אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רוי:פאראייניגטע קעניגרייך"

ק
החלפת טקסט – "אטמאספערע" ב־"אטמאספער"
ק (החלפת טקסט – "הערה|נאמען=" ב־"הערה|שם=")
ק (החלפת טקסט – "אטמאספערע" ב־"אטמאספער")
 
(7 מיטלסטע ווערסיעס פון 4 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 1: שורה 1:
{{דעסקריפציע|קאנסטיטוציאנאלע מאנארכיע אין צפון-מערב אייראפע}}
{{מדינה
{{מדינה
| נאמען = פאראייניגטע קעניגרייך
| נאמען = פאראייניגטע קעניגרייך
שורה 37: שורה 38:
א סך לענדער פון דער וועלט זענען אין די פארגאנגענהייט באאיינפלוסט געווארן פון דער בריטישער געשיכטע און קולטור. מיט יעדן פארבייגייענדיקן יאר ווערט ענגליש נענטער און נענטער צו ווערן דער וועלטס שפראך פאר געלערנטע מענטשן אזויווי לאטיין איז אמאל געווען. די סיבה דערפון איז די שטארקע פארשפרייטונג פון דער בריטישער אימפעריע אין די פארגאנגענע דריי דורות. אין אנהייב פון די 1900ער יארן (ווערט גערופן מיטן נאמען "דער 20סטער יארהונדערט") איז א דריטל פון דער וועלטס באפעלקערונג און א דריטל פון דער וועלטס לאנד אויבערפלאך געווען קאנטראלירט אין עפעס א וועג דורכן פאראייניגטן קעניגרייך. א סך לענדער האבן באקומען זעק מיט אימיגראנטן און זענען אנטוויקלט געווארן, ווי מען פלעגט עס דעמאלט רופן, אין טעכטער לענדער. די קאלאניעס (יישובים) האבן זיך עווענטועל פארמירט אייגענע רעגירונגן און זיך פארזעלבסשטענדיקט אלס דאמיניעס (ממשלות). למשל קאנאדע, אויסטראליע, און ניו זילאנד האבן פונקט אזא צושטאנד באקומען.
א סך לענדער פון דער וועלט זענען אין די פארגאנגענהייט באאיינפלוסט געווארן פון דער בריטישער געשיכטע און קולטור. מיט יעדן פארבייגייענדיקן יאר ווערט ענגליש נענטער און נענטער צו ווערן דער וועלטס שפראך פאר געלערנטע מענטשן אזויווי לאטיין איז אמאל געווען. די סיבה דערפון איז די שטארקע פארשפרייטונג פון דער בריטישער אימפעריע אין די פארגאנגענע דריי דורות. אין אנהייב פון די 1900ער יארן (ווערט גערופן מיטן נאמען "דער 20סטער יארהונדערט") איז א דריטל פון דער וועלטס באפעלקערונג און א דריטל פון דער וועלטס לאנד אויבערפלאך געווען קאנטראלירט אין עפעס א וועג דורכן פאראייניגטן קעניגרייך. א סך לענדער האבן באקומען זעק מיט אימיגראנטן און זענען אנטוויקלט געווארן, ווי מען פלעגט עס דעמאלט רופן, אין טעכטער לענדער. די קאלאניעס (יישובים) האבן זיך עווענטועל פארמירט אייגענע רעגירונגן און זיך פארזעלבסשטענדיקט אלס דאמיניעס (ממשלות). למשל קאנאדע, אויסטראליע, און ניו זילאנד האבן פונקט אזא צושטאנד באקומען.


דאס פאראייניגטע קעניגרייך איז געווען א פירנדער [[מיטגלידשטאט פונעם אייראפעישן פארבאנד|מיטגלידשטאַט]] פונעם [[אייראפעישער פארבאנד]] און זיין פארגייער, די [[אייראפעישע עקאנאמישע געמיינדע]], זייט 1973. אום 23סטן יוני 2016 אבער, אין א רעפערענדום וועגן דעם לאנד'ס מיטגלידערשאפט אינעם אייראפעישן פארבאנד, האבן 51.9% געוויילט אז מ'זאל ארויסגיין, און עס איז טאקע ארויס אין יאר 2020.
דאס פאראייניגטע קעניגרייך איז געווען א פירנדער [[מיטגלידשטאט פונעם אייראפעאישן פארבאנד|מיטגלידשטאַט]] פונעם [[אייראפעאישער פארבאנד]] און זיין פארגייער, די [[אייראפעאישע עקאנאמישע געמיינדע]], זייט 1973. אום 23סטן יוני 2016 אבער, אין א רעפערענדום וועגן דעם לאנד'ס מיטגלידערשאפט אינעם אייראפעאישן פארבאנד, האבן 51.9% געוויילט אז מ'זאל ארויסגיין, און עס איז טאקע ארויס אין יאר 2020.


== נאמען ==
== נאמען ==
שורה 63: שורה 64:
די ערשטע יארן נאך דער צווייטער וועלט קריג איז געווען פון די ערגסטע יארן אין די בריטישע היסטאריע. די עקענאמיע איז געווען אין תהום, טויזנטער מענטשן האבן נישט געהאט קיין דאך איבער'ן קאפ צוליב די צענדליגער טויזנטער הייזער וואס זענען חרוב געווארן פון די באמבארדירונגען, ווער רעדט נאך פון ארבעט.
די ערשטע יארן נאך דער צווייטער וועלט קריג איז געווען פון די ערגסטע יארן אין די בריטישע היסטאריע. די עקענאמיע איז געווען אין תהום, טויזנטער מענטשן האבן נישט געהאט קיין דאך איבער'ן קאפ צוליב די צענדליגער טויזנטער הייזער וואס זענען חרוב געווארן פון די באמבארדירונגען, ווער רעדט נאך פון ארבעט.


אין [[1973]] איז בריטאניע געווארן א מיטגליד אין דעם [[אייראפעישער פארבאנד]].
אין [[1973]] איז בריטאניע געווארן א מיטגליד אין דעם [[אייראפעאישער פארבאנד]].


אין 1996 איז [[טאני בלער]] געווארן דער יונגסטער פרעמיער מיניסטער אין דער בריטישער היסטאריע. בלער האט זיך באלד גענומען צו די טראדיציאנאלע לייבאר פאליסיס, ווי סאציאלע דינסטן און האנדל. ער האט אויך געשענקט מער מאכט פאר שאטלאנד און וויילס, געבנדיג זיי מער קאנטראל און פאליטישע זעלבסטשטענדיגקייט. בלער איז פון אנהויב אוועקגעשטאנען פון די אייראפעאישע קאמיוניטי וואס האט שפעטער געפירט צו די [[איירא]] וואלוטע סיסטעם, באצייכנענדיג בריטאניע אלס א רייך לאנד וואס ברויך נישט די איירא. בלעיר האט אויך אין א ספעציעלן אקט עלעמינירט כמעט אלע 750 מיטגלידער (אחוץ 92) פון די הויז אף לארד, אלס א שריט צו מאדערניזירן די רעגירונג.
אין 1996 איז [[טאני בלער]] געווארן דער יונגסטער פרעמיער מיניסטער אין דער בריטישער היסטאריע. בלער האט זיך באלד גענומען צו די טראדיציאנאלע לייבאר פאליסיס, ווי סאציאלע דינסטן און האנדל. ער האט אויך געשענקט מער מאכט פאר שאטלאנד און וויילס, געבנדיג זיי מער קאנטראל און פאליטישע זעלבסטשטענדיגקייט. בלער איז פון אנהויב אוועקגעשטאנען פון די אייראפעאישע קאמיוניטי וואס האט שפעטער געפירט צו די [[איירא]] וואלוטע סיסטעם, באצייכנענדיג בריטאניע אלס א רייך לאנד וואס ברויך נישט די איירא. בלעיר האט אויך אין א ספעציעלן אקט עלעמינירט כמעט אלע 750 מיטגלידער (אחוץ 92) פון די הויז אף לארד, אלס א שריט צו מאדערניזירן די רעגירונג.
שורה 69: שורה 70:
== געשיכטע ==
== געשיכטע ==


פאר א לאנגער צייט איז [[אינדיע]] געווען די וויכטיגסטע קאלאניע אין דער בריטישער אימפעריע, אבער נאך א לענגערע אנטי־קאלאניעל געפעכט מיטן פאראייניגטן קעניגרייך איז איר געלונגען צו ווערן אן אומאפהענגיגע דעמאקראטיע. די בריטישע אימפעריע האט א מאל אריינגענומען גרויסע טיילן פון צפון, מערב, און מזרח אפריקע. וויכטיגע טיילן פון אזיע, ווי האנג קאנג, און א גרויסע צאל אינדזלען אינעם [[פאציפישער אקעאן|שטילן אקעאן]]. היינט צו טאג זענען ס'רוב פון די דערמאנטע ערטער אומאפהענגיג אבער א טייל דערפון האלטן נאך אן א סך בריטישע געזעצן, אינסטיטוציעס, און מנהגים.
פאר א לאנגער צייט איז [[אינדיע]] געווען די וויכטיגסטע קאלאניע אין דער בריטישער אימפעריע, אבער נאך א לענגערע אנטי־קאלאניעל געפעכט מיטן פאראייניגטן קעניגרייך איז איר געלונגען צו ווערן אן אומאפהענגיגע דעמאקראטיע. די בריטישע אימפעריע האט א מאל אריינגענומען גרויסע טיילן פון צפון, מערב, און מזרח אפריקע. וויכטיגע טיילן פון אזיע, ווי האנג קאנג, און א גרויסע צאל אינזלען אינעם [[פאציפישער אקעאן|שטילן אקעאן]]. היינט צו טאג זענען ס'רוב פון די דערמאנטע ערטער אומאפהענגיג אבער א טייל דערפון האלטן נאך אן א סך בריטישע געזעצן, אינסטיטוציעס, און מנהגים.


אינטערעסאנט אז מערערע לענדער וואס זענען קיין מאל נישט געווען אונטער בריטישער הערשאפט האבן אויסגעקליבן איר פארלאמענטארישע רעגירונג סיסטעם, וואס טייטש אז דער נידריגער טייל פונעם פארלימענט, וואס ווערט גערופן הויז אף קאמאנס, געבן די לעגיסלאטיווע קראפטן. די הויז אף קאמאנס דערוויילט א טשיף עקזעקיוטיוו, וועלכער איז דער פרעמיער-מיניסטער. דער פרעמיער-מיניסטער וויילט זיך אליין אויס ווער פונעם קאמאנס זאל אריינגענומען ווערן אין דעם קאבינעט און אזוי אויך דערוויילט ער זיך אליין זיינע יועצים. אין אנדערע ווערטער מיינט דאס אז די עקזעקיוטיוו איז נישט אפגעטיילט פון די לעגיסלאטור.
אינטערעסאנט אז מערערע לענדער וואס זענען קיין מאל נישט געווען אונטער בריטישער הערשאפט האבן אויסגעקליבן איר פארלאמענטארישע רעגירונג סיסטעם, וואס טייטש אז דער נידריגער טייל פונעם פארלימענט, וואס ווערט גערופן הויז אף קאמאנס, געבן די לעגיסלאטיווע קראפטן. די הויז אף קאמאנס דערוויילט א טשיף עקזעקיוטיוו, וועלכער איז דער פרעמיער-מיניסטער. דער פרעמיער-מיניסטער וויילט זיך אליין אויס ווער פונעם קאמאנס זאל אריינגענומען ווערן אין דעם קאבינעט און אזוי אויך דערוויילט ער זיך אליין זיינע יועצים. אין אנדערע ווערטער מיינט דאס אז די עקזעקיוטיוו איז נישט אפגעטיילט פון די לעגיסלאטור.
שורה 89: שורה 90:
[[ענגלאנד]] איז די גרעסטע, מערסט באקאנטסטע, און רייכסטע אפטיילונג פון דעם פאראייניגטן קעניגרייך. עס נעמט אויף 50,352 קוואדראט מייל (130,410 קילאמעטער) פון דאס פאראייניגטע קעניגרייך'ס סך-הכל 94,251 קוואדראט מייל (244,110 קילאמעטער). די געגנט פון סקאטלענד איז 30,420 קוואדראט מייל (78,790 קילאמעטער), וויילז נעמט אויף 8,020 קוואדראט מייל(20,760 קילאמעטער), און צפון אירלאנד נעמט אויף 5,470 קוואדראט מייל (14,160 קילאמעטער). דאס מיינט אז ענגלאנד נעמט אויף 53.4 פראצענט פון דעם פאראייניגטן קעניגרייך, סקאטלענד 32.3 פראצענט, וויילז 8.5 פראצענט, און צפון אירלאנד 5.8 פראצענט.
[[ענגלאנד]] איז די גרעסטע, מערסט באקאנטסטע, און רייכסטע אפטיילונג פון דעם פאראייניגטן קעניגרייך. עס נעמט אויף 50,352 קוואדראט מייל (130,410 קילאמעטער) פון דאס פאראייניגטע קעניגרייך'ס סך-הכל 94,251 קוואדראט מייל (244,110 קילאמעטער). די געגנט פון סקאטלענד איז 30,420 קוואדראט מייל (78,790 קילאמעטער), וויילז נעמט אויף 8,020 קוואדראט מייל(20,760 קילאמעטער), און צפון אירלאנד נעמט אויף 5,470 קוואדראט מייל (14,160 קילאמעטער). דאס מיינט אז ענגלאנד נעמט אויף 53.4 פראצענט פון דעם פאראייניגטן קעניגרייך, סקאטלענד 32.3 פראצענט, וויילז 8.5 פראצענט, און צפון אירלאנד 5.8 פראצענט.


דאס פאראייניגטע קעניגרייך אנטהאלט אין זיך א סך קליינע אינדזלען. צווישן זיי איז די איילענד אף ווייט, ענגליסעי, סילי, העברידעס, ארקני איילענד, און שעטלענד אייילענדס.
דאס פאראייניגטע קעניגרייך אנטהאלט אין זיך א סך קליינע אינזלען. צווישן זיי איז די איילענד אף ווייט, ענגליסעי, סילי, העברידעס, ארקני איילענד, און שעטלענד אייילענדס.


מיט א קורצן בליק:
מיט א קורצן בליק:
דער [[אינזל פון ווייט]] געפינט זיך אינעם ענגלישן קאנאל אויף דרום פון דעם מפאראייניגטן קעניגרייך. דאס אינדזל ציט צו א סך טוריסטן, ווייל דער וועטער איז געוויינטעך מילד און זוניק. דעם אינדזלס הויפט חיונה קומט פון עירקרעפט פאבריצירונג וועלכע גייט שוין אן דארט פון פאר דער [[צווייטע וועלט מלחמה|צווייטער וועלט-מלחמה]]. [[ענגלסי]] געפינט זיך אינעם אירישן ים, האט א סך געליטן פון אלע בריטישע מלחמות.
דער [[אינזל פון ווייט]] געפינט זיך אינעם ענגלישן קאנאל אויף דרום פון דעם מפאראייניגטן קעניגרייך. דאס אינזל ציט צו א סך טוריסטן, ווייל דער וועטער איז געוויינטעך מילד און זוניק. דעם אינזלס הויפט חיונה קומט פון עירקרעפט פאבריצירונג וועלכע גייט שוין אן דארט פון פאר דער [[צווייטע וועלט מלחמה|צווייטער וועלט-מלחמה]]. [[ענגלסי]] געפינט זיך אינעם אירישן ים, האט א סך געליטן פון אלע בריטישע מלחמות.


סילי, געפינט זיך אינעם אטלאנטישן אקעאן, איז באמת צענדליקער קליינע אינדזלען און גרויסע שטיינער אין א צוזאמענגענומענעם שטח. אינגאנצן פינף פון די אינדזלען זענען באוואוינט מיט קנאפע 3,000 מענטשן. זיי פלאנצן בלומען און גרינסן וועלכע זיי שיקן צום מארק קיין לאנדאן.
סילי, געפינט זיך אינעם אטלאנטישן אקעאן, איז באמת צענדליקער קליינע אינזלען און גרויסע שטיינער אין א צוזאמענגענומענעם שטח. אינגאנצן פינף פון די אינזלען זענען באוואוינט מיט קנאפע 3,000 מענטשן. זיי פלאנצן בלומען און גרינסן וועלכע זיי שיקן צום מארק קיין לאנדאן.


די העברידעס אינדזלעך זענען ארום 500 אינדזלען יעדערער מיט אן אנדערן נאמען און ווערט אנגערופן מיטן שם הכולל די העברידעס אינדזלען. עס געפינט זיך אינעם אטלאנטישן אקעאן נעבן סקאטלענד. די איינוואוינערס אויף די אידזלען מאכן א שוואכע פרנסה אויפן אלטמאדישן אופן פון פלאנצן געוויקסן.
די העברידעס אינזלעך זענען ארום 500 אינזלען יעדערער מיט אן אנדערן נאמען און ווערט אנגערופן מיטן שם הכולל די העברידעס אינזלען. עס געפינט זיך אינעם אטלאנטישן אקעאן נעבן סקאטלענד. די איינוואוינערס אויף די אידזלען מאכן א שוואכע פרנסה אויפן אלטמאדישן אופן פון פלאנצן געוויקסן.


די ארקני איילענדס זענען א גרופע פון 90 אינדזלען אויך נעבן סקאטלענד. די אינדזלען זענען נידריג און ליידיק פון ביימער און געוויקסן. איינער פון די גרויסע אינדזלען פארמאגט נאך היינט א ים-באזע פון דעם בריטישן מיליטער וועלכע איז אויפגעשטעלט געווארן אין די יארן פון דער צווייטער וועלט-מלחמה. אחוץ דעם פראדוצירן זיי מערערע געוויינטלעכע ארטיקלען פון וועלכע זיי מאכן א שיינע לעבן.
די ארקני איילענדס זענען א גרופע פון 90 אינזלען אויך נעבן סקאטלענד. די אינזלען זענען נידריג און ליידיק פון ביימער און געוויקסן. איינער פון די גרויסע אינזלען פארמאגט נאך היינט א ים-באזע פון דעם בריטישן מיליטער וועלכע איז אויפגעשטעלט געווארן אין די יארן פון דער צווייטער וועלט-מלחמה. אחוץ דעם פראדוצירן זיי מערערע געוויינטלעכע ארטיקלען פון וועלכע זיי מאכן א שיינע לעבן.


שעטלענד אייילענדס, געפינט זיך אויך אינעם אטלאנטיק, איז געווען די ערשטע ציל פאר די דייטשן ימ"ש ווען זיי האבן זיך גענומען איבער די בריטישע אימפעריע. פון די אינזלען קומען ארויס די באוואוסטע ענגלישע וואל וועלכע ווערט פאבריצירט דורך אירע געשיקטע פרויען. רוב איינוואוינער האבן דארט פארמס מיט [[שאף]].
שעטלענד אייילענדס, געפינט זיך אויך אינעם אטלאנטיק, איז געווען די ערשטע ציל פאר די דייטשן ימ"ש ווען זיי האבן זיך גענומען איבער די בריטישע אימפעריע. פון די אינזלען קומען ארויס די באוואוסטע ענגלישע וואל וועלכע ווערט פאבריצירט דורך אירע געשיקטע פרויען. רוב איינוואוינער האבן דארט פארמס מיט [[שאף]].
שורה 205: שורה 206:
די בריטישע מענטשן וועלן אייביג{{מקור}} באלאנגן צו א געוויסע גרופע מיט וועלכע זיי טיילן זיך פרייד און טרויער. זיי האבן גוטע הערצער{{מקור}} אבער וועלן ווייניג ארויסווייזן עמאציאנלע געפילן{{מקור}}. מען{{מקור}} זאגט אז היינט טוישט זיך דאס שוין.
די בריטישע מענטשן וועלן אייביג{{מקור}} באלאנגן צו א געוויסע גרופע מיט וועלכע זיי טיילן זיך פרייד און טרויער. זיי האבן גוטע הערצער{{מקור}} אבער וועלן ווייניג ארויסווייזן עמאציאנלע געפילן{{מקור}}. מען{{מקור}} זאגט אז היינט טוישט זיך דאס שוין.


ס'איז וועלט באקאנט אז די בריטישע זענען געלאסענע מענטשן. דער אמת איז{{מקור}} אז פאר די אמעריקאנער באפעלקערונג, וועלכע האבן גאר נאנטע פריינטשאפט מיט די בריטישע, איז זייער געלאסנקייט די מערסטע אויפפאלנד ווייל אין אמעריקע איז פאראן א יאגנדיגע אטמאספערע וואס ווערט נישט געזען{{מקור}} אין דער גאנצער וועלט. אן אויסלענדישער וועט דאס נישט אזוי שנעל באמערקן{{מקור}} ווייל ווי אימער יענער וואוינט איז זיין לאנד מער רואיג און געלאסן{{מקור}} ווי אין אמעריקע.
ס'איז וועלט באקאנט אז די בריטישע זענען געלאסענע מענטשן. דער אמת איז{{מקור}} אז פאר די אמעריקאנער באפעלקערונג, וועלכע האבן גאר נאנטע פריינטשאפט מיט די בריטישע, איז זייער געלאסנקייט די מערסטע אויפפאלנד ווייל אין אמעריקע איז פאראן א יאגנדיגע אטמאספער וואס ווערט נישט געזען{{מקור}} אין דער גאנצער וועלט. אן אויסלענדישער וועט דאס נישט אזוי שנעל באמערקן{{מקור}} ווייל ווי אימער יענער וואוינט איז זיין לאנד מער רואיג און געלאסן{{מקור}} ווי אין אמעריקע.


== געזונט קעיר און וועלפעיר ==
== געזונט קעיר און וועלפעיר ==
שורה 330: שורה 331:
דער קעניגליכער לופטפלאט פארמאגט היינט 40 סקוואדראנס (א צונאמען פאר עיר פארס יוניטס. צוויי אדער מער יוניטס פון א געוויסע סארט פליגער ווערט אנגערופן א סקוואדראן). דער קעניגליכער לופטפלאט האט גרייט 100 פליגער און 40 העליקאפטערס צו יעדע צייט פאר נאטא'ס אפעראציעס.
דער קעניגליכער לופטפלאט פארמאגט היינט 40 סקוואדראנס (א צונאמען פאר עיר פארס יוניטס. צוויי אדער מער יוניטס פון א געוויסע סארט פליגער ווערט אנגערופן א סקוואדראן). דער קעניגליכער לופטפלאט האט גרייט 100 פליגער און 40 העליקאפטערס צו יעדע צייט פאר נאטא'ס אפעראציעס.


== היסטאריע פון יידן אינעם פאראייניגטן קעניגרייך ==
== היסטאריע פון אידן אינעם פאראייניגטן קעניגרייך ==
בריטאניעס ערשטע אידן זענען געקומען פון צפון פראנקרייך אזוי פרי ווי אין 006' נאכדעם וואס פראנקרייך האט אונטערגענומען עטליכע נייע האנדל פאליסיס און האט געשטופט א סך רייכע ביזנעס לייט, צווישן דעם צענדליגער אידן, זיי זאלן זיך אריבערציען קיין ענגלאנד צו אויסברייטערן זייערע ביזנעסער און אזוי ארום פארברייטערן דאס האנדל צווישן ענגלאנד און פראנקרייך.
בריטאניעס ערשטע אידן זענען געקומען פון צפון פראנקרייך אזוי פרי ווי אין 006' נאכדעם וואס פראנקרייך האט אונטערגענומען עטליכע נייע האנדל פאליסיס און האט געשטופט א סך רייכע ביזנעס לייט, צווישן דעם צענדליגער אידן, זיי זאלן זיך אריבערציען קיין ענגלאנד צו אויסברייטערן זייערע ביזנעסער און אזוי ארום פארברייטערן דאס האנדל צווישן ענגלאנד און פראנקרייך.
דאס ביסל אידן האבן זיך נישט שטארק געמערט און האבן געהאט שוועריקייטן מיט זייערע שכנים וועלכע האבן זיי נישט געוואלט אנארקענען און האבן זיי אויסגעטיילט נישט ווייניג צרות. אין משך פון צוויי הונדערט יאר איז די יידישע באפעלקערונג געוואקסן צו נישט מער ווי 4,000. מערערע אומפארצייכנטע בלוט בלבולים זענען ארויפגעלייגט געווארן אויף די יידישע איינוואוינער ביז אין 290' ווען דער דעמאלטדיגער קעניג עדווערד דער ערשטער האט זיך געלאזט איבעררעדן און פארטריבן די גאנצע יידישע באפעלקערונג.
דאס ביסל אידן האבן זיך נישט שטארק געמערט און האבן געהאט שוועריקייטן מיט זייערע שכנים וועלכע האבן זיי נישט געוואלט אנארקענען און האבן זיי אויסגעטיילט נישט ווייניג צרות. אין משך פון צוויי הונדערט יאר איז די אידישע באפעלקערונג געוואקסן צו נישט מער ווי 4,000. מערערע אומפארצייכנטע בלוט בלבולים זענען ארויפגעלייגט געווארן אויף די יידישע איינוואוינער ביז אין 290' ווען דער דעמאלטדיגער קעניג עדווערד דער ערשטער האט זיך געלאזט איבעררעדן און פארטריבן די גאנצע אידישע באפעלקערונג.


פאר א לאנגער צייט ווייסט מען נישט פון קיין שום איד וואס האט געוואוינט אין בריטאניע ביז פאר בערך דריי הונדערט יאר צוריק ווען מאסן יידישע פאמיליעס האבן זיך אריבערגעצויגן קיין בריטאניע פון פראנקרייך, שפאניע, און פארטוגאל. די אידן האבן אין אנפאנג געהאט היבש שווערע צייטן ביז די צייטן פון די אינערליכע געפעכטן צווישן די מאנארכיע און די פארלאמענט האט אויפגעפלאמט צו א קריג און די פארלאמענט האט איבערגענומען דאס פירערשאפט מיט אליווער קראמוועל אלס פרעמיער מיניסטער. קראמוועל האט געגעבן די יידישע געמיינדע אפיציעלע אנארקענונג און אלע רעכטן.
פאר א לאנגער צייט ווייסט מען נישט פון קיין שום איד וואס האט געוואוינט אין בריטאניע ביז פאר בערך דריי הונדערט יאר צוריק ווען מאסן יידישע פאמיליעס האבן זיך אריבערגעצויגן קיין בריטאניע פון פראנקרייך, שפאניע, און פארטוגאל. די אידן האבן אין אנפאנג געהאט היבש שווערע צייטן ביז די צייטן פון די אינערליכע געפעכטן צווישן די מאנארכיע און די פארלאמענט האט אויפגעפלאמט צו א קריג און די פארלאמענט האט איבערגענומען דאס פירערשאפט מיט אליווער קראמוועל אלס פרעמיער מיניסטער. קראמוועל האט געגעבן די יידישע געמיינדע אפיציעלע אנארקענונג און אלע רעכטן.
שורה 338: שורה 339:
די ערשטע יידישע קהלות אין בריטאניע זענען געווען ספרדים וועלכע זענען געקומען פון האלאנד. אביסל אשכנזים זענען אויך געקומען פון דייטשלאנד אבער זענען געווען קלענערע גרופעס. אינעם 18טן יאָרהונדערט האבן אנגעהויבן שטראמען אשכנז'ישע אידן פון גאנץ אייראפע. די אשכנזים און ספרדים האבן אין יענע יארן צוזאמען אויפגעשטעלט אן אפיציעלע אידישע באורד אין די רעגירונג וועלכע האט זיך גערופן די "באורד אף דעפיוטיס אף בריטיש דזשאוס". דער ערשטער יידישער פאליטישן אין בריטאניע איז געווען [[ליאנעל דע ראטשילד]] וועלכער האט געוואונען א זיץ אין די הויז אף קאמאנס נאכדעם וואס ער האט א סך צוגעהאלפן צו די אינדוסטריעלער אנטוויקלונג.
די ערשטע יידישע קהלות אין בריטאניע זענען געווען ספרדים וועלכע זענען געקומען פון האלאנד. אביסל אשכנזים זענען אויך געקומען פון דייטשלאנד אבער זענען געווען קלענערע גרופעס. אינעם 18טן יאָרהונדערט האבן אנגעהויבן שטראמען אשכנז'ישע אידן פון גאנץ אייראפע. די אשכנזים און ספרדים האבן אין יענע יארן צוזאמען אויפגעשטעלט אן אפיציעלע אידישע באורד אין די רעגירונג וועלכע האט זיך גערופן די "באורד אף דעפיוטיס אף בריטיש דזשאוס". דער ערשטער יידישער פאליטישן אין בריטאניע איז געווען [[ליאנעל דע ראטשילד]] וועלכער האט געוואונען א זיץ אין די הויז אף קאמאנס נאכדעם וואס ער האט א סך צוגעהאלפן צו די אינדוסטריעלער אנטוויקלונג.


די גרעסטע יידישע אימיגראציע קיין בריטאניע איז געווען צווישן די יארן פון 881' און 914'. מען שאצט אז די יידישע באפעלקערונג איז געשטיגן אין די עטליכע יאר פון 65,000 צו 300,000. אלע יידישע אימיגראנטן האבן געפינען היימען אין די אינערליכע שטעט ווי [[גלאזגא]], [[לידז]], ליווערפול, מאנטשעסטער און לאנדאן. דאס גרינדונג פון ציוניזם האט אין די צייטן בעפאר דער וועלט קריג געברענגט נאך טויזנטער אידן קיין בריטאניע פון ווי מען האט פלאנירט און עווענטועל זיך אויפגעשטעלט די יידישע מדינה.
די גרעסטע אידישע אימיגראציע קיין בריטאניע איז געווען צווישן די יארן פון 881' און 914'. מען שאצט אז די אידישע באפעלקערונג איז געשטיגן אין די עטליכע יאר פון 65,000 צו 300,000. אלע אידישע אימיגראנטן האבן געפינען היימען אין די אינערליכע שטעט ווי [[גלאזגא]], [[לידז]], ליווערפול, מאנטשעסטער און לאנדאן. דאס גרינדונג פון ציוניזם האט אין די צייטן בעפאר דער וועלט קריג געברענגט נאך טויזנטער אידן קיין בריטאניע פון ווי מען האט פלאנירט און עווענטועל זיך אויפגעשטעלט די יידישע מדינה.


עס וואוינען היינט צו טאג אין בריטאניע א געשאצטע 300,000 אידן פון דעם א שיינע צאל שמרי תורה ומצוות. די אידן וואוינען אין די גרויסע שטעט אין ענגלאנד אבער ווייניג אין סקאטלאנד, וויילס, און צפון אירלאנד. עס זענען אויך פאראן אידן אויף די ארומיקע בריטישע אינדזלען, רוב פון זיי אויף די [[טשאנעל אינדזלען]].
עס וואוינען היינט צו טאג אין בריטאניע א געשאצטע 300,000 אידן פון דעם א שיינע צאל שמרי תורה ומצוות. די אידן וואוינען אין די גרויסע שטעט אין ענגלאנד אבער ווייניג אין סקאטלאנד, וויילס, און צפון אירלאנד. עס זענען אויך פאראן אידן אויף די ארומיקע בריטישע אינזלען, רוב פון זיי אויף די [[טשאנעל אינזלען]].


== רעפערענצן ==
== רעפערענצן ==
שורה 354: שורה 355:
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]]  
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]]  
{{קרד/ויקי/יידיש}}
{{קרד/ויקי/יידיש}}
[[he:הממלכה המאוחדת]]
[[קאַטעגאָריע:וויקידאטא דעסקריפציע]]