אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "אכילת מצה"

אכילת מצה (זעט מקור)

רעוויזיע פון 11:04, 16 אפריל 2025

3,504 בייטן צוגעלייגט , פֿאַר 7 חדשים

קיין רעדאגירונג באמערקונג

בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן

46,382

רעדאגירונגען

@@ שורה 28: / שורה 28: @@
 כאטש וואס אין די פסוקים שטייט מען זאל עסן מצה אלע זיבן טעג פסח ("שבעת ימים מצות תאכלו", "עד יום האחד ועשרים לחודש"), לערנען חז"ל ארויס פונעם פסוק "ששת ימים תאכל מצות וביום השביעי עצרת" אז "פונקט ווי די זיבעטע טאג איז א רשות, זענען אויך די זעקס טעג א רשות", און אויב וויל מען עסן ברויט קען מען עסן מצה אנשטאט [[חמץ]] וואס איז נישט ערלויבט, און נאר אויף דער ערשטער נאכט פון פסח (און אין גלות, אויך די צווייטע נאכט), די סדר נאכט, איז דא א חיוב צו עסן מצה, וויבאלד עס שטייט "בערב תאכלו מצות"{{הערה|שם=פקכ|{{בבלי|פסחים|קכ|א}}}}. דער אבן עזרא לערנט "על דרך הפשט" אז עסן מצה איז יא א חיוב אלע זיבן טעג{{הערה|{{תנ"ך|שמות|יב|טו|מפרש=אבן עזרא}} און כ; {{ספריא|2=יסוד מורא, שער ד|3=Yesod_Mora_VeSod_HaTorah.4}}. דער אבן עזרא זאגט אז דאס איז אלס זכר צו דעם וואס אידן האבן געגעסן די מצה וואס זיי האבן ארויסגענומען פון מצרים פאר זיבן טעג, זעט ארטיקל [[מן]]; {{תנ"ך|שמות|יב|טו|מפרש=ר"י אבן כספי}} און כ.}}.
-אנדערע מפרשי התורה שמועסן אויס אז ס'איז טאקע נישט קיין חיוב די איבריגע זעקס טעג פון פסח, אבער עס איז פארט א מצוה{{הערה|אזוי איז משמע אין {{מכילתא|מסכתא=פסחא|סימן=י}}; {{תנ"ך|שמות|יב|יח|מפרש=חזקוני}}, געברענגט אין {{ספריא|2=שו"ת חתם סופר, יורה דעה, סי' קצא|3=Responsa_Chatam_Sofer%2C_Yoreh_De'ah.191}}; {{תנ"ך|שמות|יב|כ|מפרש=ר"י אבן כספי}}}}. אזוי ווערט אויך געברענגט בשם די גר"א, וועלכער זאגט אז עס ווערט נאר אנגערופן רשות לגבי דעם ערשטן נאכט וואס איז א חיוב{{הערה|[[שית:Maaseh_Rav.185|מעשה רב, סי' קפה]]; {{ערוך השולחן|אורח חיים|תעה|יח}}; {{משנה ברורה|תעה|מה}}}}. אזוי איז אויך משמע פון עטליכע ראשונים{{הערה|תשובות הרא"ש, [[שית:Teshuvot_HaRosh.23.3|כלל כג אות ג]]; און נאך, זעט [[רבי שמחה הכהן קוק]], [https://www.yeshiva.org.il/midrash/11119 מצות אכילת מצה כל שבעת ימי הפסח].}}. פון אנדערע פוסקים ווייזט אבער אויס אז מען איז נישט מקיים א מצות עשה די איבריגע טעג{{הערה|{{היברובוקס|2=העיטור|3=20516|page=284|עמ=קלה|לינק טעקסט=עשרת הדברות, הל' מצה ומרור}}; {{שוע הרב||תעה|לב}} און נאך.}}.
+אנדערע מפרשי התורה שמועסן אויס אז ס'איז טאקע נישט קיין חיוב די איבריגע זעקס טעג פון פסח, אבער עס איז פארט א מצוה{{הערה|אזוי איז משמע אין {{מכילתא|מסכתא=פסחא|סימן=י}}; {{תנ"ך|שמות|יב|יח|מפרש=חזקוני}}, געברענגט אין {{ספריא|2=שו"ת חתם סופר, יורה דעה, סי' קצא|3=Responsa_Chatam_Sofer%2C_Yoreh_De'ah.191}}; {{תנ"ך|שמות|יב|כ|מפרש=ר"י אבן כספי}}}}. אזוי ווערט אויך געברענגט בשם די גר"א, וועלכער זאגט אז עס ווערט נאר אנגערופן רשות לגבי דעם ערשטן נאכט וואס איז א חיוב{{הערה|[[שית:Maaseh_Rav.185|מעשה רב, סי' קפה]]; {{ערוך השולחן|אורח חיים|תעה|יח}}; {{משנה ברורה|תעה|מה}}}}. אזוי איז אויך משמע פון עטליכע ראשונים{{הערה|תשובות הרא"ש, [[שית:Teshuvot_HaRosh.23.3|כלל כג אות ג]]; און נאך, זעט [[רבי שמחה הכהן קוק]], [https://www.yeshiva.org.il/midrash/11119 מצות אכילת מצה כל שבעת ימי הפסח].}}. פון אנדערע פוסקים ווייזט אבער אויס אז מען איז נישט מקיים א מצות עשה די איבריגע טעג{{הערה|{{היברובוקס|2=העיטור|3=20516|page=284|עמ=קלה|לינק טעקסט=עשרת הדברות, הל' מצה ומרור}}; {{שולחן ערוך|אורח חיים|תעה|ז}}; {{שוע הרב||תעה|לב}} און נאך.}}.
+עס זענען געווען אייניגע קהילות ווי מען האט זאגאר געמאכט א ברכה 'על אכילת מצה' אלע זיבן טעג; דער פירונג ווערט דעבאטירט דורך דער שדי חמד{{הערה|שדי חמד, [https://tashma.jewishoffice.co.il/books/learn/26012/שדי_חמד/אסיפת_דינים/מערכת_חמץ_ומצה/סימן_יב מערכת חמץ ומצה, סי' יב]}}, און ווערט שארף קריטיקירט דורך דער מהרש"ם פון ברעזשאן{{הערה|תשובות מהרש"ם, {{ספריא|2=חלק א, סי' רט|3=Teshuvot_Maharsham_Volume_I.209}}}}.
 === טעם ===
@@ שורה 94: / שורה 96: @@
 פארהאן עטליכע מיינונגען איבער ווען דער איסור הייבט זיך אן: פון ליל י"ד{{הערה|ארחות חיים, חמץ ומצה קיד}}, עלות השחר{{הערה|מהר"ם חלאוה, מגיד משנה בדעת הרמב"ם, תשב"ץ ג סי' רס, רמ"א, {{שוע הרב||תעא|ד}} וכן מוסכם על רוב האחרונים.}} (אזוי ווערט גע'פסק'נט), סוף פערטע שעה{{הערה|רא"ש}}, אדער חצות היום{{הערה|רז"ה}}. טייל האבן זיך אבער געהיט נישט צו עסן מצה שוין פון ראש חודש ניסן{{הערה|1=חק יעקב שם; משנה ברורה שם}} אדער דרייסיג טעג פאר פסח{{הערה|1=שערי הלכה ומנהג (חב"ד) ח"ב סי' קצ; רמ"מ שניאורסאון, [https://chabadlibrary.org/books/1200820328 אגרות קודש ח, ב'תקע"ב]; שו"ת אגרות משה חאו"ח ח"א סי' קנה}}. דער איסור גייט אויך אן אויף מצה וואס איז געמאכט מיט וויין אדער אויל אויב עס האט נאך די צורה פון מצה.
+==חשיבות און קדושה==
+דער חתם סופר באטאנט ווי ספּעציעל די מצוה איז, און דערפאר דארף מען מקפיד זיין אין אירע הלכות: "די מצות עשה פון עסן געהיטענעם מצה פּסח ביינאכט איז די איינציגסטע וואס בלייבט ביי אונז פון אלע מצוות פון עסן אין דער גאנצער תורה. מיר האָבן נישט קיין קרבן פּסח, קיין קדשים, קיין תרומה, און קיין מעשר שני, נאר איין מצוה פון יאר צו יאר, און אויב איז וועט אויך נישט זיין בשלימות... הייטב בעיני ה' חלילה חלילה"?{{הערה|שו”ת חתם סופר, {{שיתופתא|Responsa_Chatam_Sofer%2C_Choshen_Mishpat.196|חושן משפט, השמטות, סימן קצ”ו}}}}. זיין שווער, רבי עקיבא אייגער, שרייבט אויך ווי מען דארף זיך פרייען צו די מצוה{{הערה|1={{אוצר החכמה|איגר, עקיבא בן משה|פסקים ותקנות|795|page=70|סי' יח}}}}, און נישט קארגן אויף די שיעור{{הערה|1={{אוצר החכמה|2=מכתבי רבי עקיבא איגר|3=11041|page=34|שנת הוצאה=תשכ"ט|עמ=כב|4=מכתב יב}}}}. דער של"ה שרייבט, אז חסידים ואנשי מעשה פלעגן קושן די מצה ביים סדר{{הערה|{{ספריא|רבי ישעיה הורוויץ|שני לוחות הברית, עשרת הדברות, מסכת פסחים, נר מצוה|Shenei_Luchot_HaBerit%2C_Aseret_HaDibrot%2C_Pesachim%2C_Ner_Mitzva.66}}}}. דער גר"א האט "זייער מחבב געווען דאס עסן מצה אלע זיבן טעג"{{הערה|[[שית:Maaseh_Rav.185|מעשה רב, סי' קפה]]}}. דער רוקח שרייבט אז דער וואס עסט מצה כהלכה אין די זיבן טעג ווערט א שותף צו הקב"ה אין מעשה בראשית.
+עס זענען פארהאן פארשידענע סגולות וואס ווערן צוגעשריבן צו אכילת מצה ביי פסח, ווי למשל רפואה, אמונה און טהרה. דער זוהר שרייבט וועגן מצה אז דאס איז "מיכלא דאסוותא" און "דאיהי אסוותא, למיעל ולמנדע ברזא דמהימנותא"{{הערה|{{זוהר|ב|קפג|ב}}.}} – א מאכל וואס ווארצלט אמונה אין הארץ. עס שטייט אויך אין זוהר, אז אכילת מצה רייניגט די נשמת ישראל פון יעדן שמוץ און פגם, און נישט נאר פאר עבירות פון עבר, נאר עס איז אויך בכח צו רייניגן די נשמה פארן עתיד.
 ==ביבליאגראפיע==