אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:הלל פירסטנבערג"

226 בייטן צוגעלייגט ,  פֿאַר 4 חדשים
ק
החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע"
ק (החלפת טקסט – "פֿ" ב־"פ")
ק (החלפת טקסט – "דרויסנדע" ב־"דרויסנדיגע")
 
(16 מיטלסטע ווערסיעס פון 5 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 1: שורה 1:
{{דעסקריפציע|מאטעמאטיקער}}
{{וויסנשאפטלער
{{וויסנשאפטלער
| תמונה = [[טעקע:Professor Hillel Furstenberg.jpg|מרכז|230px|פורסטנברג ב-2008]]
| תמונה = [[טעקע:Professor Hillel Furstenberg.jpg|מרכז|230px|פורסטנברג ב-2008]]
שורה 5: שורה 6:
| קוואלשפראך נאמען = Hillel Fürstenberg
| קוואלשפראך נאמען = Hillel Fürstenberg
| בת זוג = רחל כהן
| בת זוג = רחל כהן
}}'''הלל פירסטנבערג''' ([[דייטש]]: ''Hillel Fürstenberg'' געבוירן [[29סטן סעפטעמבער|דעם 29סטן סעפטעמבער]] [[1935]]) איז [[מאטעמאטיקער|א פרומער יידישער מאטעמאטיקער]], א ישראלישער, [[פראפעסאר|א פראפעסאר עמעריטוס]] אינעם [[העברעאישער אוניווערסיטעט אין ירושלים|העברעאישן אוניווערסיטעט אין ירושלים]], פון די אנטוויקלער פון {{ענ|Ergodic theory|ערגאדישער טעאריע}} און טאפאלאגישער דינאמיק, בארימט פארן באניץ פון מאס טעאריע און [[משמעותדיקייט|מעגלעכקייט]] צו [[נומערן טעאריע]] און צו לי גרופעס. ער איז געווארן באלוינט, צווישן אנדערע, מיט די ישראל פריז, אמת פריז, וואָלף פרייז (צוזאַמען מיט {{ענ|Stephen Smale|סטעפאן סמייל}}( און איז דער ערשטער ישראל צו געווינען די אבעל פרעמיע (פאַר [[2020]], צוזאַמען מיט {{ענ|Grigory Margulis|גרעגארי מארגוליס}}).
}}'''הלל פירסטנבערג''' ([[דייטש]]: ''Hillel Fürstenberg'' געבוירן [[29סטן סעפטעמבער|דעם 29סטן סעפטעמבער]] [[1935]]) איז [[מאטעמאטיקער|א פרומער אידישער מאטעמאטיקער]], א ישראלישער, [[פראפעסאר|א פראפעסאר עמעריטוס]] אינעם [[העברעאישער אוניווערסיטעט אין ירושלים|העברעאישן אוניווערסיטעט אין ירושלים]], פון די אנטוויקלער פון {{ענ|Ergodic theory|ערגאדישער טעאריע}} און טאפאלאגישער דינאמיק, בארימט פארן באניץ פון מאס טעאריע און [[משמעותדיקייט|מעגליכקייט]] צו [[נומערן טעאריע]] און צו לי גרופעס. ער איז געווארן באלוינט, צווישן אנדערע, מיט די ישראל פריז, אמת פריז, וואָלף פרייז (צוזאַמען מיט {{ענ|Stephen Smale|סטעפאן סמייל}}( און איז דער ערשטער ישראל צו געווינען די אבעל פרעמיע (פאַר [[2020]], צוזאַמען מיט {{ענ|Grigory Margulis|גרעגארי מארגוליס}}).


== לעבנסגעשיכטע ==
== לעבנסגעשיכטע ==
'''הלל פירסטנבערג''' איז געבוירן געווארן דעם [[29סטן סעפטעמבער]] [[1935]] אין [[בערלין]], [[נאצי דייטשלאנד|נאַצי דייטשלאַנד]] . אין [[1939]], גלייך נאכן [[קריסטאל נאכט|קריסטאלנאכט]] און קורץ פארן אויסברוך פון דער [[צווייטע וועלט-מלחמה|צווייטער וועלט מלחמה]], האט ער עמיגרירט מיט זיין פאמיליע קיין ענגלאנד. נאך א יאר האט די משפחה אימיגרירט אין [[ניו יארק סיטי|ניו יארק]] אין די [[פאראײניגטע שטאטן|פארייניקטע שטאטן]]. ער האט געלערנט אין דער ישיבה אוניווערסיטעט הויכשולע, און ער האט געענדיקט זיין ערשטן און צווייטן דיפלאמען אין דער עלטער פון 20 אין [[ישיבה אוניווערסיטעט]]. אין יענער תקופה האט ער געפונען זייַן אָריגינעלן טאָפּאָלאָגישן דערווייַז פאַר דער עקזיסטענץ פון אַן אומענדיקייַט פון פרימצאלן{{הערה|{{לא מדויק|2009/03/16/topological_proof_infinity_of_primes|ההוכחה הטופולוגית לקיום אינסוף ראשוניים}}}}. דערנאך איז ער אריבערגעגאנגען לערנען אין [[פּרינסטאן אוניווערסיטעט|פּרינסטאן אוניווערסיטעט{{הערה|{{פרס אמת|31}}|שם=אמת}}]] אונטער דער אינסטרוקציע {{ענ|Salomon Bochner|שלמה באכנער}} אַ באַרימטער מומחה אין האַרמאָנישן אַנאַליז און אנדערע געביטן. ער האָט געענדיקט זיין דאָקטאָראַט דיסערטאציע וועגן סטאָכאַסטישע פּראצעסן אין [[1958]]. ער האָט ווייטער געארבעט אלס לעקטאר אין פרינסטאן אוניווערסיטעט ביז [[1959]].
'''הלל פירסטנבערג''' איז געבוירן געווארן דעם [[29סטן סעפטעמבער]] [[1935]] אין [[בערלין]], [[נאצי דייטשלאנד|נאַצי דייטשלאַנד]] . אין [[1939]], גלייך נאכן [[קריסטאל נאכט|קריסטאלנאכט]] און קורץ פארן אויסברוך פון דער [[צווייטע וועלט-מלחמה|צווייטער וועלט מלחמה]], האט ער עמיגרירט מיט זיין פאמיליע קיין ענגלאנד. נאך א יאר האט די משפחה אימיגרירט אין [[ניו יארק סיטי|ניו יארק]] אין די [[פאראייניגטע שטאטן|פאראייניגטע שטאטן]]. ער האט געלערנט אין דער ישיבה אוניווערסיטעט הויכשולע, און ער האט געענדיגט זיין ערשטן און צווייטן דיפלאמען אין דער עלטער פון 20 אין [[ישיבה אוניווערסיטעט]]. אין יענער תקופה האט ער געפונען זיין אָריגינעלן טאָפּאָלאָגישן דערווייז פאַר דער עקזיסטענץ פון אַן אומענדיקייט פון פרימצאלן{{הערה|{{לא מדויק|2009/03/16/topological_proof_infinity_of_primes|ההוכחה הטופולוגית לקיום אינסוף ראשוניים}}}}. דערנאך איז ער אריבערגעגאנגען לערנען אין [[פרינסטאן אוניווערסיטעט|פּרינסטאן אוניווערסיטעט{{הערה|{{פרס אמת|31}}|שם=אמת}}]] אונטער דער אינסטרוקציע {{ענ|Salomon Bochner|שלמה באכנער}} אַ באַרימטער מומחה אין האַרמאָנישן אַנאַליז און אנדערע געביטן. ער האָט געענדיגט זיין דאָקטאָראַט דיסערטאציע וועגן סטאָכאַסטישע פּראצעסן אין [[1958]]. ער האָט ווייטער געארבעט אלס לעקטאר אין פרינסטאן אוניווערסיטעט ביז [[1959]].


אין [[1965|1965 האָט ער]] [[עליה אין ארץ ישראל|אימיגרירט קיין ישראל]] וואו ער האָט באקומען א פראפעסאר שטעלע אין דעם איינשטיין אינסטיטוט פאר מאטעמאטיק אינעם [[העברעאישער אוניווערסיטעט אין ירושלים|העברעאישן אוניווערסיטעט]]. זיין אַקטיוויטעטן האָבן בייגשטייערט צו דעם סטאַטוס פונעם איינשטיין אינסטיטוט ווי אַ חשובער אינטערנאַציאָנאַלער צענטער אין מאטעמאטיק.
אין [[1965|1965 האָט ער]] [[עליה אין ארץ ישראל|אימיגרירט קיין ישראל]] וואו ער האָט באקומען א פראפעסאר שטעלע אין דעם איינשטיין אינסטיטוט פאר מאטעמאטיק אינעם [[העברעאישער אוניווערסיטעט אין ירושלים|העברעאישן אוניווערסיטעט]]. זיין אַקטיוויטעטן האָבן בייגשטייערט צו דעם סטאַטוס פונעם איינשטיין אינסטיטוט ווי אַ חשובער אינטערנאַציאָנאַלער צענטער אין מאטעמאטיק.


אין [[1974|1974 איז]] ער דערוויילט געוואָרן א מיטגליד אין דער [[ישראלישע אקאדעמיע פון וויסנשאפטן|ישראלדיקער נאציאנאלער וויסנשאפט-אקאדעמיע]]{{הערה|{{דבר||חברים חדשים בקדמיה למדעים|1974/07/17|00516}}}}, און אין [[1977|1977 האט]] ער געוואונען דעם ראטשילד פריז{{הערה|[https://www.yadhanadiv.org.il/rothschild-prize פרס רוטשילד], באתר [[יד הנדיב]]}}. אין [[1989]] האט מען אים דערוויילט אַ מיטגליד אין דער נאַציאנאַלער אַקאַדעמיע פאר וויסנשאפטן פון די פאַראייניקטע שטאַטן.
אין [[1974|1974 איז]] ער דערוויילט געוואָרן א מיטגליד אין דער [[ישראלישע אקאדעמיע פון וויסנשאפטן|ישראלדיקער נאציאנאלער וויסנשאפט-אקאדעמיע]]{{הערה|{{דבר||חברים חדשים בקדמיה למדעים|1974/07/17|00516}}}}, און אין [[1977|1977 האט]] ער געוואונען דעם ראטשילד פריז{{הערה|[https://www.yadhanadiv.org.il/rothschild-prize פרס רוטשילד], באתר [[יד הנדיב]]}}. אין [[1989]] האט מען אים דערוויילט אַ מיטגליד אין דער נאַציאנאַלער אַקאַדעמיע פאר וויסנשאפטן פון די פאראייניגטע שטאַטן.


== פערזענלעכע לעבן ==
== פערזענליכע לעבן ==
אין 1958 האט פירסטענבערג חתונה געהאט מיט ראַשעל (רחל) כהן, [[זשורנאליסט|א זשורנאליסט]] און ליטעראַטור-קריטיקערין. דאס פּאָר האָט פינף קינדער, זעכצן אייניקלעך און א גרויסע צאָל אוראייניקלעך.
אין 1958 האט פירסטענבערג חתונה געהאט מיט ראַשעל (רחל) כהן, [[זשורנאליסט|א זשורנאליסט]] און ליטעראַטור-קריטיקערין. דאס פּאָר האָט פינף קינדער, זעכצן אייניקלעך און א גרויסע צאָל אוראייניקלעך.


זיי וואוינען אין רחביה, [[ירושלים]], און פירן אַ רעליגיעז לעבן.
זיי וואוינען אין רחביה, [[ירושלים]], און פירן אַ רעליגיעז לעבן.


== וועבלינקען ==
==דרויסנדיגע לינקס==
{{קאמאנסלינק}}
{{קאמאנסלינק}}


שורה 26: שורה 27:
* [https://mishpacha.com/in-his-prime/ הלל פירסטנבערג] ביי [[משפחה (מאגאזין)|משפחה]]
* [https://mishpacha.com/in-his-prime/ הלל פירסטנבערג] ביי [[משפחה (מאגאזין)|משפחה]]
{{רעפליסטע}}
{{רעפליסטע}}
[[קאַטעגאָריע:דייטשע יידן]]
[[קאַטעגאָריע:דייטשע אידן]]
[[קאַטעגאָריע:אמעריקאנער יידן]]
[[קאַטעגאָריע:אמעריקאנער אידן]]
[[קאַטעגאָריע:ישראלים]]
[[קאַטעגאָריע:ישראלים]]
[[קאַטעגאָריע:העברעאישער אוניווערסיטעט אין ירושלים]]
[[קאַטעגאָריע:העברעאישער אוניווערסיטעט אין ירושלים]]
שורה 34: שורה 35:
[[קאַטעגאָריע:לעבעדיגע מענטשן]]
[[קאַטעגאָריע:לעבעדיגע מענטשן]]
{{DEFAULTSORT:פירסטנבערג, הלל}}
{{DEFAULTSORT:פירסטנבערג, הלל}}
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]]
{{קרד/ויקי/יידיש}}
[[he:הלל פורסטנברג]]
[[קאַטעגאָריע:וויקידאטא דעסקריפציע]]