בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,358
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
(ראזמארין) צייכן: רויע רעדאגירונג |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 2: | שורה 2: | ||
'''רבי יהודה רוזאַניס''' איז געבוירן געווארן אין [[איסטאנבול|קאָנסטאַנטינאָפּאָל]], טערקיי, אינעם יאר 1657. ער פלעגט לערנען אזוי פיל אז מען האָט אים אזש גערופן "דער קליינער תנא". ער איז געווען א סוחר, ער האט געפירט מסחרים מיט דער [[טערקיי|טערקישער]] ארמיי, מיטן [[סולטאן|סולטאנ]]'ס פּאלאץ, און ער איז געווארן באשטימט אלס "געשעפטס־אַטאַשעי". | '''רבי יהודה רוזאַניס''' איז געבוירן געווארן אין [[איסטאנבול|קאָנסטאַנטינאָפּאָל]], טערקיי, אינעם יאר 1657. ער פלעגט לערנען אזוי פיל אז מען האָט אים אזש גערופן "דער קליינער תנא". ער איז געווען א סוחר, ער האט געפירט מסחרים מיט דער [[טערקיי|טערקישער]] ארמיי, מיטן [[סולטאן|סולטאנ]]'ס פּאלאץ, און ער איז געווארן באשטימט אלס "געשעפטס־אַטאַשעי". | ||
איין מאל איז ער אנגעקומען אין [[אדריאנאפאל|אַדריאַנאָפּאָל]] אין אַן אוונד אין מיליטערישע קליידער, מיט א שווערד אויף דער זייט, רייטנדיג אויף א פערד, און ער איז אריין אין א שול דאַוונען מנחה מעריב. זיצנדיג ביי דער טיר האט ער געהערט ווי איינער א למדן האט געפרעגט אַן אייזערנע קשיא אין הלכה, און די אנדערע לומדים האבן עס נישט געקענט פארענטפערן, האט ער זיי ערקלערט דעם ענין. זיין ערקלערונג איז זיי שטארק געפעלן, און זיי האבן זיך געוואונדערט: ווי קומט עס אז אַן אפיציער מיט א שווערד, זאל זיין אזא גרויסער בקי אין תלמוד. האבן זיי אים געזאגט הלצה'דיג דעם מאמר, "אי סייפא לא ספרא, ואי ספרא לא סייפא"{{הערה|1=עבודה זרה יז, ב.}}, אויב שווערד איז נישט ספר; אויב ספר איז נישט שווערד. נעמליך די דאזיגע צוויי פּאָרן זיך דאך נישט! האט אויך ער זיי געענטפערט הלצה'דיג, מיט דעם מאמר: "ספר וסייף ירדו כרוכים מן השמים"{{הערה|1=ספרי עקב ענדע פּיסקא מ. פארגלייכט: {{רבה|ויקרא|לה|ו}}; {{רבה|דברים| | איין מאל איז ער אנגעקומען אין [[אדריאנאפאל|אַדריאַנאָפּאָל]] אין אַן אוונד אין מיליטערישע קליידער, מיט א שווערד אויף דער זייט, רייטנדיג אויף א פערד, און ער איז אריין אין א שול דאַוונען מנחה מעריב. זיצנדיג ביי דער טיר האט ער געהערט ווי איינער א למדן האט געפרעגט אַן אייזערנע קשיא אין הלכה, און די אנדערע לומדים האבן עס נישט געקענט פארענטפערן, האט ער זיי ערקלערט דעם ענין. זיין ערקלערונג איז זיי שטארק געפעלן, און זיי האבן זיך געוואונדערט: ווי קומט עס אז אַן אפיציער מיט א שווערד, זאל זיין אזא גרויסער בקי אין תלמוד. האבן זיי אים געזאגט הלצה'דיג דעם מאמר, "אי סייפא לא ספרא, ואי ספרא לא סייפא"{{הערה|1=עבודה זרה יז, ב.}}, אויב שווערד איז נישט ספר; אויב ספר איז נישט שווערד. נעמליך די דאזיגע צוויי פּאָרן זיך דאך נישט! האט אויך ער זיי געענטפערט הלצה'דיג, מיט דעם מאמר: "ספר וסייף ירדו כרוכים מן השמים"{{הערה|1=ספרי עקב ענדע פּיסקא מ. פארגלייכט: {{רבה|ויקרא|לה|ו}}; {{רבה|דברים|ד|ב}}; {{י"ש|עקב|תתס}}.}}, אז דער "ספר" און די "שווערד" האבן אראפּגענידערט פון דעם הימל צוזאמען געוויקלט. | ||
ר' יהודה איז דער מחבר פון: "משנה למלך" אויפן [[משנה תורה|רמב"ם]]; "דרך מצוותיך" וואס ערקלערט דעם אונטערשייד אין דעם ציילן די תרי"ג מצוות צווישן רמב"ם, סמ"ג און רמב"ן; "פּרשת דרכים" (דרשות): הגהות אויף די "טורים", וועלכע דער [[רבי חיים יוסף דוד אזולאי|חיד"א]] (ר' חיים יוסף דוד אזולאי) האט געזען אין כתב יד; און דריי ספרים האט מען אוועק גע'גנב'ט ביי אים. ער האט נישט געוואלט אננעמען א כסא הרבנות, און ער האט שטארק געקעמפט קעגן דער [[שבתי צבי]] באוועגונג. ער איז נפטר געווארן אחרון של פּסח תפּ"ז, 1727. | ר' יהודה איז דער מחבר פון: "משנה למלך" אויפן [[משנה תורה|רמב"ם]]; "דרך מצוותיך" וואס ערקלערט דעם אונטערשייד אין דעם ציילן די תרי"ג מצוות צווישן רמב"ם, סמ"ג און רמב"ן; "פּרשת דרכים" (דרשות): הגהות אויף די "טורים", וועלכע דער [[רבי חיים יוסף דוד אזולאי|חיד"א]] (ר' חיים יוסף דוד אזולאי) האט געזען אין כתב יד; און דריי ספרים האט מען אוועק גע'גנב'ט ביי אים. ער האט נישט געוואלט אננעמען א כסא הרבנות, און ער האט שטארק געקעמפט קעגן דער [[שבתי צבי]] באוועגונג. ער איז נפטר געווארן אחרון של פּסח תפּ"ז, 1727. | ||
אגב, "משנה למלך" מיינט נישט די ווערטער "משנה למלך" אין מגילת אסתר. עס מיינט: משנה '''למ'''גיד משנה, '''ל'''חם משנה, '''כ'''סף משנה, געהערט פון הגאון ר' חיים העליר. | אגב, "משנה למלך" מיינט נישט די ווערטער "משנה למלך" אין מגילת אסתר. עס מיינט: משנה '''למ'''גיד משנה, '''ל'''חם משנה, '''כ'''סף משנה, געהערט פון הגאון ר' חיים העליר. | ||
[[he:רבי יהודה רוזאניס]] | |||