בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
42,164
רעדאגירונגען
בילד
(פארברייטערט) |
(בילד) |
||
| (28 מיטלסטע ווערסיעס פון 4 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{ | {{דעסקריפציע|איסור זיך צו בוקן אויף שטיין}} | ||
{{מצוה אינפאקעסטל | |||
| עשה/לאו = לאו | |||
| שם = אבן משכית | | שם = אבן משכית | ||
| מצווים = אלע אידן | |||
| תקופה = אלעמאל | |||
| מקום = אינדרויסן פון בית המקדש | |||
| עונש במזיד = מלקות | |||
| בין = אדם למקום | |||
| ספר המצוות = יב | |||
| ספר החינוך = שמט | |||
| מקרא = {{תנ"ך|ויקרא|כו|א}} | | מקרא = {{תנ"ך|ויקרא|כו|א}} | ||
| תלמוד בבלי = {{בבלי|מגילה|כב|ב | | תלמוד בבלי = {{בבלי|מגילה|כב|ב}} | ||
| משנה תורה | | משנה תורה = {{רמב"ם|עבודה זרה וחוקות הגויים|ו|ו|נאמען=ניין}} | ||
| | | בה"ג = ק"מ | ||
| יראים = ש"נ | |||
| סמ"ק = ק"פ | |||
}} | }} | ||
'''אֶבֶן מַשְׂכִּית''' איז א [[שטיין]] באשטימט זיך צו [[ | '''אֶבֶן מַשְׂכִּית''' איז א [[שטיין]] באשטימט זיך צו [[בוקן]] דערויף. עס איז אן איסור זיך צו בוקן אויף שטיין אינדרויסן פון [[בית המקדש]], אפילו צו השי"ת, ווי עס שטייט אין פסוק: "וְאֶבֶן מַשְׂכִּית לֹא תִתְּנוּ בְּאַרְצְכֶם לְהִשְׁתַּחֲוֹת עָלֶיהָ"{{הערה|{{תנ"ך|ויקרא|כו|א}}}}. | ||
== נאמען == | == נאמען == | ||
דער טערמין "אבן משכית" | דער טערמין "אבן משכית", ווערט געטייטשט דורך אסאך ראשונים אלס א באצירטער שטיין{{הערה|אבן עזרא און {{תנ"ך|ויקרא|כו|א|מפרש=רשב"ם}}; {{ספר המצוות|לאו|יב}}; {{ספר החינוך|שמט}}}}; לויט [[רש"י]], טייטשט עס א שטיין מיט וואס מ'באדעקט די ערד{{הערה|{{תנ"ך|ויקרא|כו|א|מפרש=רש"י}}}}. לויט ביידע פירושים, איז דער באדייט א שטיין וואס מען בוקט זיך דערויף{{הערה|זעט {{תנ"ך|ויקרא|כו|א|מפרש=תרגום אונקלוס}}: "אבן סגדא"}}. | ||
== דער איסור == | == דער איסור == | ||
מען טאר זיך נישט | [[טעקע:בית אלפא, רצפת בית הכנסת.jpg|קליין|פּאָדלאָגע פונעם בית אלפא [[שול]], פון די צייט פון [[ביזאנטישע אימפעריע|ביזאנטישע]]ר הערשאפט אויף [[ארץ ישראל]]]] | ||
מען טאר זיך נישט בוקן אויף אן אבן משכית אפילו צו השי"ת{{הערה|{{תנ"ך|ויקרא|כו|א|מפרש=רש"י}}; {{רמב"ם|עבודה זרה|ו|ו}}}}. דער איסור ווערט אויסגערעכנט דורך די ראשונים צווישן די "[[לא תעשה|לאוין]]"{{הערה|{{רמב"ם|עבודה זרה|ו|ז}}, און {{ספר המצוות|לאו|יב}}; {{סמ"ג|לאוין|מג}}; {{ספר החינוך|שמט}}}}. | |||
אנדערע באנוץ, ווי שטעלן א קעסטל אויף אן אבן משכית, איז מותר{{הערה|{{ירושלמי|עבודה זרה|ד|א}}}}. | אנדערע באנוץ, ווי שטעלן א קעסטל אויף אן אבן משכית, איז מותר{{הערה|{{ירושלמי|עבודה זרה|ד|א}}}}. | ||
עטליכע דעות ווערן דערמאנט אין די ראשונים | לויט רוב ראשונים איז דער איסור נאר דאס בוקן זעלבסט, אבער לויט דער [[ספר יראים|יראים]] איז מען שוין עובר פון ווען מען לייגט דעם שטיין כדי זיך צו בוקן דערויף{{הערה|ספר יראים השלם, סימן ש"נ}}. טייל ראשונים לערנען אז אין שול איז אסור צו פלאסטערן די ערד מיט שטיין, ווייל דארט איז עס געאייגנט צום בוקן, אבער אינדערהיים איז מותר{{הערה|{{בבלי|מגילה|כב|ב|מפרש=רבי מנחם המאירי}}, בשם "קצת אחרונים"}}. | ||
* | |||
* צוליב [[חשד]], ווייל עס קוקט אויס ווי ער | עטליכע דעות ווערן דערמאנט אין די ראשונים איבערן טעם פון דעם איסור: | ||
* | * דער סדר פון די עובדי [[עבודה זרה]] איז געווען צו שטעלן א שטיין בעפאר דער עבודה זרה זיך צו בוקן דערויף, דעריבער איז עס געווארן גע'אסר'ט אויך פאר עבודת ה'{{הערה|{{רמב"ם|עבודה זרה|ו|ו}}; {{סמ"ג|לאוין|מג}}; {{תנ"ך|דברים|טז|כב|מפרש=רמב"ן}}}}. | ||
* צוליב [[חשד]], ווייל עס קוקט אויס ווי ער בוקט זיך צום שטיין{{הערה|רב האי גאון, געברענגט אין אור זרוע הלכות תפלה סימן צ"ג; {{תנ"ך|דברים|טז|כב|מפרש=רמב"ן}}, בשם יש אומרים; {{ספר החינוך|שמט}}}}; און דעריבער האט די תורה נישט גע'אסר'ט זיך צו בוקן איבער שיינע קליידער, ווייל א קלייד איז נישט קיין שטאנדהאפטיגע זאך און קיינער מאכט עס נישט אלס אן אפגאט{{הערה|שם=חינוך|{{ספר החינוך|שמט}}}}. | |||
* וויבאלד אין בית המקדש האט מען זיך געבוקט איבער ערד געפלאסטערט מיט שטיין און מ'טאר נישט טון עפעס אויפן זעלבן אופן ווי עס איז אין [[בית המקדש]], פונקט ווי ס'איז אסור צו בויען א שטוב אויסגעשטעלט ווי דער [[היכל]], אדער נאכמאכן די [[מנורה]]{{הערה|{{בבלי|מגילה|כב|ב|מפרש=רש"י|ד"ה=לא}}, לויט {{רמב"ם|עבודה זרה|ו|ו|מפרש=כסף משנה}}, און מנחת חינוך אויף {{ספר החינוך|שמט}}}}. | |||
לויט די ערשטע צוויי טעמים, איז מעגליך אז דער איסור ווערט גערעכנט ווי {{מונחון|אביזרייהו ד|אן איסור וואס האט שייכות מיט}}עבודה זרה, און מען דארף [[יהרג ואל יעבור|זיך לאזן הרג'ענען]] כדי נישט עובר צו זיין דערויף{{הערה|משנת חכמים, מצוה ל"ז. זעט אויך: שאלות ותשובות שבט הלוי חלק חמישי, קונטרס המצוות סימן נ"ט}}. | |||
דער איסור גייט אן אין יעדן ארט, אין [[ארץ ישראל]] און אין [[חוץ לארץ]]{{הערה|{{ספר החינוך|שמט}}}}, און עס איז נאר מותר אין בית המקדש{{הערה|{{בבלי|מגילה|כב|ב}}; {{רמב"ם|עבודה זרה|ו|ז}}}}. די אחרונים זענען מסופק אויב דער [[הר הבית]] איז אויך אריינגערעכנט אין דעם היתר{{הערה|מנחת חינוך אויף {{ספר החינוך|שמט}}; {{אוצר החכמה|רבי נח רבינוביץ|תולדות נח - ג|103778|עמוד צ"ב|page=183}}}}. | |||
== דער שטיין == | == דער שטיין == | ||
אלע געפלאסטערטע שטיינער גייען אריין אין כלל פון "אבן משכית", אויך אויב זיי זענען נישט באצירט{{הערה|שם=חינוך}}. עס איז דעריבער אסור זיך צו ביקן איבער סיי וועלכע שטיינערנע באלאטעס{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|קלא|ח | אלע געפלאסטערטע שטיינער גייען אריין אין כלל פון "אבן משכית", אויך אויב זיי זענען נישט באצירט{{הערה|שם=חינוך}}. עס איז דעריבער אסור זיך צו ביקן איבער סיי וועלכע שטיינערנע באלאטעס{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|קלא|ח|מפרש=רמ"א}}; {{משנה ברורה|קלא|מא}}}}, און אפילו איבער א פאדלאגע פון [[בעטאן]] געמישט מיט קליינע שטיינדלעך{{הערה|שו"ת אבני ישפה ח"ב סי' ז}}. [[ציגל]] הייסן נישט ווי שטיין בנוגע צו דעם איסור, ווי אין פסוק שטייט: {{ציטוטון|וַתְּהִי לָהֶם הַלְּבֵנָה לְאָבֶן|{{תנ"ך|בראשית|יא|ג}}}}{{ביאור|פון דעם וואס די תורה שמועסט אויס אז די בויער ביים [[דור הפלגה]] האבן גענוצט ציגל אנשטאט שטיין, זעט מען אז אין אלגעמיין איז עס נישט אין כלל.}}{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|קלא|מפרש=מגן אברהם}}, סעיף קטן ב'}}. | ||
טייל פירן זיך נישט צו ביקן איבער סיי וועלכע געפלאסטערטע פאדלאגע, אפילו ווען עס איז פון האלצערנע ברעטער, זיך צו דערווייטערן פון איסור{{הערה|מטה אפרים סימן תרכ"א, סעיף י"ד}}. | טייל פירן זיך נישט צו ביקן איבער סיי וועלכע געפלאסטערטע פאדלאגע, אפילו ווען עס איז פון האלצערנע ברעטער, זיך צו דערווייטערן פון איסור{{הערה|מטה אפרים סימן תרכ"א, סעיף י"ד}}. | ||
== דאס ביקן == | == דאס ביקן == | ||
מן התורה איז נאר אסור ווען מען ביקט זיך "בפישוט ידים ורגלים", און מען ליגט אינגאנצן אויפ'ן שטיין{{הערה|{{בבלי|מגילה|כב|ב}}; {{רמב"ם|עבודה זרה|ו|ו}}}}. אויב האט ער זיך געביקט אן פישוט ידים ורגלים, איז א מחלוקת: לויט'ן רמב"ם{{הערה|{{רמב"ם|עבודה זרה|ו|ח}}}} געבט מען אים [[מכת מרדות]], ווייל עס איז אסור מדרבנן; און לויט דער [[אור זרוע]]{{הערה|הלכות תפילה סימן צ"ג}} איז אזא השתחוויה אינגאנצן מותר, אפילו מדרבנן. דער רמב"ם איז אויך מודה אז זיך ביקן זייטיג איז אינגאנצן מותר{{הערה|{{רמב"ם|עבודה זרה|ו|ז}}}}. | מן התורה איז נאר אסור ווען מען ביקט זיך "בפישוט ידים ורגלים", און מען ליגט אינגאנצן אויפ'ן שטיין{{הערה|{{בבלי|מגילה|כב|ב}}; {{רמב"ם|עבודה זרה|ו|ו}}}}. אויב האט ער זיך געביקט אן פישוט ידים ורגלים, איז א מחלוקת: לויט'ן [[רמב"ם]]{{הערה|{{רמב"ם|עבודה זרה|ו|ח}}}} געבט מען אים [[מכת מרדות]], ווייל עס איז אסור מדרבנן; און לויט דער [[אור זרוע]]{{הערה|הלכות תפילה סימן צ"ג}} איז אזא השתחוויה אינגאנצן מותר, אפילו מדרבנן. דער רמב"ם איז אויך מודה אז זיך ביקן זייטיג איז אינגאנצן מותר{{הערה|{{רמב"ם|עבודה זרה|ו|ז}}}}. | ||
לויט די [[גאונים]] איז אסור זיך צו ביקן העכער א שטיין, אפילו ווען עס איז פארהאן א הפסק וואס טיילט אפ צווישן דעם מענטש און דאס שטיין{{הערה|אוצר הגאונים, ברכות סימן רכט; שאלות ותשובות הריב"ש סימן תי"ב, בשם [[רב שרירא גאון]]}}. אנדערע ראשונים נעמען אבער אן אז מיט אן הפסק צווישן דעם פנים און שטיין מעג מען זיך יא ביקן, און דעריבער פירט מען זיך אויסצושפרייטן גראזן אדער טעפיכער אין די שוהלן ווען מען ביקט זיך איבער די פאדלאגע, ווי אום [[יום כיפור]] ווען מען פאלט כורעים{{הערה|{{רמב"ם|עבודה זרה|ו|ז}}; מרדכי מגילה סימן תת"ז}}. טייל אחרונים לערנען אז אויך די גאונים זענען מודה אז גראזן זענען מפסיק, זיי זענען נאר מחמיר ווען מען ביקט זיך דירעקט איבער די פאדלאגע, ווייל די ערד פון שטוב איז א חלק פון שטוב און הייסט נישט קיין הפסק קעגן דעם שטיין וואס ליגט פון אונטער{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|קלא|מפרש=מגן אברהם}}, סעיף קטן כ"ב}}. | |||
==צו ליינען מער== | |||
* {{אוצר החכמה|יהודה לביא בן דוד|כרע רבץ|621147|פרק י"א|page=523}} | |||
* {{אוצר החכמה|שאול חנא קוק|עיונים ומחקרים|157034|page=355}} | |||
== נאטיצן == | |||
{{ביאורים}} | |||
{{ | ==רעפערענצן== | ||
{{רעפערענצן}} | |||
{{תרי"ג מצוות}} | |||
{{ספר ויקרא}} | |||
{{הבהרה הלכתית}} | |||
[[קאטעגאריע:פרשת בהר]] | |||
[[קאטעגאריע:איסורי עבודה זרה]] | |||
[[קאטעגאריע:המכלול ארטיקלען]] | |||
[[he:אבן משכית]] | |||