מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, ביוראקראטן, אינטערפעיס רעדאקטארן, emailconfirmed, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, סיסאפן, צוות טכני, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
102,362
רעדאגירונגען
ק
החלפת טקסט – "{{דעסקריפציע||ענגליש=" ב־"{{דעסקריפציע||ענגליש = "
ק (החלפת טקסט – "פאראייניקטע" ב־"פאראייניגטע") |
ק (החלפת טקסט – "{{דעסקריפציע||ענגליש=" ב־"{{דעסקריפציע||ענגליש = ") |
||
| (18 מיטלסטע ווערסיעס פון 5 באַניצער נישט געוויזן.) | |||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דעסקריפציע||ענגליש = country in Western Europe|העב=מדינה במערב אירופה|דייטש=Staat in Westeuropa mit Überseegebieten|}} | |||
{{מדינה | {{מדינה | ||
| נאמען = | | נאמען = | ||
| שורה 29: | שורה 30: | ||
}} | }} | ||
'''פראַנקרייך''' ({{שפראך-fr|France}} ''פראַנס''), אפיציעל די '''פראנצויזישע רעפובליק''' ({{שפראך-fr|République Française}} ''רעפובליק פראַנסעז''), איז אַ לאַנד אין מערב [[אייראפע|אייראָפּע]]. זיין הויפּטשטאָט איז [[פאריז|פאַריז]]. עס ציט זיך אויס פונעם [[מיטלענדישער ים|מיטלענדישן ים]] אין דרום ביזן [[ענגלישער קאנאל|ענגלישן קאנאל]] און דעם [[צפון ים]] אין צפון, און פונעם [[ריין (טייך)|ריין]] אין מזרח ביזן [[אטלאנטישער אקעאן|אטלאנטישן אקעאן]] אין מערב. | '''פראַנקרייך''' ({{שפראך-fr|France}} ''פראַנס''), אפיציעל די '''פראנצויזישע רעפובליק''' ({{שפראך-fr|République Française}} ''רעפובליק פראַנסעז''), איז אַ לאַנד אין מערב [[אייראפע|אייראָפּע]]. זיין הויפּטשטאָט איז [[פאריז|פאַריז]]. עס ציט זיך אויס פונעם [[מיטלענדישער ים|מיטלענדישן ים]] אין דרום ביזן [[ענגלישער קאנאל|ענגלישן קאנאל]] און דעם [[צפון ים]] אין צפון, און פונעם [[ריין (טייך)|ריין]] אין מזרח ביזן [[אטלאנטישער אקעאן|אטלאנטישן אקעאן]] אין מערב. | ||
פראנקרייך | פראנקרייך גרעניצט (זייגערווייז פון צפון) [[בעלגיע]], [[לוקסעמבורג]], [[דייטשלאנד]], די [[שווייץ]], [[איטאליע]], [[מאנאקא]], [[אנדארא]] און [[שפאניע]]. פראנקרייך איז אויך באהאפטן צו [[ענגלאנד]] דורכן [[קאנאל טונעל]]. | ||
פראנקרייך איז דאס גרעסטע לאנד אינעם [[ | פראנקרייך איז דאס גרעסטע לאנד אינעם [[אייראפעאישן פארבאנד]] אין שטח, און דאס דריטע גרעסטע אין אייראפע, נאך [[רוסלאנד]] און [[אוקראינע]]. | ||
זעקס הונדערט טויזנט (600,000) אידן | זעקס הונדערט טויזנט (600,000) אידן וואוינען היינט צוטאָגס אין פראַנקרייך, און 7 מיליאָן [[אַראַבער]] וואוינען דאָרט אויך. | ||
עס האט די דריטע גרעסטע [[ | עס האט די דריטע גרעסטע [[איד]]ישע באפעלקערונג נאָך [[ניו יאָרק]] און [[ארץ ישראל]]. | ||
פראנקרייך איז דאס לאנד מיט די מערסטע טוריסטן אין דער וועלט; אין 2007 האבן באזוכט אין פראנקרייך מער ווי 80 מיליאן אויסלענדישע טוריסטן. | פראנקרייך איז דאס לאנד מיט די מערסטע טוריסטן אין דער וועלט; אין 2007 האבן באזוכט אין פראנקרייך מער ווי 80 מיליאן אויסלענדישע טוריסטן. | ||
פראנקרייך איז א [[דעמאקראטיע|דעמאקראטישע]] [[רעפובליק]] און האלט שטארק פון מענטשנרעכטן. עס איז אן אנטוויקלט לאנד, מיט דער [[ליסטע פון לענדער לויט פראדוקט ווערדע|ניינטער גרעסטער]] עקאנאמיע אין דער וועלט. | פראנקרייך איז א [[דעמאקראטיע|דעמאקראטישע]] [[רעפובליק]] און האלט שטארק פון מענטשנרעכטן. עס איז אן אנטוויקלט לאנד, מיט דער [[ליסטע פון לענדער לויט פראדוקט ווערדע|ניינטער גרעסטער]] עקאנאמיע אין דער וועלט. | ||
פראנקרייך איז א גרינדער מיטגליד פונעם [[ | פראנקרייך איז א גרינדער מיטגליד פונעם [[אייראפעאישער פארבאנד|אייראפעאישן פארבאנד]] און א גרינדער מיטגליד פון די [[פאראייניגטע פעלקער]]. אויך איז עס א מיטגליד אין דער [[גרופע 8]] און א סטאבילער מיטגליד אין דעם [[זיכערהייט ראט]] פון די פ"פ. | ||
== געאגראפיע == | == געאגראפיע == | ||
| שורה 48: | שורה 49: | ||
מעטראפאליטאנע פראנקרייך האט די פארעם פון א [[העקסאגאן]] און זיין שטח איז 547,030 ק"מ<sup>2</sup>. עס האט פארשינדענע לאנדשאפטן, פון די פלוינען אין דעם געגנט פון די בארטן ביז די בארגקייטן פון די [[אלפן]] אין דרום־מזרח און די [[פירענעען]] אין דרום־מערב. | מעטראפאליטאנע פראנקרייך האט די פארעם פון א [[העקסאגאן]] און זיין שטח איז 547,030 ק"מ<sup>2</sup>. עס האט פארשינדענע לאנדשאפטן, פון די פלוינען אין דעם געגנט פון די בארטן ביז די בארגקייטן פון די [[אלפן]] אין דרום־מזרח און די [[פירענעען]] אין דרום־מערב. | ||
דער העכסטער פונקט אינעם | דער העכסטער פונקט אינעם אייראפעאישן פארבאנד, [[מאן בלאנק]], געפינט זיך אויפן גרעניץ צווישן פראנקרייך און איטאליע. | ||
=== סביבה === | === סביבה === | ||
| שורה 57: | שורה 58: | ||
=== שטעט אין פראַנקרייך === | === שטעט אין פראַנקרייך === | ||
* {{הערב|פאריז|טעקסט= [[ | * {{הערב|פאריז|טעקסט= [[פאַריז]]}} | ||
* {{הערב|טולוז}} | * {{הערב|טולוז}} | ||
* {{הערב|ליאן|טעקסט= [[ליאָן]]}} | * {{הערב|ליאן|טעקסט= [[ליאָן]]}} | ||
* {{הערב|מארסיי|טעקסט= [[ | * {{הערב|מארסיי|טעקסט= [[מאַרסיי]]}} | ||
* {{הערב|מעץ}} | * {{הערב|מעץ}} | ||
* {{הערב|ניס|טעקסט= [[ניצאַ]]}} | * {{הערב|ניס|טעקסט= [[ניצאַ]]}} | ||
| שורה 73: | שורה 74: | ||
== היסטאריע == | == היסטאריע == | ||
{{הויפט ארטיקל|היסטאריע פון פראנקרייך}} | {{הויפט ארטיקל|היסטאריע פון פראנקרייך}} | ||
אין די צייטן פון די רוימען איז געווען א לאנד [[גאליע]] מיט מער אדער ווייניגער די זעלבע | אין די צייטן פון די רוימען איז געווען א לאנד [[גאליע]] מיט מער אדער ווייניגער די זעלבע גרעניצן ווי היינטיקע פראנקרייך. די איינוואוינער פון אוראלטן גאליע זענען געווען [[קעלטן]]. אין דעם ערשטן יארהונדערט פאר דער ציווילער רעכענונג האט [[יוליוס קייסער]] איינגענומען גאליע, וואס איז געווארן א טייל פון דער [[רוימישע אימפעריע|רוימישער אימפעריע]]. | ||
די גאלן האבן אנגעהויבן רעדן [[לאטיין]] אזוי ווי די רוימער, פון וואס איז אנטוויקלט געווארן [[פראנצויזיש]]. | די גאלן האבן אנגעהויבן רעדן [[לאטיין]] אזוי ווי די רוימער, פון וואס איז אנטוויקלט געווארן [[פראנצויזיש]]. | ||
| שורה 132: | שורה 133: | ||
== עקאנאמיע == | == עקאנאמיע == | ||
די עקאנאמיע פון פראנקרייך איז איינע פון די שטערקסטע עקאנאמיעס אין דער וועלט. פראנקרייך איז א מיטגליד אין דער [[גרופע פון 8]] (G8) וואס ברענגט צוזאמען די אכט שטערקסטע אינדוסטריאליזירטע לענדער אין דער וועלט. אין 2010 האט פראנקרייך געהאט די פינפטע גרעסטע עקאנאמיע אין דער וועלט, נאך די [[פאראייניגטע שטאטן]], [[יאפאן]], [[דייטשלאנד]] און דעם [[פאראייניגטן קעניגרייך]]. | די עקאנאמיע פון פראנקרייך איז איינע פון די שטערקסטע עקאנאמיעס אין דער וועלט. פראנקרייך איז א מיטגליד אין דער [[גרופע פון 8]] (G8) וואס ברענגט צוזאמען די אכט שטערקסטע אינדוסטריאליזירטע לענדער אין דער וועלט. אין 2010 האט פראנקרייך געהאט די פינפטע גרעסטע עקאנאמיע אין דער וועלט, נאך די [[פאראייניגטע שטאטן]], [[יאפאן]], [[דייטשלאנד]] און דעם [[פאראייניגטן קעניגרייך]]. | ||
פראנקרייך האט זיך איינגעשלאסן אין דער [[אייראזאנע]] צוזאמען מיט נאך 10 לענדער אינעם | פראנקרייך האט זיך איינגעשלאסן אין דער [[אייראזאנע]] צוזאמען מיט נאך 10 לענדער אינעם אייראפעאישן פארבאנד און האט געביטן זיין טראדיציאנעלע וואלוטע, דער [[פראנצויזישער פראנק]], מיטן [[איירא]] דעם [[1טן יאנואר]] [[1999]]. | ||
פראנקרייך האט א [[געמישטע עקאנאמיע]] וואס נעמט איין פארשפרייטע פריוואטע אונטערנעמונגען (כמעט 2.5 מיליאן קאפאניס רעגיסטרירט) מיט שטאַט אונטערנעמונגען און רעגירונג אינטערווענץ. די רעגירונג האט א שטארקע השפעה איבער אינפראסטרוקטור סעקטארן, מיט א מערהייט פארמאגערשאפט פון די באנען, עלעקטריע, פליווארג, נוקלעארע קראפט און טעלעקאמוניקאציע. | פראנקרייך האט א [[געמישטע עקאנאמיע]] וואס נעמט איין פארשפרייטע פריוואטע אונטערנעמונגען (כמעט 2.5 מיליאן קאפאניס רעגיסטרירט) מיט שטאַט אונטערנעמונגען און רעגירונג אינטערווענץ. די רעגירונג האט א שטארקע השפעה איבער אינפראסטרוקטור סעקטארן, מיט א מערהייט פארמאגערשאפט פון די באנען, עלעקטריע, פליווארג, נוקלעארע קראפט און טעלעקאמוניקאציע. | ||
כאטש אנדערע מערבדיקע לענדער שאפן זייער [[ענערגיע]] פון [[קויל]]ן, [[ | כאטש אנדערע מערבדיקע לענדער שאפן זייער [[ענערגיע]] פון [[קויל]]ן, [[נאטירליכער גאז]], פראנקרייך ניצט ווייניג פון די רעסורסן, נאר האט אינוועסטירט אין [[קערנדיקע קראפט|קערנדיקער קראפט]]. אומגעפער 78 פראצענט (ריכטיק אין 2006) פון דער עלעקטריע וואס ווערט געשאפן אין פראנקרייך שטאמט פון קערנדיקער קראפט. צוליב דעם טוט פראנקרייך פראדוצירן ווייניקער [[קארבאן דיאקסייד]] ווי די אנדערע אכט מערסטע אינדוסטריאליזירטע לענדער אין דער וועלט. | ||
לויט דער [[וועלט האנדל ארגאניזאציע]] איז פראנקרייך געווען אין 2009 דער וועלטס זעקסטער גרעסטער עקספארטירער און דער פערטער גרעסטער אימפארטירער פון פאבריצירטע גוטער. אין 2008 האבן פראנצויזישע פירמעס אינוועסטירט $220 ביליאן אין פרעמדע לענדער, אזוי איז פראנקרייך דער צווייטער גרעסטער אויסערן־אינוועסטירער אין דער [[ארגאניזאציע פאר עקאנאמישע קאאפעראציע און אנטוויקלונג]], נאך די פאראייניגטע שטאטן (מיט $311.8 ביליאן). פראנקרייך האט 39 פון 500 גרעסטע פירמעס אין דער וועלט. | לויט דער [[וועלט האנדל ארגאניזאציע]] איז פראנקרייך געווען אין 2009 דער וועלטס זעקסטער גרעסטער עקספארטירער און דער פערטער גרעסטער אימפארטירער פון פאבריצירטע גוטער. אין 2008 האבן פראנצויזישע פירמעס אינוועסטירט $220 ביליאן אין פרעמדע לענדער, אזוי איז פראנקרייך דער צווייטער גרעסטער אויסערן־אינוועסטירער אין דער [[ארגאניזאציע פאר עקאנאמישע קאאפעראציע און אנטוויקלונג]], נאך די פאראייניגטע שטאטן (מיט $311.8 ביליאן). פראנקרייך האט 39 פון 500 גרעסטע פירמעס אין דער וועלט. | ||
=== לאנדווירטשאפט === | === לאנדווירטשאפט === | ||
היסטאריש, איז פראנקרייך א | היסטאריש, איז פראנקרייך א וויכטיגער פראדוצירער פון לאנדווירטשאפט פראדוקטן. פראנקרייך איז דער גרעסטער לאנדווירטשאפט פראדוצירער און עקספארטירער אין אייראפע. | ||
=== ארבעט מארק === | === ארבעט מארק === | ||
פראנקרייך האט איינע פון די | פראנקרייך האט איינע פון די נידריגסטע 15-64 יארן באשעפטיגונג ראטעס פון די [[ארגאניזאציע פאר עקאנאמישע קאאפעראציע און אנטוויקלונג|OECD]] לענדער: אין 2004, זענען נאר 69% פון דער באפעלקערונג פון פראנקרייך צווישן 15-64 יארן געווען באשעפטיגט, אין פארגלייך מיט 80% אין [[יאפאן]], 79% אינעם [[פאראייניגטע קעניגרייך|פאראייניגטן קעניגרייך]], 77% אין די [[פאראייניגטע שטאטן]], און 71% אין [[דייטשלאנד]]. אין פראנקרייך זענען זייער ווייניג פון דער באפעלקערונג פון 15-24 יארן ביי ארבעט, צוליב דעם וואס דאס מינימום לוין איז גאנץ הויך, וואס מאכט שווער פאר יונגע מענטשן אריינצוקומען אין דעם ארבעט מארק. | ||
=== טוריזם === | === טוריזם === | ||
| שורה 152: | שורה 153: | ||
די באן נעצווערק אין פראנקרייך איז לאנג 29,473 ק"מ (אין 2008), און איז די צווייטע לענגסטע אין מערב־אייראפע (נאך דייטשלאנד). די פראנקרייך באן פירמע אפערירט גיכבאן דינסטן ווי [[אייראסטאר]], טהאליס און TGV. | די באן נעצווערק אין פראנקרייך איז לאנג 29,473 ק"מ (אין 2008), און איז די צווייטע לענגסטע אין מערב־אייראפע (נאך דייטשלאנד). די פראנקרייך באן פירמע אפערירט גיכבאן דינסטן ווי [[אייראסטאר]], טהאליס און TGV. | ||
פראנקרייך האט 475 [[פליפעלד]]ער. נישט ווייט פון פאריז געפינט זיך דאס גרעסטע און מערסט | פראנקרייך האט 475 [[פליפעלד]]ער. נישט ווייט פון פאריז געפינט זיך דאס גרעסטע און מערסט באשעפטיגסטע פליפעלד אין גאנץ פראנקרייך, [[שארל דע גאל פליפעלד]], וואס פארבינדט פאריז מיט כמעט אלע וויכטיגע שטעט אין דער וועלט. | ||
== קולטור == | == קולטור == | ||
| שורה 160: | שורה 161: | ||
=== רעליגיע === | === רעליגיע === | ||
פראנקרייך איז א [[סעקולאריזם|סעקולער]] לאנד וואס זיין קאנסטיטוציע גאראנטירט פרייהייט פון [[רעליגיע]]. די באפעלקערונג איז 51% [[קאטאליציזם|קאטאליקן]], 34% [[אטעיזם|אטעיסט]]ן, 4% [[מוסולמענער]], 3% [[פראטעסטאנט]]ן און 1% [[ | פראנקרייך איז א [[סעקולאריזם|סעקולער]] לאנד וואס זיין קאנסטיטוציע גאראנטירט פרייהייט פון [[רעליגיע]]. די באפעלקערונג איז 51% [[קאטאליציזם|קאטאליקן]], 34% [[אטעיזם|אטעיסט]]ן, 4% [[מוסולמענער]], 3% [[פראטעסטאנט]]ן און 1% [[איד]]ן. | ||
=== ליטעראטור === | === ליטעראטור === | ||
| שורה 176: | שורה 177: | ||
{{EU מיטגלידער}} | {{EU מיטגלידער}} | ||
{{G8 שטאטן}} | {{G8 שטאטן}} | ||
{{אייראפע | {{שטומף|געאגראפיע פון אייראפע}} | ||
[[קאַטעגאָריע:פראנקרייך| ]] | [[קאַטעגאָריע:פראנקרייך| ]] | ||
[[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | [[קאַטעגאָריע:אויף יידיש]] | ||
{{קרד/ויקי/יידיש}} | {{קרד/ויקי/יידיש}} | ||
[[he:צרפת]] | |||