אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:יידישיסט"
אין תקציר עריכה |
|||
| (18 מיטלסטע ווערסיעס פון 6 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע||ענגליש = cultural and linguistic movement which began among Jews in Eastern Europe during the latter part of the 19th century|העב=אידאולוגיה יהודית לאומית שמרכזה שפת היידיש|}} | |||
{{איבערשרייבן}} | {{איבערשרייבן}} | ||
''' | '''ייִדישיסטן''' זענען אזעלכע מיט דער [[אידיאלאגיע]] פון אנטוויקלען די [[יידיש|ייִדישע]] [[שפראך]] אין א [[קולטור]] מיט אן אייגענער [[ליטעראטור]]. | ||
יידישיסטן ווערן היינט באטיטולט די וואס געבן זיך אָפ מיט פרעזערווירן די [[יידיש|יידישע שפראך]] פון אמאל אלס א [[קולטור]] און [[ליטעראַטור]]. | יידישיסטן ווערן היינט באטיטולט די וואס געבן זיך אָפ מיט פרעזערווירן די [[יידיש|יידישע שפראך]] פון אמאל אלס א [[קולטור]] און [[ליטעראַטור]]. | ||
| שורה 6: | שורה 7: | ||
כדאי צו האלטן אין זינען, אז עס זענען פאראן פארשיידענע מינים "יידישיסטן". היסטאריש געזען, זענען די יידישיסטן געווען פארבונדן מיט די לינקע פאליטישע אידעאלאגיעס, באזונדערס מיט [[בונדיזם]]. עס זענען אבער אויך געווען פרומע יידישיסטן, קאמוניסטישע אא"וו. היינט קען מען זאגן, אז א יידישיסט איז יעדער מענטש, וואס איז פאראינטערעסירט אין רעדן יידיש ווי אן אידעאלאגיע. | כדאי צו האלטן אין זינען, אז עס זענען פאראן פארשיידענע מינים "יידישיסטן". היסטאריש געזען, זענען די יידישיסטן געווען פארבונדן מיט די לינקע פאליטישע אידעאלאגיעס, באזונדערס מיט [[בונדיזם]]. עס זענען אבער אויך געווען פרומע יידישיסטן, קאמוניסטישע אא"וו. היינט קען מען זאגן, אז א יידישיסט איז יעדער מענטש, וואס איז פאראינטערעסירט אין רעדן יידיש ווי אן אידעאלאגיע. | ||
די ישיבה פון | די ישיבה פון יידישיסטן פאר לערנען תורה<ref>[https://www.facebook.com/groups/282306973154419 פעיסבוק גרופ]</ref>. | ||
== היסטאריע == | == היסטאריע == | ||
דער | דער "פאטער" פון יידישיזם איז געווען דער לעקסיקאגראף און [[לינגוויסט]] [[יהושע מרדכי ליפשיץ]] (1829-1878). ער האט געזען אין יידיש נישט קיין זשארגאן נאר א באזונדערע שפראך און איז געווען דער ערשטער וואס האט גערופן די שפראך מיטן נאמען "יידיש" און האט געארבעט פעסטצושטעלן די כללים פון גראמאטיק און אויסלייג, באזירט אויף דעם דיאלעקט פון זיין געבורטסארט, [[וואהלין]]. ליפשיץ האט נארייעט דעם יונגן משכיל שלום יעקב אבראמאוויטש ([[מענדעלע מוכר ספרים]]) צו שרייבן ליטעראטור אויף דער יידישער שפראך. אין 1861 האט ער משכנע געווען דעם ארויסגעבער פון "המליץ", [[אלעקסאנדער צעדערבוים|אלעקסאנדער הלוי צעדערבוים]], ארויסצוגעבן א ביילאגע אויף יידיש מיטן נאמען 'קול מבשר'. | ||
== באַרימטע יידישיסטן == | == באַרימטע יידישיסטן == | ||
| שורה 16: | שורה 17: | ||
*[[י.ל. פרץ]] | *[[י.ל. פרץ]] | ||
*[[חיים זשיטלאווסקי]] | *[[חיים זשיטלאווסקי]] | ||
*[[מאַקס | *[[מאַקס וויינרייך]] | ||
*[[אוריאל | *[[אוריאל וויינרייך]] | ||
*[[מרדכי שעכטער]] | *[[מרדכי שעכטער]] | ||
| שורה 24: | שורה 25: | ||
* [[יידיש־ליגע]] | * [[יידיש־ליגע]] | ||
== | == רעפערענצן == | ||
{{רעפליסטע}} | {{רעפליסטע}} | ||
[[קאַטעגאָריע:יידישיסטן|*]] | [[קאַטעגאָריע:יידישיסטן|*]] | ||
[[קאַטעגאָריע: | [[קאַטעגאָריע:אידישע שטרעמונגען]] | ||
[[קאטעגאריע:אויף יידיש]] | |||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | |||
[[he:יידישיזם]] | |||
[[קאַטעגאָריע:אידישע היסטאריע]] | |||
יעצטיגע רעוויזיע זינט 20:50, 19 יוני 2024
|
דער אַרטיקל אָדער די אָפטיילונג נויטיגט זיך אין א קאָמפלעטער איבערשרייבונג. ביטע דאס דורכשמועסן אין דעם שמועס בלאַט. |
ייִדישיסטן זענען אזעלכע מיט דער אידיאלאגיע פון אנטוויקלען די ייִדישע שפראך אין א קולטור מיט אן אייגענער ליטעראטור.
יידישיסטן ווערן היינט באטיטולט די וואס געבן זיך אָפ מיט פרעזערווירן די יידישע שפראך פון אמאל אלס א קולטור און ליטעראַטור.
כדאי צו האלטן אין זינען, אז עס זענען פאראן פארשיידענע מינים "יידישיסטן". היסטאריש געזען, זענען די יידישיסטן געווען פארבונדן מיט די לינקע פאליטישע אידעאלאגיעס, באזונדערס מיט בונדיזם. עס זענען אבער אויך געווען פרומע יידישיסטן, קאמוניסטישע אא"וו. היינט קען מען זאגן, אז א יידישיסט איז יעדער מענטש, וואס איז פאראינטערעסירט אין רעדן יידיש ווי אן אידעאלאגיע.
די ישיבה פון יידישיסטן פאר לערנען תורה[1].
היסטאריע
דער "פאטער" פון יידישיזם איז געווען דער לעקסיקאגראף און לינגוויסט יהושע מרדכי ליפשיץ (1829-1878). ער האט געזען אין יידיש נישט קיין זשארגאן נאר א באזונדערע שפראך און איז געווען דער ערשטער וואס האט גערופן די שפראך מיטן נאמען "יידיש" און האט געארבעט פעסטצושטעלן די כללים פון גראמאטיק און אויסלייג, באזירט אויף דעם דיאלעקט פון זיין געבורטסארט, וואהלין. ליפשיץ האט נארייעט דעם יונגן משכיל שלום יעקב אבראמאוויטש (מענדעלע מוכר ספרים) צו שרייבן ליטעראטור אויף דער יידישער שפראך. אין 1861 האט ער משכנע געווען דעם ארויסגעבער פון "המליץ", אלעקסאנדער הלוי צעדערבוים, ארויסצוגעבן א ביילאגע אויף יידיש מיטן נאמען 'קול מבשר'.
באַרימטע יידישיסטן
זעט אויך
רעפערענצן
דאס איז נישט קיין המכלול ארטיקל, בלויז עפעס וואס ליגט דא ביז עס וועט ערזעצט ווערן מיט בעסערס. שרייבט עס איבער!