35,369
רעדאגירונגען
קיין רעדאגירונג באמערקונג
ק (1 רעוויזיע אימפארטירט: אימפארטירט פון די יידישע וויקיפעדיע, זע ביישטייערער ליסטע) |
אין תקציר עריכה |
||
| (8 מיטלסטע ווערסיעס פון 4 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע||העב=מצווה מהתורה|}} | |||
{{יתום}} | {{יתום}} | ||
'''עגלה ערופה''' איז א [[מצוה]] וואס מ'דארף ברענגען אין פאל ווען מ'טרעפט ח"ו אין ארץ ישראל א גע'הרג'עטן מענטש ליגן אויף דער ערד אינדרויסן פון שטאט, און מ'ווייסט נישט ווער ס'האט אים גע'הרג'עט. איז די מצוה, אז מ'דארף לאזן דער טויטער מענטש ליגן אויפן פלאץ וואו מ'האט אים געפונען, און דערנאך קומען צו גיין פינף דיינים פון די [[סנהדרין]], דער בית דין הגדול שבירושלים [אין די משנה ([[מסכת סוטה|סוטה]]) איז פארהאן א מחלוקת וויפיהל דיינים דארפן קומען, אבער להלכה איז פינף], און זיי מעסטן אפ וועלכע שטאט איז די נענטסטע צום טויטן קערפער. און דאס עצם אּפמעסטן זעלבסט איז א מצוה, און אפילו ס'איז קלאהר און דייטליך נעבן וועלכע שטאט דער טויטער געפונט זיך, און יעדער קען דאס אליין זעהן און פארשטיין, דאך איז א גזירת הכתוב אז קודם דארף מען 'מעסטן'. [די ראשונים ברענגן א | '''עגלה ערופה''' איז א [[מצוה]] וואס מ'דארף ברענגען אין פאל ווען מ'טרעפט ח"ו אין ארץ ישראל א גע'הרג'עטן מענטש ליגן אויף דער ערד אינדרויסן פון שטאט, און מ'ווייסט נישט ווער ס'האט אים גע'הרג'עט. איז די מצוה, אז מ'דארף לאזן דער טויטער מענטש ליגן אויפן פלאץ וואו מ'האט אים געפונען, און דערנאך קומען צו גיין פינף דיינים פון די [[סנהדרין]], דער בית דין הגדול שבירושלים [אין די משנה ([[מסכת סוטה|סוטה]]) איז פארהאן א מחלוקת וויפיהל דיינים דארפן קומען, אבער להלכה איז פינף], און זיי מעסטן אפ וועלכע שטאט איז די נענטסטע צום טויטן קערפער. און דאס עצם אּפמעסטן זעלבסט איז א מצוה, און אפילו ס'איז קלאהר און דייטליך נעבן וועלכע שטאט דער טויטער געפונט זיך, און יעדער קען דאס אליין זעהן און פארשטיין, דאך איז א גזירת הכתוב אז קודם דארף מען 'מעסטן'. [די ראשונים ברענגן א דעה פון א ברייתא ווי ס'שטייט אז מ'האט נישט געדארפט לאזן ליגן דער נפטר ביז ס'זענען געקומען די דיינים פון ירושלים, נאר די דארטיגע שלוחי בית דין האבן אנגעצייכנט סימנים אויף דער ערד פונקטליך ווי מ'האט אים געטראפן, און דערנאך קען מען אים תיכף באערדיגן] | ||
און שפעטער ווען מ'האט שוין געוואוסט וועלכע איז די נענטסטע שטאט, האט דער בית דין פון יענער שטאט געדארפט ברענגן א קעלבל, און מ'טראגט דאס צו א פלאץ וואס האט הארטע ערד ווי מ'האט נאך קיינמאהל נישט געארבעט דארט, און פון יעצט און ווייטער טאהר מען שוין קיינמאהל נישט ארבעטן דארט און אנזייען וכדומה. [לויטן רמב"ם האט מען דאס געטוען ביי א טייך פון וואסער א נחל איתן, וואס רינט מיט א שטארקע שטראם]. דארט האט מען אפגעהאקט דעם קאפ פונעם קעלבל, און דאס בית דין מיט די זקנים האבן זיך דארט אפגעוואשן זייערע הענט און געזאגט: "ידינו לא שפכו את הדם הזה"...זיי ווייסן נישט ווער דער רוצח איז, און ווי רש"י ברענגט פון חז"ל מיר זענען דאך אודאי נישט חושד אז די דיינים זענען רוצחים ח"ו און אז זיי האבן פארגאסן אידיש בלוט, נאר די כוונה מיט די ווערטער "ידינו לא שפכו את הדם הזה", מיינט צו זאגן אז זיי האבן נישט באמערקט ווי דער איד גייט ארויס אליין פון די שטאט און זיי האבן אים געלאזט גיין אן קיין עסן און קיין באגלייטונג. ד.מ. אויב זיי וואלטן אים באמערקט גיין, וואלטן זיי אים צוגעשטעלט אלעס וואס ער דארף און ס'וואלט נישט צוגעקומען צו דעם רח"ל. און די כהנים האבן געזאגט "כפר לעמך ישראל אשר פדית ה'", וגו' ווי ס'שטייט ווייטער אין פסוק. | און שפעטער ווען מ'האט שוין געוואוסט וועלכע איז די נענטסטע שטאט, האט דער בית דין פון יענער שטאט געדארפט ברענגן א קעלבל, און מ'טראגט דאס צו א פלאץ וואס האט הארטע ערד ווי מ'האט נאך קיינמאהל נישט געארבעט דארט, און פון יעצט און ווייטער טאהר מען שוין קיינמאהל נישט ארבעטן דארט און אנזייען וכדומה. [לויטן רמב"ם האט מען דאס געטוען ביי א טייך פון וואסער א נחל איתן, וואס רינט מיט א שטארקע שטראם]. דארט האט מען אפגעהאקט דעם קאפ פונעם קעלבל, און דאס בית דין מיט די זקנים האבן זיך דארט אפגעוואשן זייערע הענט און געזאגט: "ידינו לא שפכו את הדם הזה"...זיי ווייסן נישט ווער דער רוצח איז, און ווי רש"י ברענגט פון חז"ל מיר זענען דאך אודאי נישט חושד אז די דיינים זענען רוצחים ח"ו און אז זיי האבן פארגאסן אידיש בלוט, נאר די כוונה מיט די ווערטער "ידינו לא שפכו את הדם הזה", מיינט צו זאגן אז זיי האבן נישט באמערקט ווי דער איד גייט ארויס אליין פון די שטאט און זיי האבן אים געלאזט גיין אן קיין עסן און קיין באגלייטונג. ד.מ. אויב זיי וואלטן אים באמערקט גיין, וואלטן זיי אים צוגעשטעלט אלעס וואס ער דארף און ס'וואלט נישט צוגעקומען צו דעם רח"ל. און די כהנים האבן געזאגט "כפר לעמך ישראל אשר פדית ה'", וגו' ווי ס'שטייט ווייטער אין פסוק. | ||
| שורה 60: | שורה 61: | ||
[[קאַטעגאָריע:תרי"ג מצוות]] | [[קאַטעגאָריע:תרי"ג מצוות]] | ||
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | |||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | |||
[[he:עגלה ערופה]] | |||
[[קאַטעגאָריע:מצוות אויף כהנים]] | |||
[[קאַטעגאָריע:מצוות געטון דורך א כהן]] | |||