אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "אשר"
אין תקציר עריכה |
אין תקציר עריכה |
||
| שורה 19: | שורה 19: | ||
אשר איז געבוירן געווארן צו זלפה די שפחה פון לאה נאך זיבן חדשים פון שוואנגער{{הערה|{{סדר עולם|רבה|ב}}}} אום [[ב' שבט|ב']] אדער [[כ' שבט]]<!-- {{לינק צו אידיש יאר|2124}} -->{{הערה|{{יובלים|כח|כא}}; זעט [[מדרש תדשא]], [[S:מדרש תדשא ח|פרק ח']], געברענגט אין {{ילקוט שמעוני|שמות|קסב}} און {{תנ"ך|שמות|א|ו|מפרש=רבינו בחיי}}, מיט עטליכע טוישונגען צווישן די מקורות.}} {{לינק צו אידיש יאר|2198}} אין [[פדן ארם]]. לויט דער גר"א איז ער געבוירן כסלו ב'קצ"ז{{הערה|פירוש הגר"א אויף סדר עולם, פרק ב'. אזוי קוקט אויך אויס פון {{ילקוט שמעוני|בראשית|קכה}}; {{פרקי דרבי אליעזר|לו}}.}}. | אשר איז געבוירן געווארן צו זלפה די שפחה פון לאה נאך זיבן חדשים פון שוואנגער{{הערה|{{סדר עולם|רבה|ב}}}} אום [[ב' שבט|ב']] אדער [[כ' שבט]]<!-- {{לינק צו אידיש יאר|2124}} -->{{הערה|{{יובלים|כח|כא}}; זעט [[מדרש תדשא]], [[S:מדרש תדשא ח|פרק ח']], געברענגט אין {{ילקוט שמעוני|שמות|קסב}} און {{תנ"ך|שמות|א|ו|מפרש=רבינו בחיי}}, מיט עטליכע טוישונגען צווישן די מקורות.}} {{לינק צו אידיש יאר|2198}} אין [[פדן ארם]]. לויט דער גר"א איז ער געבוירן כסלו ב'קצ"ז{{הערה|פירוש הגר"א אויף סדר עולם, פרק ב'. אזוי קוקט אויך אויס פון {{ילקוט שמעוני|בראשית|קכה}}; {{פרקי דרבי אליעזר|לו}}.}}. | ||
לויט דער [[ספר הישר]] איז ער געווען חתונה געהאט צו עדון בת אפלל אבער זי איז געשטארבן אן קיין קינדער, און דערנאך האט ער חתונה געהאט צו הדורה בת אבימאל, אייניקל פון [[עבר]] און פון איר האט ער געהאט זיינע קינדער {{מנוקד|[[ימנה|יִמְנָה]], [[ישוה|יִשְׁוָה]], [[ישוי|יִשְׁוִי]], און [[בריעה|בְרִיעָה]]}}, און ער האט אויך אדאפטירט איר קינד , [[שרח בת אשר|שֶׂרַח]]{{הערה|{{ספר הישר|וישב|כא}}}}. זיינע קינדער ווערן אויסגערעכנט אין די תורה{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|מו|יז}}}}, און אין [[דברי הימים]] ווערן אראפ געברענגט די קומענדיגע גענעראציעס פון אשר{{הערה|{{תנ"ך|דברי הימים א|ז}}}}. | לויט דער [[ספר הישר]] איז ער געווען חתונה געהאט צו עדון בת אפלל אבער זי איז געשטארבן אן קיין קינדער, און דערנאך האט ער חתונה געהאט צו הדורה בת אבימאל, אייניקל פון [[עבר]] און פון איר האט ער געהאט זיינע קינדער {{מנוקד|[[ימנה|יִמְנָה]], [[ישוה|יִשְׁוָה]], [[ישוי|יִשְׁוִי]], און [[בריעה|בְרִיעָה]]}}, און ער האט אויך אדאפטירט איר קינד , [[שרח בת אשר|שֶׂרַח]]{{הערה|{{ספר הישר|וישב|כא}}}}. זיינע קינדער ווערן אויסגערעכנט אין די תורה{{הערה|{{תנ"ך|בראשית|מו|יז}}}}, און אין [[דברי הימים]] ווערן אראפ געברענגט די קומענדיגע גענעראציעס פון אשר{{הערה|{{תנ"ך|דברי הימים א|ז|ל|מ}}}}. | ||
ער איז נפטר געווארן אין מצרים אום כ' שבט ב'שכ"א אין עלטער פון 123 יאר{{הערה|[[סדר הדורות]], [[s:סדר הדורות אלף השלישי#ב' אלפים קצ"ג|שנת ב'קצ"ג]]–[[s:סדר הדורות אלף השלישי#ב' אלפים קצ"ח|ב'קצ"ח]]; {{ילקוט שמעוני|שמות|קסב}}}} און זיינע ביינער זענען ארויפגעטראגן געווארן דורך זיין שבט ווען די אידן זענען [[יציאת מצרים|ארויס פון מצרים]], און נאך וואס זיי האב געענדיגט אייננעמען [[ארץ ישראל]] אין יאר [[ב'תצ"ה]] זענען זיי באערדיגט געווארן דארט{{הערה|{{ירושלמי|סוטה|א|י|ח|ב}}}}. | ער איז נפטר געווארן אין מצרים אום כ' שבט ב'שכ"א אין עלטער פון 123 יאר{{הערה|[[סדר הדורות]], [[s:סדר הדורות אלף השלישי#ב' אלפים קצ"ג|שנת ב'קצ"ג]]–[[s:סדר הדורות אלף השלישי#ב' אלפים קצ"ח|ב'קצ"ח]]; {{ילקוט שמעוני|שמות|קסב}}}} און זיינע ביינער זענען ארויפגעטראגן געווארן דורך זיין שבט ווען די אידן זענען [[יציאת מצרים|ארויס פון מצרים]], און נאך וואס זיי האב געענדיגט אייננעמען [[ארץ ישראל]] אין יאר [[ב'תצ"ה]] זענען זיי באערדיגט געווארן דארט{{הערה|{{ירושלמי|סוטה|א|י|ח|ב}}}}. | ||
| שורה 26: | שורה 26: | ||
אין ספר הישר ווערט דערציילט: "ויקברו את ארונות מטות אבותיהם... ואת נפתלי ואשר קברו אותם בקדש נפתלי איש איש במקומו אשר ניתן לבניו"{{הערה|{{ספר הישר|יהושע|י}}}}. היינט איז זיין קבר באצייכנט ביי כביש 899 אנקעגן 'תל קדש נפתלי'. צו די קבר איז דא אסאך מקורות פון די ה'ת' יארן און ווייטער{{מקור}}. | אין ספר הישר ווערט דערציילט: "ויקברו את ארונות מטות אבותיהם... ואת נפתלי ואשר קברו אותם בקדש נפתלי איש איש במקומו אשר ניתן לבניו"{{הערה|{{ספר הישר|יהושע|י}}}}. היינט איז זיין קבר באצייכנט ביי כביש 899 אנקעגן 'תל קדש נפתלי'. צו די קבר איז דא אסאך מקורות פון די ה'ת' יארן און ווייטער{{מקור}}. | ||
==אין מדרש== | |||
ער איז געווען פון די פינף ברידער וואס יוסף האט געצייגט פאר פרעה{{הערה|שם=ספרי|{{ספרי|דברים|לג|כד|שנה}}}}. | |||
==נאמען== | ==נאמען== | ||
לויט די פסוק איז אשר א לשון פון "גליק" אדער "ברכה". די תורה דערציילט וואס לאה האט אויסגערופן ביי זיין געבורט: {{ציטוט|וַתֹּאמֶר לֵאָה בְּאָשְׁרִי, כִּי אִשְּׁרוּנִי בָּנוֹת; וַתִּקְרָא אֶת-שְׁמוֹ, אָשֵׁר|מרכאות=כן|{{תנ"ך|בראשית|ל|יג}}}} | לויט די פסוק איז אשר א לשון פון "גליק" אדער "ברכה". די תורה דערציילט וואס לאה האט אויסגערופן ביי זיין געבורט: {{ציטוט|וַתֹּאמֶר לֵאָה בְּאָשְׁרִי, כִּי אִשְּׁרוּנִי בָּנוֹת; וַתִּקְרָא אֶת-שְׁמוֹ, אָשֵׁר|מרכאות=כן|{{תנ"ך|בראשית|ל|יג}}}} | ||
דהיינו אז ווייבער וואס האבן געקענט פאר לאה אויף א אומגליקלאכע ווייב | דהיינו אז ווייבער וואס האבן געקענט פאר לאה אויף א אומגליקלאכע ווייב צוליב איר עקרות האבן געזאגט 'אשריה', און דערפאר האט זי אן גערופן דער קינד 'אשר'{{מקור}}. | ||
דער מדרש טייטשט דעם פסוק, "וואויל איז דער וואס האט זוכה געווען דערצו". די מענטשן פון שבט אשר האבן אייביג געוואוינט אין באזונדערע גרויסע פאלאצן, און זענען קיינמאל ארומגעפארן נעכטיגן אין אכסניות. זיינע טעכטער זענען געווען שיינע, און זענען געווען פארהייראט צו כהנים גדולים אדער מלכים{{הערה|{{מדרש רבה|בראשית|עא|י}}}}. | |||
==סימבאל== | ==סימבאל== | ||
| שורה 35: | שורה 39: | ||
==ברכות פון יעקב און משה== | ==ברכות פון יעקב און משה== | ||
אין די ברכות וואס יעקב האט געבענטשט זיינע קינדער פארן שטארבן האט ער אים צוגעזאגט אז ער וועט האבן א גוטע נחלה וואס וועט געבן 'מעדני מלך': {{ציטוטון|מֵאָשֵׁר, שְׁמֵנָה לַחְמוֹ; וְהוּא יִתֵּן, מַעֲדַנֵּי-מֶלֶךְ|{{תנ"ך|בראשית|מט|כ}}}}. די טייטש פון די ווארט 'לחמו' מיינט אויך 'מאכלו'{{הערה|זעט אויך אין {{תנ"ך|חבקוק|א|טז}}: "מַאֲכָלוֹ בְּרִאָה"{{הבהרה|וואס זעט מען דארט?}}}}. | אין די ברכות וואס יעקב האט געבענטשט זיינע קינדער פארן שטארבן האט ער אים צוגעזאגט אז ער וועט האבן א גוטע נחלה וואס וועט געבן 'מעדני מלך': {{ציטוטון|מֵאָשֵׁר, שְׁמֵנָה לַחְמוֹ; וְהוּא יִתֵּן, מַעֲדַנֵּי-מֶלֶךְ|{{תנ"ך|בראשית|מט|כ}}}}. די טייטש פון די ווארט 'לחמו' מיינט אויך 'מאכלו'{{הערה|זעט אויך אין {{תנ"ך|חבקוק|א|טז}}: "מַאֲכָלוֹ בְּרִאָה"{{הבהרה|וואס זעט מען דארט?}}}}. | ||
משה האט געבענטשט אשר: "וּלְאָשֵׁר אָמַר בָּרוּךְ מִבָּנִים אָשֵׁר יְהִי רְצוּי אֶחָיו וְטֹבֵל בַּשֶּׁמֶן רַגְלוֹ׃"{{הערה|{{תנך|דברים|לג|כד}}}}. דאס הייסט אז אשר איז געווען די מערסטע געבענטשט מיט זין פון אלע שבטים. ער האט פארגינט זיינע ברידער מיט אנפיקנון אויל, און זיי האבן אין מיט תבואה. ווען ראובן האט געטון וואס ער האט געטון האט אשר דערציילט פאר זיינע ברידער איבער דעם, און זיינע ברידער האבן אים פארשריגן. אבער ווען ראובן האט מודה געווען האבן זיי זיך איבערגעבעטן. יעדער פון די ברידער האט אלע גע'טענה'ט אז די לויה קומט פאר אים, אבער אשר האט זיי אלע בארואיגט. וכו' וכו' וכו'{{הערה|שם=ספרי}}. | |||
==משפחה בוים== | ==משפחה בוים== | ||
רעוויזיע פון 01:30, 7 דעצעמבער 2023
.jpg) | |
| אשר, 1640–1645 מאלעריי | |
| געבורט | פדן ארם |
|---|---|
| פטירה | אוראלט מצרים |
| מקום קבורה |
קדש נפתלי - 33°06′44″N 35°31′49″E / 33.112314°N 35.530317°E  |
| טאטע | יעקב |
| מאמע | זלפה |
| בת זוג |
עדון (זיווג ראשון) הדורה (זיווג שני) |
| קינדער | שרח, ישוי, ימנה, ישוה, בריעה |
אשר איז געווען דער צווייטער פון צוויי זין פון יעקב און זלפה די שפחה פון לאה, יעקב'ס אכטער זון און דער גרינדער פון שבט אשר פון די שבטי ישראל.
ביאגראפיע
אשר איז געבוירן געווארן צו זלפה די שפחה פון לאה נאך זיבן חדשים פון שוואנגער[1] אום ב' אדער כ' שבט[2] ב'קצ"ח אין פדן ארם. לויט דער גר"א איז ער געבוירן כסלו ב'קצ"ז[3].
לויט דער ספר הישר איז ער געווען חתונה געהאט צו עדון בת אפלל אבער זי איז געשטארבן אן קיין קינדער, און דערנאך האט ער חתונה געהאט צו הדורה בת אבימאל, אייניקל פון עבר און פון איר האט ער געהאט זיינע קינדער יִמְנָה, יִשְׁוָה, יִשְׁוִי, און בְרִיעָה, און ער האט אויך אדאפטירט איר קינד , שֶׂרַח[4]. זיינע קינדער ווערן אויסגערעכנט אין די תורה[5], און אין דברי הימים ווערן אראפ געברענגט די קומענדיגע גענעראציעס פון אשר[6].
ער איז נפטר געווארן אין מצרים אום כ' שבט ב'שכ"א אין עלטער פון 123 יאר[7] און זיינע ביינער זענען ארויפגעטראגן געווארן דורך זיין שבט ווען די אידן זענען ארויס פון מצרים, און נאך וואס זיי האב געענדיגט אייננעמען ארץ ישראל אין יאר ב'תצ"ה זענען זיי באערדיגט געווארן דארט[8].
אין ספר הישר ווערט דערציילט: "ויקברו את ארונות מטות אבותיהם... ואת נפתלי ואשר קברו אותם בקדש נפתלי איש איש במקומו אשר ניתן לבניו"[9]. היינט איז זיין קבר באצייכנט ביי כביש 899 אנקעגן 'תל קדש נפתלי'. צו די קבר איז דא אסאך מקורות פון די ה'ת' יארן און ווייטער[מקור פארלאנגט].
אין מדרש
ער איז געווען פון די פינף ברידער וואס יוסף האט געצייגט פאר פרעה[10].
נאמען
לויט די פסוק איז אשר א לשון פון "גליק" אדער "ברכה". די תורה דערציילט וואס לאה האט אויסגערופן ביי זיין געבורט:
וַתֹּאמֶר לֵאָה בְּאָשְׁרִי, כִּי אִשְּׁרוּנִי בָּנוֹת; וַתִּקְרָא אֶת-שְׁמוֹ, אָשֵׁר
דהיינו אז ווייבער וואס האבן געקענט פאר לאה אויף א אומגליקלאכע ווייב צוליב איר עקרות האבן געזאגט 'אשריה', און דערפאר האט זי אן גערופן דער קינד 'אשר'[מקור פארלאנגט].
דער מדרש טייטשט דעם פסוק, "וואויל איז דער וואס האט זוכה געווען דערצו". די מענטשן פון שבט אשר האבן אייביג געוואוינט אין באזונדערע גרויסע פאלאצן, און זענען קיינמאל ארומגעפארן נעכטיגן אין אכסניות. זיינע טעכטער זענען געווען שיינע, און זענען געווען פארהייראט צו כהנים גדולים אדער מלכים[11].
סימבאל
די שטיין פון אשר אויפ'ן חושן איז געווען א תרשיש[12]. אין מדרש תלפיות שטייט:
אשר על תרשיש, ונקרא קריאוליק. וגונה כגטו השמן. וסגלתה לעכל המאכל, וכל שכן למי ששוחקה ומערבה במאכלו, ונעשה בזה עב ושמן שנאמר מאשר שמנה לחמו.
[אויסקלארונג פארלאנגט]
— הרב אליהו הכהן, מדרש תלפיות
ברכות פון יעקב און משה
אין די ברכות וואס יעקב האט געבענטשט זיינע קינדער פארן שטארבן האט ער אים צוגעזאגט אז ער וועט האבן א גוטע נחלה וואס וועט געבן 'מעדני מלך': ”מֵאָשֵׁר, שְׁמֵנָה לַחְמוֹ; וְהוּא יִתֵּן, מַעֲדַנֵּי-מֶלֶךְ” (בראשית מט, כ). די טייטש פון די ווארט 'לחמו' מיינט אויך 'מאכלו'[13].
משה האט געבענטשט אשר: "וּלְאָשֵׁר אָמַר בָּרוּךְ מִבָּנִים אָשֵׁר יְהִי רְצוּי אֶחָיו וְטֹבֵל בַּשֶּׁמֶן רַגְלוֹ׃"[14]. דאס הייסט אז אשר איז געווען די מערסטע געבענטשט מיט זין פון אלע שבטים. ער האט פארגינט זיינע ברידער מיט אנפיקנון אויל, און זיי האבן אין מיט תבואה. ווען ראובן האט געטון וואס ער האט געטון האט אשר דערציילט פאר זיינע ברידער איבער דעם, און זיינע ברידער האבן אים פארשריגן. אבער ווען ראובן האט מודה געווען האבן זיי זיך איבערגעבעטן. יעדער פון די ברידער האט אלע גע'טענה'ט אז די לויה קומט פאר אים, אבער אשר האט זיי אלע בארואיגט. וכו' וכו' וכו'[10].
משפחה בוים
| יחוס בוים פון די אבות ביז די שבטים | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
רעפערענצן
- ↑ סדר עולם פרק ב'
- ↑ ספר היובלים, פרק כ"ח, פסוק כ"א; זעט מדרש תדשא, פרק ח', געברענגט אין ילקוט שמעוני, שמות, רמז קס"ב און רבינו בחיי, שמות א, ו, מיט עטליכע טוישונגען צווישן די מקורות.
- ↑ פירוש הגר"א אויף סדר עולם, פרק ב'. אזוי קוקט אויך אויס פון ילקוט שמעוני, בראשית, רמז קכ"ה; פרקי דרבי אליעזר, פרק ל"ו.
- ↑ ספר הישר, וישב כא
- ↑ בראשית מו, יז
- ↑ דברי הימים א' ז, ל–מ
- ↑ סדר הדורות, שנת ב'קצ"ג–ב'קצ"ח; ילקוט שמעוני, שמות, רמז קס"ב
- ↑ תלמוד ירושלמי, מסכת סוטה, פרק א', הלכה י' (דפוס וילנא: דף ח', עמוד ב')
- ↑ ספר הישר, יהושע י
- ↑ 10.0 10.1 ספרי אויף דברים לג, כד (פיסקא שנה)
- ↑ בראשית רבה, פרשה ע"א, פסקה י'
- ↑ שמות כח, כ
- ↑ זעט אויך אין חבקוק א, טז: "מַאֲכָלוֹ בְּרִאָה"[אויסקלארונג פארלאנגט]
- ↑ דברים לג, כד