בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,371
רעדאגירונגען
אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "באַניצער:יצחק/ויכוח הרמב"ן"
קיין רעדאגירונג באמערקונג
אין תקציר עריכה |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 36: | שורה 36: | ||
"וועגן דעם מהות פון דער ג-טליכקייט זאגט איר עפּעס אזוינס זייער ביטער. דו, מיין האר, ביסט א קריסט, זון פון א קריסט, דיין גאנץ לעבן הערסטו די רייד פון דיינע גלחים, וועלכע האבן אנגעפילט דיין מוח און די מארעך פון דיינע ביינער. נאר דער שׂכל קען נישט תופס זיין, און עס איז קעגן דער נאטור, דער געדאנק אז דער באשעפער פון הימל און פון דער ערד גייט אריבער אין דער טראַכט פון א אידענע, איז דערנאך געבוירן געווארן, אויסגעוואקסן, געווארן איבערגעגעבן אין די הענט פון זיינע שׂונאים, פאר'משפּט צום טויט און געטייט, און נאך דעם איז ער אויפגעשטאנען תּחית־המתים און האט זיך אומגעקערט צו זיין ערשטער אָרט. אזא פאָרשטעלונג איז נישט סובל דעם שכל פון א אידן אדער בכלל פון א מענטשן. און ארויסגעווארפן זענען אלע אייערע רייד, וואָרעם דערין איז דער תוך פון אונזער מחלוקת". | "וועגן דעם מהות פון דער ג-טליכקייט זאגט איר עפּעס אזוינס זייער ביטער. דו, מיין האר, ביסט א קריסט, זון פון א קריסט, דיין גאנץ לעבן הערסטו די רייד פון דיינע גלחים, וועלכע האבן אנגעפילט דיין מוח און די מארעך פון דיינע ביינער. נאר דער שׂכל קען נישט תופס זיין, און עס איז קעגן דער נאטור, דער געדאנק אז דער באשעפער פון הימל און פון דער ערד גייט אריבער אין דער טראַכט פון א אידענע, איז דערנאך געבוירן געווארן, אויסגעוואקסן, געווארן איבערגעגעבן אין די הענט פון זיינע שׂונאים, פאר'משפּט צום טויט און געטייט, און נאך דעם איז ער אויפגעשטאנען תּחית־המתים און האט זיך אומגעקערט צו זיין ערשטער אָרט. אזא פאָרשטעלונג איז נישט סובל דעם שכל פון א אידן אדער בכלל פון א מענטשן. און ארויסגעווארפן זענען אלע אייערע רייד, וואָרעם דערין איז דער תוך פון אונזער מחלוקת". | ||
ווייטער האט דער רמב"ן געזאגט אז עס איז נישט מקוים געווארן ביי אים גארנישט וואס עס שטייט אין די נביאים אויף משיח. דער רמב"ן האט זיך מיט גריגשעצונג באצויגן צו דעם שיקזאל פון | ווייטער האט דער רמב"ן געזאגט אז עס איז נישט מקוים געווארן ביי אים גארנישט וואס עס שטייט אין די נביאים אויף משיח. דער רמב"ן האט זיך מיט גריגשעצונג באצויגן צו דעם שיקזאל פון יאשקע וואס איז געווען פארפאלגט אין זיין אייגן לעבן און זיך באהאלטן פון זיינע פארפאלגער, בשעת די נביאים האבן געזאגט אז משיח וועט הערשן אויף די גאנצע וועלט. רוים, וואס איז געווען א מעכטיגע אימפעריע איידער יאשקע האט געלעבט, האט אנגעהויבן אונטערגיין נאכן אדאפּטירן קריסטנטום, "און איצט, האבן די דינער פון מוכאמאד א גרעסערע ממשלה ווי זיי." | ||
מער נישט לערנען זיך פירן מלחמה{{הערה|{{תנ"ך|ישעיה|ב|ד}}}}, און היינט איז די | |||
דער נביא זאגט אז די פעלקער וועלן איבערשמידן זייערע שווערדן צו אקער-אייזנס און וועלן מער נישט לערנען זיך פירן מלחמה{{הערה|{{תנ"ך|ישעיה|ב|ד}}}}, און "פון די צייט פון יאָשקע ביז היינט איז די וועלט פיל מיט געוואלד און אומרעכט, און די קריסטן פארגיסן בלוט מער ווי די אנדערע פעלקער". | |||
===דער דריטער טאג=== | ===דער דריטער טאג=== | ||
| שורה 46: | שורה 47: | ||
אנהייב פונעם פערטן טאג האט דער רמב"ן געבעטן דעם קעניג זאל אים באפרייען פונעם ויכוח, ווייל די אידן ציטערן פאר די קריסטן, וועלכע ווערן מער און מער אויפגעברויזט פון טאג צו טאג. אבער דער קעניג האט אים געבעטן פארצוזעצן. | אנהייב פונעם פערטן טאג האט דער רמב"ן געבעטן דעם קעניג זאל אים באפרייען פונעם ויכוח, ווייל די אידן ציטערן פאר די קריסטן, וועלכע ווערן מער און מער אויפגעברויזט פון טאג צו טאג. אבער דער קעניג האט אים געבעטן פארצוזעצן. | ||
דער רמב"ן האט אטאקירט די גאנצע באגריף פון די קאמבינאציע פון מענטשליכע און געטליכע אייגנשאפטן אין יאָשקע וואס דער קעניג און דער משומד האבן פרובירט צו דעמאנסטרירן פון פילע ביבלישע און תלמודישע מקורות. דער רמב"ן האט אבער איבערגעדרייט די ראיות, אויפווייזנדיג פון די זעלבע שטיקלעך אנטקעגן די פּאָסטולאטן פון קריסטן און האט געוויזן, אז די נביאים האבן באטראכט דעם צוקונפטיגן משיח ווי א מענטש פון פלייש און בלוט, אָן אים צושרייבן געטליכע אייגנשאפטן. | |||
==צום שלוס== | ==צום שלוס== | ||
| שורה 63: | שורה 64: | ||
אין שפעטערדיגע ויכוחים ווי [[וויכוח טאראטאסע]], איז ציטירט געווארן טענות פון דעם וויכוח. | אין שפעטערדיגע ויכוחים ווי [[וויכוח טאראטאסע]], איז ציטירט געווארן טענות פון דעם וויכוח. | ||
==רמב"ן'ס שיטה אויף אגדה== | |||
באדייטנדע געלערנטע, ווי יצחק בער, ח"ה בן ששון און מארטין כהן האבן געהאלטן, אז דער רמב"ן'ס ראציאנאליסטישע באהויפּטונג איבער אגדה איז געווען ריין פּאליטיש, פארגעלייגט אין א ויכוח וואס איז אויף אים ארויפגעצווינגען געווארן, אזוי אז ער האט אפילו געמוזט ניצן ארגומענטן אין וואס ער האט נישט געגלויבט, צו בייקומען די קריסטליכע אטאקעס{{הערה|הרב מרדכי עליאשבערג, '''שביל הזהב''' עמ' 27; [[יצחק בער]] להלן; חיים הלל בן ששון, '''מולד'''}}. אנדערע געלערנטע, ווי סעסיל ראטה און ראבערט חזן, האבן אויסגעדריקט א מער מעסיגע מיינונג. שאַוועל, ה' מאַקאָבי און ב' סעפטימוס האבן פארגעשלאגן, אז דער רמב"ן'ס מיינונג איז אינגאנצן פעליג מיט א גוט־באגרינדעטער טראדיציע פון די גאונים{{הערה|זעט {{דעת|יהושע הורוביץ|daat/kitveyet/mahanaim/yahas-2.htm|יחס הגאונים לאגדה|'''מחניים''', סיוון תשנ"ד, עמ' 122-129}}}}. מארווין פאקס טענה'ט, אַז דער דאזיגער שטעלונג איז באזירט אויף א גאנצער אומפארשטענדעניש פון רמב"ן'ס מיינונגען און גלויבן, ווי זיי געפינען זיך אזוי קלאר דורכאויס זיין פירוש אויף דער תורה, און אז דער רמב"ן'ס מיינונג גייט נאך א אידישע טראדיציע וואס, כאטש ער גיט פולן רעספּעקט צו די מדרשים, אנערקענט ער זיי נישט אלס אונבאדינגט בינדנד, און ערקלערט אז דער הויפּט שטרייט-פּונקט צווישן אידנטום און קריסטנטום איז נישט אפהענגיג אויף גלייבן אין משיח. | |||
==ביבליאגראפיע== | ==ביבליאגראפיע== | ||