אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "חזק חזק ונתחזק"

חזק חזק ונתחזק (זעט מקור)

רעוויזיע פון 03:54, 18 דעצעמבער 2023

24 בייטן אראפגענומען , פֿאַר 2 יאָר

כנלע''ד

וויזועלוויקיטעקסט

י'הושע

בדוקי עריכות אוטומטית, מנטרים

3,258

רעדאגירונגען

@@ שורה 4: / שורה 4: @@
 '''חֲזַק חֲזַק וְנִתְחַזֵּק''' (אדער '''וְנִתְחַזַּק''') איז אן אויסרוף וואס די [[אשכנזים]] פירן זיך אויסצורופן ווען מען ענדיגט ליינען יעדע חומש פון די [[חמשה חומשי תורה]]. אן ענליכע מנהג איז אנגענומען אויך אין א טייל [[ספרדים|ספרדישע]] קהילות.
-אין א [[שבת]] וואס די [[פרשת השבוע]] איז די לעצטע סדרה פונעם חוּמש, (צום ביישפיל [[פרשת ויחי]] אין [[בראשית]]), איז איינגעפירט אז פארן ליינען דעם לעצטן [[פסוק]] פון די פרשה שטעלט זיך דער קהל אויף, און נאך וואס דער [[בעל קורא]] ענדיגט ליינען דעם פסוק זאגט דער גאנצער קהל די ווערטער "חזק חזק ונתחזק!". דערנאך זאגט דער בעל קורא איבער "חזק חזק ונתחזק". דאס איז א וואונטש פארן [[עלייה לתורה|עולה לתורה]] און פארן גאנצן ציבור אז זיי זאלן זיך שטארקן און פארזעצן צו לערנען. דער שבת אין וועלכע מען רופט אויס חזק, ווערט אנגערופן "שבת חזק"{{הערה|{{אוצר החכמה|יום־טוב לוינסקי|קובץ רשומות - א|612992|page=118|קעפל=השבתות המיוחסות במנהגי ישראל - שבת חזק|עמ=113}}.}}.
+אין א [[שבת]] וואס די [[פרשת השבוע]] איז די לעצטע סדרה פונעם חוּמש, (צום ביישפיל [[פרשת ויחי]] אין [[ספר בראשית]]), איז איינגעפירט אז פארן ליינען דעם לעצטן [[פסוק]] פון די פרשה שטעלט זיך דער קהל אויף, און נאך וואס דער [[בעל קורא]] ענדיגט ליינען דעם פסוק זאגט דער גאנצער קהל די ווערטער "חזק חזק ונתחזק!". דערנאך זאגט דער בעל קורא איבער "חזק חזק ונתחזק". דאס איז א וואונטש פארן [[עלייה לתורה|עולה לתורה]] און פארן גאנצן ציבור אז זיי זאלן זיך שטארקן און פארזעצן צו לערנען. דער שבת אין וועלכע מען רופט אויס חזק, ווערט אנגערופן "שבת חזק"{{הערה|{{אוצר החכמה|יום־טוב לוינסקי|קובץ רשומות - א|612992|page=118|קעפל=השבתות המיוחסות במנהגי ישראל - שבת חזק|עמ=113}}.}}.
 ==מקור פונעם מנהג==
@@ שורה 16: / שורה 16: @@
 דער [[פרי חדש]] ברענגט א טעם, וויבאלד די תורה איז "{{טערמין|מתשת|שוואכט אפ}} כחו של אדם{{הערה|{{בבלי|סנהדרין|כו|ב}}.}} און די תורה איז פון די "ארבעה צריכין חיזוק"{{הערה|{{בבלי|ברכות|לב|ב}}.}}, דערפאר וואונטשט מען "חזק" {{הערה|{{היברובוקס|2=פרי חדש|3=8283|page=74|קעפל=אורח חיים, סי' קל"ט סי"א}}.}}. און דער באר משה {{הערה|{{היברובוקס|2=באר משה - חלק ג|3=14710|page=40|קעפל=סי' כח}}.}} לייגט צו נאך א טעם לויטן גמרא אין {{בבלי|יומא|עב|ב}} "וזאת התורה אשר שם משה, זכה נעשית לו סם חיים, לא זכה נעשית לו סם מיתה", אז דערפאר בענטשט מען 'חזק חזק' אז ער זאל זוכה זיין צום אור התורה און עס זאל זיין פאר אים א סם החיים. אין [[שו"ת]] [[מהר"ם מינץ]]{{הערה|{{היברובוקס|משה בן יצחק הלוי מינץ|שו"ת מהר"ם מינץ|1238|page=156|קעפל=סי' פ"ה}}.}} שרייבט ער אז פונקט ווי מען זאגט "הדרן עלך" ביי א [[סיום מסכתא]], זאגט מען "חזק", אז מען זאל נישט פארגעסן דאס לערנען; אדער איז עס ווי א [[יישר כח]] פאר'ן מסיים, ווי מען זאגט יישר כח פאר'ן חזן. אין פארשידענע קהילות פון יוצאי ספרד און פארטוגאל פירט מען זיך צו זאגן, דער קהל זאגט "חזק ונתחזק חזקו ויאמץ לבבכם כל המיחלים לה'"{{הערה|הרב שם טוב גגין ברענגט די לשון אלס מנהג פון די [[בית הכנסת הפורטוגזי באמסטרדם|ספרדים אין אמסטרדם]]. ער ברענגט אויך אז אין לאנדאן איז דא אן ענליכע מנהג, אבער אן די ווערטער "חזק ונתחזק" ('''כתר שם טוב''', חלק א', [[קדאייני|קיידאן]] ה'תרצ"ד עמודים רפ"ח-רפ"ט). די לשון (אריינגערעכנט "חזק ונתחזק") ברענגט אויך הרב דוד די סולה פול, '''תפלות למועדים כפי מנהג הספרדים באמריקא''', ניו יורק 1997 עמוד 272.}}.
-און דער [[רבי מרדכי יפה|לבוש]] שרייבט וועגן ענדיגן די תורה אום [[שמחת תורה]] "און דעמאלט ליינט דער חתן תורה דעם פסוק ביז לעיני, און קהל ענדיגט צו לעיני כל ישראל צוזאמען מיטן חתן, און זיי ענטפערן מיט א הויך קול, חזק". און אין [[רבי אליהו שפירא|אליה רבה]] שרייבט ער "און דער חזן זאגט עס איבער און דער קהל ענטפערט, א רמז צו [[משה רבינו]], וואס דריי מאל חזק איז ב[[גימטריה|גימטריא]] משה", און אזוי שרייבן אויך דער ערוך השולחן און מאור ושמש{{הערה|שם=3חזק}}.
+דער [[רבי מרדכי יפה|לבוש]] שרייבט וועגן ענדיגן די תורה אום [[שמחת תורה]]: "און דעמאלט ליינט דער חתן תורה דעם פסוק ביז לעיני, און קהל ענדיגט צו לעיני כל ישראל צוזאמען מיטן חתן, און זיי ענטפערן מיט א הויך קול, חזק". דער [[רבי אליהו שפירא|אליה רבה]] שרייבט: "און דער חזן זאגט עס איבער און דער קהל ענטפערט, א רמז צו [[משה רבינו]], וואס דריי מאל חזק איז ב[[גימטריא]] משה". אזוי שרייבן אויך דער [[ערוך השולחן]] און [[מאור ושמש]]{{הערה|שם=3חזק}}.
 דער עולה אליינס דארף נישט זאגן "חזק", ווייל דאס איז געווענדעט צו אים, און א טייל פוסקים אסרן אים עס צו זאגן, וויבאלד דאס איז אן [[הפסק (הלכה)|הפסק]] צווישן דעם ליינען אין די [[עלייה לתורה#סדר העלייה לתורה|ברכת התורה]]{{הערה|שו"ת [[שבט הלוי (שו"ת)|שבט הלוי]] חלק ז' סימן ר"ב. [[לוח לארץ ישראל|לוח ארץ ישראל]].}}. און אזוי האט געשריבן דער [[קצות השולחן]], און אין זיין ספר 'בדי השולחן' לייגט ער צו אז עס האט נישט קיין פשט אז ער זאל זאגן פאר זיך חזק. אזוי האבן אויך געשריבן [[רבי משה דנישבסקי|באר משה]] און [[רבי מנשה קליין|משנה הלכות]]. [[רבי מנחם מענדל שניאורסאהן|דער ליובאוויטשער רבי]] האט אפגעווארפן די צוויי טענות, אז עס איז נישט קיין הפסק וויבאלד דאס באלאנגט צום ענדיגן ליינען און דאס איז א טייל דערפון, און ער ערקלערט אז די ענין פון די ברכה איז גלייך צו די ענין פון 'חזק חזק ונתחזק', און צו די טענה אז דאס איז א ווינטש פונעם קהל צום עולה, ענטפערט ער אז "לויט אונזער נוסח זאגט מען 'ונתחזק'", דאס מיינט אז די ברכה איז אויך געווענדעט צום קהל, בלשון רבים{{מקור}}.