אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:תפילין"

408 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 1 יאָר
ק
החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע"
ק (אוועקגענומען קאַטעגאָריע:אומבאקוקט דורך HotCat)
צייכן: באקוקט
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע")
 
(12 מיטלסטע ווערסיעס פון 5 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 1: שורה 1:
{{דעסקריפציע||ענגליש = small black leather boxes containing scrolls of parchment inscribed with verses from the Torah, worn by male observant Jews during weekday morning prayers|העב=תשמיש קדושה יהודי|דייטש=lederne Gebetskapsel an Lederriemen mit Textfragment aus der Tora|}}
[[טעקע:Tefilin.jpg|left|250px]]
[[טעקע:Tefilin.jpg|left|250px]]
{{אידישקייט}}
{{אידישקייט}}
[[טעקע:IDF soldier put on tefillin.jpg|250px|קליין|לוטענאַנט עשהאל לאָבאָצקי אין [[צה"ל]] דינסט דאַוונט מיט תפילין ביים [[צווייטע לבנונישע מלחמה]]]]
[[טעקע:IDF soldier put on tefillin.jpg|250px|קליין|לוטענאַנט עשהאל לאָבאָצקי אין [[צה"ל]] דינסט דאַוונט מיט תפילין ביים [[צווייטע לבנון מלחמה]]]]
[[טעקע:YemeniJew1914.jpg|250px|קליין|א [[תימן]]'ער איד אין 1914, מ'זעהט די תפילין אויפן קאפ]]
[[טעקע:YemeniJew1914.jpg|250px|קליין|א [[תימן]]'ער איד אין 1914, מ'זעהט די תפילין אויפן קאפ]]


שורה 43: שורה 44:


=== די קשרים ===
=== די קשרים ===
{{הויפט ארטיקל|קשר של תפילין}}
לויט דער הלכה דארף די תפילין האבן קשרים (קנופן), סיי דער של יד סיי דער של ראש. וויאזוי מען מאכט דעם קשר אין דעם  של ראש שטייט נישט אין דער תורה נאר איז א [[הלכה למשה מסיני]].
לויט דער הלכה דארף די תפילין האבן קשרים (קנופן), סיי דער של יד סיי דער של ראש. וויאזוי מען מאכט דעם קשר אין דעם  של ראש שטייט נישט אין דער תורה נאר איז א [[הלכה למשה מסיני]].
* '''דל"ת פון די תפילין''' דער קשר אויפן של ראש מאכט מען מיט א צורה פון א  [[ד|דל"ת]]. ס'איז פאראן אין דעם דריי אנגענומענע מנהגים: דער מערסט פארשפרייטער מנהג היינט איז צו מאכן דעם קשר ווי א געוויינלעכן דל"ת, און מען טרעפט דאס אין אלע קרייזן; דער מנהג פון די [[תימנים]] און דער אלטער מנהג פון אשכנז, וואס רוב [[חסידים]] זענען נוהג איז א פירעקיג קשר; און דער מנהג אין [[צאנז (הויף)|צאנז]] איז א גרויסער קשר וואס זעט אויס ווי א שלאס "ם" וואס באדייט דעם אות ד' צוויי מאל.{{הערה|די צורה פונעם קשר שטייט אין א פולמוס גדול. צווישן די קונטרסים אין דעם ענין זענען: "תפארת חיים" הרב [[חיים שרגא פייוול פראנק]], "קשר של קיימא" הרב [[שלום בראנדער]], "קשר תפילין" הרב [[אלעזר בריזל]].}}
* '''דל"ת פון די תפילין''' דער קשר אויפן של ראש מאכט מען מיט א צורה פון א  [[ד|דל"ת]]. ס'איז פאראן אין דעם דריי אנגענומענע מנהגים: דער מערסט פארשפרייטער מנהג היינט איז צו מאכן דעם קשר ווי א געוויינליכן דל"ת, און מען טרעפט דאס אין אלע קרייזן; דער מנהג פון די [[תימנים]] און דער אלטער מנהג פון אשכנז, וואס רוב [[חסידים]] זענען נוהג איז א פירעקיג קשר; און דער מנהג אין [[צאנז (חסידות)|צאנז]] איז א גרויסער קשר וואס זעט אויס ווי א שלאס "ם" וואס באדייט דעם אות ד' צוויי מאל.{{הערה|די צורה פונעם קשר שטייט אין א פולמוס גדול. צווישן די קונטרסים אין דעם ענין זענען: "תפארת חיים" הרב [[חיים שרגא פייוול פראנק]], "קשר של קיימא" הרב [[שלום בראנדער]], "קשר תפילין" הרב [[אלעזר בריזל]].}}


* '''יוד פון די תפילין''' דער קשר פונעם של יד איז געמאכט ווי אן אות [[י|יו"ד]]. ס'איז א מחלוקת [[רש"י]] און [[רמב"ם]] וויאזוי צו מאכן דעם קשר, און מען איז נוהג צו מאכן א קשר וואס איז יוצא ביידע דעות.  
* '''יוד פון די תפילין''' דער קשר פונעם של יד איז געמאכט ווי אן אות [[י|יו"ד]]. ס'איז א מחלוקת [[רש"י]] און [[רמב"ם]] וויאזוי צו מאכן דעם קשר, און מען איז נוהג צו מאכן א קשר וואס איז יוצא ביידע דעות.


== רש"י און ר"ת ==
== רש"י און ר"ת ==
שורה 56: שורה 58:
די קעסטלעך טוען סימבאליזירן אז די מוח און הארץ זענען פארבונדן מיט געטריישאפט און שטאלץ פאר א אייביגער פעסטער [[קנעכט]]שאפט צו [[גאט]].
די קעסטלעך טוען סימבאליזירן אז די מוח און הארץ זענען פארבונדן מיט געטריישאפט און שטאלץ פאר א אייביגער פעסטער [[קנעכט]]שאפט צו [[גאט]].


די תפילין, בעיקר דער של ראש, סימבאליזירן אידישן שטאלץ, אזוי ווי למשל אין דער מעשה פון [[אלישע בעל כנפיים]], וואס די רוימער האבן גע'רודפ'ט ווייל ער האט געלייגט תפילין, און זיי זענען געווארן פליגלעך פון א טויב - סימבאל פונעם יידישן פאלק – אין זיינע הענט. ביים [[חורבן אייראפע]] איז נאטאריש באקאנט דאס בילד פון דער [[עלקושער דערנידערונגס אקציע|עלקושער דערנידערונג]] וואו מען זעט הרב משה האגערמאן, איינער פון די רבנים אין שטעטל, מיט צעשפאלטענע תפילין אויף זיין קאפ ביי דער דערנידערונג פון דער יידישער קהילה דורך דייטשע זעלנער.
די תפילין, בעיקר דער של ראש, סימבאליזירן אידישן שטאלץ, אזוי ווי למשל אין דער מעשה פון [[אלישע בעל כנפיים]], וואס די רוימער האבן גע'רודפ'ט ווייל ער האט געלייגט תפילין, און זיי זענען געווארן פליגלעך פון א טויב - סימבאל פונעם יידישן פאלק – אין זיינע הענט. ביים [[חורבן אייראפע]] איז נאטאריש באקאנט דאס בילד פון דער [[עלקושער דערנידערונגס אקציע|עלקושער דערנידערונג]] וואו מען זעט הרב משה האגערמאן, איינער פון די רבנים אין שטעטל, מיט צעשפאלטענע תפילין אויף זיין קאפ ביי דער דערנידערונג פון דער אידישער קהילה דורך דייטשע זעלנער.


== וועבלינקען ==
==דרויסנדיגע לינקס==
* [http://www.davening.net/tefillin.html וויאזוי מען לייגט תפילין] {{לינקשפראך|ענגליש}}
* [http://www.davening.net/tefillin.html וויאזוי מען לייגט תפילין] {{לינקשפראך|ענגליש}}


שורה 64: שורה 66:
{{רעפליסטע}}
{{רעפליסטע}}


{{הלכה}}
{{הבהרה הלכתית}}


[[קאַטעגאָריע:תשמישי קדושה]]
[[קאַטעגאָריע:תשמישי קדושה]]
שורה 70: שורה 72:
   
   
{{קרד/ויקי/יידיש}}
{{קרד/ויקי/יידיש}}
[[he:תפילין]]