בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,382
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 26: | שורה 26: | ||
=== די איבריגע טעג פסח === | === די איבריגע טעג פסח === | ||
כאטש וואס אין די פסוקים שטייט מען זאל עסן מצה אלע זיבן טעג פסח ("שבעת ימים מצות תאכלו", "עד יום האחד ועשרים לחודש"), לערנען חז"ל ארויס פונעם פסוק "ששת ימים תאכל מצות וביום השביעי עצרת" אז "פונקט ווי די זיבעטע טאג איז א רשות, זענען אויך די זעקס טעג א רשות", און אויב וויל מען עסן ברויט קען מען עסן מצה אנשטאט [[חמץ]] וואס איז נישט ערלויבט, און נאר אויף דער ערשטער נאכט פון פסח, די סדר נאכט, איז דא א חיוב צו עסן מצה, וויבאלד עס שטייט "בערב תאכלו מצות"{{הערה|שם=פקכ|{{בבלי|פסחים|קכ|א}}}}. דער אבן עזרא לערנט "על דרך הפשט" אז עסן מצה איז יא א חיוב אלע זיבן טעג{{הערה|{{תנ"ך|שמות|יב|טו|מפרש=אבן עזרא}} און כ; {{ספריא|2=יסוד מורא, שער ד|3=Yesod_Mora_VeSod_HaTorah.4}}. דער אבן עזרא זאגט אז דאס איז אלס זכר צו דעם וואס אידן האבן געגעסן די מצה וואס זיי האבן ארויסגענומען פון מצרים פאר זיבן טעג, זעט ארטיקל [[מן]]; {{תנ"ך|שמות|יב|טו|מפרש=ר"י אבן כספי}} און כ.}}. | כאטש וואס אין די פסוקים שטייט מען זאל עסן מצה אלע זיבן טעג פסח ("שבעת ימים מצות תאכלו", "עד יום האחד ועשרים לחודש"), לערנען חז"ל ארויס פונעם פסוק "ששת ימים תאכל מצות וביום השביעי עצרת" אז "פונקט ווי די זיבעטע טאג איז א רשות, זענען אויך די זעקס טעג א רשות", און אויב וויל מען עסן ברויט קען מען עסן מצה אנשטאט [[חמץ]] וואס איז נישט ערלויבט, און נאר אויף דער ערשטער נאכט פון פסח (און אין גלות, אויך די צווייטע נאכט), די סדר נאכט, איז דא א חיוב צו עסן מצה, וויבאלד עס שטייט "בערב תאכלו מצות"{{הערה|שם=פקכ|{{בבלי|פסחים|קכ|א}}}}. דער אבן עזרא לערנט "על דרך הפשט" אז עסן מצה איז יא א חיוב אלע זיבן טעג{{הערה|{{תנ"ך|שמות|יב|טו|מפרש=אבן עזרא}} און כ; {{ספריא|2=יסוד מורא, שער ד|3=Yesod_Mora_VeSod_HaTorah.4}}. דער אבן עזרא זאגט אז דאס איז אלס זכר צו דעם וואס אידן האבן געגעסן די מצה וואס זיי האבן ארויסגענומען פון מצרים פאר זיבן טעג, זעט ארטיקל [[מן]]; {{תנ"ך|שמות|יב|טו|מפרש=ר"י אבן כספי}} און כ.}}. | ||
אנדערע מפרשי התורה שמועסן אויס אז ס'איז טאקע נישט קיין חיוב די איבריגע זעקס טעג פון פסח, אבער עס איז פארט א מצוה{{הערה|אזוי איז משמע אין {{מכילתא|מסכתא=פסחא|סימן=י}}; {{תנ"ך|שמות|יב|יח|מפרש=חזקוני}}, געברענגט אין {{ספריא|2=שו"ת חתם סופר, יורה דעה, סי' קצא|3=Responsa_Chatam_Sofer%2C_Yoreh_De'ah.191}}; {{תנ"ך|שמות|יב|כ|מפרש=ר"י אבן כספי}}}}. אזוי ווערט אויך געברענגט בשם די גר"א, וועלכער זאגט אז עס ווערט נאר אנגערופן רשות לגבי דעם ערשטן נאכט וואס איז א חיוב{{הערה|[[שית:Maaseh_Rav.185|מעשה רב, סי' קפה]]; {{משנה ברורה|תעה|מה}}}}. אזוי איז אויך משמע פון עטליכע ראשונים{{הערה|תשובות הרא"ש, [[שית:Teshuvot_HaRosh.23.3|כלל כג אות ג]]; און נאך, זעט [[רבי שמחה הכהן קוק]], [https://www.yeshiva.org.il/midrash/11119 מצות אכילת מצה כל שבעת ימי הפסח].}}. פון אנדערע פוסקים ווייזט אבער אויס אז מען איז נישט מקיים א מצות עשה די איבריגע טעג{{הערה|{{היברובוקס|2=העיטור|3=20516|page=284|עמ=קלה|לינק טעקסט=עשרת הדברות, הל' מצה ומרור}}; און נאך.}}. | אנדערע מפרשי התורה שמועסן אויס אז ס'איז טאקע נישט קיין חיוב די איבריגע זעקס טעג פון פסח, אבער עס איז פארט א מצוה{{הערה|אזוי איז משמע אין {{מכילתא|מסכתא=פסחא|סימן=י}}; {{תנ"ך|שמות|יב|יח|מפרש=חזקוני}}, געברענגט אין {{ספריא|2=שו"ת חתם סופר, יורה דעה, סי' קצא|3=Responsa_Chatam_Sofer%2C_Yoreh_De'ah.191}}; {{תנ"ך|שמות|יב|כ|מפרש=ר"י אבן כספי}}}}. אזוי ווערט אויך געברענגט בשם די גר"א, וועלכער זאגט אז עס ווערט נאר אנגערופן רשות לגבי דעם ערשטן נאכט וואס איז א חיוב{{הערה|[[שית:Maaseh_Rav.185|מעשה רב, סי' קפה]]; {{ערוך השולחן|אורח חיים|תעה|יח}}; {{משנה ברורה|תעה|מה}}}}. אזוי איז אויך משמע פון עטליכע ראשונים{{הערה|תשובות הרא"ש, [[שית:Teshuvot_HaRosh.23.3|כלל כג אות ג]]; און נאך, זעט [[רבי שמחה הכהן קוק]], [https://www.yeshiva.org.il/midrash/11119 מצות אכילת מצה כל שבעת ימי הפסח].}}. פון אנדערע פוסקים ווייזט אבער אויס אז מען איז נישט מקיים א מצות עשה די איבריגע טעג{{הערה|{{היברובוקס|2=העיטור|3=20516|page=284|עמ=קלה|לינק טעקסט=עשרת הדברות, הל' מצה ומרור}}; {{שוע הרב||תעה|לב}} און נאך.}}. | ||
=== טעם === | === טעם === | ||
| שורה 95: | שורה 95: | ||
פארהאן עטליכע מיינונגען איבער ווען דער איסור הייבט זיך אן: פון ליל י"ד{{הערה|ארחות חיים, חמץ ומצה קיד}}, עלות השחר{{הערה|מהר"ם חלאוה, מגיד משנה בדעת הרמב"ם, תשב"ץ ג סי' רס, רמ"א, {{שוע הרב||תעא|ד}} וכן מוסכם על רוב האחרונים.}} (אזוי ווערט גע'פסק'נט), סוף פערטע שעה{{הערה|רא"ש}}, אדער חצות היום{{הערה|רז"ה}}. טייל האבן זיך אבער געהיט נישט צו עסן מצה שוין פון ראש חודש ניסן{{הערה|1=חק יעקב שם; משנה ברורה שם}} אדער דרייסיג טעג פאר פסח{{הערה|1=שערי הלכה ומנהג (חב"ד) ח"ב סי' קצ; רמ"מ שניאורסאון, [https://chabadlibrary.org/books/1200820328 אגרות קודש ח, ב'תקע"ב]; שו"ת אגרות משה חאו"ח ח"א סי' קנה}}. דער איסור גייט אויך אן אויף מצה וואס איז געמאכט מיט וויין אדער אויל אויב עס האט נאך די צורה פון מצה. | פארהאן עטליכע מיינונגען איבער ווען דער איסור הייבט זיך אן: פון ליל י"ד{{הערה|ארחות חיים, חמץ ומצה קיד}}, עלות השחר{{הערה|מהר"ם חלאוה, מגיד משנה בדעת הרמב"ם, תשב"ץ ג סי' רס, רמ"א, {{שוע הרב||תעא|ד}} וכן מוסכם על רוב האחרונים.}} (אזוי ווערט גע'פסק'נט), סוף פערטע שעה{{הערה|רא"ש}}, אדער חצות היום{{הערה|רז"ה}}. טייל האבן זיך אבער געהיט נישט צו עסן מצה שוין פון ראש חודש ניסן{{הערה|1=חק יעקב שם; משנה ברורה שם}} אדער דרייסיג טעג פאר פסח{{הערה|1=שערי הלכה ומנהג (חב"ד) ח"ב סי' קצ; רמ"מ שניאורסאון, [https://chabadlibrary.org/books/1200820328 אגרות קודש ח, ב'תקע"ב]; שו"ת אגרות משה חאו"ח ח"א סי' קנה}}. דער איסור גייט אויך אן אויף מצה וואס איז געמאכט מיט וויין אדער אויל אויב עס האט נאך די צורה פון מצה. | ||
== | ==ביבליאגראפיע== | ||
*ר' יעקב וויינגארטן, מחזור המפורש - פסח, תשע"ט, מבוא, זז' 91–96 | |||
*{{מיקרופדיה}} | *{{מיקרופדיה}} | ||
*{{ויקיסוגיה|מצות אכילת מצה}} | *{{ויקיסוגיה|מצות אכילת מצה}} | ||