מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
101,725
רעדאגירונגען
ק (החלפת טקסט – "„" ב־""") |
ק (החלפת טקסט – "{{הלכה}}" ב־"{{הבהרה הלכתית}}") |
||
(11 מיטלסטע ווערסיעס פון 3 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
שורה 1: | שורה 1: | ||
'''צום גדליה''' איז א [[תענית]] אין דעם | {{דעסקריפציע||ענגליש = Jewish fast|העב=צום שחל בג' בתשרי לזכר הרצחו של גדליה בן אחיקם וגלות שארית הפליטה|}} | ||
'''צום גדליה''' איז א [[תענית]] אין דעם אידישן לוח וואס מען פאסט [[ג' תשרי]]. אז ג' תשרי געפאלט שבת פאסט מען צומארגנס, [[ד' תשרי]]. | |||
== שטאמונג == | == שטאמונג == | ||
אום [[ג' תשרי]] (לויטן רד"ק (ירמיה מא, א) און אבן עזרא (זכריה ח, יט) איז דאס געווען [[א' תשרי]]) נאך חורבן בית ראשון ווען [[גדליהו בן אחיקם]] איז געווען דער פירער אויף די פארבליבענע רעשטלאך | אום [[ג' תשרי]] (לויטן רד"ק (ירמיה מא, א) און אבן עזרא (זכריה ח, יט) איז דאס געווען [[א' תשרי]]) נאך חורבן בית ראשון ווען [[גדליהו בן אחיקם]] איז געווען דער פירער אויף די פארבליבענע רעשטלאך אידן אין [[מלכות יהודה]] ער איז געשטעלט געווארן דורך [[נבוכדנצר]] און זיין מיליטער, גדליה האט מיט געהאלטן מיט ירמיה הנביא אז מען זאל מאכן א פרידן פאקט מיט נבוכדנצר, כדי מציל זיין די איבריגע אידן, און כדי נבוכדנצר'ס מיליטער זאלן אויפהערן פארגיסן יידיש בליט ווי וואסער, אבער דארט איז געווען א מיליטער מאן [[ישמעאל בן נתניה]], וואס האט געהאלפטען פונקט פארקערט אז מען טאר זיך נישט ברעכען, און ער האט מיט א שווינדל געמארדעט [[גדליהו בן אחיקם]], ראש השנה נאכמיטאג אין מיטן גדליה'ס סעודת יום טוב. אזוי אז עס איז נישט געבליבן קיין עצה פאר די פאר לעצטע פארבליבענע [[יידן]] זיי האבן אראפגענידערט פון [[ארץ ישראל]] קיין [[מצרים]]. חז"ל שילדערן אז זינט די געשיכטע, איז ארץ ישראל געבליבן פוסט און וואוסט אן קיין שום לעבנסצייכן, פאר 50 יאר האט מיטאמאל א פויגל אריבערגעפלויגן ארץ ישראל. | ||
(לויט דער שיטה אז עס איז געשען [[א' תשרי]] האט מען אפגעשטופט דעם געדענק-טאג צו ג' תשרי פון וועגן [[ראש השנה]]). דער בית יוסף אין סימן ת"ר ברענגט ביידע שיטות און איז מפלפל לויט דעם צי צום גדליה האט א דין פון א נדחה און מען קען מיקל זיין ביים פאסטן. | (לויט דער שיטה אז עס איז געשען [[א' תשרי]] האט מען אפגעשטופט דעם געדענק-טאג צו ג' תשרי פון וועגן [[ראש השנה]]). דער בית יוסף אין סימן ת"ר ברענגט ביידע שיטות און איז מפלפל לויט דעם צי צום גדליה האט א דין פון א נדחה און מען קען מיקל זיין ביים פאסטן. | ||
שורה 10: | שורה 11: | ||
דער טאג ג' תשרי געפאלט אייביג אין די טעג ב' ד' ה' ז' און נישט אין די טעג פון א' ג' ו' | דער טאג ג' תשרי געפאלט אייביג אין די טעג ב' ד' ה' ז' און נישט אין די טעג פון א' ג' ו' | ||
מען פאסט פון [[עלות השחר]] ביז מען זעט די ערשטע דריי שטערן ביינאכט. ווען | מען פאסט פון [[עלות השחר]] ביז מען זעט די ערשטע דריי שטערן ביינאכט. ווען עמיצער שטייט אויף פארטאגס מעג ער טרינקען ביז עלות, אבער עסן מעג מען נאר אז מ'האט געמאכט א תנאי איידער זיך לייגן שלאפן. | ||
דער [[ש"ץ]] זאגט נאך א ברכה, עננו, נאך "גואל ישראל". ביי שחרית זאגט מען נישט קיין [[סליחות]] ווייל מ'האט שוין געזאגט סליחות פארן דאווענען.<ref>אבער אין [[חב"ד]] זאגט מען נישט קיין סליחות אין די [[עשרת ימי תשובה|עשי"ת]], דעריבער זאגן זיי די סליחות פון צום גדליה ביי שחרית.</ref> מ'זאגט [[אבינו מלכנו]] נאך דער הויכער [[שמונה עשרה]] אזוי ווי אלע טעג אין די [[עשרת ימי תשובה|עשי"ת]]. ליינען ליינט מען ויחל סיי ביי שחרית סיי ביי מנחה; ביי די אשכנזים איז די דריטע עליה צו [[מנחה]] מפטיר, און מ'ליינט די | דער [[ש"ץ]] זאגט נאך א ברכה, עננו, נאך "גואל ישראל". ביי שחרית זאגט מען נישט קיין [[סליחות]] ווייל מ'האט שוין געזאגט סליחות פארן דאווענען.<ref>אבער אין [[חב"ד]] זאגט מען נישט קיין סליחות אין די [[עשרת ימי תשובה|עשי"ת]], דעריבער זאגן זיי די סליחות פון צום גדליה ביי שחרית.</ref> מ'זאגט [[אבינו מלכנו]] נאך דער הויכער [[שמונה עשרה]] אזוי ווי אלע טעג אין די [[עשרת ימי תשובה|עשי"ת]]. ליינען ליינט מען ויחל סיי ביי שחרית סיי ביי מנחה; ביי די אשכנזים איז די דריטע עליה צו [[מנחה]] מפטיר, און מ'ליינט די הפטורה '''דרשו''' ([[ישעיה]] נד). | ||
== רעפערענצן == | == רעפערענצן == | ||
{{רעפערענצן}} | |||
{{טרויער טעג}} | |||
{{ | {{חגי ישראל ומועדיו}} | ||
{{ | {{הבהרה הלכתית}} | ||
[[קאַטעגאָריע:פאסט-טעג]] | [[קאַטעגאָריע:פאסט-טעג]] | ||
{{שטומף|אידישקייט}} | {{שטומף|אידישקייט}} | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:אידישקייט ארטיקלען צו פארברייטערן]] | ||
[[ | [[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | ||
[[HE:צום גדליה]] | |||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} |
רעדאגירונגען