אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "ברוקלין בריק שיסעריי אטאקע"

קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה
צייכן: רויע רעדאגירונג
אין תקציר עריכה
צייכן: רויע רעדאגירונג
שורה 1: שורה 1:
{{דרעפט|אדר}}
{{דעסקריפציע|שיסעריי אטאקע אויף ליובאוויטשער חסידים}}
{{דעסקריפציע|שיסעריי אטאקע אויף ליובאוויטשער חסידים}}
{{Coord|40.707|-73.999|display=title}}
{{Coord|40.707|-73.999|display=title}}
שורה 10: שורה 9:
צוליב זיכערהייט סיבות און די אנגעצויגענע לאגע נאך די 1991 [[קראון הייטס ראיאטן]] און א רומאר אז עס איז געווען א פריערדיגע פארזוך צו אטאקירן דעם רבי'ן, איז די רוט פון רבי'נס אמבולאנס געהאלטן געווארן געהיים, און די חסידים זענען אנגעוויזן געווארן צו נעמען א אנדערע רוט{{הערה|{{לינק|שרייבער=C.S. Teitelbaum|קעפל=A Bridge Too Far|זייטל=Mishpacha Magazine|דאטום=אפריל 5, 2020|אדרעס=https://mishpacha.com/a-bridge-too-far/}}}}.
צוליב זיכערהייט סיבות און די אנגעצויגענע לאגע נאך די 1991 [[קראון הייטס ראיאטן]] און א רומאר אז עס איז געווען א פריערדיגע פארזוך צו אטאקירן דעם רבי'ן, איז די רוט פון רבי'נס אמבולאנס געהאלטן געווארן געהיים, און די חסידים זענען אנגעוויזן געווארן צו נעמען א אנדערע רוט{{הערה|{{לינק|שרייבער=C.S. Teitelbaum|קעפל=A Bridge Too Far|זייטל=Mishpacha Magazine|דאטום=אפריל 5, 2020|אדרעס=https://mishpacha.com/a-bridge-too-far/}}}}.


ראשיד באַז האט נאכגעשפירט דעם רבי'נס אויטא ביז צום ברוקלין בעטערי טונעל, אבער די פּאליציי האט פארשפארט דעם טונעל נאכדעם וואס דער רבי'נס אויטא איז דורכגעפארן. דערפאר האט באז אומגעקערט זיין אויטא און ארויפגעפארן אויפן ברוקלין בריק ראמפ. ווען ער האט באמערקט די ישיבה בחורים ווי זיי זענען ארויפגעפארן אויפן בריק, בערך 10:24 פארמיטאג{{הערה|[https://clinton.presidentiallibraries.us/items/show/119006 Ari Halberstam murder - Collection Finding Aid · Clinton Digital Library]}}, האט ער געעפנט הייס-פייער מיט א סוב-מאשין [[ביקס]], און באשאסן דעם ווען מיט צענדליגער קוילן, אויסשיסנדיג די פענסטער און פאראורזאכט א בלוט-באד{{הערה|שם=LUBA|{{לינק|שרייבער=Baila Olidort|קעפל=Who Was Ari Halberstam? 20 Years Since Terror Strikes On the Brooklyn Bridge|זייטל=Chabad Lubavitch World Headquarters|דאטום=מערץ 2, 2014|אדרעס=https://www.lubavitch.com/who-was-ari-halberstam-20-years-since-terror-strikes-on-the-brooklyn-bridge/}}}}.
ראשיד באַז האט נאכגעפאלגט דעם רבי'נס אויטא ביז צום ברוקלין בעטערי טונעל, אבער די פּאליציי האט פארשפארט דעם טונעל נאכדעם וואס דער רבי'נס אויטא איז דורכגעפארן. דערפאר האט באז אומגעקערט זיין אויטא און ארויפגעפארן אויפן ברוקלין בריק ראמפּ. ווען ער האט באמערקט די ישיבה בחורים ווי זיי זענען ארויפגעפארן אויפן בריק, בערך 10:24 פארמיטאג{{הערה|[https://clinton.presidentiallibraries.us/items/show/119006 Ari Halberstam murder - Collection Finding Aid · Clinton Digital Library]}}, האט ער געעפנט הייס-פייער מיט א סוב-מאשין [[ביקס]], און באשאסן דעם ווען מיט צענדליגער קוילן, אויסשיסנדיג די פענסטער און פאראורזאכט א בלוט-באד{{הערה|שם=LUBA|{{לינק|שרייבער=Baila Olidort|קעפל=Who Was Ari Halberstam? 20 Years Since Terror Strikes On the Brooklyn Bridge|זייטל=Chabad Lubavitch World Headquarters|דאטום=מערץ 2, 2014|אדרעס=https://www.lubavitch.com/who-was-ari-halberstam-20-years-since-terror-strikes-on-the-brooklyn-bridge/}}}}.


==באטראפענע==
==באטראפענע==
שורה 25: שורה 24:


ארי הלברשטאם איז באערדיגט געווארן אין דעם מאנטיפיארע בית עולם אין קווינס, נאנט צו דער ווייב פון ליובאוויטשער רבי'ן.
ארי הלברשטאם איז באערדיגט געווארן אין דעם מאנטיפיארע בית עולם אין קווינס, נאנט צו דער ווייב פון ליובאוויטשער רבי'ן.
דער דעמאלטיגער פרעזידענט [[ביל קלינטאן]] האט פּערזענליך אנגערופן די האלבערשטאם משפחה איבערצוגעבן זיינע טרייסט-וואונטשן.
דער דעמאלטיגער פרעזידענט [[ביל קלינטאן]] האט פּערזענליך אנגערופן די האלבערשטאם משפחה איבערצוגעבן זיינע טרייסט-וואונטשן.


שורה 34: שורה 32:
צוויי טאג נאך דער שיסעריי איז דער טעראריסט געפארן צו א קאר-מעכאניקער צו פאררעכטן א פענסטער אין זיין קאר, דער מעכאניקער האט באלד חושד געווען אז דער מענטש איז דער טעראריסט און ער האט אלארמירט די פאליציי, וועלכע האבן אים ארעסטירט.
צוויי טאג נאך דער שיסעריי איז דער טעראריסט געפארן צו א קאר-מעכאניקער צו פאררעכטן א פענסטער אין זיין קאר, דער מעכאניקער האט באלד חושד געווען אז דער מענטש איז דער טעראריסט און ער האט אלארמירט די פאליציי, וועלכע האבן אים ארעסטירט.


דער מערדער איז אידענטיפיצירט געווארן אלס ראשיד באַז, אן אימיגראנט פון [[לבנון]] וואס האט געוואוינט אין ברוקלין און געארבעט אלס ליווערי דרייווער.
דער מערדער איז אידענטיפיצירט געווארן אלס ראשיד באַז, אן אימיגראנט פון [[לבנון]] וואס האט געוואוינט אין ברוקלין און געארבעט אלס קאר-סערוויס דרייווער.


דער טעראריסט איז אנגעקלאגט געווארן פאר איין מארד און 14 פארזוכן צו מארד. ער איז פאראורטיילט געווארן צו 141 יאר אין טורמע{{הערה|{{NYT|George James|Bridge Gunman Gets 141-Year Term|1995/01/19/nyregion/bridge-gunman-gets-141-year-term.html|יאנואר 19, 1995}}|כיוון=שמאל}} און איז געשטארבן אין טורמע אין 2022{{הערה|שם=ADL|[https://www.adl.org/resources/press-release/adl-offers-50000-reward-information-leading-arrest-and-conviction-those ADL Offers $50,000 Reward for Information Leading to Arrest and Conviction of Those Responsible for Murder of Ari Halberstam] – ADL]}}.
דער טעראריסט איז אנגעקלאגט געווארן פאר איין מארד און 14 פארזוכן צו מארד. ער איז פאראורטיילט געווארן צו 141 יאר אין טורמע{{הערה|{{NYT|George James|Bridge Gunman Gets 141-Year Term|1995/01/19/nyregion/bridge-gunman-gets-141-year-term.html|יאנואר 19, 1995}}|כיוון=שמאל}} און איז געשטארבן אין טורמע אין 2022{{הערה|שם=ADL|[https://www.adl.org/resources/press-release/adl-offers-50000-reward-information-leading-arrest-and-conviction-those ADL Offers $50,000 Reward for Information Leading to Arrest and Conviction of Those Responsible for Murder of Ari Halberstam] – ADL]}}.


לויט באז'ס שפּעטערע הודאות, האט ער בכוונה געצילט אויף די אידישע בחורים צוליב זייער רעליגיע און אלס א רעאקציע אויף דער שחיטה וואס [[ברוך גאלדשטיין]] האט דורכגעפירט עטליכע טעג פריער אין [[מערת המכפלה]]. טראץ זיין אדוואקאט'ס טענה אז די שיסעריי האט זיך אנגעהויבן פון א טראפיק געפעכט, האט באז שפּעטער מודה געווען אז ער האט פאראויסגעפלאנט די אטאקע און נאכגעפאלגט דעם ווען פון ליובאוויטשן רבי'ן, וועם ער האט געוואלט אומברענגען אלס נקמה.
==נאכפאלגן==
טראץ דעם אורטייל, האט ארי הלברשטאם'ס מוטער, דבורה הלברשטאם, געפירט א פארצויגענע קאמף צו פארזיכערן אז דער אינצידענט זאל אפיציעל קלאסיפיצירט ווערן אלס א טעראר אטאקע און צו אויספארשן מעגליכע מיטבאטייליגטע{{הערה|{{NYT|Shaila K. Dewan|U.S. Decides '94 Attack On Hasidim Was Lone Act|2000/12/06/nyregion/us-decides-94-attack-on-hasidim-was-lone-act.html|דעצעמבער 6, 2000}}|כיוון=שמאל}}. אין 1999 האבן די יו. עס. דעפארטמענט אוו דזשאסטיס און די עף. בי. איי. אנגענומען צו עפענען אן אויספארשונג איבער באז, אבער די אויספארשונג האט נישט געברענגט קיין נייע לידס וואס זענען פארבונדן מיט טעראריסטישע ארגאניזאציעס.
טראץ דעם אורטייל, האט ארי הלברשטאם'ס מוטער, דבורה הלברשטאם, געפירט א פארצויגענע קאמף צו פארזיכערן אז דער אינצידענט זאל אפיציעל קלאסיפיצירט ווערן אלס א טעראר אטאקע און צו אויספארשן מעגליכע מיטבאטייליגטע{{הערה|{{NYT|Shaila K. Dewan|U.S. Decides '94 Attack On Hasidim Was Lone Act|2000/12/06/nyregion/us-decides-94-attack-on-hasidim-was-lone-act.html|דעצעמבער 6, 2000}}|כיוון=שמאל}}. אין 1999 האבן די יו. עס. דעפארטמענט אוו דזשאסטיס און די עף. בי. איי. אנגענומען צו עפענען אן אויספארשונג איבער באז, אבער די אויספארשונג האט נישט געברענגט קיין נייע לידס וואס זענען פארבונדן מיט טעראריסטישע ארגאניזאציעס.


שורה 45: שורה 46:
זי האט אויך ווייטער געזוכט נאך אינפארמאציע וועגן מעגליכע מיטבאטייליגטע אין דער אטאקע. אין יולי 2023, האט די [[עי די על|אנטי-דעפעמאציע ליגע]] (עי-די-על) אנגעבאטן א באלוינונג פון $50,000 פאר אינפארמאציע וואס וועט פירן צו די ארעסט און פאראורטיילונג פון סיי וועלכע מיטבאטייליגטע אדער מענטשן וואס האבן געגעבן קרימינאלע הילף אין דעם מארד פון ארי הלברשטאם{{הערה|שם=ADL}}{{הערה|[https://chabadinfo.com/news/adl-offers-50000-reward-for-information-on-ari-halberstams-murder-and-co-conspirators/ ADL Offers $50,000 Reward for Information on Ari Halberstam’s Murder and Co-Conspirators - Chabadinfo.com]}}.
זי האט אויך ווייטער געזוכט נאך אינפארמאציע וועגן מעגליכע מיטבאטייליגטע אין דער אטאקע. אין יולי 2023, האט די [[עי די על|אנטי-דעפעמאציע ליגע]] (עי-די-על) אנגעבאטן א באלוינונג פון $50,000 פאר אינפארמאציע וואס וועט פירן צו די ארעסט און פאראורטיילונג פון סיי וועלכע מיטבאטייליגטע אדער מענטשן וואס האבן געגעבן קרימינאלע הילף אין דעם מארד פון ארי הלברשטאם{{הערה|שם=ADL}}{{הערה|[https://chabadinfo.com/news/adl-offers-50000-reward-for-information-on-ari-halberstams-murder-and-co-conspirators/ ADL Offers $50,000 Reward for Information on Ari Halberstam’s Murder and Co-Conspirators - Chabadinfo.com]}}.


א דאנק איר ארבעט, זענען די אויטאריטעטן געווארן מער אויפמערקזאם און סענסיטיוו צו דער פאקט פון דער אידישער געמיינדע'ס שוואכקייט, און האבן צושטייערט געלט פאר נישט-פראפיט ארגאניזאציעס צו פארשטארקן זיכערהייט.
א דאנק איר ארבעט, זענען די אויטאריטעטן געווארן מער אויפמערקזאם און סענסיטיוו צו דער פאקט פון דער אידישער געמיינדע'ס שוואכקייט, און האבן צושטייערט געלט פאר נישט-פראפיט ארגאניזאציעס צו פארשטארקן זיכערהייט. צוזאמען מיט דעם דעמאלטדיגן גאווערנאר דזשארדזש פאטאקי און אנדערע אמטירער, איז דבורה האלבערשטאם געווען אינסטרומענטאל אין איינפירן דעם אנטי-טעראריזם אקט פון 2001, דער ערשטער פון איר סארט אין ניו יארק סטעיט{{הערה|{{לינק|שרייבער=Devorah Halberstam|קעפל=New York’s terrorism statute should be Ari’s Law: Devorah Halberstam’s long pursuit for justice for her murdered son achieved its goal|זייטל=New York Daily News|דאטום=מאי 16, 2023|אדרעס=https://www.nydailynews.com/2023/05/16/new-yorks-terrorism-statute-should-be-aris-law-devorah-halberstams-long-pursuit-for-justice-for-her-murdered-son-achieved-its-goal/}}}}. אין 2009 האט זי באקומען די FBI's ניו יארק דיוויזיע'ס דירעקטאר'ס קאמיוניטי לידערשיפט אווארד<ref name="DCAC">{{cite web |title=Devorah Halberstam Honored at Director's Community Leadership Award Ceremony at FBI New York |url=https://archives.fbi.gov/archives/newyork/press-releases/2009/devorah-halberstam-honored-at-director2019s-community-leadership-award-ceremony-at-fbi-new-york |publisher=FBI }}, December 10, 2009</ref>.
דבורה האלבערשטאם איז געווארן אן אויטאריטעט אויף טעראריזם ענינים און האט נאענטע פארבינדונגען מיט פאליציי באאמטע. זי העלפט רעגלמעסיג טרענירן זיכערהייטס באאמטע אויף טעראריזם-פארבינדענע ענינים, געבנדיג סעמינארן פאר פאליציי און עף-בי-איי אגענטן{{הערה|{{לינק|שרייבער=Uriel Heilman|קעפל=Devorah Halberstam’s path from bereaved mother to counterterrorism authority|זייטל=Jewish Telegraphic Agency|דאטום=פעברואר 27, 2014|אדרעס=https://www.jta.org/2014/02/27/united-states/devorah-halberstams-path-from-bereaved-mother-to-counterterrorism-authority}}}}. אין 2009 האט זי באקומען די FBI's ניו יארק דיוויזיע'ס דירעקטאר'ס קאמיוניטי לידערשיפט אווארד<ref name="DCAC">{{cite web |title=Devorah Halberstam Honored at Director's Community Leadership Award Ceremony at FBI New York |url=https://archives.fbi.gov/archives/newyork/press-releases/2009/devorah-halberstam-honored-at-director2019s-community-leadership-award-ceremony-at-fbi-new-york |publisher=FBI }}, December 10, 2009</ref>.


==מאטיוו==
דבורה האלבערשטאם איז געווארן אן אויטאריטעט אויף טעראריזם ענינים און האט נאענטע פארבינדונגען מיט פאליציי באאמטע. זי העלפט רעגלמעסיג טרענירן זיכערהייטס באאמטע אויף טעראריזם-פארבינדענע ענינים, געבנדיג סעמינארן פאר פאליציי און עף-בי-איי אגענטן, פליענדיג צו ארמיי באזעס צו לעקטשערן סאלדאטן, און טרעפנדיג זיך מיט זיכערהייט אפיציעלן פון אויסלאנד{{הערה|{{לינק|שרייבער=Uriel Heilman|קעפל=Devorah Halberstam’s path from bereaved mother to counterterrorism authority|זייטל=Jewish Telegraphic Agency|דאטום=פעברואר 27, 2014|אדרעס=https://www.jta.org/2014/02/27/united-states/devorah-halberstams-path-from-bereaved-mother-to-counterterrorism-authority}}}}.
לויט באז'ס שפּעטערע הודאות, האט ער בכוונה געצילט אויף די אידישע בחורים צוליב זייער רעליגיע און אלס א רעאקציע אויף דער שחיטה וואס [[ברוך גאלדשטיין]] האט דורכגעפירט עטליכע טעג פריער אין [[מערת המכפלה]]. טראץ זיין אדוואקאט'ס טענה אז די שיסעריי האט זיך אנגעהויבן פון א טראפיק געפעכט, האט באז שפּעטער מודה געווען אז ער האט פאראויסגעפלאנט די אטאקע און נאכגעפאלגט דעם ווען קיין ברוקלין אריין. ער האט געוואלט אומברענגען דעם ליובאוויטשן רבי'ן אלס נקמה, אבער ער האט זיך טועה געווען אין די קארס.


==געדענקמאלן==
==געדענקמאלן==
דער נאמען פון דער רעמפ ארויף צום [[ברוקלין בריק]] איז געטוישט געווארן אין עהרע פון ארי, צו "ארי האלבערשטאם מעמאוריאל רעמפ.
דער נאמען פון דער רעמפ ארויף צום [[ברוקלין בריק]] איז געטוישט געווארן אין עהרע פון ארי, צו "ארי האלבערשטאם מעמאוריאל רעמפ.


אין 1999 איז אין [[קראון הייטס]] געעפנט געווארן דער 'אידישער קינדער מוזעאום' אויף זיין נאמען און אנדענק{{הערה|[https://www.nyc.gov/html/om/html/99b/pr349-99.html Press Release Archives #349-99- MAYOR GIULIANI DELIVERS REMARKS AT GROUNDBREAKING CEREMONY FOR JEWISH CHILDREN'S MUSEUM]}}.
אין 1999 איז אין [[קראון הייטס]] געעפנט געווארן דער 'אידישער קינדער-מוזעאום' אויף זיין נאמען און אנדענק{{הערה|[https://www.nyc.gov/html/om/html/99b/pr349-99.html Press Release Archives #349-99- MAYOR GIULIANI DELIVERS REMARKS AT GROUNDBREAKING CEREMONY FOR JEWISH CHILDREN'S MUSEUM]}}, און זיין מאמע, דבורה האלבערשטאם, דינט אלס קא-גרינדער און דירעקטאר פון אויסערליכע אפּהאנדלונגען.


אין 2020 איז אין אנדענק פון ארי הלברשטאם איז א מנורה געשטעלט געווארן ביים ברוקלין בריק. דבורה הלברשטאם האט אומערמידליך געארבעט מיט די שטאט באאמטע צו פלאצירן די מנורה אין דעם צענטראלן און באדייטנדן ארט{{הערה|[https://chabadinfo.com/news/new-menorah-for-ari-halberstam-placed-at-the-brooklyn-bridge/ New Menorah for Ari Halberstam Placed at the Brooklyn Bridge - Chabadinfo.com], 2020}}.
אין 2020 איז אין אנדענק פון ארי הלברשטאם איז א מנורה געשטעלט געווארן ביים ברוקלין בריק. דבורה הלברשטאם האט אומערמידליך געארבעט מיט די שטאט באאמטע צו פלאצירן די מנורה אין דעם צענטראלן און באדייטנדן ארט{{הערה|[https://chabadinfo.com/news/new-menorah-for-ari-halberstam-placed-at-the-brooklyn-bridge/ New Menorah for Ari Halberstam Placed at the Brooklyn Bridge - Chabadinfo.com], 2020}}.
שורה 60: שורה 59:
אין די הויז פון רעפּרעזענטאטן איז צווישן 2000 און 2003 דריי מאל אויפגעברענגט געווארן א געזעץ איינצוצוימען באנוץ פון אויטאמאטישע געווער, גערופן "ארי'ס געזעץ"{{הערה|[https://www.congress.gov/bill/106th-congress/house-bill/4632 H.R.4632 - 106th Congress (1999-2000)], Congress.gov, Library of Congress;{{ש}}
אין די הויז פון רעפּרעזענטאטן איז צווישן 2000 און 2003 דריי מאל אויפגעברענגט געווארן א געזעץ איינצוצוימען באנוץ פון אויטאמאטישע געווער, גערופן "ארי'ס געזעץ"{{הערה|[https://www.congress.gov/bill/106th-congress/house-bill/4632 H.R.4632 - 106th Congress (1999-2000)], Congress.gov, Library of Congress;{{ש}}
[https://www.congress.gov/bill/107th-congress/house-bill/3660 H.R.3660 - 107th Congress (2001-2002)], Congress.gov, Library of Congress.{{ש}}
[https://www.congress.gov/bill/107th-congress/house-bill/3660 H.R.3660 - 107th Congress (2001-2002)], Congress.gov, Library of Congress.{{ש}}
[https://www.congress.gov/bill/108th-congress/house-bill/144 H.R.144 - 108th Congress (2003-2004)], Congress.gov Library of Congress}}. ניו יארק סטעיט האט דורכגעפירט געזעצן אין רעזולטאט פון דעם מארד{{הערה|{{לינק|שרייבער=Devorah Halberstam|קעפל=New York’s terrorism statute should be Ari’s Law: Devorah Halberstam’s long pursuit for justice for her murdered son achieved its goal|זייטל=New York Daily News|דאטום=מאי 16, 2023|אדרעס=https://www.nydailynews.com/2023/05/16/new-yorks-terrorism-statute-should-be-aris-law-devorah-halberstams-long-pursuit-for-justice-for-her-murdered-son-achieved-its-goal/}}}}.
[https://www.congress.gov/bill/108th-congress/house-bill/144 H.R.144 - 108th Congress (2003-2004)], Congress.gov Library of Congress}}.


==דרויסנדיגע לינקס==
==דרויסנדיגע לינקס==
שורה 78: שורה 77:
[[קאַטעגאָריע:אנטיסעמיטיזם]]
[[קאַטעגאָריע:אנטיסעמיטיזם]]
[[קאַטעגאָריע:היסטאריע פון ניו יארק]]
[[קאַטעגאָריע:היסטאריע פון ניו יארק]]
 
[[קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען]]
[[he:פיגוע הירי בגשר ברוקלין]]
[[he:פיגוע הירי בגשר ברוקלין]]