אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "עזה פאס"

[[טעקע:Gaza Strip (997008872774105171).jpg|קליין|הייזער אין עזה פּאַס אין 1956]]

===איידער דער זעקס־טאגיגער מלחמה===

[[טעקע:Gaza Strip (997008872774105171).jpg|קליין|הייזער אין עזה פּאס אין 1956]]

זינט דער [[16'טער יארהונדערט]] איז די עזה פאס, ווי גאנץ [[ארץ ישראל]], געווען קאנטראלירט דורך דער [[אטאמאנישע אימפעריע|אטאמאנישער אימפעריע]]. אין 1906 האבן די אטאמאנער און די [[בריטישע אימפעריע]] אוועקגעשטעלט דעם דרום-גרעניץ צווישן ארץ ישראל און [[עגיפטן]] ביי [[רפיח]]{{הערה|{{צ-בוך|נאמען=ארץ הנגב אדם ומדבר|מו"ל=הוצאת [[משרד הביטחון]]|שנת הוצאה=1979|עמ=369–370|עריכה=אבשלום שמואלי, יהודה גרדוס}}.}}. נאך די נידערלאגע פון דער אטאמאנישער אימפעריע אין דער [[ערשטער וועלט מלחמה]] (1914–1918), איז די עזה געגנט געווארן א טייל פונעם [[בריטישער מאנדאט]] פון [[פאלעסטינע]], נאך וואס עגיפטן האט צוריקגעוויזן די בריטישע פרואוו איר איבערצוגעבן די פירערשאפט{{הערה|1={{צ-זשורנאל|James Kraska|Rule Selection in the Case of Israel's Blockade of Gaza:Law of Naval Warfare or Law of Sea?|M.N. Schmitt, Louise Arimatsu, Tim McCormack (eds.,) Yearbook of International Humanitarian Law|עמ=367–395, 387|מו"ל=Springer Science & Business Media|קישור=https://books.google.com/books?id=hYiIWVlpFzEC&pg=PA387}}.|כיוון=שמאל}}. אידן האבן דורכאויס די היסטאריע כסדר צייטנווייז געוואוינט אין עזה ביז די [[תרפ"ט ראיאטן]], ווען זיי זענען ארויסגעצוואונגען געווארן צוליב די ווילדע אומרוען דורך די אראבער, ווען נאנט צו 135 זענען אומגעקומען, און די בריטן האבן פארבאטן אידן צו וואוינען אין עזה, צו לינדערן די אנגעצויגנקייט און בארואיגן די אראבער. אין 1946 איז ווידער געגרינדעט געווארן [[קיבוץ]] כפר דרום דורך עטליכע אידן, כדי צו פארמיידן די בריטן פון אפּטיילן דעם [[נגב]] פון דער אידישער מדינה{{הערה|{{על המשמר|י ז לוריא|אמר־קה תובעת: עקבה לערבים|19471119|4}}.}}.

===מדינת ישראל קאנטראל===

[[טעקע:Dan Hadani collection (990044372600205171).jpg|קליין|מדינת ישראל זעלנער אין עזה אין 1969]]

[[טעקע:Neveh dekalim syna.jpg|קליין|שול אין נוה דקלים, גוש קטיף, 2005]]

אין דער [[זעקסטאגיגע מלחמה|זעקס-טאָגיגער מלחמה]] פון יוני 1967, איז דער עזה-פּאַס ווידער איינגענומען געווארן דורך מדינת ישראל, וואס האָט אקופּירט דעם ראיאן דעם נאכפאלגנדן פערטל יארהונדערט. דורכאויס דער מלחמה, האט מדינת ישראל נישט געהאט קיין אנונג וואס זי וועט טאָן מיט די טעריטאריע. [[לוי אשכול]] האט עס גערופן "א ביין שטעקן געבליבן אין אונזער האלז."{{הערה|Oren, Michael, ''[https://www.google.com/books/edition/Six%20Days%20of%20War/pfHFj5Mvs7wC?hl=en&gbpv=1&pg=PA253&printsec=frontcover Six Days of War: June 1967 and the Making of the Modern Middle East]''. NY: Oxford University Press, 2002, p. 253.|כיוון=שמאל}} די ערשטע ישובים זענען געגרינדעט געווארן דורך די [[ארבעטס-פארטיי (ישראל)|ארבעטער רעגירונג]] אין די אנהייב 1970ער יארן. דער ערשטער איז געווען כפר דרום, וואס איז אריגינעל געגרינדעט געווארן אין 1946, און רעפארמירט געווארן אין 1970. אין 1981, אלס טייל פון א [[שלום אפמאך צווישן מדינת ישראל–עגיפטן|שלום אפמאך]] מיט עגיפטן, זענען די לעצטע ישובים פון [[סיני]] צעשטערט געווארן, און טייל אידן האבן זיך אריבערגעצויגן קיין עזה געגנט. איזראעלי זידלער האבן געוואוינט אין 18 פּראצענט פון די 363 קוואדראט קילאמעטער שטח. זיי האבן זיך שיטער באזעצט אין דער געגנט אין פארגלייך מיט די געדיכטקייט פון די פּאלעסטינער געגנטער אין די עזה פּאַס. אין עזה זענען געווען איין און צוואנציג ישובים. די מערסט באוואוינטע [[גוש קטיף]] געגנט האט אנטהאלטן ארום דרייסיג שולן, ווי אויך [[ישיבת תורת החיים]] מיט 200 בחורים, א [[הסדר ישיבה]] מיט 150 בחורים, א [[מכינה קדם-צבאית|מכינה]] אין עצמונה מיט 200 בחורים, ישיבות אין נְצָרים און כפר דרום, 6 כוללים, א [[מדרשה]] פאר מיידלעך אין נוה דקלים, און נאך. אלע ישובים האבן געהאט אייגענע שולעס, סעמינארן, געשעפטן און דאקטוירים.