49
רעדאגירונגען
קלארער
(לינקס) |
(קלארער) |
||
| שורה 9: | שורה 9: | ||
דאס פלאץ וואו די מולדות רעכענען זיך איז א מחלוקת ראשונים, ווען דער אנגענומענסטער מהלך איז אז זיי רעכענען זיך לויט [[ירושלים]]. אזוי אויך איז ברייט אנגענומען אז די זייגער פון די מולדות איז דער אמת'ער ארץ־ישראל'דיגע זייגער, וואס איז מיט 21 מינוט גערוקט פון די היינטיגער זייגער דארט, און אז די שעות הייבן זיך אן פון 6:00 אוונט. | דאס פלאץ וואו די מולדות רעכענען זיך איז א מחלוקת ראשונים, ווען דער אנגענומענסטער מהלך איז אז זיי רעכענען זיך לויט [[ירושלים]]. אזוי אויך איז ברייט אנגענומען אז די זייגער פון די מולדות איז דער אמת'ער ארץ־ישראל'דיגע זייגער, וואס איז מיט 21 מינוט גערוקט פון די היינטיגער זייגער דארט, און אז די שעות הייבן זיך אן פון 6:00 אוונט. | ||
די חשבונות פונעם מולד לויט חז"ל זענען גאר | די חשבונות פונעם מולד לויט חז"ל זענען גאר פונקטליכע, און זענען גאר נאנט צו וואס די מאדערנע [[אסטראנאמען]] זאגן. די חשבונות זענען אויך געווען אנגענומען ביי אנדערע פעלקער אינעם אלטערטום, וואס האבן געהאלטן אז די לענג פון א חודש איז גאר נאנט צו, אדער גענוי ווי, דאס וואס חז"ל זאגן. | ||
==באדייט== | ==באדייט== | ||
| שורה 43: | שורה 43: | ||
דער מולד בהר"ד שטימט אויך לויט [[רבי יהושע]] וואס האלט אז ב[[ניסן]] נברא העולם. לויט [[תקופת רב אדא|רב אדא]], איז לויט רבי יהושע דער מולד נישט געווען פרייטאג, נאר מיטוואך – דער טאג ווען דער זון און די לבנה זענען באשאפן געווארן. [[תוספות]] ווייזט אויף אז עס קען נישט זיין אז רבי יהושע האלט אויך אז דער מולד איז געווען פרייטאג, ווייל דאן וואלט די מולדות לויט רבי אליעזר געווען צוויי טעג שפעטער ווי לויט רבי יהושע, און מען וואלט געדארפט צו דערגיין דער ווארהייט מיט פשוט'ע אבזערוואציע{{הערה|שם=תוסבה}}. די ראשונים זאגן לויט רבי יהושע איז דער ערשטער מולד געווען מיטוואך פון ששת ימי בראשית, ביי 9 שעה און 642 חלקים. וויבאלד דער לוח איז מיוסד אז דער יאר הייבט זיך אן תשרי, האט מען גערעכנט צוריק צו וועגס צו תשרי פון יענעם יאר, און דער מולד קומט אויס בהר"ד{{הערה|[[#ראבח|ראב"ח]], מאמר שני שער השישי; [[רבי דוד אבודרהם]], ספר אבודרהם {{שיתופתא|Abudarham,_Hebrew_Calendar,_Gate_of_Moladot_(Initial_Appearances)/3|פרק כט, שער המולדות}}; {{היברובוקס|[[רבי לוי אבן חביב]]|שו"ת מהרלב"ח|54518|page=471|סימן קמג}}}}. | דער מולד בהר"ד שטימט אויך לויט [[רבי יהושע]] וואס האלט אז ב[[ניסן]] נברא העולם. לויט [[תקופת רב אדא|רב אדא]], איז לויט רבי יהושע דער מולד נישט געווען פרייטאג, נאר מיטוואך – דער טאג ווען דער זון און די לבנה זענען באשאפן געווארן. [[תוספות]] ווייזט אויף אז עס קען נישט זיין אז רבי יהושע האלט אויך אז דער מולד איז געווען פרייטאג, ווייל דאן וואלט די מולדות לויט רבי אליעזר געווען צוויי טעג שפעטער ווי לויט רבי יהושע, און מען וואלט געדארפט צו דערגיין דער ווארהייט מיט פשוט'ע אבזערוואציע{{הערה|שם=תוסבה}}. די ראשונים זאגן לויט רבי יהושע איז דער ערשטער מולד געווען מיטוואך פון ששת ימי בראשית, ביי 9 שעה און 642 חלקים. וויבאלד דער לוח איז מיוסד אז דער יאר הייבט זיך אן תשרי, האט מען גערעכנט צוריק צו וועגס צו תשרי פון יענעם יאר, און דער מולד קומט אויס בהר"ד{{הערה|[[#ראבח|ראב"ח]], מאמר שני שער השישי; [[רבי דוד אבודרהם]], ספר אבודרהם {{שיתופתא|Abudarham,_Hebrew_Calendar,_Gate_of_Moladot_(Initial_Appearances)/3|פרק כט, שער המולדות}}; {{היברובוקס|[[רבי לוי אבן חביב]]|שו"ת מהרלב"ח|54518|page=471|סימן קמג}}}}. | ||
לויט די שיטה פון [[תקופת שמואל|שמואל]] אנבאלאנגט די תקופות, קומט אויס אז דער מולד האט פאסירט דער מיטוואך נאך ששת ימי בראשית, מיט 7 טעג 9 שעה און 642 חלקים נאך תקופת ניסן. דער סמ"ג{{הערה|{{שיתופתא|Sefer_Mitzvot_Gadol,_Positive_Commandments/47|עשין מז}} איז מסביר אז די לבנה האט זיך פארזוימט א וואך צוליב דער סכסוך מיט'ן זון וואס האט געפירט צו דעם אז זי זאל קלענער ווערן. דער [[לבוש]] זאגט אז זי האט זיך נוהג געווען בנזיפה א גאנצע וואך, ווי מען לערנט ארויס פון [[מרים הנביאה]]{{הערה|[[רבי מרדכי יפה]], '''[[לבוש]]''' [[s:לבוש_אורח_חיים_תכח#חשבון_התקופות|סימן תכח]]}}. תוספות לערנט אז שמואל האלט ווי רבי אליעזר אז בתשרי נברא העולם{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|ח|א|מפרש=תוספות|ד"ה=לתקופות}}}}. אנדערע האלטן אז דער מולד איז געווען מיטוואך פון ששת ימי בראשית, און די זון איז באשאפן געווארן אינמיטן זיין גאנג, אויסזעענדיג ווי די וואך נאך דער תקופה{{הערה|{{היברובוקס|רבינו יצחק הישראלי|יסוד עולם|23867|page=161|מאמר ד פרק יד}}; {{היברובוקס|[[רבי אברהם ישעיהו קארעליץ]]|חזון איש|14336|page=458|באנד=אורח חיים - מועד|מקום הוצאה=בני ברק|שנת הוצאה=תשל"ד|סימן קלח אות א}}}}. | לויט די שיטה פון [[תקופת שמואל|שמואל]]<nowiki> אנבאלאנגט די תקופות, קומט אויס אז דער מולד האט פאסירט דער מיטוואך נאך ששת ימי בראשית, מיט 7 טעג 9 שעה און 642 חלקים נאך תקופת ניסן. דער סמ"ג{{הערה|</nowiki>{{שיתופתא|Sefer_Mitzvot_Gadol,_Positive_Commandments/47|עשין מז}} איז מסביר אז די לבנה האט זיך פארזוימט א וואך צוליב דער סכסוך מיט'ן זון וואס האט געפירט צו דעם אז זי זאל קלענער ווערן. דער [[לבוש]] זאגט אז זי האט זיך נוהג געווען בנזיפה א גאנצע וואך, ווי מען לערנט ארויס פון [[מרים הנביאה]]{{הערה|[[רבי מרדכי יפה]], '''[[לבוש]]''' [[s:לבוש_אורח_חיים_תכח#חשבון_התקופות|סימן תכח]]}}. תוספות לערנט אז שמואל האלט ווי רבי אליעזר אז בתשרי נברא העולם{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|ח|א|מפרש=תוספות|ד"ה=לתקופות}}}}. אנדערע האלטן אז דער מולד איז געווען מיטוואך פון ששת ימי בראשית, און די זון איז באשאפן געווארן אינמיטן זיין גאנג, אויסזעענדיג ווי די וואך נאך דער תקופה{{הערה|{{היברובוקס|רבינו יצחק הישראלי|יסוד עולם|23867|page=161|מאמר ד פרק יד}}; {{היברובוקס|[[רבי אברהם ישעיהו קארעליץ]]|חזון איש|14336|page=458|באנד=אורח חיים - מועד|מקום הוצאה=בני ברק|שנת הוצאה=תשל"ד|סימן קלח אות א}}}}. | ||
נאך א שיטה איז די פון רב אביתר{{הערה|{{אוצר החכמה|שניאור זלמן שעכטער|Saadyana|103939|קעמברידזש, תרס"ג, זייט 102|page=111}}.}} און [[תרגום יונתן]]{{הערה|{{שיתופתא|Targum_Jonathan_on_Genesis/1.1-3|בראשית פרק א פסוק טז}}}}. לויט זיי איז דער ערשטער מולד געווען מיטוואך נאך 20 שעה און 408 חלקים, און מולד בהר"ד איז דער מולד פון א יאר שפעטער. ווי עס שיינט, האבן זיי געהאלטן אז די יאר פון בריאת העולם איז נישט אין דער צאל פון די יארן, און ווען מען רעכנט פון בהר"ד רעכנט מען אנגעהויבן פון דער צווייטער יאר{{הערה|חיים יחיאל בורנשטיין, "תאריכי ישראל", '''התקופה''' ט, תל אביב, תרפ"א, זייט 225.}}. | נאך א שיטה איז די פון רב אביתר{{הערה|{{אוצר החכמה|שניאור זלמן שעכטער|Saadyana|103939|קעמברידזש, תרס"ג, זייט 102|page=111}}.}} און [[תרגום יונתן]]{{הערה|{{שיתופתא|Targum_Jonathan_on_Genesis/1.1-3|בראשית פרק א פסוק טז}}}}. לויט זיי איז דער ערשטער מולד געווען מיטוואך נאך 20 שעה און 408 חלקים, און מולד בהר"ד איז דער מולד פון א יאר שפעטער. ווי עס שיינט, האבן זיי געהאלטן אז די יאר פון בריאת העולם איז נישט אין דער צאל פון די יארן, און ווען מען רעכנט פון בהר"ד רעכנט מען אנגעהויבן פון דער צווייטער יאר{{הערה|חיים יחיאל בורנשטיין, "תאריכי ישראל", '''התקופה''' ט, תל אביב, תרפ"א, זייט 225.}}. | ||