בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,374
רעדאגירונגען
ק (אוועקגענומען קאַטעגאָריע:אומבאקוקט דורך HotCat) צייכן: באקוקט |
(דיפאלט-סארט) |
||
| (12 מיטלסטע ווערסיעס פון 2 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע||ענגליש = late 1st/early 2nd century Judean rabbi and tannaim (sage)|העב=מגדולי התנאים בתקופת חורבן בית שני ואחריו|דייטש=jüdischer Gelehrter|}} | |||
'''רבי אליעזר בן הורקנוס''', איז דער באקאנטער תנא ''רבי אליעזר הגדול'', א תלמיד מובהק פון [[רבן יוחנן בן זכאי]], וואס ווערט דערמאנט צוויי הונדערט און דריי און ניינציג מאל אין [[משניות]]. | '''רבי אליעזר בן הורקנוס''', איז דער באקאנטער תנא ''רבי אליעזר הגדול'', א תלמיד מובהק פון [[רבן יוחנן בן זכאי]], וואס ווערט דערמאנט צוויי הונדערט און דריי און ניינציג מאל אין [[משניות]]. | ||
ער האט געשטאמט פון משה רבינו ווי עס שטייט אין מדרש אז משה רבינו האט געזאגט יהי רצון שיצא זה מחלצי (עיין במדב"ר פי"ט). | ער האט געשטאמט פון משה רבינו ווי עס שטייט אין מדרש אז משה רבינו האט געזאגט יהי רצון שיצא זה מחלצי (עיין במדב"ר פי"ט). | ||
רבי אליעזר בן הורקנוס איז געווען פון [[בית שמאי]] ("רבי אליעזר שמותי"). זיין בר פלוגתא אין גאנץ ש"ס איז | רבי אליעזר בן הורקנוס איז געווען פון [[בית שמאי]] ("רבי אליעזר שמותי"). זיין בר פלוגתא אין גאנץ ש"ס איז [[רבי יהושע בן חנניה]]. | ||
== זיין געבונדענשאפט מיט זיין רבי == | == זיין געבונדענשאפט מיט זיין רבי == | ||
| שורה 21: | שורה 22: | ||
ווען ער האט זיך געזאגט פאר רבן יוחנן איינמאל האט רבי יוחנן געשפירט א שלעכטן ריח פון זיין מויל, פרעגט ער אים מיין קינד אליעזר האסט שוין עפעס געגעסן, האט אליעזר גארנישט געענפטערט, פרעגט ער אים ווידער אליעזר האסט שוין געגעסן, אבער ער שווייגט, האט רבי יוחנן געשיקט צו זיין גאסט הויז און געפרעגט צו מען גיט אים דארט צו עסן, זאגן זיי ניין, מיר האבן געמיינט ער עסט ביים רבין, און רבי יוחן האט געמיינט ער עסט ביין זיין גאסט הויז, האט אים רבי יוחנן געבענטש מיט די ברכה אז עס זאל ארויס גיין א גוטען נאמען פון זיין תורה. | ווען ער האט זיך געזאגט פאר רבן יוחנן איינמאל האט רבי יוחנן געשפירט א שלעכטן ריח פון זיין מויל, פרעגט ער אים מיין קינד אליעזר האסט שוין עפעס געגעסן, האט אליעזר גארנישט געענפטערט, פרעגט ער אים ווידער אליעזר האסט שוין געגעסן, אבער ער שווייגט, האט רבי יוחנן געשיקט צו זיין גאסט הויז און געפרעגט צו מען גיט אים דארט צו עסן, זאגן זיי ניין, מיר האבן געמיינט ער עסט ביים רבין, און רבי יוחן האט געמיינט ער עסט ביין זיין גאסט הויז, האט אים רבי יוחנן געבענטש מיט די ברכה אז עס זאל ארויס גיין א גוטען נאמען פון זיין תורה. | ||
זיינע ברידער האבן דאס נישט אויסגעהאלטן, זיי האבן געזאגט פארן אלטן טאטן הורקנוס, קוקט אליעזר האט אייך איבערגעלאזט אצינד ווען איר זענט שוין א אלטער מענטש, אונז פלאגן זיך יעצט מיט די פעלדער, און שפעטער ביים [[ירושה|ירש'נען]] פון אייך וועט ער וועלן האבן דעם זעלבן חלק ווי אונז אלע, עס איז נישט קיין יושר, האט דער טאטע מחליט געווען ער וועט ארויף גיין צו די חכמים אין ישיבה כדי מגלה דעת זיין פאר יעדן אז זיין | זיינע ברידער האבן דאס נישט אויסגעהאלטן, זיי האבן געזאגט פארן אלטן טאטן הורקנוס, קוקט אליעזר האט אייך איבערגעלאזט אצינד ווען איר זענט שוין א אלטער מענטש, אונז פלאגן זיך יעצט מיט די פעלדער, און שפעטער ביים [[ירושה|ירש'נען]] פון אייך וועט ער וועלן האבן דעם זעלבן חלק ווי אונז אלע, עס איז נישט קיין יושר, האט דער טאטע מחליט געווען ער וועט ארויף גיין צו די חכמים אין ישיבה כדי מגלה דעת זיין פאר יעדן אז זיין זון אליעזר האט נישט קיין חלק אין זיין פארמעגן. | ||
רבי יוחנן האט געהערט אז דער גרויסער עושר הורקנוס קומט צו אים אין ישיבה, האט ער געזאגט פאר די גבאים פון דער ישיבה אויב אליעזר וועט זיך וועלן זעצן זאלט איהר אים נישט לאזן, אליעזר קומט אריין מען לאזט אים אבער אין ערגעץ זיך נישט זעצן אין ישיבה, האט ער געמוזט ארויף גיין אויבן אהן דארט ווי אלע חשובע אידן זיצן, עס זענען דארט געזעסן די ריזן עשירים די רייכסטע לייט פון דער גאנצער מדינה ווי [[בן ציצית הכסת]] און [[נקדימון בן גוריון]], און [[בן כלבא שבוע]]. אליעזר האט זייער געציטערט אבער רבי יוחנן האט אים געזאגט היינט איז דיין רייע צו זאגן א דרשה, ער האט זייער מורא געהאט צו רעדן אבער די חבירים האבן אים זייער איבערגערעדט, האט ער אנגעהויבן צו דרש'נען רייד שלא שמעתן אוזן מעולם, אזעלכע תורה וואס מען האט נאך נישט געהערט ביז היינט, האט רבי יוחנן זיין רבי זיך נישט געקענט איינהאלטן און אים געקושט אויף די שטערן. | רבי יוחנן האט געהערט אז דער גרויסער עושר הורקנוס קומט צו אים אין ישיבה, האט ער געזאגט פאר די גבאים פון דער ישיבה אויב אליעזר וועט זיך וועלן זעצן זאלט איהר אים נישט לאזן, אליעזר קומט אריין מען לאזט אים אבער אין ערגעץ זיך נישט זעצן אין ישיבה, האט ער געמוזט ארויף גיין אויבן אהן דארט ווי אלע חשובע אידן זיצן, עס זענען דארט געזעסן די ריזן עשירים די רייכסטע לייט פון דער גאנצער מדינה ווי [[בן ציצית הכסת]] און [[נקדימון בן גוריון]], און [[בן כלבא שבוע]]. אליעזר האט זייער געציטערט אבער רבי יוחנן האט אים געזאגט היינט איז דיין רייע צו זאגן א דרשה, ער האט זייער מורא געהאט צו רעדן אבער די חבירים האבן אים זייער איבערגערעדט, האט ער אנגעהויבן צו דרש'נען רייד שלא שמעתן אוזן מעולם, אזעלכע תורה וואס מען האט נאך נישט געהערט ביז היינט, האט רבי יוחנן זיין רבי זיך נישט געקענט איינהאלטן און אים געקושט אויף די שטערן. | ||
הורקנוס איז אריין געקומען אין בית המדרש און קוקט זיך גיט אים און זעהט אז דאס איז גאר זיין | הורקנוס איז אריין געקומען אין בית המדרש און קוקט זיך גיט אים און זעהט אז דאס איז גאר זיין זון, וואס פון א פעלד ארבעטער איז אויסגעוואקסן א תורה ריז, רופט ער זיך אהן, אין בין אהער געקומען צו מאכן א נדר אז דו זאלסט נישט האבן קיין חלק אין מיין פארמעגן, דערווייל מאך איך א פארקערטן נדר, אז מיין גאנץ פארמעגן געהערט פאר דיר, זאגט אים זיין זון אליעזר ניין טאטע, איך נעם נישט אייערע פארמעגן, איך וועל האבן א חלק דערין פונקט ווי אלע מיינע אנדערע ברידער (פרקי דר"א פ"א, בר"ר פמ"ב, אדר"נ). | ||
די גמרא זאגט אז ער האט געהאט זייער שיינע קינדער, וויבאלד ער האט זיך געפירט איידל צוזאמען מיט זיין ווייב (נדרים כ:). | די גמרא זאגט אז ער האט געהאט זייער שיינע קינדער, וויבאלד ער האט זיך געפירט איידל צוזאמען מיט זיין ווייב (נדרים כ:). | ||
| שורה 37: | שורה 38: | ||
זיין רבי רבי יוחנן האט אים געלויבט ער איז א "בור סיד שאינו מאבד טיפה" ער איז א פארמאכטער גרוב וואס פארלירט נישט קיין ווארט תורה. ער איז אייביג געווען דער ערשטער אין בית המדרש, קיינער איז נישט געקומען פאר אים אין בית המדרש (מס' מגילה). ער האט קיינמאהל נישט געזאגט א זאך פון זיך אליין, יעדעס ווארט תורה וואס ער האט געזאגט האט ער מקבל געווען פון זיינע רביים (סוכה כז:). | זיין רבי רבי יוחנן האט אים געלויבט ער איז א "בור סיד שאינו מאבד טיפה" ער איז א פארמאכטער גרוב וואס פארלירט נישט קיין ווארט תורה. ער איז אייביג געווען דער ערשטער אין בית המדרש, קיינער איז נישט געקומען פאר אים אין בית המדרש (מס' מגילה). ער האט קיינמאהל נישט געזאגט א זאך פון זיך אליין, יעדעס ווארט תורה וואס ער האט געזאגט האט ער מקבל געווען פון זיינע רביים (סוכה כז:). | ||
עס איז אמאהל א בת קול פון הימל און געזאגט עס זענען דא צוויי אידן וואס זענען ראוי צו רוח הקודש, האבן די חכמים פארשטאנען אז איינער פון די צוויי מיינט מען רבי אליעזר בן הורקנוס (ירושלמי סוף סוטה). | עס איז אמאהל א [[בת קול]] פון הימל און געזאגט עס זענען דא צוויי אידן וואס זענען ראוי צו רוח הקודש, האבן די חכמים פארשטאנען אז איינער פון די צוויי מיינט מען רבי אליעזר בן הורקנוס (ירושלמי סוף סוטה). | ||
סתם ווי עס שטייט אין ש"ס רבי אליעזר, איז עס רבי אליעזר הגדול (ספר הליכות עולם). | סתם ווי עס שטייט אין ש"ס רבי אליעזר, איז עס רבי אליעזר הגדול (ספר הליכות עולם). | ||
| שורה 50: | שורה 51: | ||
== די חברים שיידן זיך פון אים == | == די חברים שיידן זיך פון אים == | ||
רבי אליעזר האט זיך אמאל געקריגט מיט זיינע חברים איבער א אויוון וואס איז געמאכט חוליות חוליות, עס איז צוזאעמען געשטעלט שטיקלעך שטיינער, און מען האט געלייגט זאמד צווישן איין שטיין צום צווייטען אבער עס איז נישט צוזאמגעקלעפט, צו הייסט דאס שוין א כלי און איז מקבל טומאה אדער נישט רבי אלעיזר זאגט ניין עס הייסט נישט קיין כלי און עס איז טהור, און די חכמים האלטן ניין עס איז יא טמא. רבי אליעזר האט זיך גע'טענה'ט א גאנצען טאג אויפצייגן ער איז גערעכנט, אבער די חברים האבן עס נישט מקבל געווען, האט רבי אליעזר געזאגט אויב איך בין גערעכט דאן זאל די באקסער בוים וואס עס שטייט דא אויפצייגן, פלוצלונג האט זיך דער באקסער בוים אויסגעריסן פון איהר פלאץ און האט זיך געריקט הונדערט [פיהר הונדערט] אמה, אבער די חכמים האט געזאגט אין מביאין ראיה מן החרוב, מען | רבי אליעזר האט זיך אמאל געקריגט מיט זיינע חברים איבער א אויוון וואס איז געמאכט חוליות חוליות, עס איז צוזאעמען געשטעלט שטיקלעך שטיינער, און מען האט געלייגט זאמד צווישן איין שטיין צום צווייטען אבער עס איז נישט צוזאמגעקלעפט, צו הייסט דאס שוין א כלי און איז מקבל טומאה אדער נישט רבי אלעיזר זאגט ניין עס הייסט נישט קיין כלי און עס איז טהור, און די חכמים האלטן ניין עס איז יא טמא. רבי אליעזר האט זיך גע'טענה'ט א גאנצען טאג אויפצייגן ער איז גערעכנט, אבער די חברים האבן עס נישט מקבל געווען, האט רבי אליעזר געזאגט אויב איך בין גערעכט דאן זאל די באקסער בוים וואס עס שטייט דא אויפצייגן, פלוצלונג האט זיך דער באקסער בוים אויסגעריסן פון איהר פלאץ און האט זיך געריקט הונדערט [פיהר הונדערט] אמה, אבער די חכמים האט געזאגט אין מביאין ראיה מן החרוב, מען ברענגט נישט קיין ראיה פון א באקסער בוים וויאזוי די הלכה בלייבט, זאגט ווייטער רבי אליעזר דעמאלטס זאל די די וואסער איבערצייגן, האט זיך אויסגעריסן די וואסער פון פלאץ, זאגן די חכמים מען ברענגט נישט קיין ראיה פון א אמת המים, זאגט רבי אליעזר כותלי בית המדרש יוכיחו, זאלן די ווענט פון בית המדרש איבערצייגן, האבן זיך די ווענט געבויגן און געוואלט אראפאלן, האט רבי יהושה געשריגן: אויב תלמידי חכמים קריגן זיך צווישן זיך פארוואס מישט איהר אייך אריין ?, זענען די ווענט נישט אראפ געפאלן צוליב די כבוד פון ר' יהושע, אבער האבן זיך נישט אויפגעהויבן צוליב דעם כבוד פון ר' אליעזר נאר זענען געבליבן איינגעבויגן. | ||
רופט זיך אהן ר' אליעזר אויב די הלכה איז ווי איך זאל מען אויפצייגן פון הימל: איז ארויס א בת קול פון הימל וואס האט איהר צו טועהן מיט ר' אליעזר די הלכה בלייבט ווי ער איבאראל, האט זיך ר' יהושע געשטעלט אויף די פיס און געזאגט ניין מען קען דערפון נישט פסק'ענען, ווייל מיר האבן א כלל: תורה לא בשמים היא, תורה איז נישט אין הימל, מען האט געגעבן די תורה פארן יודישען פאלק און זיי אליין קענען פסקנעןע מיר קוקן נישט אויף א בת קול, ווייל די תורה זאגט אחרי רבים להטות מען גייט נאך רוב, רוב חכמים האלטן נישט ווי ר' אליעזר. | רופט זיך אהן ר' אליעזר אויב די הלכה איז ווי איך זאל מען אויפצייגן פון הימל: איז ארויס א בת קול פון הימל וואס האט איהר צו טועהן מיט ר' אליעזר די הלכה בלייבט ווי ער איבאראל, האט זיך ר' יהושע געשטעלט אויף די פיס און געזאגט ניין מען קען דערפון נישט פסק'ענען, ווייל מיר האבן א כלל: תורה לא בשמים היא, תורה איז נישט אין הימל, מען האט געגעבן די תורה פארן יודישען פאלק און זיי אליין קענען פסקנעןע מיר קוקן נישט אויף א בת קול, ווייל די תורה זאגט אחרי רבים להטות מען גייט נאך רוב, רוב חכמים האלטן נישט ווי ר' אליעזר. | ||
| שורה 68: | שורה 69: | ||
== זיין פטירה פון דער וועלט == | == זיין פטירה פון דער וועלט == | ||
ווען עס איז געקומען די צייט ער זאל גיין פון דער וועלט האבן זיך זיינע תלמידים צוזאמענ גענומען אים קומען מבקר חולה זיין. עס זענען געקומען רבי טרפון, רבי יוסי הגלילי, רבי אליעזר בן עזריה, רבי עקיבא. זיין האבן געזעצעט ווייט פון אים פיהר איילן וויבאלד ער איז געווען אין חרם, עס איז דאן געווען ערב שבת, זיין | ווען עס איז געקומען די צייט ער זאל גיין פון דער וועלט האבן זיך זיינע תלמידים צוזאמענ גענומען אים קומען מבקר חולה זיין. עס זענען געקומען רבי טרפון, רבי יוסי הגלילי, רבי אליעזר בן עזריה, רבי עקיבא. זיין האבן געזעצעט ווייט פון אים פיהר איילן וויבאלד ער איז געווען אין חרם, עס איז דאן געווען ערב שבת, זיין זון האט אים געוואלט אויסטועהן די תפילין אבער ער האט נישט געוואלט און ער האט מסביר געווען פארוואס, די אויבענדערמאנטע תלמידים האבן אים געלויבט און אויפגעוויזן זיין גרויסקייט, זיי האבן געזאגט רבי די ביסט בעסער פאר די וועלט ווי דער זיהן, ווי רעגן, ווי א טאטע און א מאמע. ווען רבי עקיבא האט אנגעהובין צו רעדן האט רבי אליעזר געזאגט איך וויל הערן די רייד פון מיין תלמיד רבי עקיבא, דערנאך האט ער געזאגט צו רבי עקיבא דער סוף וועט זיין אז די וועסט נסתלק ווערן מיט א מיתה משונה. (סנהדרין סח). | ||
רבי יהושע האט אים אויסגעטוהן די תפילין און האט אים געקושט און ארום גענומען און געוויינט, ער האט געזאגט: רבי דער נדר [[פון חרם]] איז מותר. | רבי יהושע האט אים אויסגעטוהן די תפילין און האט אים געקושט און ארום גענומען און געוויינט, ער האט געזאגט: רבי דער נדר [[פון חרם]] איז מותר. | ||
| שורה 79: | שורה 80: | ||
== זיין משפחה == | == זיין משפחה == | ||
זיין ווייב האט געהייסן [[אימא שלום]]. זי איז געווען דער שוועסטער פון רבן גמליאל דער נשיא (שבת קטז.), ער האט געהאט א | זיין ווייב האט געהייסן [[אימא שלום]]. זי איז געווען דער שוועסטער פון רבן גמליאל דער נשיא (שבת קטז.), ער האט געהאט א זון [[הורקנוס בן אליעזר]] | ||
אויך ווערט פארציילט אז ער האט אויפגעצויגן א מיידל די טאכטער פון זיין שוועסטער, ווען זי איז עלטער געווארן האט ער מיט איהר חתונה געהאט (אבדר"נ פי"ג). | אויך ווערט פארציילט אז ער האט אויפגעצויגן א מיידל די טאכטער פון זיין שוועסטער, ווען זי איז עלטער געווארן האט ער מיט איהר חתונה געהאט (אבדר"נ פי"ג). | ||
| שורה 89: | שורה 90: | ||
ער האט געהאלטן אז פרויען טארן נישט לערענן קיין תורה, ווען א חשובע פרוי א קעניגן האט אים איינמאהל געפרעגט א שאלה פון די פסוקים פון די תורה האט ער געענטפערט אין חכמה לאשה אלא בפלך, א פרוי פארשטייט ליבערשט צו נייען קליידער אבער נישט צו תורה (יומא סו:). | ער האט געהאלטן אז פרויען טארן נישט לערענן קיין תורה, ווען א חשובע פרוי א קעניגן האט אים איינמאהל געפרעגט א שאלה פון די פסוקים פון די תורה האט ער געענטפערט אין חכמה לאשה אלא בפלך, א פרוי פארשטייט ליבערשט צו נייען קליידער אבער נישט צו תורה (יומא סו:). | ||
נאך ווערט פארציילט עס האט אים איינמאל געפרעגט א פרוי א קשיא פון די תורה, זי איז געווען זייער א רייכע פרוי, זי האט געוואלט געבן פאר ר' אליעזר איהר מעשר, די מעשר פון איהר תבואה האט באטראפען דריי הונדערט כור, אבער ער האט איהר נישט געענפטערט, האט אים זיין זיהן הורקנוס געזאגט: טאטע די האסט פארלוירן יעצט דריי הונדערט כור תבואה, ענטפערט ער פאר זיין | נאך ווערט פארציילט עס האט אים איינמאל געפרעגט א פרוי א קשיא פון די תורה, זי איז געווען זייער א רייכע פרוי, זי האט געוואלט געבן פאר ר' אליעזר איהר מעשר, די מעשר פון איהר תבואה האט באטראפען דריי הונדערט כור, אבער ער האט איהר נישט געענפטערט, האט אים זיין זיהן הורקנוס געזאגט: טאטע די האסט פארלוירן יעצט דריי הונדערט כור תבואה, ענטפערט ער פאר זיין זון, קינד מיינס עס איז ענדערש צו פארברעענן די רייד פון די תורה ווי איידער צו זאגן תורה פאר פרויען. | ||
== אין משניות == | == אין משניות == | ||
| שורה 174: | שורה 175: | ||
{{תנאים}} | {{תנאים}} | ||
{{DEFAULTSORT:אליעזר בן הורקנוס}} | |||
[[קאַטעגאָריע:תנאים]] | [[קאַטעגאָריע:תנאים]] | ||
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | [[קאַטעגאָריע:תלמידים פון רבן יוחנן בן זכאי]] | ||
[[קאַטעגאָריע:תנאים: צווייטער דור]] | |||
[[קאַטעגאָריע:תנאים און אמוראים באערדיגט אין עלמא]] | |||
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | |||
[[קאַטעגאָריע:וויכטיגע ארטיקלען]] | |||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
[[he:רבי אליעזר בן הורקנוס]] | |||
רעדאגירונגען