בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,362
רעדאגירונגען
אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:אייראפע"
קפיצה לניווט
קפיצה לחיפוש
ק
החלפת טקסט – "http://masoret.hevre.co.il/hydepark/topic" ב־"https://forums.bhol.co.il/forums/topic"
ק (החלפת טקסט – "ײַ" ב־"יי") |
ק (החלפת טקסט – "http://masoret.hevre.co.il/hydepark/topic" ב־"https://forums.bhol.co.il/forums/topic") |
||
| (12 מיטלסטע ווערסיעס פון 4 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע|קאנטינענט}} | |||
{{קאנטינענט | {{קאנטינענט | ||
| מאפע = Europe (orthographic projection).svg | | מאפע = Europe (orthographic projection).svg | ||
| שורה 4: | שורה 5: | ||
| באפעלקערונג = 739,165,030 | | באפעלקערונג = 739,165,030 | ||
| צאל לענדער = 50 | | צאל לענדער = 50 | ||
| שפראכן = [[ | | שפראכן = [[אייראפעאישע שפראכן]] | ||
| צייט זאנע = [[UTC]] ביז [[UTC+6]] | | צייט זאנע = [[UTC]] ביז [[UTC+6]] | ||
}} | }} | ||
[[טעקע:LocationEurope.png|300px|לינקס|אייראפע אין דער וועלט]] | [[טעקע:LocationEurope.png|300px|לינקס|אייראפע אין דער וועלט]] | ||
''' | '''אייראָפּע''' איז איינע פון די זיבן [[קאָנטינענט]]ן. צו דער צפון זייט איז דער [[ארקטישער אקעאן]], צו מערב דער [[אטלאנטישער אקעאן]] און צו דרום דער [[מיטלענדישער ים]]. | ||
אייראפע וועלכע געפינט זיך אין דער מזרח העלפט פונעם גלאבוס ווערט אין אלגעמיין איינגעטיילט אין פינף אפטיילונגען: [[מזרח אייראפע|מזרח]], [[מערב אייראפע|מערב]], [[דרום אייראפע|דרום]], [[צפון אייראפע|צפון]] און צענטראל. | אייראפע וועלכע געפינט זיך אין דער מזרח העלפט פונעם גלאבוס ווערט אין אלגעמיין איינגעטיילט אין פינף אפטיילונגען: [[מזרח אייראפע|מזרח]], [[מערב אייראפע|מערב]], [[דרום אייראפע|דרום]], [[צפון אייראפע|צפון]] און צענטראל. | ||
| שורה 24: | שורה 25: | ||
די אויבערדערמאנטע נעמען זענען די נעמען פון די קאָנטינענטן, אבער יעדער קאָנטינענט פארמאגט אין זיך פילע לענדער, אייראפע איז א יבשה אויף דער מזרח זייט פונעם ערד קוגל, זי גרעניצט זיך מיט אזיע, זי פארמאגט פילע לענדער, פילע פון זיי זענען אומבאקאנטע נעמען פאר אידן וועלכע האבן גאנץ ווייניג געהאט פארבינדונגען מיט זיי אין די היסטאריע. | די אויבערדערמאנטע נעמען זענען די נעמען פון די קאָנטינענטן, אבער יעדער קאָנטינענט פארמאגט אין זיך פילע לענדער, אייראפע איז א יבשה אויף דער מזרח זייט פונעם ערד קוגל, זי גרעניצט זיך מיט אזיע, זי פארמאגט פילע לענדער, פילע פון זיי זענען אומבאקאנטע נעמען פאר אידן וועלכע האבן גאנץ ווייניג געהאט פארבינדונגען מיט זיי אין די היסטאריע. | ||
דער | דער גרעניץ צווישן אייראפע און אזיע נעמט איין די [[אוראל]] בערג. אין רוימישע צייטן האט מען געהאלטן אז דער טייך [[דאן]] איז א טייל פונעם גרעניץ. | ||
אידן זענען געקומען צו דער | אידן זענען געקומען צו דער אייראפעאישער יבשה נאך אין די צייטן פונעם צווייטן ביהמ"ק, אין לויף פון די דורות האבן אידן געוואנדערט פון איין לאנד צום צווייטן אין אייראפע. | ||
<!--ארטיקל גענומען פון [ | <!--ארטיקל גענומען פון [https://forums.bhol.co.il/forums/topic.asp?topic_id=1208577 באהלי צדיקים] מיט רשות--> | ||
די ביימער וואס וואקסן אסאך אין אייראפע זענען דער [[בוק]], [[דעמב]], [[טענענבוים]], [[סאסנע]] און די [[בערעזע]]. | די ביימער וואס וואקסן אסאך אין אייראפע זענען דער [[בוק]], [[דעמב]], [[טענענבוים]], [[סאסנע]] און די [[בערעזע]]. | ||
| שורה 43: | שורה 44: | ||
אין 962 איז געגרינדעט געווארן די [[הייליגע רוימישע אימפעריע]] אונטער דעם פראנקישן מלך [[קארל דער גרויסער]], וואס דער פויבסט האט אים געזאלבט "קייסער"". | אין 962 איז געגרינדעט געווארן די [[הייליגע רוימישע אימפעריע]] אונטער דעם פראנקישן מלך [[קארל דער גרויסער]], וואס דער פויבסט האט אים געזאלבט "קייסער"". | ||
פון דעם 15טן יארהונדערט ביזן 17טן יארהונדערט זענען | פון דעם 15טן יארהונדערט ביזן 17טן יארהונדערט זענען אייראפעאישע אויספארשער ארומגעפארן די וועלט אויספארשן נייע לענדער. | ||
די [[אינדוסטריעלע רעוואלוציע]] האט אנגעהויבן אין דעם [[פאראייניגטע קעניגרייך|פאראייניגטן קעניגרייך]] ביים סוף פונעם [[18טער י"ה|18טן יארהונדערט]] האט געברענגט צו דייטיקע ענדערונגען אין אייראפע: גרעסערע פראספעריטעט און וואוקס אין [[באפעלקערונג]], אבער האט אויך צעטרייסלט די טראדיציאנעלע עקאנאמישע און | די [[אינדוסטריעלע רעוואלוציע]] האט אנגעהויבן אין דעם [[פאראייניגטע קעניגרייך|פאראייניגטן קעניגרייך]] ביים סוף פונעם [[18טער י"ה|18טן יארהונדערט]] האט געברענגט צו דייטיקע ענדערונגען אין אייראפע: גרעסערע פראספעריטעט און וואוקס אין [[באפעלקערונג]], אבער האט אויך צעטרייסלט די טראדיציאנעלע עקאנאמישע און געזעלטשאפטליכע סטרוקטור. נאך דער [[ערשטע וועלט מלחמה|ערשטער וועלט מלחמה]] האט די מאפע פון אייראפע שטארק געטוישט מיט עטליכע נייע לענדער. | ||
== געאגראפיע == | == געאגראפיע == | ||
{{אייראפע און ים}} | {{אייראפע און ים}} | ||
אייראפע איז א האלבאינזל וואס פארנעמט דעם מערבדיקן פינפטל פון אייראפע־אזיע. די ים | אייראפע איז א האלבאינזל וואס פארנעמט דעם מערבדיקן פינפטל פון אייראפע־אזיע. די ים גרעניצן פון אייראפע זענען דער ארקטישער אקעאן צו צפון, דער אטלאנטישער אקעאן צו מערב, און די מיטלענדישער, שווארצער און קאספישער ימען צו דרום. אין דרום געפינען זיך בארגקייטן: די [[אלפן]], די [[פירענעען]] און די [[קארפאטן בערג]]. מער צו צפון געפינט זיך דער גרויס־אייראפעאישער פלוין. | ||
=== קלימאט === | === קלימאט === | ||
אייראפע ליגט בעיקר אין די מילדע קלימאט־זאנעס. צוליב דעם [[גאלף-שטראם]], וואס ברענגט ווארעמע וואסער צו די ברעגן פון אייראפע, איז דער קלימאט אין אייראפע מילדער ווי אין אנדער ערטער ביי די זעלבע [[גארטל ליניע (געאגראפיע)|גארטל ליניעס]]. דער גאלף־שטראם ווערט גערופן "אייראפעס צענטראל־הייצונג". | אייראפע ליגט בעיקר אין די מילדע קלימאט־זאנעס. צוליב דעם [[גאלף-שטראם]], וואס ברענגט ווארעמע וואסער צו די ברעגן פון אייראפע, איז דער קלימאט אין אייראפע מילדער ווי אין אנדער ערטער ביי די זעלבע [[גארטל ליניע (געאגראפיע)|גארטל ליניעס]]. דער גאלף־שטראם ווערט גערופן "אייראפעס צענטראל־הייצונג". | ||
דערפאר זענען די | דערפאר זענען די יערליכע דורכשניט טעמפעראטורן אין [[נאפאלי]] 16 °C {{ר}}(60.8 °F), קעגן 12 °C{{ר}} (53.6 °F) אין ניו יארק (אויף כמעט דער זעלבער גארטל־ליניע). אויך בערלין, דייטשלאנד, וואס איז אויף דער זעלבער גארטל־ליניע ווי [[קאלגארי]], קאנאדע און אירקוטסק אין אזיאטישן רוסלאנד, האט א דורכשניט [[יאנואר]] טעמפעראטור {{ר}}8 °C (15 °F) העכער ווי אין קאלגארי און כמעט 22 °C (40 °F) העכער ווי אין אירקוטסק. | ||
== דעמאגראפיע == | == דעמאגראפיע == | ||
| שורה 59: | שורה 60: | ||
== פאליטישע געאגראפיע == | == פאליטישע געאגראפיע == | ||
די לענדער פון אייראפע זענען כולל די 27 מיטגלידער פונעם [[ | די לענדער פון אייראפע זענען כולל די 27 מיטגלידער פונעם [[אייראפעאישן פארבאנד]]. | ||
{| border=1 cellpadding=4 cellspacing=0 width=100% style="background: #f5f5f5; ; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; float: right" | {| border=1 cellpadding=4 cellspacing=0 width=100% style="background: #f5f5f5; ; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; float: right" | ||
| שורה 86: | שורה 87: | ||
|[[טעקע:Flag_of_Iceland.svg|30px|איסלאַנד]] [[איסלאַנד]] | |[[טעקע:Flag_of_Iceland.svg|30px|איסלאַנד]] [[איסלאַנד]] | ||
|[[טעקע:Flag_of_Lithuania.svg|30px|ליטע]] [[ליטע]] | |[[טעקע:Flag_of_Lithuania.svg|30px|ליטע]] [[ליטע]] | ||
|[[טעקע:Flag_of_Portugal.svg|30px|פּאָרטוגאַל]] [[ | |[[טעקע:Flag_of_Portugal.svg|30px|פּאָרטוגאַל]] [[פאָרטוגאַל]] | ||
|- | |- | ||
|[[טעקע:Flag_of_Ireland.svg|30px|אירלאַנד]] [[אירלאַנד]] | |[[טעקע:Flag_of_Ireland.svg|30px|אירלאַנד]] [[אירלאַנד]] | ||
|[[טעקע:Flag_of_Liechtenstein.svg|30px|ליכטנשטיין]] [[ליכטנשטיין]] | |[[טעקע:Flag_of_Liechtenstein.svg|30px|ליכטנשטיין]] [[ליכטנשטיין]] | ||
|[[טעקע:Flag_of_Poland.svg|30px|פּוילן]] [[ | |[[טעקע:Flag_of_Poland.svg|30px|פּוילן]] [[פוילן]] | ||
|- | |- | ||
|[[טעקע:Flag of Albania.svg|30px|אַלבאַניע]] [[אַלבאַניע]] | |[[טעקע:Flag of Albania.svg|30px|אַלבאַניע]] [[אַלבאַניע]] | ||
| שורה 136: | שורה 137: | ||
[[טעקע:Europe gdp map-1-.png|קליין|European and bordering nations by [[GDP]] (nominal) per capita in 2006]] | [[טעקע:Europe gdp map-1-.png|קליין|European and bordering nations by [[GDP]] (nominal) per capita in 2006]] | ||
אייראפע האט די גרעסטע עקאנאמיע פון אלע קאנטינענטן. צווישן די לענדער אין אייראפע, די רייכסטע זענען די [[מערב אייראפע|מערב]] לענדער; די מזרח לענדער קומען ערשט ארויס פון דעם איינבראך פון די [[סאוועטן פארבאנד]] און [[יוגאסלאוויע]]. דער [[ | אייראפע האט די גרעסטע עקאנאמיע פון אלע קאנטינענטן. צווישן די לענדער אין אייראפע, די רייכסטע זענען די [[מערב אייראפע|מערב]] לענדער; די מזרח לענדער קומען ערשט ארויס פון דעם איינבראך פון די [[סאוועטן פארבאנד]] און [[יוגאסלאוויע]]. דער [[אייראפעאישער פארבאנד]], א צווישן-רעגירונג קערפער פון 27 אייראפעאישע שטאטן איז דער [[ליסטע פון לענדער לויט GDP|גרעסטער איינציקער עקאנאמישער שטח]] אין דער וועלט. אצינד, 15 לענדער באניצן דעם [[איירא]] ווי א שותפותדיקע וואלוטע. | ||
פינף | פינף אייראפעאישע לענדער ווערן פאררעכנט צווישן די ערשטע צען עקאנאמיעס לויטן [[ברוטא אינלענדישן פראדוקט]] אין דער וועלט. דאס שליסט איין (ראנגען לויטן CIA): דייטשלאנד (5), דאס פאראייניגטע קעניגרייך (6), רוסלאנד (7), פראנקרייך (8), און איטאליע (10).<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2001rank.html|title=[[The CIA World Factbook]] - GDP (PPP)|date=2008-07-15|accessdate=2008-07-19|publisher=[[CIA]]}}</ref> | ||
== שפראך == | == שפראך == | ||
אייראפעאישע שפראכן געהערן כמעט אלע צו דריי גרופעס פון די [[אינדא-אייראפעאישע שפראכן]]: די [[ראמאנישע שפראכן]], וואס שטאמען פון [[לאטיין]] פון דער [[רוימישע אימפעריע|רוימישער אימפעריע]]; די [[דייטשישע שפראכן]], וואס שטאמען פון דרום סקאנדינאוויע; און די [[סלאווישע שפראכן]]. | |||
די סלאווישע שפראכן האבן די מערסטע מוטערשפראך רעדער אין אייראפע, און ווערן גערעדט אין צענטראלע, מזרח און דרום־מזרח אייראפע. | די סלאווישע שפראכן האבן די מערסטע מוטערשפראך רעדער אין אייראפע, און ווערן גערעדט אין צענטראלע, מזרח און דרום־מזרח אייראפע. | ||
| שורה 153: | שורה 154: | ||
[[קאַטעגאָריע:קאנטינענטן]] | [[קאַטעגאָריע:קאנטינענטן]] | ||
[[קאַטעגאָריע:אייראפע|*]] | [[קאַטעגאָריע:אייראפע|*]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
[[he:אירופה]] | |||
[[קאַטעגאָריע:וויקידאטא דעסקריפציע]] | |||