אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "אבטליון"

{{דעסקריפציע|אב בית דין אין פערטן דור פון די זוגות}}

'''אבטליון''' איז געווען דער [[אב בית דין]] אין פערטן דור פון [[תקופת הזוגות]], דער פָּאר פון [[שמעיה]] וועלכער איז געווען דער [[נשיא]], איבער הונדערט יאר בעפאר דער [[חורבן בית המקדש]]. ער ווערט דערמאנט פינף מאל אין [[משניות]].

זיין חבר איז געווען שמעיה, ווען אבטליון איז געווען דער אב בית דין פון די [[סנהדרין]] און שמעיה איז געווען דער נשיא. צווישן זיי איז ווייטער אנגעגאנגען דער מחלוקת צווישן די חכמי ישראל, צי מען מעג [[סמיכה|סומך]] זיין אין [[יום טוב]]; שמעיה האט געהאלטן אז יא, און אבטליון האט געהאלטן אז נישט{{הערה|{{בבלי|חגיגה|טז|א}}}}.

שמעיה און אבטליון האבן געלעבט אין א שטורמישע תקופה ביי אידן, דורכאויס דער ברידער קריג צווישן די לעצטע [[חשמונאים]]. עס איז מעגליך אז דער מאמר פון אבטליון: {{ציטוטון|חכמים, הזהרו בדבריכם, פן תחובו חובת גלות}}{{הערה|{{משנה|אבות|א|יא}}}} קומט אויך אנצודייטן אויף אזעלכע חכמים ווי יהודה בן טבאי און [[יהושע בן פרחיה]] וועלכע האבן געדארפט אנטלויפן נאך וואס זיי האבן זיך געמישט אין מלוכה ענינים{{מקור}}. אין די לעצטע יארן פון זייער פירערשאפט האט [[הורדוס]] אנגעהויבן הערשן.

די גמרא זאגט אז שמעיה און אבטליון האבן געשטאמט פון [[סנחריב]]{{הערה|{{בבלי|גיטין|נז|ב}}}}. עס איז פארהאן א מיינונג-פארשידנהייט צווישן די מפרשים צי זיי האבן זיך אליין [[גיור|מגייר געווען]]{{הערה|[[משנה תורה]], הקדמה, ד"ה כל המצות; [[פירוש המשניות פונעם רמב"ם]], מסכת עדויות, פרק א, משנה ג; פרק ה, משנה ו; [[תוספות]], מסכת ברכות, דף יט, עמוד א, ד"ה דוגמה; [[רבי שמעון בן צמח דוראן]], מגן אבות (על מסכת אבות), פרק א, משנה י. זעט אויך [[רבי יחזקאל לאנדא|נודע ביהודה]], מהדורא קמא, חושן משפט, סימן א; [[ברכי יוסף]], חושן משפט, סימן ז, ס"ק ו.}}, אדער זיי האבן בלויז געשטאמט פון גרים{{הערה|[[מהר"ל מפראג]], דרך חיים (על מסכת אבות), פרק א, סוף משנה י, ד"ה והתבאר לך; [[רבי יום-טוב ליפמאן העלער|תוספות יום טוב]], אבות, פרק א, משנה י, ד"ה שמעיה.}}{{ביאור|א שוועריגקייט ווערט אויפגעברענגט אויף די שיטה אז זיי זענען געווען גרים, ווייל די הלכה איז אז א גר קען נישט פארנעמען א שטעלע ביי אידן. צווישן אנדערע תירוצים ווערט פארענטפערט אז ווען אלע אידן נעמען אן זייער הערשאפט מעג מען יא (כנסת הגדולה, חו"מ סימן א').}}. אין טייל מקורות ווערט געברענגט אז אין די גוי'אישע ביכער איז נאך פארהאן געזעצן וואס אבטליון האט געשריבן איידער ער האט זיך מגייר געווען{{הערה|[[רבי יצחק אברבנאל]], נחלת אבות, אבות פרק א' משנה י'.}}.

שמעיה און אבטליון זענען געווען אנערקענט אלס די "גדולי הדור, חכמים גדולים ודרשנים גדולים"{{הערה|{{בבלי|פסחים|ע|ב}}}}. די גמרא פארציילט אז אמאל מוצאי יום הכיפורים, ווען אלע אידן האבן באגלייט דעם [[כהן גדול]] וואס איז ארויס בשלום פון קדשי קדשים, האבן זיי אינמיטן וועג געזען די צוויי גרויסע חכמים שמעיה און אבטליון, זענען אלע מענטשן נאכגעגאנגען די חכמים און אפגעלאזט דעם כהן גדול{{הערה|{{בבלי|יומא|עא|ב}}}}. די שעצונג פון פאלק האט זיי געברענגט א שטראם פון אסאך [[תלמיד]]ים, און עס איז ביי זיי איינגעפירט געווארן צו דארפן צאלן א קליינע סכום געלט פאר א שומר צו קענען אריינקומען אין בית המדרש{{הערה|{{בבלי|יומא|לה|ב}}}}{{מקור|אז זיי האבן עס איינגעפירט, פאר די סיבה}}.

טייל געלערנטע שפעקולירן{{מקור}}, אז אבטליון ווערט אויך דערמאנט אין "קדמוניות היהודים" פון [[יוסף בן מתתיהו]], וואו עס ווערט דערציילט אז הורדוס האט אומגעברענגט אסאך חכמים, אבער ער האָט געלאזט לעבן "פּאָליאָן”; דער זעלבער "פּאָליאן” ווערט אויך דערמאנט אלס רבי און חבר פון "סאמעאס” (וואס קען זיין "שמעיה” אָדער "שמאי”).

* [https://web.archive.org/web/20060928021834/http://www.birkatmoshe.org.il/ftpeng/audio/sichot/4653010.asx שיחה על שמעיה ואבטליון] מאתר "ישיבת ברכת משה".