אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רבי אדם בעל שם"

78 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 10 חדשים
קיין רעדאגירונג באמערקונג
(צוזאמגעשטעלט די שבחי בעש"ט אין איין פאראגראף, און די "ליובאוויטשע מסורה" און אן אנדער)
אין תקציר עריכה
שורה 5: שורה 5:


==לעבן און שאפן==
==לעבן און שאפן==
דער עלטסטער מקור איבער רבי אדם בעל שם איז א קליין אידיש ביכל געדרוקט אינעם 17'טן יארהונדערט אין פראג און אין אמסטערדאם, "איין מעכטיג שין מעשה אשׂ גישעהן איז צו ווין אונ' צו פראג דורך איין בעל שם דער האט גיהיישׂן ר' אדם ווינג"{{הערה|אראפגעברענגט בשלימות דורך {{אוצר החכמה|משה הלל|בעלי שם|621795|ירושלים, תשנ"ג, זייט 217 און ווייטער|page=217}}}}, אנגעבליך עטליכע יאר נאך זיין הסתלקות, וואו עס ווערט דערציילט פארשידענע וואונדער וואס ער האט באוויזן פארן קייזער [[מאקסימיליאן דער צווייטער]], צווישן אנדערן, אז ער האט אריבערגעברענגט א גאנצן פאלאץ פון [[שפאניע]] קיין [[פראג]], בעהמען. לויט יענעם ביכל, איז אדם בעל שם געבוירן און באגראבן געווארן אין ווינג (Bingen) נעבן [[ווארמס]]; אבער זיין שטענדיג וואוינארט איז געווען פּראג.
דער עלטסטער מקור איבער רבי אדם בעל שם איז א קליין אידיש ביכל געדרוקט אינעם 17'טן יארהונדערט אין פראג און אין אמסטערדאם, "איין מעכטיג שין מעשה אשׂ גישעהן איז צו ווין אונ' צו פראג דורך איין בעל שם דער האט גיהיישׂן ר' אדם ווינג"{{הערה|אראפגעברענגט בשלימות דורך {{אוצר החכמה|משה הלל|בעלי שם|621795|ירושלים, תשנ"ג, זייט 217 און ווייטער|page=217}}}}, אנגעבליך עטליכע יאר נאך זיין הסתלקות, וואו עס ווערט דערציילט פארשידענע וואונדער וואס ער האט באוויזן פארן קייזער [[מאקסימיליאן דער צווייטער]], צווישן אנדערן, אז ער האט אריבערגעברענגט א גאנצן פאלאץ פון [[שפאניע]] קיין [[פראג]], בעהמען. לויט יענעם ביכל, איז אדם בעל שם געבוירן און באגראבן געווארן אין ווינג (Bingen) נעבן [[ווארמס]]; אבער זיין שטענדיגער וואוינארט איז געווען פּראג.


די דאזיגע געשיכטע, מיט מינדערוויכטיגע שינויים, ווערט אויך געברענגט אין שבחי הבעל שם טוב פון רבי דוב בער פון ליניץ. אויך ווערט דארט דערציילט, בשם רבי אברהם שמשון פון ראשקוב, אז רבי אדם האט געטראפן אין א הייל כתבים פון "רזין וסתרין דאורייתא", און אויף זיין שאלת חלום פאר וועם זיי איבערצוגעבן, האט מען אים געענטפערט דאס איבערצוגעבן "ישראל בן אליעזר פון אקופ". איידער זיין פטירה האט ער געהייסן זיין זון צו גיין קיין אקופ און דאס איבערגעבן פאר דער בעל שם טוב, וועלכער איז דאן געווען בלויז פערצן יאר אלט. עס ווערט דארט ווייטער געשילדערט באריכות וויאזוי דער זון האט אויסגעפירט די צוואה{{הערה|שם=שבחי}}.{{הערה|שם=שבחי|רבי דוב בער מלינץ, '''שבחי הבעש"ט''', קאפושט, תקע"ה, דף א עמוד ב}}.
די דאזיגע געשיכטע, מיט מינדערוויכטיגע שינויים, ווערט אויך געברענגט אין שבחי הבעל שם טוב פון רבי דוב בער פון ליניץ. אויך ווערט דארט דערציילט, בשם רבי אברהם שמשון פון ראשקוב, אז רבי אדם האט געטראפן אין א הייל כתבים פון "רזין וסתרין דאורייתא", און אויף זיין שאלת חלום פאר וועם זיי איבערצוגעבן, האט מען אים געענטפערט דאס איבערצוגעבן "ישראל בן אליעזר פון אקופ". איידער זיין פטירה האט ער געהייסן זיין זון צו גיין קיין אקופ און דאס איבערגעבן פאר דער בעל שם טוב, וועלכער איז דאן געווען בלויז פערצן יאר אלט. עס ווערט דארט ווייטער געשילדערט באריכות וויאזוי דער זון האט אויסגעפירט די צוואה{{הערה|שם=שבחי}}.{{הערה|שם=שבחי|רבי דוב בער מלינץ, '''שבחי הבעש"ט''', קאפושט, תקע"ה, דף א עמוד ב}}.


אין ליובאוויטש איז אנגענומען א מסורה אז רבי אדם האט צוערשט געלערנט ביי רבי שלמה שמואל אין פאלאצק {{העב|פולאצק}} און ווען ער איז געווען דריי און דרייסיג יאר אלט איז ער אריבער צו דער ישיבה פון [[רבי יואל בעל שם]] אין [[זאמאשטש]], דארט האט ער געלערנט קבלה און געווארן א מיטגליד אין א חבורה [[ל"ו צדיקים|צדיקים נסתרים]] גערופן "מחנה ישראל". די חבורה איז אריגינעל געגרינדעט געווארן דורך [[רבי אליהו לואנץ|רבי אליהו בעל שם]] פון [[ווירמייזא]], דערנאך האט רבי יואל בעל שם איבערגענומען די פירערשאפט. שפעטער, אין יאר תנ"ח, האט רבי אדם דאס איבערגענומען{{הערה|רבי יוסף יצחק שניאורסאהן, '''ליובאוויטשער רבינ'ס זכרונות''' צווייטער טייל, כפר חב"ד: קה"ת, תשל"ד. פרק ע"ה; {{אוצר החכמה|שניאורסון, יוסף יצחק בן שלום דוב בר|לקוטי דיבורים - ג|650254|ג||page=43}}}}, אבער האט זיך אפגעזאגט פון פירן די חבורה און איבערגעגעבן די פירערשאפט צום בעל שם טוב{{הערה|{{אוצר החכמה|רבי יוסף יצחק שניאורסאהן|ליובאוויטשער רבינ'ס זכרונות|143302|צווייטער טייל, כפר חב"ד: קה"ת, תשל"ד. פרק ע"ט|page=113}}}}. אין דער כערסאנער גניזה זענען דא עטליכע בריוו אין וועלכע רבי אדם דרוקט אויפ'ן בעל שם טוב נתגלה צו ווערן{{הערה|איגוד תלמידי התמימים, קובץ '''התמים''' חוברת ב', ווארשא, תרצ"ו.}}. ווי עס איז אבער משמע אין די בריוו, האבן זיי זיך קיינמאל פערזענליך געטראפן{{הערה|רבי מנחם מענדל שניאורסאהן, '''ליקוטי שיחות''' כרך כג, ניו יארק: קה"ת, תש"ס. זייט 333}}.
אין ליובאוויטש איז אנגענומען א מסורה אז רבי אדם האט צוערשט געלערנט ביי רבי שלמה שמואל אין פאלאצק {{העב|פולאצק}} און ווען ער איז געווען דריי און דרייסיג יאר אלט איז ער אריבער צו דער ישיבה פון [[רבי יואל בעל שם]] אין [[זאמאשטש]], דארט האט ער געלערנט קבלה און געווארן א מיטגליד אין א חבורה [[ל"ו צדיקים|צדיקים נסתרים]] גערופן "מחנה ישראל". די חבורה איז אריגינעל געגרינדעט געווארן דורך [[רבי אליהו לואנץ|רבי אליהו בעל שם]] פון [[ווירמייזא]], דערנאך האט רבי יואל בעל שם איבערגענומען די פירערשאפט. שפעטער, אין יאר תנ"ח, האט רבי אדם דאס איבערגענומען{{הערה|רבי יוסף יצחק שניאורסאהן, '''ליובאוויטשער רבינ'ס זכרונות''' צווייטער טייל, כפר חב"ד: קה"ת, תשל"ד. פרק ע"ה; {{אוצר החכמה|רבי יוסף יצחק שניאורסאן|לקוטי דיבורים|650254|page=43|באנד=ג|עמ=תנשא}}}}, אבער אויף דער אנווייזונג פון [[אחיה השילוני]] האט ער זיך אפגעזאגט פון פירן די חבורה און איבערגעגעבן די פירערשאפט צום בעל שם טוב{{הערה|{{אוצר החכמה|רבי יוסף יצחק שניאורסאהן|ליובאוויטשער רבינ'ס זכרונות|143302|צווייטער טייל, כפר חב"ד: קה"ת, תשל"ד. פרק ע"ט|page=113}}}}. אין דער כערסאנער גניזה זענען דא עטליכע בריוו אין וועלכע רבי אדם דרוקט אויפ'ן בעל שם טוב נתגלה צו ווערן{{הערה|איגוד תלמידי התמימים, קובץ '''התמים''' חוברת ב', ווארשא, תרצ"ו.}}. ווי עס איז אבער משמע אין די בריוו, האבן זיי זיך קיינמאל פערזענליך געטראפן{{הערה|רבי מנחם מענדל שניאורסאהן, '''ליקוטי שיחות''' כרך כג, ניו יארק: קה"ת, תש"ס. זייט 333}}.


לויט'ן שבחי הבעל שם טוב, איז רבי אדם נסתלק געווארן ווען דער בעל שם טוב איז געווען פערצן יאר אלט{{הערה|רבי דוב בער מלינץ, '''שבחי הבעש"ט''', קאפושט, תקע"ה, דף ב עמוד א}}, דאס קומט אויס צווישן שנת תס"ד און שנת תע"ד. אין סדר הדורות החדש שטייט אבער אז רבי אדם האט געלעבט אסאך איידער'ן בעל שם טוב{{הערה|שם=סדהד}}. אין דער כערסאנער גניזה, וועלכע ווערט ביי אסאך אנגענומען אלס פאלש{{הערה|זע אויספירליכע באריכט דורך {{אוצר החכמה|יצחק רפאל|סיני|16250|מוסד הרב קוק, תשל"ז|page=133|קעפל=גניזת חרסון|באנד=פא}}.}}, זענען די בריוו פון רבי אדם דאטירט ביז אייר שנת [[ה'תצ"ה]]{{הערה|איגוד תלמידי התמימים, קובץ '''התמים''' חוברת ד', ווארשא, תרצ"ז. עמוד ט}}.
לויט'ן שבחי הבעל שם טוב, איז רבי אדם נסתלק געווארן ווען דער בעל שם טוב איז געווען פערצן יאר אלט{{הערה|רבי דוב בער מלינץ, '''שבחי הבעש"ט''', קאפושט, תקע"ה, דף ב עמוד א}}, דאס קומט אויס צווישן שנת תס"ד און שנת תע"ד. אין סדר הדורות החדש שטייט אבער אז רבי אדם האט געלעבט אסאך איידער'ן בעל שם טוב{{הערה|שם=סדהד}}. אין דער כערסאנער גניזה, וועלכע ווערט ביי אסאך אנגענומען אלס פאלש{{הערה|זע אויספירליכע באריכט דורך {{אוצר החכמה|יצחק רפאל|סיני|16250|מוסד הרב קוק, תשל"ז|page=133|קעפל=גניזת חרסון|באנד=פא}}.}}, זענען די בריוו פון רבי אדם דאטירט ביז אייר שנת [[ה'תצ"ה]]{{הערה|איגוד תלמידי התמימים, קובץ '''התמים''' חוברת ד', ווארשא, תרצ"ז. עמוד ט}}.