אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "ווארשעווער פאקט"

{{דעסקריפציע||ענגליש=international military alliance of Eastern European states (1955–1991)|העב=ברית צבאית בראשות ברית המועצות|דייטש=militärischer Beistandspakt des Ostblocks|}}

די '''ווארשע פּאקט''' ({{שפראך-ru|Варшавский договор}}; פאָרמאַל '''וואַרשעווער אָפּמאַך פון פריינדשאפט, קאָאַפּעראַציע, און קעגנזייטיגע הילף''') איז געווען א בונד, שאפנדיג א געמיינזאמע מיליטערישע ארגאניזאציע (ווארשע בונד ארגאניזאציע; WTO) אונטער די פירערשאפט פון די [[סאוויעטן פארבאנד]], אונטערגעשריבן אין [[ווארשע]], [[פוילן]]. דער פּאקט איז פארמירט געווארן דורך די סאוויעטן פאראיין און 7 לענדער פון די [[מזרח אייראפע]]אישע בלאק אום [[מאי 14]] [[1955]] אלס טייל פונעם [[קאלטער קריג]], אין ליכט פון די [[בערלין בלאקאדע|בערלין קריזיס]]. דער ציל איז געווען אפצוענטפערן און קאנטער-באלאנסירן [[נאט"א]], איבערהויפט דאס באוואפענען און אנשליסן [[מערב דייטשלאנד]] אין די נאטא אליאנץ.

אין [[1990]] איז מזרח דייטשלאנד ארויס פונעם בונד מיט די [[דייטשע ווידערפאראייניגונג|ווידער-פאראייניגונג פון דייטשלאנד]]. אום [[פעברואר 25]] [[1991]], נאך די צעברעקלונג פון די קאמוניסטישע בלאק אין די שפעטע אכציגער יארן, האבן די פארטיידיגונגס און אויסערן מיניסטארן פון די זעקס פארבליבענע לענדער אפיציעל אפגעשאפן דעם פּאקט ביי א זיצונג אין אונגארן. די לענדער אנגעשלאסן אינעם סאוויעטן פאראיין האבן קורץ דערויף געשאפן די [[קאלעקטיווע זיכערהייט בונד ארגאניזאציע]] ({{טערמין|CSTO|Collective Security Treaty Organization}}). אלע איבריגע לענדער פון די קאמוניסטישע בלאק אויסער די פאראיין האבן זיך אנגעשלאסן אין נאטא דורכאויס די קומענדיגע 20 יאר, אריינגערעכנט די [[באלטישע לענדער]] וועלכע זענען אנעקסירט געווארן דורך די סאוויעטן פאראיין ביים [[צווייטן וועלט קריג]].

אין [[מאי 9]], 1955, זענען די נאט"א מיטגלידער איינגעגאנגען צו אריינעמען מערב דייטשלאנד אלס מיטגליד אין די אליאנץ געשאפן אין 1949, טראץ אריגינעלע אינערליכע קעגנערשאפט פון טייל אליאירטע. דאס האט אריינגערעכנט אן אונטערנעמונג צו ווידער באוואפענען מערב דייטשלאנד אונטער שטרענגע צוימונגען, נאך וואס גאנץ דייטשלאנד איז געווארן אנטוואפנט נאכפאלגנדיג די צווייטע וועלט מלחמה. דער סאוויעטן פאראיין, וועלכער האט שוין געהאט קעגנזייטיגע פארטיידיגונגס אפמאכן מיט אלע לענדער אין דער מזרח בלאק פון נאכ'ן צווייטן וועלט קריג, אויסער מזרח דייטשלאנד, האט - אויס מורא און אין פראטעסט פון א פארשטערקערטע נאטא און באוואפנטע דייטשלאנד - געשאפן א געמיינזאמע פּאקט מיט אלע אירע אליאירטע, לויט וועלכע אלע אנגעשלאסענע וועלן פארטיידיגן דעם צווייטן אין פאל פון אטאקע, ערגענצנדיג די פריערדיגע אפמאכן מיט יעדן שטאַט באזונדער, און אויך אריינגענומען דערין מזרח דייטשלאנד און איר שפעטער באוואפנט{{הערה|שם=געשאפן|{{cite web|url=http://www.history.com/this-day-in-history/the-warsaw-pact-is-formed|title=די ווארשע פאקט ווערט געשאפן|publisher=[[History (U.S. TV channel)|History Channel]]}}}}{{הערה|{{cite book|author=Bob Reinalda|title=Routledge History of International Organizations: From 1815 to the Present Day|url=https://books.google.com/books?id=Ln19AgAAQBAJ&pg=PA369|date=11 September 2009|publisher=Routledge|isbn=978-1-134-02405-6|page=369|access-date=1 January 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160101212444/https://books.google.com/books?id=Ln19AgAAQBAJ&pg=PA369|archive-date=1 January 2016|url-status=live}}}}.

כאטש דער אפמאך האט געלויטעט אז עס איז געשטעלט נאר צו פארטיידיגן פון דרויסנדע געפארן, און אז אקציעס וועלן זיין באזירט אויף געמיינזאמע באשלוסן פון אלע מיטגלידער צוגלייך, האט דער סאוויעטן פאראיין אויסגעניצט דעם בונד צו פארפעסטיגן איר דאמינאנץ איבער אירע סאטעליט שטאַטן{{הערה|{{cite web|url=http://www.history.com/topics/cold-war/formation-of-nato-and-warsaw-pact|title=Formation of Nato and Warsaw Pact|publisher=[[History (U.S. TV channel)|History Channel]]}}}}; די סאוויעטן האבן אויסגעארבעט האנדלס אפמאכן וואס האבן איר דירעקט בענעפיטירט{{הערה|{{Cite book |editor-first=Klaus | editor-last=Larresm |url=https://books.google.com/books?id=EyNcCwAAQBAJ&pg=PT174 |title=A Companion to Europe Since 1945 |publisher=Wiley |year=2014 |isbn=978-1-118-89024-0 |page=79}}}}; די קאמוניסטישע פארטייען אין אלע לענדער זענען געווען אונטער דירעקטע קאנטראל פונעם קרעמלין. די איינציגסטע מיליטערישע אקציעס אויסגעפירט דורך די ווארשע פּאקט זענען געווען אויף צו אונטערדרוקן רעוואלטן אין מיטגליד-לענדער; עס איז קיינמאל אנגעקומען צו א דירעקטע קאנפראנטאציע מיט נאטא, פאר וועלכע דער בונד איז אריגינעל געשאפן געווארן, נאר ביידע זייטן האבן זיך באוואפנט און איינגעפירט פאליסיס צו האלטן די צווייטע אין די ראמען, זיך פארמעסטנדיג בלויז אומדירעקט דורך [[פראקסי מלחמות]]{{הערה|{{cite book|author=Bob Reinalda|title=Routledge History of International Organizations: From 1815 to the Present Day|url=https://books.google.com/books?id=Ln19AgAAQBAJ&pg=PA369|date=11 September 2009|publisher=Routledge|isbn=978-1-134-02405-6|page=369}}}}.

אין [[נאוועמבער]] [[1956]], נאך די [[אונגארישע רעוואלוציע]], האבן די סאוויעטן אינוואדירט אונגארן און אונטערדרוקט דעם רעוואלט מיט סוקסעס, פירנדיג צום טויט פון 2,500 אונגארישע בירגער{{הערה|{{cite web|url=https://www.historylearningsite.co.uk/modern-world-history-1918-to-1980/the-cold-war/the-hungarian-uprising-of-1956/|title=The Hungarian Uprising of 1956 - History Learning Site}} {{cite web|url=https://edition.cnn.com/2016/10/23/europe/hungarian-revolution-escape/index.html|title=Recalling the Hungarian revolution, 60 years on|first=Matthew |last=Percival|date=23 October 2016 |publisher=CNN}}}}. אין [[אויגוסט]] [[1968]] האט די [[ווארשע פאקט אינוואזיע פון טשעכאסלאוואקיי|ווארשע פאקט אינוואדירט טשעכאסלאוואקיי]], א קאלעגע פּאקט מיטגליד, נאך פרייהייט רעפארמען וואס די ארטיגע רעגירונג האט איינגעפירט{{הערה|{{cite web|url=https://www.history.com/this-day-in-history/soviets-invade-czechoslovakia|title=Soviets Invade Czechoslovakia - Aug 20, 1968 - HISTORY.com}}}}. אלע פאקט מיטגלידער האבן אנטיילגענומען אין די אינוואזיע, חוץ פון רומעניע און אלבאניע{{הערה|{{cite web|url=http://www.enrs.eu/pl/news/1083-warsaw-pact-invasion-of-czechoslovakia|title=Warsaw Pact invasion of Czechoslovakia|first=Agnieszka|last=Nosowska|website=www.enrs.eu}}}}. אין רעאקציע צו די אינוואזיע, האט אלבאניע זיך גענצליך ארויסגעצויגן פונעם בונד.

פון אנפאנג, ביים גרינדונג אין 1955, זענען [[כינע]], [[צפון קארעא]], און [[צפון וויעטנאם]] געווען אבזערווירער אינעם פּאקט, אבער דאס האט זיך געענדיגט מיט'ן כינע-סאוויעטישע שטרייט אום 1961{{הערה|{{cite web|url=http://freecontent.abc-clio.com/ContentPages/contentpage.aspx?entryid=2012183&currentSection=2012178&productid=2012177|title=Warsaw Treaty Organization|last=ABC-CLIO|date=3 March 1990}}{{cite journal |last1=Lüthi |first1=Lorenz M. |date=8 October 2007 |title=The People's Republic of China and the Warsaw Pact Organization, 1955-63 |url=https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/14682740701621762 |journal=[[Cold War History (journal)|Cold War History]] |volume=7 |issue=4 |pages=479–494 |doi=10.1080/14682740701621762 |s2cid=153463433}}}}.

[[טעקע:History_of_NATO_enlargement.svg|קליין|אויסברייטערונג פון נאטא בעפאר און נאך די צוזאמפאל פון קאמוניזם, איבער צענטראל און מזרח אייראפע]]

מזרח דייטשלאנד איז געווארן א טייל פון נאטא מיטן פאראייניגונג מיט מערב אין 1990{{הערה|{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=LoqwCAAAQBAJ&pg=PA59|title=Longman Companion to Germany Since 1945|date=9 September 2014|isbn=9781317884248|page=59|last1=Webb|first1=Adrian}}}}. אום [[מערץ 12]] [[1999]], האבן זיך טשעכיי, אונגארן און פוילן אנגעשלאסן אין נאטא. בולגאריע, [[עסטאניע]], [[לאטוויע]], [[ליטע]], רומעניע און [[סלאוואקיי]] האבן זיך אנגעשלאסן אין מערץ 2004; אלבאניע האט זיך אנגעשלאסן אום [[אפריל 1]] [[2009]].

==זעט אויך==

 

==דרויסנדע לינקס==