אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:ערשטע וועלט-מלחמה"

ק
החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע"
ק (הוספת קישור בינוויקי he:מלחמת העולם הראשונה)
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע")
 
(6 מיטלסטע ווערסיעס פון 4 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 1: שורה 1:
{{דעסקריפציע|גלאבאלע מלחמה (תרע"ד - תרע"ט)}}
[[טעקע:60_pounder_Cape_Helles_June_1915.jpg|left|thumb|250px|ה'תרע"ו]]
[[טעקע:60_pounder_Cape_Helles_June_1915.jpg|left|thumb|250px|ה'תרע"ו]]
די '''ערשטע וועלט־מלחמה''', אדער דער '''ערשטער וועלט קריג''', איז געווען א גלאבאלע מלחמה וואס האט אויסגעפלאצט אין [[אייראפע]] אין חודש [[אב]] [[ה'תרע"ד]] ביז [[ה' כסלו]] [[ה'תרע"ט]] ; 28סטן יולי 1914 - 11טן נאוועמבער 1918. די [[מלחמה]] האט זיך אנטוויקלט צו א וועלט קריג וואס האבן זיך מיטגעטייליגט 135 [[פאלק|פעלקער]] פון האלבן [[גלאבוס]] פון פינף [[קאנטינענט]]ן.
די '''ערשטע וועלט־מלחמה''', אדער דער '''ערשטער וועלט קריג''', איז געווען א גלאבאלע מלחמה וואס האט אויסגעפלאצט אין [[אייראפע]] אין חודש [[אב]] [[ה'תרע"ד]] ביז [[ה' כסלו]] [[ה'תרע"ט]] ; 28סטן יולי 1914 - 11טן נאוועמבער 1918. די [[מלחמה]] האט זיך אנטוויקלט צו א וועלט קריג וואס האבן זיך מיטגעטייליגט 135 [[פאלק|פעלקער]] פון האלבן [[גלאבוס]] פון פינף [[קאנטינענט]]ן.
שורה 30: שורה 31:
== גורמים ==
== גורמים ==
[[טעקע:WWI-re.png|קליין|upright=1.6|מאפע פון די משתתפים אין דער ערשטער וועלט מלחמה: [[ערשטע וועלט מלחמה אליאירטע|אליאירטע מאכטן]] גרין, [[צענטראלע מאכטן]] אראנזש, און נייטראלע לענדער גרא]]
[[טעקע:WWI-re.png|קליין|upright=1.6|מאפע פון די משתתפים אין דער ערשטער וועלט מלחמה: [[ערשטע וועלט מלחמה אליאירטע|אליאירטע מאכטן]] גרין, [[צענטראלע מאכטן]] אראנזש, און נייטראלע לענדער גרא]]
אינעם 19טן יארהונדערט, האבן די הויפט אייראפעישע מאכטן געהאט געשטרעבט צו האלטן א קראפט גלייכוואג דורכאויס אייראפע, פון וואס איז ארויסגעקומען א קאמפלעקסע נעצווערק פון פאליטישע און מיליטערישע אליאנצן דורכאויס דעם קאנטינענט ביז 1900. די אליאנצן האבן אנגעהויבן אין 1815, מיט דער [[הייליגע אליאנץ|הייליגער אליאנץ]] צווישן [[פרייסן]], [[רוסלאנד]] און [[עסטרייך]]. אין אקטאבער 1873, האט דער דייטשער קאנצלער [[אטא פאן ביסמארק]] פארהאנדלט דעם [[דרייקייסערבונד]] צווישן די מאנארכן פון עסטרייך־אונגארן, רוסלאנד און דייטשלאנד. דער דאזיגער אפמאך איז אבער אדורכגעפאלן ווייל עסטרייך־אונגארן מיט רוסלאנד האבן נישט געקענט מסכים זיין וועגן די [[באלקאן לענדער|באלקאנען]], ביז אין 1879 האבן דייטשלאנד און עסטרייך־אונגארן געשאפן די [[צווייאיקע אליאנץ]]. זיי האבן אין דעם געזען א וועג צו ווירקן אקעגן רוסישע איינפלוס אין די באלקאנען ווען די [[אטאמאנישע אימפעריע]] האט ממשיך געווען זיך אפשוואכן. אין 1882, האט די אליאנץ זיך פארברייטערט אריינצונעמען [[איטאליע]] אין וואס איז געווארן די [[דרייאיקע אליאנץ]].
אינעם 19טן יארהונדערט, האבן די הויפט אייראפעאישע מאכטן געהאט געשטרעבט צו האלטן א קראפט גלייכוואג דורכאויס אייראפע, פון וואס איז ארויסגעקומען א קאמפלעקסע נעצווערק פון פאליטישע און מיליטערישע אליאנצן דורכאויס דעם קאנטינענט ביז 1900. די אליאנצן האבן אנגעהויבן אין 1815, מיט דער [[הייליגע אליאנץ|הייליגער אליאנץ]] צווישן [[פרייסן]], [[רוסלאנד]] און [[עסטרייך]]. אין אקטאבער 1873, האט דער דייטשער קאנצלער [[אטא פאן ביסמארק]] פארהאנדלט דעם [[דרייקייסערבונד]] צווישן די מאנארכן פון עסטרייך־אונגארן, רוסלאנד און דייטשלאנד. דער דאזיגער אפמאך איז אבער אדורכגעפאלן ווייל עסטרייך־אונגארן מיט רוסלאנד האבן נישט געקענט מסכים זיין וועגן די [[באלקאן לענדער|באלקאנען]], ביז אין 1879 האבן דייטשלאנד און עסטרייך־אונגארן געשאפן די [[צווייאיקע אליאנץ]]. זיי האבן אין דעם געזען א וועג צו ווירקן אקעגן רוסישע איינפלוס אין די באלקאנען ווען די [[אטאמאנישע אימפעריע]] האט ממשיך געווען זיך אפשוואכן. אין 1882, האט די אליאנץ זיך פארברייטערט אריינצונעמען [[איטאליע]] אין וואס איז געווארן די [[דרייאיקע אליאנץ]].


== דער מערבדיקער פראנט ==
== דער מערבדיקער פראנט ==
שורה 59: שורה 60:


== אידן אין ארץ ישראל בשעת דעם וועלט קריג ==
== אידן אין ארץ ישראל בשעת דעם וועלט קריג ==
בשעת דער ערשטער וועלט קריג האבן די אידן אין ארץ ישראל געליטן פון שווערע ארימקייט, ווייל די גרעניצן פון ארץ ישראל זענען געווען פארשפארט, און דער עיקר האנדל פון די אידן איז געווען עקספארטירן פרוכט צו אייראפע. אויך די פרומע (אנשי [[יישוב הישן]]) וואס האבן דאן זיך אויסגעהאלטן פון די "[[כספי החלוקה]] וואס האבן באקומען פון פארמעגלעכע אידן פון איבער דער גארער וועלט, האבן אויפגעהערט באקומען זייער פארדינסט.
בשעת דער ערשטער וועלט קריג האבן די אידן אין ארץ ישראל געליטן פון שווערע ארימקייט, ווייל די גרעניצן פון ארץ ישראל זענען געווען פארשפארט, און דער עיקר האנדל פון די אידן איז געווען עקספארטירן פרוכט צו אייראפע. אויך די פרומע (אנשי [[ישוב הישן]]) וואס האבן דאן זיך אויסגעהאלטן פון די "[[כספי החלוקה]] וואס האבן באקומען פון פארמעגלעכע אידן פון איבער דער גארער וועלט, האבן אויפגעהערט באקומען זייער פארדינסט.


== די פאראייניגטע שטאטן ==
== די פאראייניגטע שטאטן ==
שורה 77: שורה 78:




== וועבלינקען ==
==דרויסנדיגע לינקס==
{{קאמאנסקאט|}}
{{קאמאנסקאט|}}
{{שטומף|היסטאריע}}
{{שטומף|היסטאריע}}


[[קאַטעגאָריע:ערשטע וועלט מלחמה|*]]
[[קאַטעגאָריע:ערשטע וועלט מלחמה|*]]
[[קאַטעגאָריע:אומבאקוקט]]
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]]
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]]  
[[קאַטעגאָריע:עלעמענטארע ארטיקלען צו פארברייטערן]]
{{קרד/ויקי/יידיש}}
{{קרד/ויקי/יידיש}}
[[he:מלחמת העולם הראשונה]]
[[he:מלחמת העולם הראשונה]]
[[קאַטעגאָריע:וויקידאטא דעסקריפציע]]