אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "פרשת פקודי"

פון המכלול
עלפטע פרשה פון ספר שמות
קפיצה לניווט קפיצה לחיפוש
(פארברייטערט)
(פארברייטערט)
שורה 6: שורה 6:
| צאל ווערטער = 1182 (42'סטע)
| צאל ווערטער = 1182 (42'סטע)
| צאל אותיות = 4432 (44'סטע)
| צאל אותיות = 4432 (44'סטע)
| אינהאלט = פארענדיגונג פון אויפשטעלן דעם [[משכן]] און די [[בגדי כהונה]]; [[חנוכת המשכן]] און דאס רוען פון די ענני הכבוד איבער משכן
| אינהאלט = פארענדיגונג פון אויפשטעלן דעם [[משכן]] און די [[בגדי כהונה]]; [[חנוכת המשכן]] און דאס רוען פון די ענני הכבוד איבערמשכן
| עשה חינוך =  
| עשה חינוך =  
| לא תעשה חינוך =  
| לא תעשה חינוך =  
שורה 22: שורה 22:
'''{{מנוקד|פרשת פְקוּדֵי}}''' איז די עלפטע און לעצטע [[פרשת השבוע|סדרה]] פון [[ספר שמות]], און די 23'סטע פון די תורה בכלל. די פרשה גייט פון {{תנ"ך|שמות|לח|כא|אן=ספר|לאנג=יא}}, ביז סוף ספר - {{תנ"ך|שמות|מ|לח|אן=ספר|לאנג=יא}}, לויט'ן אנגענומענעם צעטיילונג פון [[קאפיטלען פון תנ"ך|קאפיטלען]], פארמאגנדיג אינאיינעם 92 פסוקים און צוואנציג פרשיות - זעקס [[פרשה פתוחה|פתוחות]] און פערצן [[פרשה סתומה|סתומות]].
'''{{מנוקד|פרשת פְקוּדֵי}}''' איז די עלפטע און לעצטע [[פרשת השבוע|סדרה]] פון [[ספר שמות]], און די 23'סטע פון די תורה בכלל. די פרשה גייט פון {{תנ"ך|שמות|לח|כא|אן=ספר|לאנג=יא}}, ביז סוף ספר - {{תנ"ך|שמות|מ|לח|אן=ספר|לאנג=יא}}, לויט'ן אנגענומענעם צעטיילונג פון [[קאפיטלען פון תנ"ך|קאפיטלען]], פארמאגנדיג אינאיינעם 92 פסוקים און צוואנציג פרשיות - זעקס [[פרשה פתוחה|פתוחות]] און פערצן [[פרשה סתומה|סתומות]].


די פרשה איז א פארזעצונג פון פאריגן פרשה - [[פרשת ויקהל|ויקהל]], און עס ווערט געשילדערט די פארענדיגונג פון דאס בויען דעם משכן און צוגרייטן די [[בגדי כהונה]]; דאן ווערט פארגעשטעלט דאס באנייאונג פונעם משכן, און די ענן הכבוד וואס האט גערוט איבער איר.
אין די פרשה ווערט געשילדערט די פארענדיגונג פון דאס בויען דעם משכן און צוגרייטן די [[בגדי כהונה]]; דאן ווערט פארגעשטעלט דאס באנייאונג פונעם משכן, און די ענן הכבוד וואס האט גערוט איבער איר.


פרשת פקודי ווערט געליינט צווישן די דאטומען [[כ"ג אדר|כ"ג]] און [[כ"ט אדר]] (אין [[עיבור יאר]]ן ביז [[ו' אדר ב']]). אין פשוט'ע יארן געפאלט די פרשה געווענליך אין די שבת בעפאר [[ראש חודש]] [[ניסן]] - די טאג וואס מען האט אויפגעשטעלט די משכן, פארגעשטעלט אינעם פרשה. די סדרה געפאלט געווענליך אין איינע פון די "[[ארבע פרשיות]]", וואס דאן ליינט מען דעם דעזיגנירטן מפטיר און הפטורה: אין רוב פשוט'ע יארן געפאלט עס אום [[פרשת פרה]], און אין [[השא יאר]]ן - [[פרשת החודש]]; אין [[עיבור יאר]]ן מיט'ן קביעות [[השג יאר|השג]] און [[החא יאר|החא]], געפאלט עס [[פרשת שקלים]], און אין די איבריגע עיבור יארן ווערט עס נישט געליינט מיט איינע פון די ארבע פרשיות, און ווערט גערופן "[[שבת הפסקה]]". אין רוב פשוט'ע יארן (אויסער [[השא יאר]]ן) ווערט פקודי געליינט אינאיינעם מיט פרשת ויקהל, פארזעצנדיג דער שילדערונג איבער בויען דעם משכן{{ביאור|כדי צו צופאסן די 54 פרשיות צו די צווישן 51 און 55 שבתים אין יאר אין וועלכע מען ליינט די פרשה, [[ימים טובים]] אויסגעשלאסן.}}. ווען אינאיינעם באטרעפט די קריאה פון ויקהל און פקודי 214 פסוקים.
פרשת פקודי ווערט געליינט צווישן די דאטומען [[כ"ג אדר|כ"ג]] און [[כ"ט אדר]] (אין [[עיבור יאר]]ן ביז [[ו' אדר ב']]). אין פשוט'ע יארן געפאלט דאס געווענליך אין די שבת בעפאר [[ראש חודש]] [[ניסן]] - די טאג וואס מען האט אויפגעשטעלט די משכן, ווי דערציילט אינעם פרשה. די סדרה געפאלט געווענליך אין איינע פון די "[[ארבע פרשיות]]", וואס דאן ליינט מען דעם דעזיגנירטן מפטיר און הפטורה: אין רוב פשוט'ע יארן קומט עס אויך אום [[פרשת פרה]], און אין [[השא יאר]]ן - [[פרשת החודש]]; אין [[עיבור יאר]]ן מיט'ן [[קביעות פון יאר|קביעות]] [[השג יאר|השג]] און [[החא יאר|החא]], געפאלט עס [[פרשת שקלים]], און אין די איבריגע עיבור יארן ווערט עס נישט געליינט מיט איינע פון די ארבע פרשיות, ווערנדיג גערופן "[[שבת הפסקה]]". אין רוב פשוט'ע יארן (אויסער [[השא יאר]]ן) ווערט פקודי געליינט אינאיינעם מיט פרשת ויקהל, פארזעצנדיג דער שילדערונג איבער בויען דעם משכן{{ביאור|כדי צו צופאסן די 54 פרשיות צו די צווישן 51 און 55 שבתים אין יאר אין וועלכע מען ליינט די פרשה, [[ימים טובים]] אויסגעשלאסן.}}. ווען אינאיינעם, באטרעפט די קריאה פון ויקהל און פקודי 214 פסוקים.


== פרשה אינהאלט ==
== פרשה אינהאלט ==
===פארענדיגונג פון בויען דעם משכן===
===פארענדיגונג פון בויען דעם משכן===
די פרשה זעצט פאר און פארענדיגט די שילדערונג איבער דאס בויען פונעם משכן און די בגדי כהונה. ערשט ווערט אויסגערעכנט פונקטליך וואס און וויפיל די אידן האבן בייגעשטייערט פאר'ן משכן, און וויאזוי מען האט זיי אויפגעבויט און צוזאמגעשטעלט{{הערה|{{תנ"ך|שמות|לח|כא|לא}}.}}. דאן ווערט געשילדערט דאס אהערשטעלן די בגדי כהונה פאר [[אהרן]] און זיינע קינדער, די [[כהן|כהנים]]: דער [[אפוד]], דער [[חושן]], דער [[מעיל]], דער [[כתונת]], דער [[מצנפת]], די מגבעות, די [[מכנסים]] און דער [[אבנט]], און פארענדיגט מיט'ן [[ציץ]].
די פרשה זעצט פאר און פארענדיגט די שילדערונג איבער דאס בויען פונעם משכן און די בגדי כהונה. ערשט ווערט אויסגערעכנט פונקטליך וואס און וויפיל די אידן האבן בייגעשטייערט פאר'ן משכן, און וויאזוי מען האט זיי אויפגעבויט און צוזאמגעשטעלט{{הערה|{{תנ"ך|שמות|לח|כא|לא|אן=ספר}}.}}. דאן ווערט געשילדערט דאס אהערשטעלן די בגדי כהונה פאר [[אהרן]] און זיינע קינדער, די [[כהן|כהנים]]: דער [[אפוד]], דער [[חושן]], דער [[מעיל]], דער [[כתונת]], דער [[מצנפת]], די מגבעות, די [[מכנסים]] און דער [[אבנט]], און פארענדיגט מיט'ן [[ציץ]]{{הערה|{{תנ"ך|שמות|לט|א|לב|אן=ספר}}.}}.


===חנוכת המשכן===
דאן האט מען געצייגט פאר משה די פארענדיגטע משכן מיט אירע כלים, און די בגדי כהונה, און משה האט זיי געבענטשט דערויף וואס זיי האבן פונקטליך אויסגעפאלט די אנוויזונגען פון באשעפער, באפוילן דורך משה{{הערה|{{תנ"ך|שמות|לט|לג|מג|אן=ספר}}.}}.
===פארענדיגונג פון בויען דעם משכן===
די פרשה זעצט פאר און פארענדיגט די שילדערונג איבער דאס בויען פונעם משכן און די בגדי כהונה. ערשט ווערט אויסגערעכנט פונקטליך וואס און וויפיל די אידן האבן בייגעשטייערט פאר'ן משכן, און וויאזוי מען האט זיי אויפגעבויט און צוזאמגעשטעלט{{הערה|{{תנ"ך|שמות|לח|כא|לא}}.}}. דאן ווערט געשילדערט דאס אהערשטעלן די בגדי כהונה פאר [[אהרן]] און זיינע קינדער, די [[כהן|כהנים]]: דער [[אפוד]], דער [[חושן]], דער [[מעיל]], דער [[כתונת]], דער [[מצנפת]], די מגבעות, די [[מכנסים]] און דער [[אבנט]], און פארענדיגט מיט'ן [[ציץ]]{{הערה|{{תנ"ך|שמות|לט|א|לב}}.}}.
 
דאן האט מען פארגעשטעלט פאר משה די פארענדיגטע משכן און אירע כלים, און די בגדי כהונה, און משה האט זיי געבענטשט דערויף וואס זיי האבן פונקטליך אויסגעפאלט די אנוויזונגען פון באשעפער, באפוילן דורך משה{{הערה|{{תנ"ך|שמות|לט|לג|מג}}.}}.


===חנוכת המשכן===
===חנוכת המשכן===
 
גאט האט באפוילן משה צו אויפשטעלן דעם משכן אום [[א' ניסן]], און שטעלן אין איר די כלים אויף זייער באשטימטן ארט, ער זאל זאלבן דעם משכן און די כלים מיט'ן [[שמן המשחה]], און אנטון די בגדי כהונה פאר אהרן מיט זיינע זין און זיי אויך זאלבן. משה האט טאקע אום ראש חודש ניסן פון צווייטן יאר נאך [[יציאת מצרים]] אויפגעשטעלט דעם משכן און אריינגעשטעלט אין איר די כלים. דאן האט זיך אראפגעלאזט א וואלקן, דער [[ענן הכבוד]], און די [[שכינה]] האט גערוט איבער'ן משכן. ווען דער וואלקן האט זיך געהויבן פונעם משכן האט מען זיך אנגעבויבן צו ציען מיט'ן וואלקן{{הערה|{{תנ"ך|שמות|מ|אן=ספר|לאנג=יא}}.}}.
 


== דאטומען ==
== דאטומען ==
שורה 57: שורה 52:


== הפטורה ==
== הפטורה ==
די [[הפטורה]] פון פרשת פקודי איז אין [[מלכים א]]. די ספרדים און תימנים ליינען די {{תנ"ך|מלכים א|ז|מ|נ|לאנג=יא|אן=ספר}}{{הערה|{{שיתופתא|1=Mishneh_Torah,_The_Order_of_Prayer/5?selectedunittext=3|2=רמב"ם - סדר התפילה ה׳, ד'}}.}}, ווי [[שלמה המלך|שלמה]] בויט דעם [[ערשטע בית המקדש|בית המקדש]] (די הפטורה פון ויקהל ביי די אשכנזים); די איטאליענער ליינען ווי ביי די ספרדים און תימנים, און ענדיגן ביי {{תנ"ך|מלכים א|ז|נ|לאנג=יא|אן=פרק}}, און נאך פיל אשכז'ישע קהילות{{הערה|זעט [[#ווייטער|ווייטער]]}} ביי {{תנ"ך|מלכים א|ז|נא|לאנג=יא|אן=פרק}}{{הערה|[[אבודרהם]] {{שיתופתא|Abudarham,_Hebrew_Calendar,_Order_of_Parashiot_and_Haftarot/24|סדר העיבור, סדר הפרשיות וההפטרות}}.}}. די אשכנזים ליינען פון {{תנ"ך|מלכים א|ז|נא|לאנג=יא|אן=ספר}} - און די  פאזנע קהלה פון {{תנ"ך|מלכים א|ח|א|לאנג=יא|אן=ספר}}, ביז {{תנ"ך|מלכים א|ח|כא|לאנג=יא|אן=ספר}}, איבער די פארענדיגונג פון דאס בויען און [[חנוכת המקדש]]. ביי די [[ראמאניאטן|ראָמאַניאטן]] ליינט מען {{תנ"ך|מלכים א|ז|כז|מז|לאנג=יא}}{{הערה|[https://alhatorah.org/Haftarat_Pekudei/0/he הפטרת פקודי] אויפ'ן על התורה זייטל. עס ווערן געברענגט דארט נאך וואריאציעס.}}.
די [[הפטורה]] פון פרשת פקודי איז אין [[ספר מלכים|ספר מלכים א']]. די ספרדים און תימנים ליינען אין {{תנ"ך|מלכים א|ז|מ|נ|לאנג=יא|אן=ספר}}{{הערה|{{שיתופתא|1=Mishneh_Torah,_The_Order_of_Prayer/5?selectedunittext=3|2=רמב"ם - סדר התפילה ה׳, ד'}}.}}, ווי [[שלמה המלך|שלמה]] בויט דעם [[ערשטע בית המקדש|בית המקדש]] (די הפטורה פון ויקהל ביי די אשכנזים); די איטאליענער ליינען ווי ביי די ספרדים און תימנים, און ענדיגן ביי {{תנ"ך|מלכים א|ז|נא|לאנג=יא|אן=פרק}}, און נאך פיל אשכז'ישע קהילות{{הערה|זעט [[#ווייטער|ווייטער]]}} ביי {{תנ"ך|מלכים א|ח|א|לאנג=יא|אן=ספר}}{{הערה|[[אבודרהם]] {{שיתופתא|Abudarham,_Hebrew_Calendar,_Order_of_Parashiot_and_Haftarot/24|סדר העיבור, סדר הפרשיות וההפטרות}}.}}. די אשכנזים ליינען פון {{תנ"ך|מלכים א|ז|נא|לאנג=יא|אן=ספר}} - און די  פאזנע קהלה פון {{תנ"ך|מלכים א|ח|א|לאנג=יא|אן=ספר}}, ביז {{תנ"ך|מלכים א|ח|כא|לאנג=יא|אן=ספר}}, איבער די פארענדיגונג פון דאס בויען און [[חנוכת המקדש]]. ביי די [[ראמאניאטן|ראָמאַניאטן]] ליינט מען {{תנ"ך|מלכים א|ז|כז|מז|לאנג=יא}}{{הערה|[https://alhatorah.org/Haftarat_Pekudei/0/he הפטרת פקודי] אויפ'ן על התורה זייטל. עס ווערן געברענגט דארט נאך וואריאציעס.}}.


ווען די פרשה געפאלט אין איינע פון די [[ארבע פרשיות]], ליינט מען דעם דעזיגנירטן הפטורה.
ווען די פרשה געפאלט אין איינע פון די [[ארבע פרשיות]], ליינט מען דעם דעזיגנירטן הפטורה.
שורה 66: שורה 61:
* אין די איבריגע עיבור יארן ווערט די פרשה געליינט אן איינע פון די ארבע פרשיות - "[[שבת הפסקה]]"
* אין די איבריגע עיבור יארן ווערט די פרשה געליינט אן איינע פון די ארבע פרשיות - "[[שבת הפסקה]]"


{{אנקער|ווייטער|דער}} ארגינעלער מנהג ביי די אשכנזים איז געווען צו ליינען {{תנ"ך|מלכים א|ז|נא}} - "ותשלם כל המלאכה", וועלכע איז א פארזעצונג פון די אשכנז'ישע הפטורה פון ויקהל אין {{תנ"ך|מלכים א|ז|מ}} - "ויעש חירום" (וואס די ספרדים ליינען פאר פקודי){{הערה|{{היברובוקס|1=אור זרוע|2=חלק ב|3=14580|page=165|2=[[אור זרוע]] חלק ב|3=14580|page=165|לינק טעקסט=סימן שצג}}, און {{היברובוקס|[[תרומת הדשן (ספר)|תרומת הדשן]]|לקט יושר - או"ח|8859|page=153|עמ=קנג}}, וועלכע שליסן דירעקט אויס דאס ליינען "ויעש חירום" אום פקודי; [[רבי מרדכי יפה]], '''לבוש החור''', [[s:לבוש_אורח_חיים_תרפה#סעיף_ו|סי' תרפה ס"ו]]. זעט אויך {{היברובוקס|יהודה ליב שיסלוביץ|מסורת הקריאה|33823|page=161|שנת הוצאה=תרמ"ו|עמ=162}}.}}. דער [[רבי שלום מנוישטאדט|מהר"ש]]{{הערה|סימן קמ"ז.}} שרייבט אבער, אז זינט די הפטורה פון "ותשלם" ווערט שוין געליינט ביי די הפטורה פון צווייטן טאג [[סוכות]] (אין [[חוץ לארץ|חו"ל]], וואס דאן ליינט מען פון {{תנ"ך|מלכים א|ח|ב}}), זאל מען ליינען די הפטורה פון "ויעש חירום" אום פקודי, וויבאלד ווען פקודי קומט אויס שבת הפסקה וועט ויקהל שטענדיג זיין אין איינע פון די ארבע פרשיות, און עס וועט נישט אויסקומען צו ליינען ויעש חירום איבער די יאר. דער מהר"ש ווייזט אן צוצולייגן די צוויי פסוקים {{תנ"ך|מלכים א|ז|נא|אן=ספר}}-{{תנ"ך|מלכים א|ח|א|אן=ספר}} וואס רעדן זיך פון די "גמר מלאכה" - ווי אין אונזער פרשה (און די צוויי פסוקים ווערן נישט געליינט אום סוכות). דער [[מהרי"ל]]{{הערה|{{היברובוקס|2=ספר מהרי"ל|3=8918|page=115|לינק טעקסט=מנהגים שרשיות מארבע פרשיות}}.}} און [[אליה רבה]]{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תרפה|מפרש=אליה רבה|סק=כג}}.}} ברענגען אראפ און נעמען אן די ווערטער פון מהר"ש.
{{אנקער|ווייטער|דער}} ארגינעלער מנהג ביי די אשכנזים איז געווען צו ליינען {{תנ"ך|מלכים א|ז|נא}} - "ותשלם כל המלאכה", וועלכע איז א פארזעצונג פון די אשכנז'ישע הפטורה פון ויקהל אין {{תנ"ך|מלכים א|ז|מ}} - "ויעש חירום" (וואס די ספרדים ליינען פאר פקודי), און אסאך קהילות פירן זיך אין איינקלאנג{{הערה|{{היברובוקס|1=אור זרוע|2=חלק ב|3=14580|page=165|2=[[אור זרוע]] חלק ב|3=14580|page=165|לינק טעקסט=סימן שצג}}, און {{היברובוקס|[[תרומת הדשן (ספר)|תרומת הדשן]]|לקט יושר - או"ח|8859|page=153|עמ=קנג}}, וועלכע שליסן דירעקט אויס דאס ליינען "ויעש חירום" אום פקודי; [[רבי מרדכי יפה]], '''לבוש החור''', [[s:לבוש_אורח_חיים_תרפה#סעיף_ו|סי' תרפה ס"ו]]. זעט אויך {{היברובוקס|יהודה ליב שיסלוביץ|מסורת הקריאה|33823|page=161|שנת הוצאה=תרמ"ו|עמ=162}}.}}. דער [[רבי שלום מנוישטאדט|מהר"ש]] שרייבט אבער{{הערה|סימן קמ"ז.}}, אז זינט די הפטורה פון "ותשלם" ווערט שוין געליינט פאר די הפטורה פון צווייטן טאג [[סוכות]] (אין [[חוץ לארץ|חו"ל]], וואס דאן ליינט מען פון {{תנ"ך|מלכים א|ח|ב}}), זאל מען ליינען די הפטורה פון "ויעש חירום" אום פקודי, וויבאלד ווען פקודי קומט אויס שבת הפסקה וועט ויקהל שטענדיג זיין אין איינע פון די ארבע פרשיות, און עס וועט נישט אויסקומען צו ליינען ויעש חירום איבער די יאר. דער מהר"ש ווייזט אן צוצולייגן די צוויי פסוקים {{תנ"ך|מלכים א|ז|נא|אן=ספר}}-{{תנ"ך|מלכים א|ח|א|אן=ספר}} וואס רעדן זיך פון די "גמר מלאכה" - ווי אין אונזער פרשה (און די צוויי פסוקים ווערן נישט געליינט אום סוכות). דער [[מהרי"ל]]{{הערה|{{היברובוקס|2=ספר מהרי"ל|3=8918|page=115|לינק טעקסט=מנהגים שרשיות מארבע פרשיות}}.}} און [[אליה רבה]]{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תרפה|מפרש=אליה רבה|סק=כג}}.}} ברענגען אראפ און נעמען אן די ווערטער פון מהר"ש.


די רבנים פון [[ירושלים]] האבן אגענומען, אז וויבאלד אין [[ארץ ישראל]] איז נישט פארהאן א צווייטע טאג סוכות צו ליינען דערין "ותשלם", איז דער אריגינעלער טעם צו טוישן און ליינען "ויעש חירום" נישט פעליג דארט, און דער הויפט הפטורה איז ותשלם. דאך האט מען אנגענומען אין רוב פלעצער צו אנהייבן פריער און ליינען "אויך" ויעש חירום, נישט צו מבטל זיין די אלטע מנהג{{הערה|איבערהויפט אז די ספרדים פירן זיך אויך אזוי. זעט דעם בריוו פונעם [[אדר"ת]] וואו ער שרייבט אז [[רבי שמואל סאלאנט]] האט איינגעשטימט דערצו, געברענגט אין {{אוצר החכמה|2=מוסף שבת קודש - 25|3=187896|page=18|באנד=פקודי|שנת הוצאה=תשס"ג|מו"ל=יתד נאמן|עמ=18}}.}}. טייל זאגן אז אין א [[זשה יאר]], די איינציגסטע עיבור יאר אין וועלכע עס זענען פארהאן צוויי שבתים אום חנוכה, וואס אין צווייטן שבת פון חנוכה ליינט מען ויעש חירום, זאל מען לויט אלע מנהגים ליינען נאר ותשלם{{הערה|{{היברובוקס|[[רבי שלמה זלמן גייגער]]|דברי קהלת|6822|page=444}}; ספעציעל אין ארץ ישראל ווי מען האט אנגענומען ותשלם אלס הויפט הפטורה, און אזוי איז געשטאנען אין טייל זשה יארן אין "לוח ארץ ישראל" (טיקוצ'ינסקי).}}.
די רבנים פון [[ירושלים]] האבן אגענומען, אז וויבאלד אין [[ארץ ישראל]] איז נישט פארהאן א צווייטע טאג סוכות צו ליינען דערין "ותשלם", איז דער אריגינעלער טעם צו טוישן און ליינען "ויעש חירום" נישט פעליג דארט, און דער הויפט הפטורה איז ותשלם. דאך האבן טייל אנגענומען צו אנהייבן פריער און ליינען "אויך" ויעש חירום, נישט צו מבטל זיין די אלטע מנהג{{הערה|איבערהויפט אז די ספרדים פירן זיך אויך אזוי. זעט דעם בריוו פונעם [[אדר"ת]] וואו ער שרייבט אז [[רבי שמואל סאלאנט]] האט איינגעשטימט דערצו, געברענגט אין {{אוצר החכמה|2={{אנקער|מוסף|מוסף}} שבת קודש - 25|3=187896|page=18|באנד=פקודי|שנת הוצאה=תשס"ג|מו"ל=[[יתד נאמן]]|עמ=18}}.}}. טייל זאגן אז אין א [[זשה יאר]], די איינציגסטע עיבור יאר אין וועלכע עס זענען פארהאן צוויי שבתים אום חנוכה, וואס אין צווייטן שבת פון חנוכה ליינט מען ויעש חירום, זאל מען לויט אלע מנהגים ליינען נאר ותשלם{{הערה|{{היברובוקס|[[רבי שלמה זלמן גייגער]]|דברי קהלת|6822|page=444}}. ספעציעל אין ארץ ישראל ווי מען האט אנגענומען ותשלם אלס הויפט הפטורה; אזוי איז געשטאנען אין טייל זשה יארן אין "לוח ארץ ישראל" (טיקוצ'ינסקי), און אזוי האבן גע'פסק'נט [[רבי שלמה זלמן אויערבאך]] (זעט {{היברובוקס|2=בירור הלכה|3=51654|page=186|באנד=ו'|לינק טעקסט=או"ח סימן תכח}}), און [[רבי יוסף שלום אלישיב]] (געברענגט אין [[#מוסף|מוסף שבת]]) צווישן אנדערע.}}.


==שבת חזק==
==שבת חזק==
שורה 76: שורה 71:
==צו ליינען מער==
==צו ליינען מער==
* {{היברובוקס|הרב אברהם שלמה סולומון|ירושתנו - ב|58217|page=174|קעפל=הפטרת פרשת ויקהל ופרשת פקודי בשנה מעוברת|מקום הוצאה=בני ברק|שנת הוצאה=תשס"ח|מו"ל=מכון מורשת אשכנז|עמ=קעו}}
* {{היברובוקס|הרב אברהם שלמה סולומון|ירושתנו - ב|58217|page=174|קעפל=הפטרת פרשת ויקהל ופרשת פקודי בשנה מעוברת|מקום הוצאה=בני ברק|שנת הוצאה=תשס"ח|מו"ל=מכון מורשת אשכנז|עמ=קעו}}
* [https://forum.otzar.org/viewtopic.php?t=37573 '''אפשרויות ההפטרות לפרשיות'''], אויף אוצר החכמה פארום


== דרויסנדע לינקס ==
== דרויסנדע לינקס ==

רעוויזיע פון 19:11, 29 פעברואר 2024

Arrow r.svg פקודי Arrow l.svg
פסוקים שמות לח, כא - מ, לח
צאל פסוקים 92 (40'סטע)
צאל ווערטער 1182 (42'סטע)
צאל אותיות 4432 (44'סטע)
אינהאלט פארענדיגונג פון אויפשטעלן דעם משכן און די בגדי כהונה; חנוכת המשכן און דאס רוען פון די ענני הכבוד איבער'ן משכן
עשה (0)  לא תעשה (0)
הפטורה
אשכנזים מלכים א' ז, נא - ח, כא
ספרדים און תימנים מלכים א' ז, מ–נ
איטאליענער מלכים א' ז, מ–נא
פאזנע מלכים א' ח, א–כא

פרשת פְקוּדֵי איז די עלפטע און לעצטע סדרה פון ספר שמות, און די 23'סטע פון די תורה בכלל. די פרשה גייט פון קאַפּיטל ל"ח, פסוק כ"א, ביז סוף ספר - קאַפּיטל מ', פסוק ל"ח, לויט'ן אנגענומענעם צעטיילונג פון קאפיטלען, פארמאגנדיג אינאיינעם 92 פסוקים און צוואנציג פרשיות - זעקס פתוחות און פערצן סתומות.

אין די פרשה ווערט געשילדערט די פארענדיגונג פון דאס בויען דעם משכן און צוגרייטן די בגדי כהונה; דאן ווערט פארגעשטעלט דאס באנייאונג פונעם משכן, און די ענן הכבוד וואס האט גערוט איבער איר.

פרשת פקודי ווערט געליינט צווישן די דאטומען כ"ג און כ"ט אדר (אין עיבור יארן ביז ו' אדר ב'). אין פשוט'ע יארן געפאלט דאס געווענליך אין די שבת בעפאר ראש חודש ניסן - די טאג וואס מען האט אויפגעשטעלט די משכן, ווי דערציילט אינעם פרשה. די סדרה געפאלט געווענליך אין איינע פון די "ארבע פרשיות", וואס דאן ליינט מען דעם דעזיגנירטן מפטיר און הפטורה: אין רוב פשוט'ע יארן קומט עס אויך אום פרשת פרה, און אין השא יארן - פרשת החודש; אין עיבור יארן מיט'ן קביעות השג און החא, געפאלט עס פרשת שקלים, און אין די איבריגע עיבור יארן ווערט עס נישט געליינט מיט איינע פון די ארבע פרשיות, ווערנדיג גערופן "שבת הפסקה". אין רוב פשוט'ע יארן (אויסער השא יארן) ווערט פקודי געליינט אינאיינעם מיט פרשת ויקהל, פארזעצנדיג דער שילדערונג איבער בויען דעם משכן[א]. ווען אינאיינעם, באטרעפט די קריאה פון ויקהל און פקודי 214 פסוקים.

פרשה אינהאלט

פארענדיגונג פון בויען דעם משכן

די פרשה זעצט פאר און פארענדיגט די שילדערונג איבער דאס בויען פונעם משכן און די בגדי כהונה. ערשט ווערט אויסגערעכנט פונקטליך וואס און וויפיל די אידן האבן בייגעשטייערט פאר'ן משכן, און וויאזוי מען האט זיי אויפגעבויט און צוזאמגעשטעלט[1]. דאן ווערט געשילדערט דאס אהערשטעלן די בגדי כהונה פאר אהרן און זיינע קינדער, די כהנים: דער אפוד, דער חושן, דער מעיל, דער כתונת, דער מצנפת, די מגבעות, די מכנסים און דער אבנט, און פארענדיגט מיט'ן ציץ[2].

דאן האט מען געצייגט פאר משה די פארענדיגטע משכן מיט אירע כלים, און די בגדי כהונה, און משה האט זיי געבענטשט דערויף וואס זיי האבן פונקטליך אויסגעפאלט די אנוויזונגען פון באשעפער, באפוילן דורך משה[3].

חנוכת המשכן

גאט האט באפוילן משה צו אויפשטעלן דעם משכן אום א' ניסן, און שטעלן אין איר די כלים אויף זייער באשטימטן ארט, ער זאל זאלבן דעם משכן און די כלים מיט'ן שמן המשחה, און אנטון די בגדי כהונה פאר אהרן מיט זיינע זין און זיי אויך זאלבן. משה האט טאקע אום ראש חודש ניסן פון צווייטן יאר נאך יציאת מצרים אויפגעשטעלט דעם משכן און אריינגעשטעלט אין איר די כלים. דאן האט זיך אראפגעלאזט א וואלקן, דער ענן הכבוד, און די שכינה האט גערוט איבער'ן משכן. ווען דער וואלקן האט זיך געהויבן פונעם משכן האט מען זיך אנגעבויבן צו ציען מיט'ן וואלקן[4].

דאטומען

דער שבת ווען מ'ליינט די פרשה, קען געפאלן אין ניין אנדערע דאטומען:

אינאיינעם מיט פרשת ויקהל:

באזונדער:

הפטורה

די הפטורה פון פרשת פקודי איז אין ספר מלכים א'. די ספרדים און תימנים ליינען אין קאַפּיטל ז', פסוקים מ'–נ'[5], ווי שלמה בויט דעם בית המקדש (די הפטורה פון ויקהל ביי די אשכנזים); די איטאליענער ליינען ווי ביי די ספרדים און תימנים, און ענדיגן ביי פסוק נ"א, און נאך פיל אשכז'ישע קהילות[6] ביי קאַפּיטל ח', פסוק א'[7]. די אשכנזים ליינען פון קאַפּיטל ז', פסוק נ"א - און די פאזנע קהלה פון קאַפּיטל ח', פסוק א', ביז קאַפּיטל ח', פסוק כ"א, איבער די פארענדיגונג פון דאס בויען און חנוכת המקדש. ביי די ראָמאַניאטן ליינט מען ספר מלכים א', קאַפּיטל ז', פסוקים כ"ז–מ"ז[8].

ווען די פרשה געפאלט אין איינע פון די ארבע פרשיות, ליינט מען דעם דעזיגנירטן הפטורה.

  • אין רוב פשוט'ע יארן (אויסער השא יארן) ווערט פקודי געליינט אינאיינעם מיט'ן פריערדיגן פרשה - ויקהל, און עס געפאלט אום שבת פרשת החודש אדער פרה (אין הכז יארן).
  • אין השא יארן ליינט מען פקודי באזונדער - אינאיינעם מיט פרשת החודש.

אין עיבור יארן ווערט פקודי שטענדיג געליינט באזונדער פון ויקהל:

דער ארגינעלער מנהג ביי די אשכנזים איז געווען צו ליינען מלכים א' ז, נא - "ותשלם כל המלאכה", וועלכע איז א פארזעצונג פון די אשכנז'ישע הפטורה פון ויקהל אין מלכים א' ז, מ - "ויעש חירום" (וואס די ספרדים ליינען פאר פקודי), און אסאך קהילות פירן זיך אין איינקלאנג[9]. דער מהר"ש שרייבט אבער[10], אז זינט די הפטורה פון "ותשלם" ווערט שוין געליינט פאר די הפטורה פון צווייטן טאג סוכות (אין חו"ל, וואס דאן ליינט מען פון מלכים א' ח, ב), זאל מען ליינען די הפטורה פון "ויעש חירום" אום פקודי, וויבאלד ווען פקודי קומט אויס שבת הפסקה וועט ויקהל שטענדיג זיין אין איינע פון די ארבע פרשיות, און עס וועט נישט אויסקומען צו ליינען ויעש חירום איבער די יאר. דער מהר"ש ווייזט אן צוצולייגן די צוויי פסוקים ז, נא-ח, א וואס רעדן זיך פון די "גמר מלאכה" - ווי אין אונזער פרשה (און די צוויי פסוקים ווערן נישט געליינט אום סוכות). דער מהרי"ל[11] און אליה רבה[12] ברענגען אראפ און נעמען אן די ווערטער פון מהר"ש.

די רבנים פון ירושלים האבן אגענומען, אז וויבאלד אין ארץ ישראל איז נישט פארהאן א צווייטע טאג סוכות צו ליינען דערין "ותשלם", איז דער אריגינעלער טעם צו טוישן און ליינען "ויעש חירום" נישט פעליג דארט, און דער הויפט הפטורה איז ותשלם. דאך האבן טייל אנגענומען צו אנהייבן פריער און ליינען "אויך" ויעש חירום, נישט צו מבטל זיין די אלטע מנהג[13]. טייל זאגן אז אין א זשה יאר, די איינציגסטע עיבור יאר אין וועלכע עס זענען פארהאן צוויי שבתים אום חנוכה, וואס אין צווייטן שבת פון חנוכה ליינט מען ויעש חירום, זאל מען לויט אלע מנהגים ליינען נאר ותשלם[14].

שבת חזק

Postscript-viewer-blue.svg שבת חזק

דער שבת ווערט גערופן "שבת חזק" צוליב דעם מנהג פון אויסרופן "חזק חזק ונתחזק!"[15] אדער "חזק חזק חזק"[16] ווען מען ענדיגט ליינען דעם ספר.

צו ליינען מער

דרויסנדע לינקס

טעקסט:

טייטש

  • מאיר הלוי לעטעריס, "פרשת פקודי", חמשה חומשי תורה אין אידיש, ניו יארק, תרע"ד

פארברייטערונג:

נאטיצן

  1. כדי צו צופאסן די 54 פרשיות צו די צווישן 51 און 55 שבתים אין יאר אין וועלכע מען ליינט די פרשה, ימים טובים אויסגעשלאסן.

רעפערענצן

  1. לח, כא–לא.
  2. לט, א–לב.
  3. לט, לג–מג.
  4. קאַפּיטל מ'.
  5. רמב"ם - סדר התפילה ה׳, ד'.
  6. זעט ווייטער
  7. אבודרהם סדר העיבור, סדר הפרשיות וההפטרות.
  8. הפטרת פקודי אויפ'ן על התורה זייטל. עס ווערן געברענגט דארט נאך וואריאציעס.
  9. אור זרוע, אור זרוע חלק ב, סימן שצג, און תרומת הדשן, לקט יושר - או"ח, עמ' קנג, וועלכע שליסן דירעקט אויס דאס ליינען "ויעש חירום" אום פקודי; רבי מרדכי יפה, לבוש החור, סי' תרפה ס"ו. זעט אויך יהודה ליב שיסלוביץ, מסורת הקריאה, תרמ"ו, עמ' 162.
  10. סימן קמ"ז.
  11. ספר מהרי"ל, מנהגים שרשיות מארבע פרשיות.
  12. אליה רבה, סימן תרפ"ה, סעיף קטן כ"ג.
  13. איבערהויפט אז די ספרדים פירן זיך אויך אזוי. זעט דעם בריוו פונעם אדר"ת וואו ער שרייבט אז רבי שמואל סאלאנט האט איינגעשטימט דערצו, געברענגט אין מוסף שבת קודש - 25 פקודי, יתד נאמן, תשס"ג, עמ' 18.
  14. רבי שלמה זלמן גייגער, דברי קהלת. ספעציעל אין ארץ ישראל ווי מען האט אנגענומען ותשלם אלס הויפט הפטורה; אזוי איז געשטאנען אין טייל זשה יארן אין "לוח ארץ ישראל" (טיקוצ'ינסקי), און אזוי האבן גע'פסק'נט רבי שלמה זלמן אויערבאך (זעט בירור הלכה ו', או"ח סימן תכח), און רבי יוסף שלום אלישיב (געברענגט אין מוסף שבת) צווישן אנדערע.
  15. רבי יחיאל מיכל הלוי עפשטיין, ערוך השולחן, אורח חיים, סימן קל"ט, סעיף ט"ו, לויט די ראשונים געברענגט אין בית יוסף, סימן קל"ט.
  16. מאור ושמש פרשת ויחי.


* פקודי קאַטעגאָריע:אדר