בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,371
רעדאגירונגען
ק (רעדאגירונג) |
אין תקציר עריכה |
||
| (4 מיטלסטע ווערסיעס פון 2 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע|ניו־יארקער סאטמארער אידיש־שפראכיגער צייטונג}} | {{דעסקריפציע|ניו־יארקער סאטמארער אידיש־שפראכיגער צייטונג}} | ||
{{אנדערע באדייט|דאס=אן אנגייענדער אמעריקאנער סאטמארער וואכנשריפט|אנדער=איין פון די צייטשריפטן אין פוילן פארן קריג|זעט=דער יוד}} | {{אנדערע באדייט|דאס=אן אנגייענדער אמעריקאנער סאטמארער וואכנשריפט|אנדער=איין פון די צייטשריפטן אין פוילן פארן קריג|זעט=דער יוד (באדייטן)}} | ||
{{עיתון | {{עיתון | ||
| שם = דער איד | | שם = דער איד | ||
| שורה 15: | שורה 15: | ||
}} | }} | ||
[[טעקע:דער איד 1959-6-26.jpg|קליין|פאדערזייט פון דער איד, בהעלותך תשי"ט]] | [[טעקע:דער איד 1959-6-26.jpg|קליין|פאדערזייט פון דער איד, בהעלותך תשי"ט]] | ||
'''דער איד''' איז אן [[פאראייניגטע שטאטן|אמעריקאנע]] [[אידיש]]-שפראכיגע וועכנטליכע [[צייטונג]] וואס איז געגרינדעט געווארן אין תשי"ג (1953) אלס אלגעמיין-ארטאדאקסישע צייטונג, און ווערט היינט ארויסגעגעבן דורך [[סאטמאר (חסידות)|סאטמארער חסידים]] פון [[רבי זלמן לייב טייטלבוים]] ווערנדיג געליינט אין דער ברייטערער אידיש-רעדנדער געמיינדע. | '''דער איד''' איז אן [[פאראייניגטע שטאטן|אמעריקאנע]] [[אידיש]]-שפראכיגע וועכנטליכע [[מאגאזין]] און [[צייטונג]] וואס איז געגרינדעט געווארן אין תשי"ג (1953) אלס אלגעמיין-ארטאדאקסישע צייטונג, און ווערט היינט ארויסגעגעבן דורך [[סאטמאר (חסידות)|סאטמארער חסידים]] פון [[רבי זלמן לייב טייטלבוים]] ווערנדיג געליינט אין דער ברייטערער אידיש-רעדנדער געמיינדע. | ||
די צייטונג האלט זיך צו דער סאטמארער שיטה און נעמט א שטייפע אנטי-ציונות און אנטי-[[מדינת ישראל]] ליניע. די צייטונג איז הויפטקווארטירט אין [[וויליאמסבורג]], און איז איינגעשריבן ביי די [[ | די צייטונג האלט זיך צו דער סאטמארער שיטה און נעמט א שטייפע אנטי-ציונות און אנטי-[[מדינת ישראל]] ליניע. די צייטונג איז הויפטקווארטירט אין [[וויליאמסבורג]], און איז איינגעשריבן ביי די [[איי-אר-עס]] אלס א נאָנפּראפיט "פאַר'ן צוועק פון פאראויסשטיפּן די מאָראַל און אַקטן פון אירע מיטגלידער און ליינער"{{הערה|שם=גיידסטאר}}. | ||
==היסטאריע== | ==היסטאריע== | ||
דער איד איז געגרינדעט געוואָרן אין תשי"ג (1953) דורך אהרן ראָזמאַרין אלס ביי-וועכנטליכער צייטונג. ער איז איז פריער געווען א שרייבער אין "[[דער מארגען זשורנאל]]" און האט זיך אפגעזאגט פון אמט{{מקור|סיבה=אין ענגליש וויקי שטייט אז מ'האט אים אפגעזאגט}} נאך וואס זי איז אפגעקויפט געווארן דורך "[[דער טאג]]" - א צייטונג וואס פלעגט ערשיינען אויך אין שבת - פארמירנדיג "דער טאג מארגען זשורנאל"{{הערה|[https://www.nli.org.il/en/newspapers/dertog ארכיוו פון דער טאג] אינעם [[מדינת ישראל נאציאנאלע ביבליאטעק]] וועבזייטל}}. ראָזמאַרין האט באשלאסן אָנצוהויבן אן אייגענע צייטונג. | דער איד איז געגרינדעט געוואָרן אין תשי"ג (1953) דורך אהרן ראָזמאַרין אלס ביי-וועכנטליכער צייטונג. ער איז איז פריער געווען א שרייבער אין "[[דער מארגען זשורנאל]]" און האט זיך אפגעזאגט פון אמט{{מקור|סיבה=אין ענגליש וויקי שטייט אז מ'האט אים אפגעזאגט}} נאך וואס זי איז אפגעקויפט געווארן דורך "[[דער טאג]]" - א צייטונג וואס פלעגט ערשיינען אויך אין שבת - פארמירנדיג "דער טאג מארגען זשורנאל"{{הערה|[https://www.nli.org.il/en/newspapers/dertog ארכיוו פון דער טאג] אינעם [[מדינת ישראל נאציאנאלע ביבליאטעק]] וועבזייטל}}. ראָזמאַרין האט באשלאסן אָנצוהויבן אן אייגענע צייטונג. | ||
ראָזמאַרין האָט, אַלס רעליגיעזער שומר מצוות, געפירט קאלומען אויף די ביאָגראַפיעס פון רבנים און אידישע מנהגים בשעת ער האָט געאַרבעט אין דער "מאָרגן זשורנאַל". אונטער זיין השפּעה איז דער איד געווען פאַררעכנט מער סימפּאַטיש צו דער חרדישער אידנטום ווי די אַנדערע גרויסע ייִדישע צייטונגען פון יענער צייט. דער ערשטער רעדאַקטאָר פון דער איד איז געווען דער שרייבער [[אוריאל צימער]], אַרויסגעבער | ראָזמאַרין האָט, אַלס רעליגיעזער שומר מצוות, געפירט קאלומען אויף די ביאָגראַפיעס פון רבנים און אידישע מנהגים בשעת ער האָט געאַרבעט אין דער "מאָרגן זשורנאַל". אונטער זיין השפּעה איז דער איד געווען פאַררעכנט מער סימפּאַטיש צו דער חרדישער אידנטום ווי די אַנדערע גרויסע ייִדישע צייטונגען פון יענער צייט. דער ערשטער רעדאַקטאָר פון דער איד איז געווען דער שרייבער [[אוריאל צימער]], אַרויסגעבער פון אַן אַנטי־ציוניסטישער פּאַמפלעט. | ||
אין 1955, בעת א סאטמארער פראטעסט אינעם מאנהעטן צענטער קעגן אויפשטעלן א נאכט-קלוב אין ירושלים, האט דער קראסנא רבי, הרב הלל ליכטענשטיין, עפנטליך צעריסן א קאפי פון דער מארגען-זשורנאל אלס א סימן פון אומצופרידנהייט פון איר פרא-ציוניסטישער שטעלונג. ראָזמאַרין האָט געענטפערט מיט אַפּלאָדיסמענטן. ער האט עווענטועל פארקויפט דער איד פאר סאטמארער אַקטיוויסטן, אריינגערעכנט [[סענדער דייטש]]. | אין 1955, בעת א סאטמארער פראטעסט אינעם מאנהעטן צענטער קעגן אויפשטעלן א נאכט-קלוב אין ירושלים, האט דער קראסנא רבי, הרב הלל ליכטענשטיין, עפנטליך צעריסן א קאפי פון דער מארגען-זשורנאל אלס א סימן פון אומצופרידנהייט פון איר פרא-ציוניסטישער שטעלונג. ראָזמאַרין האָט געענטפערט מיט אַפּלאָדיסמענטן. ער האט עווענטועל פארקויפט דער איד פאר סאטמארער אַקטיוויסטן, אריינגערעכנט [[סענדער דייטש]]. | ||
| שורה 28: | שורה 28: | ||
דער סאטמארער רבי, [[רבי יואל טייטלבוים]], איז דאן געווארן דער ליניע-שטעלער פון דער איד, איר פעסט איינשטעלנדיג אלס קאָנסערוואַטיוו-חסידישע און אַנטי-ציוניסטישער צייטונג, אין דער קנאישער נאַטור פון סאַטמאַר{{הערה|"בוצינא קדישא" חלק ב' דף 258. זכרונות על ידי [[סענדער דייטש]].}}. ער האָט אַמאָל באשטעטיגט אַן אַפּיעל פאַר פינאַנציעלע ביישטייערונגען צו דער צייטונג אין דער נאַכט פון [[יום-כיפור]], אַלס אַ קעגנערוואָג צו פּראָ-ציוניסטישע פינאַנציעלע אַפּיעלן, וואָס פלעגן פאָרקומען יום-כיפור. | דער סאטמארער רבי, [[רבי יואל טייטלבוים]], איז דאן געווארן דער ליניע-שטעלער פון דער איד, איר פעסט איינשטעלנדיג אלס קאָנסערוואַטיוו-חסידישע און אַנטי-ציוניסטישער צייטונג, אין דער קנאישער נאַטור פון סאַטמאַר{{הערה|"בוצינא קדישא" חלק ב' דף 258. זכרונות על ידי [[סענדער דייטש]].}}. ער האָט אַמאָל באשטעטיגט אַן אַפּיעל פאַר פינאַנציעלע ביישטייערונגען צו דער צייטונג אין דער נאַכט פון [[יום-כיפור]], אַלס אַ קעגנערוואָג צו פּראָ-ציוניסטישע פינאַנציעלע אַפּיעלן, וואָס פלעגן פאָרקומען יום-כיפור. | ||
אין יענע תקופה איז די צייטונג ערשינען יעדע צוויי וואכן. דער סאטמארער רבי האט באשטימט [[בערל פרידמאן]], [[ליפא פרידמאן]]'ס זון, אלס הויפט רעדאקטאר פון די צייטונג. ער פלעגט ברענגען די השקפה ארטיקלען צום סאטמארער רבי'ן דורכצוקוקן איידער'ן דריקן{{הערה|{{כיכר השבת|ישראל כהן| | אין יענע תקופה איז די צייטונג ערשינען יעדע צוויי וואכן. דער סאטמארער רבי האט באשטימט [[בערל פרידמאן]], [[ליפא פרידמאן]]'ס זון, אלס הויפט רעדאקטאר פון די צייטונג. ער פלעגט ברענגען די השקפה ארטיקלען צום סאטמארער רבי'ן דורכצוקוקן איידער'ן דריקן{{הערה|{{כיכר השבת|ישראל כהן|בד"ה: הרב ישכר דוב פרידמאן ז"ל|death-notices/147920|יולי 24, 2014}}}}. די צייטונג איז געדרוקט געוואָרן איבער 40 יאָר אין סענדער דייטש'נס 'דייטש פּרינטינג'. | ||
אריגינעל געווידמעט כמעט אויסשליסליך צו רעליגיעזע נייעס, האט די צייטונג אין תשל"ב (1972) אונטער די פירערשאַפט פון [[חיים משה שטויבער]] צוגעלייגט ברייטע דעקונג פון וועלט-געשעענישן, כדי בעסער צו קאנקורירן מיט אנדערע יידישע צייטונגען פון וועמענס ציוניסטישע שטעלונגען די סאטמארער אידן זענען אוועקגעשטאנען{{הערה|{{קישור כללי|אדרעס=https://forward.com/forverts-in-english/459220/what-is-der-blatt-the-hasidic-newspaper-that-hid-news-of-a-massive-super/|קעפל=Der Blatt, the Yiddish paper that hid a massive wedding|זייטל=The Forward|דאטום=אקטאבער 3, 2020}}}}. זינט דאַן האט עס אנגעהויבן ארויסקומען בקביעות יעדער סוף וואך, ביז תש"פ ווען עס האט אנגעהויבן צעשפּרייט ווערן [[מיטוואך]], אנשטאט [[דאנערשטאג]]{{הערה|[https://ahblicklive.com/post.php?u_id=M39nqFJlAqMqQFWCCDi דער איד'ס מעלדונג אז עס וועט אנהייבן ערשיינען אין די געשעפטן [[מיטוואך]]]}}. | אריגינעל געווידמעט כמעט אויסשליסליך צו רעליגיעזע נייעס, האט די צייטונג אין תשל"ב (1972) אונטער די פירערשאַפט פון [[חיים משה שטויבער]] צוגעלייגט ברייטע דעקונג פון וועלט-געשעענישן, כדי בעסער צו קאנקורירן מיט אנדערע יידישע צייטונגען פון וועמענס ציוניסטישע שטעלונגען די סאטמארער אידן זענען אוועקגעשטאנען{{הערה|{{קישור כללי|אדרעס=https://forward.com/forverts-in-english/459220/what-is-der-blatt-the-hasidic-newspaper-that-hid-news-of-a-massive-super/|קעפל=Der Blatt, the Yiddish paper that hid a massive wedding|זייטל=The Forward|דאטום=אקטאבער 3, 2020}}}}. זינט דאַן האט עס אנגעהויבן ארויסקומען בקביעות יעדער סוף וואך, ביז תש"פ ווען עס האט אנגעהויבן צעשפּרייט ווערן [[מיטוואך]], אנשטאט [[דאנערשטאג]]{{הערה|[https://ahblicklive.com/post.php?u_id=M39nqFJlAqMqQFWCCDi דער איד'ס מעלדונג אז עס וועט אנהייבן ערשיינען אין די געשעפטן [[מיטוואך]]]}}. | ||
| שורה 34: | שורה 34: | ||
די צייטונג האָט געדינט בערך 40 יאָר אַלס די איינציגע חרדישע צייטונג אין אַמעריקע, ביז ווען [[אברהם פרידמאן]], וועלכער האָט געדינט אלס רעדאַקטאָר פון דער צייטונג, האָט פאַרלאָזט די רעדאַקציע אין תשמ"ו (1986) און געגרינדעט '[[די צייטונג]]' וואָס נעמט אַן אומפארטייאישער צוגאַנג און איז כאַראַקטעריזירט מיט ברייטערע פּאָליטישע דעקונג ווי דער איד. | די צייטונג האָט געדינט בערך 40 יאָר אַלס די איינציגע חרדישע צייטונג אין אַמעריקע, ביז ווען [[אברהם פרידמאן]], וועלכער האָט געדינט אלס רעדאַקטאָר פון דער צייטונג, האָט פאַרלאָזט די רעדאַקציע אין תשמ"ו (1986) און געגרינדעט '[[די צייטונג]]' וואָס נעמט אַן אומפארטייאישער צוגאַנג און איז כאַראַקטעריזירט מיט ברייטערע פּאָליטישע דעקונג ווי דער איד. | ||
זינט דער שפּאַלטונג אין סאַטמאַר אין תש"ס, איז די צייטונג אונטער דער קאָנטראָל פון דעם אינגערן זון פון [[רבי משה טייטלבוים]], [[רבי זלמן לייב טייטלבוים|רבי זלמן לייב]], ווערנדיג געפירט דורך זיין גבאי [[משה פרידמאן (גבאי)|משה פרידמאן]]{{הערה|שם=גיידסטאר|[https://pdf.guidestar.org/PDF_Images/2019/112/833/2019-112833881-17254866-9.pdf 2019 פאָרם 990] אויף גיידסטאר}}, און שפעטער דורך זיין יושע הערש. | זינט דער שפּאַלטונג אין סאַטמאַר אין תש"ס, איז די צייטונג אונטער דער קאָנטראָל פון דעם אינגערן זון פון [[רבי משה טייטלבוים]], [[רבי זלמן לייב טייטלבוים|רבי זלמן לייב]], ווערנדיג געפירט דורך זיין גבאי [[משה פרידמאן (גבאי)|משה פרידמאן]]{{הערה|שם=גיידסטאר|[https://pdf.guidestar.org/PDF_Images/2019/112/833/2019-112833881-17254866-9.pdf 2019 פאָרם 990] אויף גיידסטאר}}, און שפעטער דורך זיין זון יושע הערש. חסידים פונעם ברודער, [[רבי אהרן טייטלבוים|רבי אהרן]], האָבן געגרינדעט אַ קאָנקורירנדן צייטונג, '[[דער בלאט]]'. | ||
צום יאר תשע"ו איז די צייטונג איבערגעפרישט געווארן מיט אירע גראפיקס און צוגעלייגט נייע אפטיילונגען{{הערה|{{בחדרי חרדים||לקראת השנה החדשה: 'דער איד' עבר מתיחת פנים|185718|סעפטעמבער 12, 2015}}}}. | צום יאר תשע"ו איז די צייטונג איבערגעפרישט געווארן מיט אירע גראפיקס און צוגעלייגט נייע אפטיילונגען{{הערה|{{בחדרי חרדים||לקראת השנה החדשה: 'דער איד' עבר מתיחת פנים|185718|סעפטעמבער 12, 2015}}}}. | ||
אום פרשת וארא תשפ"ה איז די צייטונג-פאפיר נייעס אפטיילונג גאר פארקלענערט געווארן און אנשטאט איז דער איד טראנספארמירט געווארן צו א מאגאזין פארמאט, מיט גלאנציגע פאפיר און מערערע נישט-נייעס ארטיקלען. | |||
==פאַרשפּרייטונג, אייגנשאפטן און רעדאַקציע== | ==פאַרשפּרייטונג, אייגנשאפטן און רעדאַקציע== | ||
דער איד ווערט וועכנטליך פאַרקויפט אין צענדליגער טויזנטער עקזעמפּלארן. די צייטונג פובליצירט אויך אַ טעגליכע אויסגאַבע אויף אימעיל, וועלכע האָט, לויט איר וועבזייטל, בערך 15,000 אבאנענטן. | דער איד ווערט וועכנטליך פאַרקויפט אין צענדליגער טויזנטער עקזעמפּלארן. די צייטונג פובליצירט אויך אַ טעגליכע אויסגאַבע אויף אימעיל, וועלכע האָט, לויט איר וועבזייטל, בערך 15,000 אבאנענטן. | ||
ווי אנגענומען אין דער חרדישער פּרעסע, פּובליצירט נישט די צייטונג קיינע בילדער פון פרויען, און צענזורירט פרעמדע-קולטור און ספּאָרט נייעס. די צייטונג נעמט אויך א שארפע ליניע קעגן [[מדינת ישראל]] און [[ציוניזם]], און די סארט נייעס איז אפט איר הויפט נייעס{{הערה|{{כיכר השבת|ישראל כהן|עצרת הענק נגד גזירת הגיוס: שערי העיתונים של סאטמר קוראים להשתתף באירוע|118248|יוני 6, 2013}}}}. אויך ווערט אפט געדריקט קעגנערישע ארטיקלען קעגן די חרדישע [[פארטיי]]ען אין מדינת ישראל, ווי [[אגודת ישראל]] - די "אגודיסטן" - און אנדערע באוועגונגען וואס זי אידענטיפיצירט אלס ציוניסטישע, און זייערע צייטונגען{{הערה|{{כיכר השבת|ישראל כהן| | ווי אנגענומען אין דער חרדישער פּרעסע, פּובליצירט נישט די צייטונג קיינע בילדער פון פרויען, און צענזורירט פרעמדע-קולטור און ספּאָרט נייעס. די צייטונג נעמט אויך א שארפע ליניע קעגן [[מדינת ישראל]] און [[ציוניזם]], און די סארט נייעס איז אפט איר הויפט נייעס{{הערה|{{כיכר השבת|ישראל כהן|עצרת הענק נגד גזירת הגיוס: שערי העיתונים של סאטמר קוראים להשתתף באירוע|haredim-news/118248|יוני 6, 2013}}}}. אויך ווערט אפט געדריקט קעגנערישע ארטיקלען קעגן די חרדישע [[פארטיי]]ען אין מדינת ישראל, ווי [[אגודת ישראל]] - די "אגודיסטן" - און אנדערע באוועגונגען וואס זי אידענטיפיצירט אלס ציוניסטישע, און זייערע צייטונגען{{הערה|{{כיכר השבת|ישראל כהן|"מעמד חנופה": הצילום שהרגיז את סאטמר|haredim-news/236562|יוני 24, 2017}}}}, געשריבן אפטמאל אין א שפאטישער און סארקאסטישער סטיל{{הערה|{{כיכר השבת|ישראל כהן|מכתב הרבנים שעורר את נושא 'גזירת הגיוס'|haredim-news/234219|יוני 4, 2017}}; {{בחדרי חרדים|משה ויסברג|בסאטמר הורידו דמעה על לכתו של הרב לייזרזון|1069689|יאנואר 19, 2020}}; {{כיכר השבת|ישראל שפירא|ה'עידית' של אמריקה וה'זיבורית' של ישראל|haredim-news/360698|מאי 20, 2020}}; {{כיכר השבת|ישראל כהן|סאטמר תוקפת: ביבי - "נער מופקר"|haredim-news/169827|אפריל 30, 2015}}}}. אין אנהייב פלעגט דער איד, ביים דערמאנען מדינת ישראל, ארומנעמען די ווערטער מיט שפעטנדע ציטאט צייכענעס, א זאך וואס האט זיך מיט די צייט אויפגעהערט. | ||
פון די אנדערע זייט הייבט די צייטונג ארויס קהלות און קרייזן אין ארץ ישראל וואס נעמען א קנאי'שע ליניע, ווי די [[פלג הירושלמי]] פון [[רבי שמואל אויערבאך]], און רומען זייערע כינוסים{{הערה|{{כיכר השבת|ישראל כהן|סאטמר מחבקת את הפלג הירושלמי | פון די אנדערע זייט הייבט די צייטונג ארויס קהלות און קרייזן אין ארץ ישראל וואס נעמען א קנאי'שע ליניע, ווי די [[פלג הירושלמי]] פון [[רבי שמואל אויערבאך]], און רומען זייערע כינוסים{{הערה|{{כיכר השבת|ישראל כהן|סאטמר מחבקת את הפלג הירושלמי|hasidism/166727|מערץ 19, 2015}}}}. | ||
אין דער צייטונג ווערן געדריקט אלע נייעס און מעלדונגען פון אינערהאלב דער סאטמארער קהילה פון רבי זלמן לייב{{הערה|{{בחדרי חרדים||החטא ועונשו: בסאטמר מתנצלים על המסכים|808541|יוני 23, 2017}}; {{בחדרי חרדים||כשהדער איד הסאטמרי מצטט את 'בחדרי'|200134|פעברואר 5, 2016}}}}, אבער זי האלט זיך צוריק פון פובליצירן בילדער פון אים אליין, אין איינקלאַנג מיט זיין ווילן{{הערה|{{כיכר השבת|ישראל כהן|סאטמר: העיתון פרסם התנצלות בפני הרבי|130333|דעצעמבער 9, 2013}}; {{בחדרי חרדים||'דער איד' הפר הוראה של פטרונו - ומיד התנצל|747633|דעצעמבער 9, 2013}}}}. דער צייטונג דעקט אויך סכסוכים צווישן די צוויי סאטמארער הויפן{{הערה|{{כיכר השבת|ישראל כהן|מאבק שליטה בין עסקני חצרות סאטמר על מתחם בית החיים|288026|אוגוסט 19, 2018}}; {{בחדרי חרדים|יוסי שטארק|השכונה הישראלית שמציתה מלחמה בין החסידיות הגדולות בעולם|1378761|אפריל 30, 2022}}}}. | אין דער צייטונג ווערן געדריקט אלע נייעס און מעלדונגען פון אינערהאלב דער סאטמארער קהילה פון רבי זלמן לייב{{הערה|{{בחדרי חרדים||החטא ועונשו: בסאטמר מתנצלים על המסכים|808541|יוני 23, 2017}}; {{בחדרי חרדים||כשהדער איד הסאטמרי מצטט את 'בחדרי'|200134|פעברואר 5, 2016}}}}, אבער זי האלט זיך צוריק פון פובליצירן בילדער פון אים אליין, אין איינקלאַנג מיט זיין ווילן{{הערה|{{כיכר השבת|ישראל כהן|סאטמר: העיתון פרסם התנצלות בפני הרבי|130333|דעצעמבער 9, 2013}}; {{בחדרי חרדים||'דער איד' הפר הוראה של פטרונו - ומיד התנצל|747633|דעצעמבער 9, 2013}}}}. דער צייטונג דעקט אויך סכסוכים צווישן די צוויי סאטמארער הויפן{{הערה|{{כיכר השבת|ישראל כהן|מאבק שליטה בין עסקני חצרות סאטמר על מתחם בית החיים|288026|אוגוסט 19, 2018}}; {{בחדרי חרדים|יוסי שטארק|השכונה הישראלית שמציתה מלחמה בין החסידיות הגדולות בעולם|1378761|אפריל 30, 2022}}}}. | ||
רעדאגירונגען