אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "אב"

349 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 11 חדשים
קיין רעדאגירונג באמערקונג
ק (החלפת טקסט – "({{היברובוקס|{{אוצר החכמה\|)(.*?)עמוד=(.*?)}}" ב־"$1$2page=$3}}")
אין תקציר עריכה
 
(5 מיטלסטע ווערסיעס פון איין אנדער באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 1: שורה 1:
{{דעסקריפציע|עלפטער חודש ציילנדיג פון תשרי, פינפטער ציילנדיג פון ניסן}}
{{דעסקריפציע|עלפטער חודש ציילנדיג פון תשרי, פינפטער ציילנדיג פון ניסן}}{{לוח חודשי עברי בחמש שנים|11}}
 
{{לוח חודשי עברי בחמש שנים|11}}
'''אָב''' איז דער [[11 (נומער)|עלפטער]] [[חודש]] אין דער [[אידישער לוח|אידישער יאר]], ציילנדיג פון [[תשרי]], און דער [[5 (נומער)|פינפטער]] חודש ציילנדיג פון [[ניסן]].
'''אָב''' איז דער [[11 (נומער)|עלפטער]] [[חודש]] אין דער [[אידישער לוח|אידישער יאר]], ציילנדיג פון [[תשרי]], און דער [[5 (נומער)|פינפטער]] חודש ציילנדיג פון [[ניסן]].


שורה 12: שורה 10:


== נאמען ==
== נאמען ==
אין אנהייב זענען די חדשים אין אידישן קאלענדאר גערופן געווארן לויט זייער צאל, אנגעהויבן פון ניסן; דער חודש האט אלזא געהייסן "החודש החמישי"{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|לג|לח}}; {{תנ"ך|מלכים ב|כה|ח}}}}. דער רעלעוואנטער מאנאט איז גערופן געווארן "אב" אין [[בבל]] און אין [[מעסאפאטאמיע]] בכלל, פון אכד'יש ʾAbū{{הערה|שם=biblical|{{צ-מאמר|שם=The Names of the Assyro-Babylonian Months and Their Regents|קישור=https://www.jstor.org/stable/3259081|כתב עת=Journal of Biblical Literature|שנת הוצאה=1892|עמ=72–94|כרך=11|doi=10.2307/3259081|מחבר=W. Muss-Arnolt}}|כיוון=שמאל}}. עס ווערט שפעקולירט אז די [[עטימאלאגיע]] דערפון נעמט זיך פונעם טערמין פאר צווייגלעך און שטעקעלעך, זייענדיג דער מאנאט ווען זיי זענען געשניטן געווארן פאר פארשידענע געברויכן{{ביאור|אויך אין [[בית המקדש]], האט חודש אב באצייכנט די ענדע פון די צייט ווען מען האט געשניטן די העלצער פאר דעם [[מזבח]]{{הערה|{{בבלי|בבא בתרא|קכא|א}}}}.}}, אדער נעמט זיך עס פון [[פייער]], צוליב די [[היץ]] וואס הערשט אין דעם חודש{{הערה|שם=biblical}}. אין די תקופה פון [[גלות בבל]] און [[שיבת ציון]] איז דער נאמען אריינגעקומען אויך אין אידישע באנוץ, ווי די נעמען פון אלע חדשים{{הערה|{{ירושלמי|ראש השנה|א|ב}}}}. דער נאמען איז אויך געווארן אויסגעטייטשט אלס [[פאטער|הויפט]], ווייל נאך די [[גאולה]] וועט דער חודש זיין אין שפיץ פון אלע חדשים{{הערה|בן איש חי, הקדמה לפרשת דברים שנה א'}}.
אין אנהייב זענען די חדשים אין אידישן קאלענדאר גערופן געווארן לויט זייער צאל, אנגעהויבן פון ניסן; דער חודש האט אלזא געהייסן "החודש החמישי"{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|לג|לח}}; {{תנ"ך|מלכים ב|כה|ח}}}}. דער רעלעוואנטער מאנאט איז גערופן געווארן "אב" אין [[בבל]] און אין [[מעסאפאטאמיע]] בכלל, פון אכד'יש ʾAbū{{הערה|שם=biblical|{{צ-מאמר|שם=The Names of the Assyro-Babylonian Months and Their Regents|קישור=https://www.jstor.org/stable/3259081|כתב עת=Journal of Biblical Literature|שנת הוצאה=1892|עמ=72–94|כרך=11|doi=10.2307/3259081|מחבר=W. Muss-Arnolt}}|כיוון=שמאל}}. עס ווערט שפעקולירט אז די [[עטימאלאגיע]] דערפון נעמט זיך פונעם טערמין פאר צווייגלעך און שטעקעלעך, זייענדיג דער מאנאט ווען זיי זענען געשניטן געווארן פאר פארשידענע געברויכן{{ביאור|אויך אין [[בית המקדש]], האט חודש אב באצייכנט די ענדע פון די צייט ווען מען האט געשניטן די העלצער פאר דעם [[מזבח]]{{הערה|{{בבלי|בבא בתרא|קכא|א}}}}.}}, אדער נעמט זיך עס פון [[פייער]], צוליב די [[היץ]] וואס הערשט אין דעם חודש{{הערה|שם=biblical}}. אין די תקופה פון [[גלות בבל]] און [[שיבת ציון]] איז דער נאמען אריינגעקומען אויך אין אידישע באנוץ, ווי די נעמען פון אלע חדשים{{הערה|{{ירושלמי|ראש השנה|א|ב}}}}. דער נאמען איז אויך געווארן אויסגעטייטשט אלס [[פאטער|הויפט]], ווייל נאך די [[גאולה]] וועט דער חודש זיין אין שפיץ פון אלע חדשים{{הערה|בן איש חי, הקדמה לפרשת דברים שנה א'}}, אדער אלס [[ראשי תיבות]] פון "'''א'''דום '''ב'''בל", די צוויי קעניגרייכן וועלכע האבן אין דעם חודש געברענגט די חורבנות{{הערה|שני לוחות הברית, מסכת תענית פרק תורה אור, אות קכו.}}.


דער חודש ווערט אויך אנגערופן "'''מְנַחֵם אָב'''", אלס בקשה אז השי"ת זאל אונז טרייסטן{{הערה|שם=ערוהש|ערוך השלחן, אבן העזר סימן קכ"ו סעיף ט"ז}}. טייל האבן גערופן דעם חודש בלויז "מנחם"{{הערה|שו"ת מהר"י בירב, מהדורת ויניציאה, סימן לג; שם ג, יח; מהרשד"ם אה"ע, סימן ס"ט; דברי ריבות, סימן קפ"ח}}. [[רבי משה סופר]] שרייבט אז ביז תשעה באב הייסט דער חודש "אב", און פון דארט און ווייטער "מנחם"{{הערה|דרשות חתם סופר ח"ב, דרוש לז' אב, בד"ה בירושלמי סוף מס' תענית פ"ד ה"ה. אזוי האט ער אויך געשריבן די דאטומען אין זיינע תשובות, זעט, צב"ש, אבן העזר סימן נ"ב און אורח חיים סימן א'.}}. ענליך האט מען זיך געפירט אין [[אמסטערדאם]], וואו מען האט גערופן דעם חודש נאך תשעה באב "מנחם אב"{{הערה|מנהגי אמשטרדם, פרק ג' סעיף ט'}}.  
דער חודש ווערט אויך אנגערופן "'''מְנַחֵם אָב'''", אלס בקשה אז השי"ת זאל אונז טרייסטן{{הערה|שם=ערוהש|ערוך השלחן, אבן העזר סימן קכ"ו סעיף ט"ז}}. טייל האבן גערופן דעם חודש בלויז "מנחם"{{הערה|שו"ת מהר"י בירב, מהדורת ויניציאה, סימן לג; שם ג, יח; מהרשד"ם אה"ע, סימן ס"ט; דברי ריבות, סימן קפ"ח}}. [[רבי משה סופר]] שרייבט אז ביז תשעה באב הייסט דער חודש "אב", און פון דארט און ווייטער "מנחם"{{הערה|דרשות חתם סופר ח"ב, דרוש לז' אב, בד"ה בירושלמי סוף מס' תענית פ"ד ה"ה. אזוי האט ער אויך געשריבן די דאטומען אין זיינע תשובות, זעט, צב"ש, אבן העזר סימן נ"ב און אורח חיים סימן א'.}}. ענליך האט מען זיך געפירט אין [[אמסטערדאם]], וואו מען האט גערופן דעם חודש נאך תשעה באב "מנחם אב"{{הערה|מנהגי אמשטרדם, פרק ג' סעיף ט'}}.


דער גט פשוט שרייבט אז דער מנהג איז צו שרייבן אין [[כתובה|כתובות]], שטרות און בריוון דעם נאמען פון חודש "מנחם" אנשטאט "אב", אבער טייל שרייבן ביידע צוזאמען: "מנחם אב"{{הערה|גט פשוט, סימן קכ"ו}}. אנדערע שרייבן אבער אז ביי די [[אשכנזים]] איז נישט איינגעפירט מען זאל שרייבן "מנחם" אליין, און אויב מען האט אזוי געשריבן אין א [[גט]] איז עס פסול; אויב האט מען געשריבן "מנחם אב" איז עס זיכער כשר בדיעבד{{הערה|שם=ערוהש}}.
דער גט פשוט שרייבט אז דער מנהג איז צו שרייבן אין [[כתובה|כתובות]], שטרות און בריוון דעם נאמען פון חודש "מנחם" אנשטאט "אב", אבער טייל שרייבן ביידע צוזאמען: "מנחם אב"{{הערה|גט פשוט, סימן קכ"ו}}. אנדערע שרייבן אבער אז ביי די [[אשכנזים]] איז נישט איינגעפירט מען זאל שרייבן "מנחם" אליין, און אויב מען האט אזוי געשריבן אין א [[גט]] איז עס פסול; אויב האט מען געשריבן "מנחם אב" איז עס זיכער כשר בדיעבד{{הערה|שם=ערוהש}}.


אין דער {{קישור שפה|עברית|לוח גזר|גזר קאלענדאר}} ווערט דער חודש אנגערופן "ירח קיץ"{{הערה|{{קישור כללי|אדרעס=https://lib.cet.ac.il/PAGES/item.asp?item=4291|קעפל=גזר קאלענדאר}}}}.
אין דער {{קישור שפה|עברית|לוח גזר|גזר קאלענדאר}} ווערט דער חודש אנגערופן "ירח קץ"{{הערה|[https://bibliahebraica.blogspot.com/2010/03/inscription-of-day-gezer-calendar.html Inscription of the Day: The Gezer Calendar], The Biblia Hebraica Blog|כיוון=שמאל}}.


"אַבּ" איז אויך דער נאמען פאר דער מאנאט פון אויגוסט אין פילע לענדער אין [[מיטל מזרח]].
"אַבּ" איז אויך דער נאמען פאר דער מאנאט פון אויגוסט אין פילע לענדער אין [[מיטל מזרח]].
שורה 25: שורה 23:
דער [[גלגל המזלות|מזל]] פון דעם חודש איז [[מזל אריה]]{{הערה|שם=יצירה|[[ספר יצירה]] [https://www.sefaria.org.il/Otzar_Midrashim%2C_Sefer_Yetzirah.5.12 פרק ה' משנה י"א]}}, צוליב א שטערן גרופע וואס האט אמאל געדינט אלס הינטערגרונט צו די [[זון]] אין דעם חודש{{ביאור|די נעמען פון די מזלות וואס ווערן דא דערמאנט, זענען געבארגטע טערמינען פאר פאזיציעס פון דער זון איבערן {{קישור שפה|עברית|מישור המילקה|עקליפטיק}}, אבער די עצם שטערן גרופעס נאך וועמען זיי הייסן זענען שוין פון לאנג אפגערוקט{{הערה|{{רמב"ם|יסודי התורה|ג|ז}}}}.}}. אין די [[ים המלח מגילות]] פון דער כת פון קומראן איז [[מזל בתולה]] דער מזל פון חודש אב.
דער [[גלגל המזלות|מזל]] פון דעם חודש איז [[מזל אריה]]{{הערה|שם=יצירה|[[ספר יצירה]] [https://www.sefaria.org.il/Otzar_Midrashim%2C_Sefer_Yetzirah.5.12 פרק ה' משנה י"א]}}, צוליב א שטערן גרופע וואס האט אמאל געדינט אלס הינטערגרונט צו די [[זון]] אין דעם חודש{{ביאור|די נעמען פון די מזלות וואס ווערן דא דערמאנט, זענען געבארגטע טערמינען פאר פאזיציעס פון דער זון איבערן {{קישור שפה|עברית|מישור המילקה|עקליפטיק}}, אבער די עצם שטערן גרופעס נאך וועמען זיי הייסן זענען שוין פון לאנג אפגערוקט{{הערה|{{רמב"ם|יסודי התורה|ג|ז}}}}.}}. אין די [[ים המלח מגילות]] פון דער כת פון קומראן איז [[מזל בתולה]] דער מזל פון חודש אב.


לויט דער [[זוהר]], איז חודש אב קעגן [[שבט יששכר]]{{הערה|{{זוהר|א|קעג|א}}. אזוי שטייט אויך [https://maagarim.hebrew-academy.org.il/Pages/PMain.aspx?mishibbur=939001&page=4 קידוש ירחים לחודש אב] פון רבי פינחס ברבי יעקב הכהן; {{היברובוקס|רבי אברהם בן עזריאל|ערוגת הבושם|20833|חלק א' עמוד 289|עמוד=308}}; מגלה עמוקות, פרשת בא דרוש ד'; סידור בית יעקב להיעב"ץ, שער שלכת; ויקח משה, נאך פרשת ויחי}}. לויט אנדערע, איז עס קעגן [[שבט שמעון]]{{הערה|{{ילקוט שמעוני|שמות|תיח}}; {{היברובוקס|רבי יוסף ג’יקטיליה|שערי אורה|20243|סוף שער ה'|page=135}}; מאמר כליל תכלת להאר"י, סוף ספר יצירה; פירוש הגר"א, סוף ספר יצירה; פרי צדיק, מאמרי ראש חודש אייר; רסיסי לילה אות ל"ט.}}, אדער קעגן [[שבט אשר]]{{הערה|פירוש הראב"ד אויף ספר יצירה; פרי צדיק פרשת דברים לט"ו באב, לגירסת הגאונים}}, אדער קעגן [[שבט גד]]{{הערה|יערות דבש חלק א', סוף דרוש ב'}}.
לויט דער [[זוהר]], איז חודש אב קעגן [[שבט יששכר]]{{הערה|{{זוהר|א|קעג|א}}. אזוי שטייט אויך [https://maagarim.hebrew-academy.org.il/Pages/PMain.aspx?mishibbur=939001&page=4 קידוש ירחים לחודש אב] פון רבי פינחס ברבי יעקב הכהן; {{היברובוקס|רבי אברהם בן עזריאל|ערוגת הבושם|20833|חלק א' עמוד 289|page=308}}; מגלה עמוקות, פרשת בא דרוש ד'; סידור בית יעקב להיעב"ץ, שער שלכת; ויקח משה, נאך פרשת ויחי}}. לויט אנדערע, איז עס קעגן [[שבט שמעון]]{{הערה|{{ילקוט שמעוני|שמות|תיח}}; {{היברובוקס|רבי יוסף ג’יקטיליה|שערי אורה|20243|סוף שער ה'|page=135}}; מאמר כליל תכלת להאר"י, סוף ספר יצירה; פירוש הגר"א, סוף ספר יצירה; פרי צדיק, מאמרי ראש חודש אייר; רסיסי לילה אות ל"ט.}}, אדער קעגן [[שבט אשר]]{{הערה|פירוש הראב"ד אויף ספר יצירה; פרי צדיק פרשת דברים לט"ו באב, לגירסת הגאונים}}, אדער קעגן [[שבט גד]]{{הערה|יערות דבש חלק א', סוף דרוש ב'}}.


חודש אב איז קעגן דעם אות [[ט]]{{הערה|שם=יצירה}}.
חודש אב איז קעגן דעם אות [[ט]]{{הערה|שם=יצירה}}.