מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
ק
החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע"
ק (החלפת טקסט – "פֿ" ב־"פ") |
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע") |
||
| (15 מיטלסטע ווערסיעס פון 5 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע||ענגליש = archaeological site|העב=אתר היסטורי|דייטש=ehemalige jüdische Festung|}} | |||
{{coord|31|18|56|N|35|21|14|E|type:landmark|display=title}} | {{coord|31|18|56|N|35|21|14|E|type:landmark|display=title}} | ||
[[טעקע:Israel-2013-Aerial 21-Masada.jpg|ממוזער|250px|שמאל|]] | [[טעקע:Israel-2013-Aerial 21-Masada.jpg|ממוזער|250px|שמאל|]] | ||
'''מצדה''' איז אַן אלטע פעסטונג אויף די שפּיץ פון אַן אפגעזונדערט פעלדז, אויף דעם מזרח ברעג פון [[מדבר יהודה]], וואָס הייבט זיך 63 מעטער איבערן [[ים המלח]], און 450 מעטער איבער דעם [[ים המלח]] צו | '''מצדה''' איז אַן אלטע פעסטונג אויף די שפּיץ פון אַן אפגעזונדערט פעלדז, אויף דעם מזרח ברעג פון [[מדבר יהודה]], וואָס הייבט זיך 63 מעטער איבערן [[ים המלח]], און 450 מעטער איבער דעם [[ים המלח]] צו זיין פוס. | ||
== טוריזם == | == טוריזם == | ||
| שורה 10: | שורה 11: | ||
== היסטאריע == | == היסטאריע == | ||
דער באוואוסטער [[היסטאריקער]] [[יוסיפון]] באשרייבט די געשיכטע פונעם מצדה פעסטונג ווי פאלגענד: מצדה איז א ריזיגע פעסטונג אויף א גאר הויכע שפיץ בארג אין די [[מדבר יהודה]], נאנט צום [[ים המלח]], וואס איז | דער באוואוסטער [[היסטאריקער]] [[יוסיפון]] באשרייבט די געשיכטע פונעם מצדה פעסטונג ווי פאלגענד: מצדה איז א ריזיגע פעסטונג אויף א גאר הויכע שפיץ בארג אין די [[מדבר יהודה]], נאנט צום [[ים המלח]], וואס איז געבויט געווארן דורך דעם הערשער פון ארץ ישראל [[הורדוס]]. דער הערשער האט געבויט אין דעם אפגעזונדערטן מדבר א הערליכע פעסטונג, פון דעם פעסטונג האט ער אפגעשלאגן עטליכע [[אנגריפן]] פון [[עגיפטישער|עגיפטישע]], [[רוימישע אימפעריע|רוימישע]] און [[פערסישע אימפעריע|פערסישע]] קעמפער וועלכע האבן אים אנגעגריפן. | ||
אין יאר ג' אלפים תתכ"ו, ווען [[טיטוס]] און זיינע גרויזאמע סאלדאטן האבן איינגענומען און באהערשט ארץ ישראל, האבן אידישע קעמפער, וועמען חז"ל רופן אן "[[סיקריקין|סיקריקים]]", העלדיש געקעמפט קעגן די רוימישע אריינדרינגער, און זיי האבן געלייגט אן אויג אויף די פעסטונג, אין פאל זיי וועלן ווערן אינגאנצן באזיגט דורך די מעכטיגע רוימער. | אין יאר ג' אלפים תתכ"ו, ווען [[טיטוס]] און זיינע גרויזאמע סאלדאטן האבן איינגענומען און באהערשט ארץ ישראל, האבן אידישע קעמפער, וועמען חז"ל רופן אן "[[סיקריקין|סיקריקים]]", העלדיש געקעמפט קעגן די רוימישע אריינדרינגער, און זיי האבן געלייגט אן אויג אויף די פעסטונג, אין פאל זיי וועלן ווערן אינגאנצן באזיגט דורך די מעכטיגע רוימער. | ||
אין יענע צייטן איז דאס אידנטום אין ארץ ישראל געווען איינגעטיילט אין עטליכע טיילן. עס זענען געווען די [[פרושים]], דאס זענען געווען די ערליכע אידן אונטער די פירערשאפט פון די חכמים און [[מנהיגי ישראל]], עס זענען געווען די [[צדוקים]], און אנדערע כיתות. אויך זענען געווען די סיקריקים וועלכע זענען מיינסטנס געווען ערליך און | אין יענע צייטן איז דאס אידנטום אין ארץ ישראל געווען איינגעטיילט אין עטליכע טיילן. עס זענען געווען די [[פרושים]], דאס זענען געווען די ערליכע אידן אונטער די פירערשאפט פון די חכמים און [[מנהיגי ישראל]], עס זענען געווען די [[צדוקים]], און אנדערע כיתות. אויך זענען געווען די סיקריקים וועלכע זענען מיינסטנס געווען ערליך און ענליך בדעה צו די פרושים אבער זענען געווען מער עקסטרעמיסטיש און האבן נישט אלעמאל צוגעהערט די מיינונג פון די חכמים. | ||
איינס פון די פירער פון די סיקריקים מיטן נאמען [[אלעזר בן יאיר]] (וועמענס נאמען איז אויסגעקריצט אין די שטיינער אין די מצדה פעסטונג ביז היינט) האט אנגעפירט מיט א קאמאנדע וואס האט זיך מושטירט אין מצדה און פון דארטן אטאקירט די רוימישע באצווינגער. די קעמפער זענען געווען ערליכע אידן, און אין מצדה איז נאך היינט קענטיג די איבערבלייבענישן פון א [[בית מדרש]] און א [[מקווה|מקוה]] וואס די קעמפער האבן גענוצט. | איינס פון די פירער פון די סיקריקים מיטן נאמען [[אלעזר בן יאיר]] (וועמענס נאמען איז אויסגעקריצט אין די שטיינער אין די מצדה פעסטונג ביז היינט) האט אנגעפירט מיט א קאמאנדע וואס האט זיך מושטירט אין מצדה און פון דארטן אטאקירט די רוימישע באצווינגער. די קעמפער זענען געווען ערליכע אידן, און אין מצדה איז נאך היינט קענטיג די איבערבלייבענישן פון א [[בית מדרש]] און א [[מקווה|מקוה]] וואס די קעמפער האבן גענוצט. | ||
| שורה 30: | שורה 31: | ||
אויסער אין מצדה זענען אין נאך עטליכע פלעצער אין ארץ ישראל פארגעקומען ענדליכע אקטן פון זעלבסטמארד ווען די רשעות'דיגע רומיים האבן אטאקירט די אידן, צווישן זיי אין די אידישע שטעט [[יודפת]] און אין גמלא, ווי אידן האבן העלדיש און שטייף געקליבן טויט ליבערשט ווי קנעכטשאפט. | אויסער אין מצדה זענען אין נאך עטליכע פלעצער אין ארץ ישראל פארגעקומען ענדליכע אקטן פון זעלבסטמארד ווען די רשעות'דיגע רומיים האבן אטאקירט די אידן, צווישן זיי אין די אידישע שטעט [[יודפת]] און אין גמלא, ווי אידן האבן העלדיש און שטייף געקליבן טויט ליבערשט ווי קנעכטשאפט. | ||
== | ==דרויסנדיגע לינקס== | ||
{{Commonscat|Masada}} | {{Commonscat|Masada}} | ||
* [http://www.parks.org.il/ParksAndReserves/masada/Pages/default.aspx גן לאומי מצדה], באתר [[רשות הטבע והגנים]] | * [http://www.parks.org.il/ParksAndReserves/masada/Pages/default.aspx גן לאומי מצדה], באתר [[רשות הטבע והגנים]] | ||
| שורה 38: | שורה 39: | ||
; פובליציסטיקה | ; פובליציסטיקה | ||
* [[נחמן בן-יהודה]], [http://www1.snunit.k12.il/heb_journals/galileo/012032.html מצדה - בין מיתוס למציאות], '''[[גליליאו (כתב עת)|גליליאו]]''', 12, ספטמבר-אוקטובר 1995, באתר סנונית | * [[נחמן בן-יהודה]], [http://www1.snunit.k12.il/heb_journals/galileo/012032.html מצדה - בין מיתוס למציאות], '''[[גליליאו (כתב עת)|גליליאו]]''', 12, ספטמבר-אוקטובר 1995, באתר סנונית | ||
* [[שלמה גורן]], [http://www.daat.ac.il/daat/kitveyet/mahanaim/gvurat-2.htm גבורת מצדה לאור ההלכה], '''[[מחניים (כתב עת)|מחניים]]''' פ"ז, תשכ"ד, באתר דעת | * [[הרב שלמה גורן]], [http://www.daat.ac.il/daat/kitveyet/mahanaim/gvurat-2.htm גבורת מצדה לאור ההלכה], '''[[מחניים (כתב עת)|מחניים]]''' פ"ז, תשכ"ד, באתר דעת | ||
* יגאל מורג, [http://morag.artvision.co.il/vault///P-sites-archeology01/mezadah-a.pps מצדה חלק א], [http://morag.artvision.co.il/vault//P-sites-archeology01/mezadah-b.pps מצדה חלק ב], באתר הבית של יגאל מורג {{PPT}} | * יגאל מורג, [http://morag.artvision.co.il/vault///P-sites-archeology01/mezadah-a.pps מצדה חלק א], [http://morag.artvision.co.il/vault//P-sites-archeology01/mezadah-b.pps מצדה חלק ב], באתר הבית של יגאל מורג {{PPT}} | ||
* [http://www.bibleinterp.com/articles/masadamyth1.htm מיתוס מצדה] {{ | * [http://www.bibleinterp.com/articles/masadamyth1.htm מיתוס מצדה] {{ענגליש}} | ||
* [http://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/religion/portrait/masada.html מהימנותו של יוספוס] {{ | * [http://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/religion/portrait/masada.html מהימנותו של יוספוס] {{ענגליש}} | ||
* ידין רומן, "מצדה תהומות אין חקר, מטרופוליס קלאסי", מגזין '''[[ארץ הצבי]]''' (ארץ וטבע), מאי 2014 | * ידין רומן, "מצדה תהומות אין חקר, מטרופוליס קלאסי", מגזין '''[[ארץ הצבי]]''' (ארץ וטבע), מאי 2014 | ||
{{-}} | {{-}} | ||
[[קאַטעגאָריע:אידישע היסטאריע]] | [[קאַטעגאָריע:אידישע היסטאריע|װ]] | ||
[[קאַטעגאָריע:ארץ ישראל]] | [[קאַטעגאָריע:ארץ ישראל]] | ||
[[קאַטעגאָריע:מדבר יהודה]] | [[קאַטעגאָריע:מדבר יהודה]] | ||
[[קאַטעגאָריע:היסטארישע ערטער אין ישראל]] | [[קאַטעגאָריע:היסטארישע ערטער אין ישראל]] | ||
[[קאַטעגאָריע:וועלט ירושה ערטער]] | [[קאַטעגאָריע:וועלט ירושה ערטער]] | ||
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]] | |||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | |||
[[he:מצדה]] | |||