אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:אייראפע"

| שפראכן = [[אייראפעישע שפראכן]]

'''אײראָפּע''' איז איינע פון די זיבן [[קאָנטינענט]]ן. צו דער צפון זײַט איז דער [[ארקטישער אקעאן]], צו מערב דער [[אטלאנטישער אקעאן]] און צו דרום דער [[מיטלענדישער ים]].

דער גרענעץ צווישן אייראפע און אזיע נעמט איין די [[אוראל]] בערג. אין רוימישע צייטן האט מען געהאלטן אז דער טייך [[דאן]] איז א טייל פונעם גרענעץ.

אידן זענען געקומען צו דער אייראפעישער יבשה נאך אין די צייטן פונעם צווייטן ביהמ"ק, אין לויף פון די דורות האבן אידן געוואנדערט פון איין לאנד צום צווייטן אין אייראפע.

<!--ארטיקל גענומען פון [http://masoret.hevre.co.il/hydepark/topic.asp?topic_id=1208577 באהלי צדיקים] מיט רשות-->

פון דעם 15טן יארהונדערט ביזן 17טן יארהונדערט זענען אייראפעישע אויספארשער ארומגעפארן די וועלט אויספארשן נייע לענדער.

די [[אינדוסטריעלע רעוואלוציע]] האט אנגעהויבן אין דעם [[פאראייניגטע קעניגרייך|פאראייניגטן קעניגרייך]] ביים סוף פונעם [[18טער י"ה|18טן יארהונדערט]] האט געברענגט צו דייטיקע ענדערונגען אין אייראפע: גרעסערע פראספעריטעט און וואוקס אין [[באפעלקערונג]], אבער האט אויך צעטרייסלט די טראדיציאנעלע עקאנאמישע און געזעלטשאפטלעכע סטרוקטור. נאך דער [[ערשטע וועלט מלחמה|ערשטער וועלט מלחמה]] האט די מאפע פון אייראפע שטארק געטוישט מיט עטלעכע נייע לענדער.

אייראפע איז א האלבאינזל וואס פארנעמט דעם מערבדיקן פינפטל פון אייראפע־אזיע. די ים גרענעצן פון אייראפע זענען דער ארקטישער אקעאן צו צפון, דער אטלאנטישער אקעאן צו מערב, און די מיטלענדישער, שווארצער און קאספישער ימען צו דרום. אין דרום געפינען זיך בארגקייטן: די [[אלפן]], די [[פירענעען]] און די [[קארפאטן בערג]]. מער צו צפון געפינט זיך דער גרויס־אייראפעאישער פלוין.

דערפאר זענען די יערלעכע דורכשניט טעמפעראטורן אין [[נאפאלי]] 16&nbsp;°C {{ר}}(60.8&nbsp;°F), קעגן 12&nbsp;°C{{ר}} (53.6&nbsp;°F) אין ניו יארק (אויף כמעט דער זעלבער גארטל־ליניע). אויך בערלין, דייטשלאנד, וואס איז אויף דער זעלבער גארטל־ליניע ווי [[קאלגארי]], קאנאדע און אירקוטסק אין אזיאטישן רוסלאנד, האט א דורכשניט יאנואר טעמפעראטור {{ר}}8&nbsp;°C (15&nbsp;°F) העכער ווי אין קאלגארי און כמעט 22&nbsp;°C (40&nbsp;°F) העכער ווי אין אירקוטסק.

די לענדער פון אייראפע זענען כולל די 27 מיטגלידער פונעם [[אייראפעישן פארבאנד]].

|align=center colspan=3|'''לענדער פֿון אייראָפּע'''  

|[[טעקע:Flag_of_Europe.svg|30px|אייראָפּעיִשער פֿאַרבאַנד]] [[אייראָפּעיִשער פֿאַרבאַנד]]  

|{{פאן טערקיי||טערקיי{{!}}טערקײַ}}

|[[טעקע:Flag_of_Ukraine.svg|30px|אוקרײַנע]] [[אוקראַיִנע]]  ([[אוקרײַנע]])

|[[טעקע:Flag_of_Austria.svg|30px|עסטרײַך]] [[עסטרײַך]]  

|[[טעקע:Flag_of_Portugal.svg|30px|פּאָרטוגאַל]] [[פּאָרטוגאַל]]  

|[[טעקע:Flag_of_Poland.svg|30px|פּוילן]] [[פּוילן]]

|[[טעקע:Flag_of_Finland.svg|30px|פֿינלאַנד]] [[פֿינלאַנד]]  

|[[טעקע:Flag_of_France.svg|30px|פֿראַנקרײַך]] [[פֿראַנקרײַך]]

|[[טעקע:Flag_of_Belarus.svg|30px|ווײַסרוסלאַנד]] [[בעלארוס]] ([[ווײַסרוסלאַנד]])

|[[טעקע:Flag_of_Germany.svg|30px|דײַטשלאַנד]] [[דײַטשלאַנד]]  

|[[טעקע:Flag_of_Slovakia.svg|30px|סלאָוואַקײַ]] [[סלאָוואַקײַ]]

אייראפע האט די גרעסטע עקאנאמיע פון אלע קאנטינענטן. צווישן די לענדער אין אייראפע, די רייכסטע זענען די [[מערב אייראפע|מערב]] לענדער; די מזרח לענדער קומען ערשט ארויס פון דעם איינבראך פון די [[סאוועטן פארבאנד]] און [[יוגאסלאוויע]]. דער [[אייראפעישער פארבאנד]], א צווישן-רעגירונג קערפער פון 27 אייראפעישע שטאטן איז דער [[ליסטע פון לענדער לויט GDP|גרעסטער איינציקער עקאנאמישער שטח]] אין דער וועלט. אצינד, 15 לענדער באניצן דעם [[איירא]] ווי א שותפותדיקע וואלוטע.

פינף אייראפעישע לענדער ווערן פאררעכנט צווישן די ערשטע צען עקאנאמיעס לויטן [[ברוטא אינלענדישן פראדוקט]] אין דער וועלט. דאס שליסט איין (ראנגען לויטן CIA): דייטשלאנד (5), דאס פאראייניגטע קעניגרייך (6), רוסלאנד (7), פראנקרייך (8), און איטאליע (10).<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2001rank.html|title=[[The CIA World Factbook]] - GDP (PPP)|date=2008-07-15|accessdate=2008-07-19|publisher=[[CIA]]}}</ref>

אייראפעישע שפראכן געהערן כמעט אלע צו דריי גרופעס פון די [[אינדא-אייראפעישע שפראכן]]: די [[ראמאנישע שפראכן]], וואס שטאמען פון [[לאטיין]] פון דער [[רוימישע אימפעריע|רוימישער אימפעריע]]; די [[דייטשישע שפראכן]], וואס שטאמען פון דרום סקאנדינאוויע; און די [[סלאווישע שפראכן]].