בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,371
רעדאגירונגען
אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "טבת"
קפיצה לניווט
קפיצה לחיפוש
ק
לינקס
(פארברייטערט) |
ק (לינקס) |
||
| (18 מיטלסטע ווערסיעס פון 2 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע|פערטער חודש ציילנדיג פון תשרי, צענטער ציילנדיג פון ניסן}} | |||
{{לוח חודשי עברי בחמש שנים|4}} | {{לוח חודשי עברי בחמש שנים|4}} | ||
'''טבת''' איז דער [[4 (נומער)|פערטער]] [[חודש]] אין דער [[אידישער לוח|אידישער יאר]], ציילנדיג פון [[תשרי]], און דער [[10 (נומער)|צענטער]] חודש ציילנדיג פון [[ניסן]]. | '''טבת''' איז דער [[4 (נומער)|פערטער]] [[חודש]] אין דער [[אידישער לוח|אידישער יאר]], ציילנדיג פון [[תשרי]], און דער [[10 (נומער)|צענטער]] חודש ציילנדיג פון [[ניסן]]. | ||
| שורה 10: | שורה 10: | ||
אין דער באשטימטער [[אידישער לוח]], איז טבת אלעמאל א "חודש חסר" פון [[29 (נומער)|29]] טעג{{הערה|שם=קידהח|{{רמב"ם|קידוש החודש|ח|ד|ו}}}}. דער [[כסלו|פאריגער חודש]] איז רוב מאל{{הערה|ארום 74.5% פון אלע יארן}} א "חודש מלא", מיט דרייסיג טעג, און [[ראש חודש]] טבת באשטייט דאן פון צוויי טעג: [[ל' כסלו]] און [[א' טבת]]; צומאל איז כסלו אויך א חודש חסר, און ראש חודש טבת באשטייט דאן פון איין טאג{{הערה|שם=קידהח}}. חודש טבת קען זיך אנהייבן אין א [[זונטאג]], [[מאנטאג]], [[דינסטאג]], [[מיטוואך]] אדער [[פרייטאג]]{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תכח|ב}}}}. | אין דער באשטימטער [[אידישער לוח]], איז טבת אלעמאל א "חודש חסר" פון [[29 (נומער)|29]] טעג{{הערה|שם=קידהח|{{רמב"ם|קידוש החודש|ח|ד|ו}}}}. דער [[כסלו|פאריגער חודש]] איז רוב מאל{{הערה|ארום 74.5% פון אלע יארן}} א "חודש מלא", מיט דרייסיג טעג, און [[ראש חודש]] טבת באשטייט דאן פון צוויי טעג: [[ל' כסלו]] און [[א' טבת]]; צומאל איז כסלו אויך א חודש חסר, און ראש חודש טבת באשטייט דאן פון איין טאג{{הערה|שם=קידהח}}. חודש טבת קען זיך אנהייבן אין א [[זונטאג]], [[מאנטאג]], [[דינסטאג]], [[מיטוואך]] אדער [[פרייטאג]]{{הערה|{{שלחן ערוך|אורח חיים|תכח|ב}}}}. | ||
אין די צייטן וואס מען האט [[קידוש החודש|באשטימט די חדשים]] על פי הראייה, פלעגן די שליחים פון בית דין נישט ארויספארן צו די ווייטע פלעצער מודיע צו זיין ווען מען האט באשטימט ראש חודש | אין די צייטן וואס מען האט [[קידוש החודש|באשטימט די חדשים]] על פי הראייה, פלעגן די שליחים פון בית דין נישט ארויספארן צו די ווייטע פלעצער מודיע צו זיין ווען מען האט באשטימט ראש חודש טבת, וויבאלד דער [[תענית]] פון [[עשרה בטבת]] איז אין יענע צייטן געווען בלויז א רשות{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|יח|א}}}}. | ||
== נאמען == | |||
אין אנהייב זענען די חדשים אין אידישן קאלענדאר גערופן געווארן לויט זייער צאל, אנגעהויבן פון ניסן; דער חודש האט אלזא געהייסן "החודש העשירי"{{הערה|{{תנ"ך|ירמיהו|לט|א}}}}. דער רעלעוואנטער מאנאט איז גערופן געווארן "טבת" אין [[בבל]] און אין [[מעסאפאטאמיע]] בכלל, פון אכד'יש ṭebētu וואס באדייט עפעס אין וואס מען זינקט איין, צייגנדיג אויף די [[רעגן|רעגנס]] און טיפע בלאטעס וועלכע כאראקטעריזירן דעם חודש{{הערה|{{צ-מאמר|W. Muss-Arnolt|The Names of the Assyro-Babylonian Months and Their Regents|Journal of Biblical Literature|11|עמ=72–94|שנת הוצאה=1892|קישור=https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015030576584&seq=7|JSTOR=3259081}}|כיוון=שמאל}}. אין די תקופה פון [[גלות בבל]] און [[שיבת ציון]] איז דער נאמען אריינגעקומען אויך אין אידישע באנוץ, ווי די נעמען פון אלע חדשים{{הערה|{{ירושלמי|ראש השנה|א|ב}}}}, און עס ווערט דערמאנט אין [[תנ"ך]]: {{ציטוטון|בַּחֹדֶשׁ הָעֲשִׂירִי הוּא חֹדֶשׁ טֵבֵת|{{תנ"ך|אסתר|ב|טז}}}}. | |||
די פאלאשן רופן דעם חודש 'טבית'. | |||
== סימבאלן און אייגנשאפטן == | |||
[[טעקע:Sneeuw1.jpg|קליין|לינקס|שניי און אייז אין דער צפון האלבקיילעך, אין חודש טבת]] | |||
דער [[גלגל המזלות|מזל]] פון דעם חודש איז [[מזל גדי]]{{הערה|שם=יצירה|[[ספר יצירה]] [https://www.sefaria.org.il/Otzar_Midrashim%2C_Sefer_Yetzirah.5.17 פרק ה' משנה ט"ז]}}, צוליב א שטערן גרופע וואס האט אמאל געדינט אלס הינטערגרונט צו די [[זון]] אין דעם חודש{{ביאור|די נעמען פון די מזלות וואס ווערן דא דערמאנט, זענען געבארגטע טערמינען פאר פאזיציעס פון דער זון איבערן {{קישור שפה|עברית|מישור המילקה|עקליפטיק}}, אבער די עצם שטערן גרופעס נאך וועמען זיי הייסן זענען שוין פון לאנג אפגערוקט{{הערה|{{רמב"ם|יסודי התורה|ג|ז}}}}.}}. אין די [[ים המלח מגילות]] פון דער כת פון קומראן איז [[מזל דלי]] דער מזל פון חודש טבת. | |||
לויט דער [[זוהר]], איז חודש טבת קעגן [[שבט נפתלי]]{{הערה|{{זוהר|א|קעג|א}}}}. לויט אנדערע, איז עס קעגן [[שבט דן]]{{הערה|{{ילקוט שמעוני|שמות|תיח}}; {{היברובוקס|רבי יוסף ג’יקטיליה|שערי אורה|20243|סוף שער ה'|page=135}}; מאמר כליל תכלת להאר"י, סוף ספר יצירה; פירוש הגר"א, סוף ספר יצירה; פרי צדיק, מאמרי ראש חודש אייר.}}, אדער קעגן [[שבט יהודה]]{{הערה|יערות דבש חלק א', סוף דרוש ב'}}, אדער קעגן [[שבט אשר]]{{הערה|רבי פינחס ברבי יעקב הכהן, [https://maagarim.hebrew-academy.org.il/Pages/PMain.aspx?mishibbur=939001&mm15=000010000000 קידוש ירחים לחודש טבת]; מגלה עמוקות, פרשת בא; סידור בית יעקב להיעב"ץ, בעפאר סליחות לעשרה בטבת}}, אדער קעגן [[שבט גד]]{{הערה|{{היברובוקס|רבי אברהם בן עזריאל|ערוגת הבושם|20833|חלק א' עמוד 289|page=308}}; ויקח משה, נאך פרשת ויחי}}. | |||
חודש טבת איז קעגן דעם אות [[ע]]{{הערה|שם=יצירה}}. | |||
דער צירוף פון [[שם הוי"ה]] אין דעם חודש איז היה"ו{{הערה|[[אר"י]], פרי עץ חיים, שער י"ט פרק ג'}}, וואס גייט ארויס פון פסוק {{ציטוטון|לַ'''ה''' אִתִּ'''י''' וּנְרוֹמְמָ'''ה''' שְׁמ'''וֹ'''}}{{הערה|{{תנ"ך|תהלים|לד|ד}}ִ}}. | |||
חודש טבת איז דער עיקר צייט פון "קור" און "חורף"{{הערה|זעט {{בבלי|בבא מציעא|קו|ב}}; {{תנ"ך|בראשית|ח|כב|מפרש=רש"י}}; {{פרקי דרבי אליעזר|ח}}}}. עס איז א גוטער סימן ווען די וועגן זענען פארבלאטיגט אין טבת צוליב די פילע רעגנס, אבער נאר ווען עס האט נאכנישט גערעגנט אין [[חשון]]{{הערה|{{בבלי|תענית|ו|ב}}}}. | |||
== מנהגים == | |||
טייל פירן זיך נישט צו פראווען קיין [[חתונה]] אין גאנץ חודש טבת{{הערה|זעט שאלות ותשובות מנחת אלעזר, חלק ג' סימן ס"ו}}. | |||
טייל [[שוחט]]ים זענען געווארנט נישט צו שחט'ן קיין [[גאנז]] אין די חדשים פון טבת און [[שבט (חודש)|שבט]], חוץ אויב זיי עסן עפעס דערפון{{הערה|{{שלחן ערוך|יורה דעה|יא|ד|מפרש=רמ"א}}}}. | |||
אין דער צווייטער האלב חודש הייבן זיך אן די וואכן פון [[שובבי"ם]], ווען טייל פירן זיך מיט פארשידענע סיגופים און תיקונים. | |||
== מועדים וזמנים == | |||
* '''[[חנוכה]]''' – אין די ערשטע צוויי אדער דריי טעג פון חודש{{ביאור|געוואנדן אויב כסלו איז חסר, וואס דאן ציט זיך חנוכה ביז [[ג' טבת]], אדער מלא, וואס דאן געפאלט [[זאת חנוכה]] אין [[ב' טבת]].}}. | |||
* '''[[עשרה בטבת]]''' – א [[תענית]] וואס באצייכנט דעם טאג ווען די בבלים האבן באלאגערט [[ירושלים]], בעפאר דעם ערשטן [[חורבן בית המקדש]]. | |||
==נאטיצן== | ==נאטיצן== | ||
| שורה 19: | שורה 47: | ||
{{חדשים}} | {{חדשים}} | ||
[[קאַטעגאָריע:טבת|*]] | [[קאַטעגאָריע:טבת|*]] | ||
[[:קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען]] | [[קאַטעגאָריע:חדשים]] | ||
[[קאַטעגאָריע:המכלול ארטיקלען]] | |||
[[he:טבת]] | [[he:טבת]] | ||