אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:כנען (מיטל־עלטערישע לענדער)"

ק
החלפת טקסט – "ספרדישע" ב־"ספרד'ישע"
ק (החלפת טקסט – "כֿ" ב־"כ")
ק (החלפת טקסט – "ספרדישע" ב־"ספרד'ישע")
 
(11 מיטלסטע ווערסיעס פון 4 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 1: שורה 1:
'''כנענים''' זענען געווען אַ קיבוץ [[יידן]], וואָס האָבן געוואוינט אין סלאַווישע לענדער אין [[מיטל־אַלטער]], פאַרן אָנקום פון [[אשכנזים]], און האָבן גערעדט [[כנעניש]], א [[סלאווישע שפראכן|סלאַווישע שפּראַך]]. די דאָזיקע לענדער האָבן באַקומען דעם נאָמען "'''כנען'''" אין דער יעמאָלטיקער ליטעראַטור. דער כנענישער שטח האָט געגרעניצט מיט [[אשכנז]] אויף מערב און [[יוון]] (די געגנט פון [[ביזאנטישע אימפעריע|ביזאנטישע]] אידן) אויף דרום, און האָט צוויי חלקים: מזרח כנען און דער מערב כנען. אַלע כנענים זענען אויסגעמישט געווארן מיט [[אשכנזים]].
'''כנענים''' זענען געווען אַ קיבוץ [[יידן]], וואָס האָבן געוואוינט אין סלאַווישע לענדער אין [[מיטל־אַלטער]], פאַרן אָנקום פון [[אשכנזים]], און האָבן גערעדט [[כנעניש]], א [[סלאווישע שפראכן|סלאַווישע שפּראַך]]. די דאָזיקע לענדער האָבן באַקומען דעם נאָמען "'''כנען'''" אין דער יעמאָלטיקער ליטעראַטור. דער כנענישער שטח האָט געגרעניצט מיט [[אשכנז]] אויף מערב און [[יוון]] (די געגנט פון [[ביזאנטישע אימפעריע|ביזאנטישע]] אידן) אויף דרום, און האָט צוויי חלקים: מזרח כנען און דער מערב כנען. אַלע כנענים זענען אויסגעמישט געווארן מיט [[אשכנזים]].


שורה 10: שורה 11:


== די כנענישע שפּראַכן ==
== די כנענישע שפּראַכן ==
די כנענים האָבן גערעדט משמעות [[סלאַווישע שפּראַכן]]. אין מערבדיקן כנען איז די שפּראַך געווען באַזירט אויף [[טשעכיש]], אַז עס ווייזן אויף די וויכטיגסטע [[גלאָסע]]ס אין די טעקסטן פון [[אור זרוע]] און [[ערוגות בושם]] פון 13טן יאָרהונדערט און אויך אין [[רש"י]]<ref name=Jakobson85/>. אין די דאָזיקע מקורות און אין אַנדערע טעקסטן שטאַמענדיקע פון [[בעהמען]] איז פאַרשפּרייט די פאָרמולע "בלשוננו לשון כנען", וואָס מאַכט קלאָר אַז דאָס איז געווען זייער טאָגטעגלעכע שפּראַך. אָטאָ די גלאָסעס זענען פון די פריערסטע טעקסטן אויף דער [[טשעכיש]]ער שפּראַך, אַן אמתער אוצר פאַר די פאָרשער פון טשעכיש, הגם מ'ווייס גענוי ניט, צי ס'זענען דאָ געווען חילוקים צווישן די לשונות פון אידן און גויים<ref name=Weinreich56/>.
די כנענים האָבן גערעדט משמעות [[סלאַווישע שפּראַכן]]. אין מערבדיקן כנען איז די שפּראַך געווען באַזירט אויף [[טשעכיש]], אַז עס ווייזן אויף די וויכטיגסטע [[גלאָסע]]ס אין די טעקסטן פון [[אור זרוע]] און [[ערוגות בושם]] פון 13טן יאָרהונדערט און אויך אין [[רש"י]]<ref name=Jakobson85/>. אין די דאָזיקע מקורות און אין אַנדערע טעקסטן שטאַמענדיקע פון [[בעהמען]] איז פאַרשפּרייט די פאָרמולע "בלשוננו לשון כנען", וואָס מאַכט קלאָר אַז דאָס איז געווען זייער טאָגטעגליכע שפּראַך. אָטאָ די גלאָסעס זענען פון די פריערסטע טעקסטן אויף דער [[טשעכיש]]ער שפּראַך, אַן אמתער אוצר פאַר די פאָרשער פון טשעכיש, הגם מ'ווייס גענוי ניט, צי ס'זענען דאָ געווען חילוקים צווישן די לשונות פון אידן און גויים<ref name=Weinreich56/>.


== הברה ==
== הברה ==
די הברה פון [[לשון קודש]] ביי די כנענים איז געווען בפירוש אונטערשידלעך פון דעם [[אשכנזישע הברה|אשכנזישן אַרויסרייד]]. ווייניק פּרטים זענען באַוואוסט פון מערב כנען, אָבער פון רוס איז דאָ אַ רייכער מאַטעריאַל פון איבערזעצונגען אין סלאַווישע אותיות, וואָס זענען צוגעגרייט געוואָרן אין דער שותפות מיט אָרטיקע אידן<ref name=Taube11/>. באַזירט על־פּי רוב אויף דעם, וויאַזוי זענען איבערגעגעבן די פּערזענליכע נעמען האָט מען געקלערט, אַז דער וואָקאַליזם פון [[לשון קודש]] פון מזרח כנענים איז געווען ענליכער צום [[ספרדישע הברה|ספרדישן אַרויסרייד]]<ref name=Altbauer92/>:
די הברה פון [[לשון קודש]] ביי די כנענים איז געווען בפירוש אונטערשידלעך פון דעם [[אשכנזישע הברה|אשכנזישן אַרויסרייד]]. ווייניק פּרטים זענען באַוואוסט פון מערב כנען, אָבער פון רוס איז דאָ אַ רייכער מאַטעריאַל פון איבערזעצונגען אין סלאַווישע אותיות, וואָס זענען צוגעגרייט געוואָרן אין דער שותפות מיט אָרטיקע אידן<ref name=Taube11/>. באַזירט על־פּי רוב אויף דעם, וויאַזוי זענען איבערגעגעבן די פּערזענליכע נעמען האָט מען געקלערט, אַז דער וואָקאַליזם פון [[לשון קודש]] פון מזרח כנענים איז געווען ענליכער צום [[ספרד'ישע הברה|ספרדישן אַרויסרייד]]<ref name=Altbauer92/>:


* די [[סגול]] און [[צירה]] באַצייכענען דעם זעלביקן e-קלאַנג;
* די [[סגול]] און [[צירה]] באַצייכענען דעם זעלביקן e-קלאַנג;
* די [[פּתח]] און [[קמץ]] גדול האָבן געהאַט גלייכע a-רעאַליזאַציע;
* די [[פתח]] און [[קמץ]] גדול האָבן געהאַט גלייכע a-רעאַליזאַציע;
* [[חולם]] און [[קמץ קטן]] באַצייכענען דעם o-קלאַנג;
* [[חולם]] און [[קמץ קטן]] באַצייכענען דעם o-קלאַנג;
* [[שווא]] ווערט איבערגעגעבן דורך כלערלייאיקע סלאַווישע וואָקאַלן אָדער צומאָל בלייבט גאָר שטום.
* [[שווא]] ווערט איבערגעגעבן דורך כלערלייאיקע סלאַווישע וואָקאַלן אָדער צומאָל בלייבט גאָר שטום.
שורה 25: שורה 26:
* די כף און [[חית]] ווערן כסדר איבערגעגעבן אין סלאַווישע טראַנסקריפּציעס מיטן אות х;
* די כף און [[חית]] ווערן כסדר איבערגעגעבן אין סלאַווישע טראַנסקריפּציעס מיטן אות х;
* [[צדיק (אות)|צדיק]] באַצייכענט בפירוש אַ t͡s-קלאַנג;
* [[צדיק (אות)|צדיק]] באַצייכענט בפירוש אַ t͡s-קלאַנג;
* דער [[תֿוו]] האָט געקלונגען אַזוי ווי תּוו.
* דער [[תוו]] האָט געקלונגען אַזוי ווי תּוו.


== רעפערענצן ==
== רעפערענצן ==
{{רעפליסטע
{{רעפליסטע
|refs=
|הערות=
<ref name=Weinreich73>וויינרייך מ (1973) געשיכטע פון דער יידישער שפּראַך: באַגריפן, פאַקטן, מעטאָדן. ''ייוואָ, ניו־יאָרק'', אין 4 בענד</ref>
<ref name=Weinreich73>וויינרייך מ (1973) געשיכטע פון דער יידישער שפּראַך: באַגריפן, פאַקטן, מעטאָדן. ''ייוואָ, ניו־יאָרק'', אין 4 בענד</ref>
<ref name=Taube10>Taube M (2010) Transmission of scientific texts in 15th-century Eastern Knaan. ''Aleph'' '''10''': 315–353</ref>
<ref name=Taube10>Taube M (2010) Transmission of scientific texts in 15th-century Eastern Knaan. ''Aleph'' '''10''': 315–353</ref>
שורה 53: שורה 54:
}}
}}


[[קאַטעגאָריע:יידישע שטרעמונגען]]
[[קאַטעגאָריע:אידישע שטרעמונגען]]
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]]  
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]]  
{{קרד/ויקי/יידיש}}
{{קרד/ויקי/יידיש}}
[[קאַטעגאָריע:אויף ווייניג אדער קיין אנדערע וויקי|01]]