע איז אויך דערמאנט א מלך גוים{{הערה|{{תנ"ך|יהושע|יב|כג}}}}. לויט'ן מדרש איז דאס פארבינדן מיט'ן גוים פון בראשית{{הערה|שם=אגדה}}.