4,450
רעדאגירונגען
צופאסונג צום קעפל, בלוי־לינקס...
(צופאסונג צום קעפל, בלוי־לינקס...) |
|||
| (8 מיטלסטע ווערסיעס פון 4 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
[[טעקע:Krakow_Ghetto_Gate_73170.jpg|left|thumb|250px|טויער פון דער [[קראקעווער געטא]]]] | {{דעסקריפציע|געטאס אין נאצי-אקופירטע אייראפע}}[[טעקע:Krakow_Ghetto_Gate_73170.jpg|left|thumb|250px|טויער פון דער [[קראקעווער געטא]]]] | ||
'''נאצי געטאס''' זענען געווען [[געטא]]ס וואס די [[נאצי]]ס האבן אוועקגעשטעלט אין נאצי-אקופירטע [[מזרח-אייראפע]], דורכאויס דער [[צווייטער וועלט מלחמה]], וואו די דייטשן האבן קאנצענטרירט די אידן אין די תקופה פונעם [[חורבן אייראפע]]. | |||
[[כסליו]] [[ה'ת"ש]] (סוף 1939) האט דער נאציסטישער הויפט קאמאנדאנט [[ריינהארד היידריך]] באפעלט צו צענטראליזירן און צונויפנעמען אלע אידן פון מזרח [[פוילן]] אין איינציקע ענגע וואוינונג-פערטלעך וואס זאל זיין נעבן א קרייצוועג פון באנען. | [[כסליו]] [[ה'ת"ש]] (סוף 1939) האט דער נאציסטישער הויפט קאמאנדאנט [[ריינהארד היידריך]] באפעלט צו צענטראליזירן און צונויפנעמען אלע אידן פון מזרח [[פוילן]] אין איינציקע ענגע וואוינונג-פערטלעך וואס זאל זיין נעבן א קרייצוועג פון באנען. | ||
די געטאס האבן באדינט די | די געטאס האבן באדינט די נאציס צו קאנטראלירן אויף די אידן, און קענען אויספירן זייער [[אידיאלאגיע]] פון פארניכטן דעם אידישן פאלק. אין די געטאס האט מען שטארק געפייניקט און דערנידערט די אידן [[גייסט]]ליך און פיזיש, ארום 20 פראצענט אידן פון די גרויסע געטאס זענען געשטארבן פון [[פיין]], [[געצוונגטע ארבעט]], [[הונגער]] אא"וו. אבער פאר די דרויסנדיקע וועלט האבן די נאציס באהאלטן זייערע אומפארשעמטע אקטן, און דערקלערט אז די געטאס זענען גוטע [[אויטאנאמיע|אויטאנאמישע]] פלעצער פאר די אידן. | ||
די גרעסטע געטא איז געווען די [[ווארשעווער געטא]] מיט ארום 450,000 מענטשן און דערנאך [[לאדזשער געטא]] מיט ארום 200 טויזנט מענטשן. די נאציס האבן באשטימט א [[יודענראט]] (א ראט פון אידן) זאל קאנטראלירן און מאכן ארדענונג אין די געטאס. | די גרעסטע געטא איז געווען די [[ווארשעווער געטא]] מיט ארום 450,000 מענטשן און דערנאך [[לאדזשער געטא]] מיט ארום 200 טויזנט מענטשן. די נאציס האבן באשטימט א [[יודענראט]] (א ראט פון אידן) זאל קאנטראלירן און מאכן ארדענונג אין די געטאס. | ||
| שורה 20: | שורה 16: | ||
* [[דערצאיונג]]: אין געטא איז נישט געווען קיין פארמאלע [[שולע]]ס פאר קינדער, נאר אומפארמאלע שולעס וואס זייער ווייניק קינדער האבן זיך מיטגעטיילט. אזוי האבן די קינדער זיך געדרייט פוסט און ליידיג אין די גאסן אין פארלויף פון 3 יאר. | * [[דערצאיונג]]: אין געטא איז נישט געווען קיין פארמאלע [[שולע]]ס פאר קינדער, נאר אומפארמאלע שולעס וואס זייער ווייניק קינדער האבן זיך מיטגעטיילט. אזוי האבן די קינדער זיך געדרייט פוסט און ליידיג אין די גאסן אין פארלויף פון 3 יאר. | ||
* [[אידישקייט]]: די נאציס האבן פארבאטן צו איינפירן אידישע [[מצווה|מצוות]] און [[מנהג]]ים, אבער טראצדעם האבן די ערליכע אידן שטילערהייט מקיים געווען תורה און מצוות. | * [[אידישקייט]]: די נאציס האבן פארבאטן צו איינפירן אידישע [[מצווה|מצוות]] און [[מנהג]]ים, אבער טראצדעם האבן די ערליכע אידן שטילערהייט מקיים געווען תורה און מצוות. | ||
* [[ארבעט]]: די נאציס האבן געצווונגען די אידן ארבעטן געצוונגטע ארבעט (ארבעט אָן א באשטימטן צוועק, ווי צב"ש אריבערפירן שטיינער פון איין ארט צום צווייטן אהין און צוריק). פון [[אייר]] [[ה'ת"ש]] (יוני 1940) האבן די נאציס | * [[ארבעט]]: די נאציס האבן געצווונגען די אידן ארבעטן געצוונגטע ארבעט (ארבעט אָן א באשטימטן צוועק, ווי צב"ש אריבערפירן שטיינער פון איין ארט צום צווייטן אהין און צוריק). פון [[אייר]] [[ה'ת"ש]] (יוני 1940) האבן די נאציס געבויט באשטימטע [[ארבעטס לאגער]]. פיל ארבעטערס זענען געשטארבן פון די שווערע ארבעט נאך וואס צודערצו זענען זיי געווען הונגעריק. | ||
עס איז אינטערעסאנט צו אויפמערקן אז כאטש די אלע אויסטערלישע שווערקייטן האבן זיך די אידן דערהאלטן, עס איז כמעט נישט געווען קיין [[זעלבסטמארד]]ער אין די געטאס. | עס איז אינטערעסאנט צו אויפמערקן אז כאטש די אלע אויסטערלישע שווערקייטן האבן זיך די אידן דערהאלטן, עס איז כמעט נישט געווען קיין [[זעלבסטמארד]]ער אין די געטאס. | ||
[[קאַטעגאָריע:געטאס|*]] | [[קאַטעגאָריע:געטאס|װ|*]] | ||
[[קאַטעגאָריע:לאגער]] | [[קאַטעגאָריע:לאגער]] | ||
[[קאטעגאריע:אינהאלט אראפגענומען]] | [[קאטעגאריע:אינהאלט אראפגענומען]] | ||
| שורה 31: | שורה 27: | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
[[HE:גטאות בשואה]] | |||