בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,362
רעדאגירונגען
ק
החלפת טקסט – "יידן" ב־"אידן"
ק (החלפת טקסט – "פערציק" ב־"פערציג") |
ק (החלפת טקסט – "יידן" ב־"אידן") |
||
| (11 מיטלסטע ווערסיעס פון 4 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע||ענגליש = German financier and philanthropist (1831–1896)|העב=איל הון ונדבן יהודי-גרמני שחי בצרפת, באנגליה ובאימפריה האוסטרו-הונגרית|דייטש=deutsch-jüdischer Unternehmer und Philanthrop|}} | |||
{{אישיות | {{אישיות | ||
}} | }} | ||
באַראָן '''משה "מאָריס"''' '''הירש''' ([[דייטשיש]]: ''Moritz Freiherr von Hirsch auf Gereuth'' ''מאָריץ פרייהער פאן הירש אויף גערויט''; [[9טן דעצעמבער]] [[1831]] - [[21סטן אפריל]] [[1896]]) איז געווען א | באַראָן '''משה "מאָריס"''' '''הירש''' ([[דייטשיש]]: ''Moritz Freiherr von Hirsch auf Gereuth'' ''מאָריץ פרייהער פאן הירש אויף גערויט''; [[9טן דעצעמבער]] [[1831]] - [[21סטן אפריל]] [[1896]]) איז געווען א אידישער [[אליגארך|אָליגארך]], און א מולטי מיליאָנער פון [[דייטשלאנד]], אָבער האָט געוואוינט אין פארשידענע לענדער פון [[מערב אייראפע|מערב אייראָפּע]], ווי [[פראנקרייך]], [[גרויסבריטאניע]], און אין די [[עסטרייך אונגארישע אימפעריע]]. | ||
ער האָט זייער געשטיצט און ארויס געהאָלפן די פארפאָלגטע | ער האָט זייער געשטיצט און ארויס געהאָלפן די פארפאָלגטע אידן, וואָס זענען אנטלאָפן פון די [[פאגראם|פּאָגראָמען]], וואָס זענען פאָרגעקומען אין די [[רוסלענדישער אימפעריע]], ער האָט געגרינדעט די [[יידישע קאלאניזאציע אסאציאסיע|יק"א]], וואָס האָט ארויסגעהאָלפן די מאסן [[אימיגראציע]] פון אידן, צו די [[פאראייניגטע שטאטן]], און בעיקר דאָס אויפשטעלן פון קאָלאָניעס אין [[ארגענטינע]], דורכאויס די [[19טער י"ה]]. | ||
ער איז געבוירן צו א רייכע יידישע [[פאמיליע]], אין דער [[בייערן|בייערישער]] [[הויפטשטאט|הויפּטשטאָט]] [[מינכן]]. ער האט באקומען א טראדיציאנעלע דערציאונג, און צו זיין [[בר מצווה]], איז ער געשיקט געווארן לערנען אין [[בריסל]] יידישע לימודים. ער האט אבער גענויגט צו געשעפטן, און אין [[1851]], איז ער געווארן אן איינגעשטעלטער אין א [[באנק]]. אין [[28סטן יוני]] [[1855]], האט ער חתונה געהאט מיט די טאכטער פון דעם באנק דירעקטאר, קלארא. דעמאלט האט ער געהאט א ריזיקן דערפאָלג געהאט אין זיינע געשעפטן, און האט באקומען די רשות צו לייגן [[באן]] ליניעס, איבער די לענג און די ברייט פון [[אייראפע]], אין [[עסטרייך]], אין [[טערקיי]], און אין די [[באלקאן לענדער]], ער האט אויפגעשטעלט די טראנס באלקאן באן ליניע, פון טערקיי קיין מערב אייראפע, וואס איז געווען זייער דערפאָלגרייך, ער האט צוליב דעם, זיך אריבערגעצויגן קיין [[פאריז]], און באקומען פראנצויזישע בירגערשאפט. | ער איז געבוירן צו א רייכע יידישע [[פאמיליע]], אין דער [[בייערן|בייערישער]] [[הויפטשטאט|הויפּטשטאָט]] [[מינכן]]. ער האט באקומען א טראדיציאנעלע דערציאונג, און צו זיין [[בר מצווה]], איז ער געשיקט געווארן לערנען אין [[בריסל]] יידישע לימודים. ער האט אבער גענויגט צו געשעפטן, און אין [[1851]], איז ער געווארן אן איינגעשטעלטער אין א [[באנק]]. אין [[28סטן יוני]] [[1855]], האט ער חתונה געהאט מיט די טאכטער פון דעם באנק דירעקטאר, קלארא. דעמאלט האט ער געהאט א ריזיקן דערפאָלג געהאט אין זיינע געשעפטן, און האט באקומען די רשות צו לייגן [[באן]] ליניעס, איבער די לענג און די ברייט פון [[אייראפע]], אין [[עסטרייך]], אין [[טערקיי]], און אין די [[באלקאן לענדער]], ער האט אויפגעשטעלט די טראנס באלקאן באן ליניע, פון טערקיי קיין מערב אייראפע, וואס איז געווען זייער דערפאָלגרייך, ער האט צוליב דעם, זיך אריבערגעצויגן קיין [[פאריז]], און באקומען פראנצויזישע בירגערשאפט. | ||
ער איז געשטארבן 21סטן אפריל 1896, אין א שטעטל אין [[סלאוואקיי]]. זיין ווייב קלארא, וועלכע האט פארגעזעצט ארויסצוהעלפן די פארפאלגטע רוסישע | ער איז געשטארבן 21סטן אפריל 1896, אין א שטעטל אין [[סלאוואקיי]]. זיין ווייב קלארא, וועלכע האט פארגעזעצט ארויסצוהעלפן די פארפאלגטע רוסישע אידן, איז געשטארבן דריי יאר נאך אים [[1טן אפריל]], [[1899]]. | ||
די פארמעגן וואס זיי האבן פארטיילט, אין זייערע ברייטהארציקע צדקות, איז געשאצט אויף 18 מיליאָן [[פונט שטערלינג]], לויט דעם ווערט פון 19טן יאָר הונדערט, אן אסטראָנאָמישע סומע אפילו פאר היינטיגע צייטן. | די פארמעגן וואס זיי האבן פארטיילט, אין זייערע ברייטהארציקע צדקות, איז געשאצט אויף 18 מיליאָן [[פונט שטערלינג]], לויט דעם ווערט פון 19טן יאָר הונדערט, אן אסטראָנאָמישע סומע אפילו פאר היינטיגע צייטן. | ||
| שורה 14: | שורה 15: | ||
ער איז געווען א [[פילאנטראפ]], פון אסאך יידישע [[ארגאניזאציע]]ס. פאר [[כל ישראל חברים]], האט ער צוויי מאל געגעבן א מיליאן פראנק. פארן פייערונג פון [[פראנץ יאזעף]], אפצייכענענדיק פערציג יאר זינט ער איז געקרוינט געווארן, האט ער געגעבן א האלב מיליאן פונט, אויפצושטעלן מיטלשולן, אין [[גאליציע]] און אין [[בוקאווינא]]. אויסער דעם האט ער אויסגעגעבן מיליאנען, צו קומען צו הילף די רוסישע פליטים, ער האט אויפגעשטעלט יק"א, מיט א פאנד פון 2 מיליאן פונט, און דערנאך האט ער צוגעגעבן נאך 7, און נאכן טויט פון זיין ווייב, איז די פארמעגן וואס זיי האבן באקומען, געווען 11 מיליאן פונט. | ער איז געווען א [[פילאנטראפ]], פון אסאך יידישע [[ארגאניזאציע]]ס. פאר [[כל ישראל חברים]], האט ער צוויי מאל געגעבן א מיליאן פראנק. פארן פייערונג פון [[פראנץ יאזעף]], אפצייכענענדיק פערציג יאר זינט ער איז געקרוינט געווארן, האט ער געגעבן א האלב מיליאן פונט, אויפצושטעלן מיטלשולן, אין [[גאליציע]] און אין [[בוקאווינא]]. אויסער דעם האט ער אויסגעגעבן מיליאנען, צו קומען צו הילף די רוסישע פליטים, ער האט אויפגעשטעלט יק"א, מיט א פאנד פון 2 מיליאן פונט, און דערנאך האט ער צוגעגעבן נאך 7, און נאכן טויט פון זיין ווייב, איז די פארמעגן וואס זיי האבן באקומען, געווען 11 מיליאן פונט. | ||
[[בנימין זאב הערצל]], האט זיך געטראפן מיט אים, אבער האט אים נישט איבערצייגט, אין | [[בנימין זאב הערצל]], האט זיך געטראפן מיט אים, אבער האט אים נישט איבערצייגט, אין וויכטיגקייט פון שטיצן יידישע קאלאנאליזאציע אין [[פאלעסטינע]], ער איז אבער נישט געווען קעגן [[ציוניזם]]. | ||
גלייבנדיק אין יידישע ערד ארבעטער, האט ער א סך אינוועסטירט אין יידישע אגריקולטור פרווונגען אין ארגענטינע, און אין [[ניו דזשערסי]]. ער האט אויך געהאלפן אויפשטעלן א "פאנד פארן | גלייבנדיק אין יידישע ערד ארבעטער, האט ער א סך אינוועסטירט אין יידישע אגריקולטור פרווונגען אין ארגענטינע, און אין [[ניו דזשערסי]]. ער האט אויך געהאלפן אויפשטעלן א "פאנד פארן וואוילזיין פון יידישן אימיגראנט", וואס האט אסאך ארויסגעהאלפן די אימיגראנטן, מיט לערנען [[ענגליש]], ווי אויך א שולע צו לערנען א פאך, און אויך געלט שטיצע, די ערשטע צוויי יאר פון אן אימיגראנט אין אמעריקע. | ||
{{גרונטסארטיר:הירש, מאריס}} | {{גרונטסארטיר:הירש, מאריס}} | ||
[[קאַטעגאָריע: | [[קאַטעגאָריע:אידישע ביזנעסלייט]] | ||
[[קאַטעגאָריע:פילאנטראפן]] | [[קאַטעגאָריע:פילאנטראפן]] | ||
[[קאַטעגאָריע:דייטשע | [[קאַטעגאָריע:דייטשע אידן]] | ||
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | [[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
[[he:מוריס הירש]] | |||