מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
ק (−קאַטעגאָריע:אומבאקוקט; +קאַטעגאָריע:עלעמענטארע ארטיקלען צו פארברייטערן דורך HotCat, קאטעגאריע) צייכן: באקוקט |
ק (החלפת טקסט – "{{דעסקריפציע||ענגליש=" ב־"{{דעסקריפציע||ענגליש = ") |
||
| (5 מיטלסטע ווערסיעס פון 4 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע||ענגליש = economic system based on private ownership of the means of production|העב=ענף פילוסופי מדיני בענייני כלכלה|דייטש=Wirtschafts- und Gesellschaftsordnung|}} | |||
[[טעקע:AdamSmith.jpg|קליין|200px|[[אדם סמיט]], גרינדער פון קאפיטאליזם]] | [[טעקע:AdamSmith.jpg|קליין|200px|[[אדם סמיט]], גרינדער פון קאפיטאליזם]] | ||
'''קאפיטאליזם''' איז א [[פאליטיק|פאליטישע]] מעטאד וואס באגרעניצט די [[רעגירונג]] פון זיך אריינמישן אין דער [[עקאנאמיע]] און [[סאציאלאגיע]] פון די [[בירגער]] און לאזן א [[פרייער מארק|פרייען מארק]]. לויט דעם מעטאד, האט יעדער [[בירגער]] א זכות אנצופירן זיין פארמעגן אויף א פאל אז די רעגירונג זאל זיך נישט מישן אין זיין פארמעגן צוליב [[עקאנאמיע|עקאנאמישע]] אדער [[סאציאליזם|סאציאליסטישע]] סיבות. דער מעטאד האט זיך אנטוויקלט אין [[אייראפע]] צווישן דעם [[16טן י"ה]] און דעם [[19טן י"ה]]. | '''קאפיטאליזם''' איז א [[פאליטיק|פאליטישע]] מעטאד וואס באגרעניצט די [[רעגירונג]] פון זיך אריינמישן אין דער [[עקאנאמיע]] און [[סאציאלאגיע]] פון די [[בירגער]] און לאזן א [[פרייער מארק|פרייען מארק]]. לויט דעם מעטאד, האט יעדער [[בירגער]] א זכות אנצופירן זיין פארמעגן אויף א פאל אז די רעגירונג זאל זיך נישט מישן אין זיין פארמעגן צוליב [[עקאנאמיע|עקאנאמישע]] אדער [[סאציאליזם|סאציאליסטישע]] סיבות. דער מעטאד האט זיך אנטוויקלט אין [[אייראפע]] צווישן דעם [[16טן י"ה]] און דעם [[19טן י"ה]]. | ||
| שורה 6: | שורה 7: | ||
ביי קאפיטאליזם מעג יעדער איינער פארקויפן אדער בארגן זיין פארמעגן, און א צווייטער מעג קויפן אדער בארגן פון זיי. ווען איינער וויל פארקויפן און א צווייטע וויל קויפן, דארפן זיי נישט נעמען רשות ביי קיינעם. מענטשן קענען פירן א [[מארק]] (קויפן און פארקויפן איינער מיט אנאנד) אן בעטן רשות. די דעפיניציע פון קאפיטאליזם און די פרייער מארק עקאנאמיע האט דער פילאזאף [[אדם סמיט]] איינגעפירט (אין זיין בוך "[[די רייכקייט פון פעלקער]]"). | ביי קאפיטאליזם מעג יעדער איינער פארקויפן אדער בארגן זיין פארמעגן, און א צווייטער מעג קויפן אדער בארגן פון זיי. ווען איינער וויל פארקויפן און א צווייטע וויל קויפן, דארפן זיי נישט נעמען רשות ביי קיינעם. מענטשן קענען פירן א [[מארק]] (קויפן און פארקויפן איינער מיט אנאנד) אן בעטן רשות. די דעפיניציע פון קאפיטאליזם און די פרייער מארק עקאנאמיע האט דער פילאזאף [[אדם סמיט]] איינגעפירט (אין זיין בוך "[[די רייכקייט פון פעלקער]]"). | ||
[[ליבעראליזם]] איז פרא־קאפיטאליזם. אבער [[סאציאליזם]], [[נאציזם]], [[פאשיזם]], [[אנארכיזם]], [[קאמוניזם]] און [[סאציאל דעמאקראטיע]] | [[ליבעראליזם]] איז פרא־קאפיטאליזם. אבער [[סאציאליזם]], [[נאציזם]], [[פאשיזם]], [[אנארכיזם]], [[קאמוניזם]] און [[סאציאל דעמאקראטיע]] זענען אנטי־קאפיטעליזם. | ||
אין יאר [[ה'תרפ"ט]], נאך דעם [[וועלט ווירטשאפט קריזיס]] וואס האט פאסירט צוליב די [[קאפיטאליזם]] וואס האט געהערשט אין די [[פאראייניגטע שטאטן]], האט דער 32סטער פרעזידענט פון די פאראייניגטע שטאטן פון אמעריקע, [[פרענקלין דעלאנא רוזעוועלט]], איינגעפירט די [[ניו דיל|נייע ארדענונג]]. טייל האלטן אז ער איז געווען באאיינפלוסט פון דעם עקאנאמיסט [[דזשאן מיינארד קינס]], וואס האט געהאלטן אז קאפיטאליזם קען זיך נישט ראטעווען אליין פון א דעפרעסיע, דערפאר מוז די רעגירונג אין אזא פאל ארויסגעבן מער געלט ווי עס קומט אריין פון שטייערן. | אין יאר [[ה'תרפ"ט]], נאך דעם [[וועלט ווירטשאפט קריזיס]] וואס האט פאסירט צוליב די [[קאפיטאליזם]] וואס האט געהערשט אין די [[פאראייניגטע שטאטן]], האט דער 32סטער פרעזידענט פון די פאראייניגטע שטאטן פון אמעריקע, [[פרענקלין דעלאנא רוזעוועלט]], איינגעפירט די [[ניו דיל|נייע ארדענונג]]. טייל האלטן אז ער איז געווען באאיינפלוסט פון דעם עקאנאמיסט [[דזשאן מיינארד קינס]], וואס האט געהאלטן אז קאפיטאליזם קען זיך נישט ראטעווען אליין פון א דעפרעסיע, דערפאר מוז די רעגירונג אין אזא פאל ארויסגעבן מער געלט ווי עס קומט אריין פון שטייערן. | ||
| שורה 17: | שורה 18: | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
[[he:קפיטליזם]] | |||
רעדאגירונגען