מייבאים כמותיים, בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, מנטרים, מייבאים, מעדכנים, אספקלריה רעדאקטארן
3,951
רעדאגירונגען
צוגעלייגט מקור, פארברייטערט, החלפות (בן-גוריון, ייתכן ), קו מפריד בטווח מספרים
ק (←מחבר: טעות סופר) |
(צוגעלייגט מקור, פארברייטערט, החלפות (בן-גוריון, ייתכן ), קו מפריד בטווח מספרים) |
||
| שורה 12: | שורה 12: | ||
==אינהאלט== | ==אינהאלט== | ||
אין די פארשפרייטע ווערסיע, איז דער חיבור צוטיילט אין זעקס ביכער. | אין די פארשפרייטע ווערסיע, איז דער חיבור צוטיילט אין זעקס ביכער. | ||
*"ספר ראשון" דעקט אין קורצן די געבורט און אנטוויקלונג פון די [[זיבעציג פעלקער]], די היסטאריע פון [[רוים]], [[גלות בבל]] און גלות [[פרס ומדי]]; | *"ספר ראשון" דעקט אין קורצן די געבורט און אנטוויקלונג פון די [[זיבעציג פעלקער]], די היסטאריע פון [[רוים]], [[גלות בבל]] און גלות [[פרס ומדי]]; | ||
*"ספר שני" דעקט די צייט פון [[אלכסנדר מוקדון]]; | *"ספר שני" דעקט די צייט פון [[אלכסנדר מוקדון]]; | ||
*"ספר שלישי" דעקט די תקופה פון אנהייב [[בית שני]] ביז די צייט פון די [[חשמונאים]]; | *"ספר שלישי" דעקט די תקופה פון אנהייב [[בית שני]] ביז די צייט פון די [[חשמונאים]]; | ||
*"ספר רביעי" דעקט די [[קעניגרייך פון די חשמונאים]]; | *"ספר רביעי" דעקט די [[קעניגרייך פון די חשמונאים]]; | ||
*"ספר חמישי" דעקט די ברידער קריג צווישן די חשמונאים, און די קעניגרייך פון [[הורדוס]]; | *"ספר חמישי" דעקט די ברידער קריג צווישן די חשמונאים, און די קעניגרייך פון [[הורדוס]]; | ||
*"ספר שישי" דעקט די געשיכטע פונעם [[חורבן בית המקדש]]. | *"ספר שישי" דעקט די געשיכטע פונעם [[חורבן בית המקדש]]. | ||
דער ספר איז באזירט מערסטענס אויף די ווערק פון יוסף בן מתתיהו אין גריכיש. דער מחבר האט לכאורה גענוצט דעם לטיינישן איבערזעצונג, באקאנט אלץ "הגסיפוס". דער מחבר האט אויף פרובירט און צוגאב אויסצוגראדן די סתירות צווישן יוסף בן מתתיהו און די ווערטער פון [[חז"ל]]. | דער ספר איז באזירט מערסטענס אויף די ווערק פון יוסף בן מתתיהו אין גריכיש. דער מחבר האט לכאורה גענוצט דעם לטיינישן איבערזעצונג, באקאנט אלץ "הגסיפוס". דער מחבר האט אויף פרובירט און צוגאב אויסצוגראדן די סתירות צווישן יוסף בן מתתיהו און די ווערטער פון [[חז"ל]]. | ||
==ווערסיעס== | ==ווערסיעס== | ||
די עלטסטע ווערסיע וואס איז ווארשיינליך די נענטסטע צו די ארגענעלע, געפונט זיך אין עטליכע כתבי יד וואס זענען מעתיק פון "רבינו גרשום הגדול מכתיבת ידו", ווי אויך אין [[ספר הזכרונות לירחמיאל]]. אין דער ווערסיע ווערט "יוסף בן גוריון" דערמאנט ווי א מקור צום אינהאלט פונעם ספר, נישט ווי דער פארפאסער זעלבסט גאר ענדליך איז די ווערסיע פון די [[מאנטאווער]] דורק פון יאר [[ה'ר"מ]]; עס איז ענדליך צום ערשטן, אבער יוסף בן גוריון'ס נאמען ווערט אינגאנצן נישט דערמאנט דערין אויסער אינעם נאמען פונעם ספר{{הערה|[[#פלוסר|פלוסר]] זייט 11}}. | |||
די | די פארשפרייטע ווערסיע איז דער פון רבי יהודה בן משה אבן משקוני. די ווערסיע איז פיל מער פארברייטערט, און ענטהאלט פילע הוספות. אזוי אויך זענען די ערווענונגען צו יוסף בן גוריון געטוישט געווארן, אזוי אז עס טוט אנדייטן אז יוסף בן גוריון זעלבסט איז דער מחבר פון דעם ספר{{הערה|שם=פלו12}}. רבי יהודה אבן משקוני שרייבט אין זיין הקדמה, אז ער האט געהאט פאר זיך עטליכע נסחואות, און ער האט פון זיי צוזאמען געשטעלט זיין נוסח וואס ענטהלאט אלע געשיטעס און אלע דעטאלן פון אלע ווערסיעס{{הערה|רבי יהודה אבן משקוני, ספר יוסיפון הקדמה}}. דער [[קאנסטאנטינאפאלער]] דרוק פון יוסיפון פון יאר [[ה'ר"ע]] איז באזירט אויף זיין כתב יד{{הערה|שם=ורט22}}. | ||
די ווערסיע פון די וויניציע דרוק | די ווערסיע פון די [[וויניציע]] דרוק איז באזירט אויף דער קאנסטאנטינאפאלער, אבער איז מוגה און איבערגעארבעט לויט די מאנטובער דרוק, און לכאורה אויך לויט כתבי יד וואס זיי האבן געהאט. אלע שפערטערע מהדורות האבן איבערגעדרוקט די וויניציער דרוק{{הערה|שם=ורט22|[[#ווערט|ווערטהיימער]] זייט 22}}. | ||
==איבערזעצונגען== | |||
ספר יוסיפון איז איבערגעזעצט געווארן אין אסאך, שפראכן. גרויסע טיילן דערפון זענען איבערגעזעצט געווארן אויף אראביש שוין אזוי פריה ווי דער 11'טע יארהונדערט, און עס ווערט שוין דערמאנט דורכן שפאנישן מוסלעמענר געלערנטר [[אבן חזם]]{{הערה|[[#פלוסר|פלוסר]] זייט 10}}. אין אראביש הייסט דער ספר "כתאב יוסף בן קוריון", און עס איז איבער געזעצט געווארן דורך א תימנ'ער איד מיטן נאמען זכריא בן סעיד{{הערה|דארט=סלע|סלע, דארט זייט טו}}. פון אראביש איז עס איבערגעזעצט געווארן אויף [[געז]], און האט באקומען א פראמינענטע פארהייליגטע ארט צווישן די [[אטיאפישע קריסטן]]{{הערה|שם=אידענ|[[#ענציק|אידישע ענציקלאפעדיע]]}}. | |||
ספר יוספון איז איבערגעזעצט געווארן אויף אידיש, און געדרוקט געווארן מיט אילוסטרירונגען עטליכע מאל און איז געווען גאר פאפולער. אין יאר 1558 האט [[פיטער מארווין]] איבערגעזעצט אויף ענגליש א קיצור דערפון, און עס איז געווען דערפאר א שטארקע פארלאנג. טייל האלטן אז דאס האט געברענגט דערצו אז דער בליק אויף אידן אין ענגלאנד זאל זיך פארבעסערן, און ערלויבן זייער צוריקקער אהין אינטער [[אליווער קראמוועל]]{{הערה|שם=אידענ}}. | |||
==פארלעסליכקייט און קאנרטעווערסיע== | ==פארלעסליכקייט און קאנרטעווערסיע== | ||
ספר יוסיפון איז געווען פאררעכנט אלץ א שטארקע פארלעסליכע מקור ביי די [[ראשונים]], וואס האבן עס אראפ געברעגנט מערערע מאל אין זייערע חיבורים. ספר יוסיפון ווערט שוין געברענגט אין [[מדרש לקח טוב]]{{הערה|רבי טוביה בן אלעזר, '''מדרש לקח טוב''' מגיל אסתר, פרק ה}}, און דורך [[רש"י]] פילע מאל{{הערה|ווי אין: {{בבלי|ברכות|מג|א|אן=שם}},{{בבלי|בבא בתרא|ג|ב|אן=שם}} און נאך}}, בפרט אין זיין פירש אויף [[דניאל]]{{הערה|ווי אין: {{תנ"ך|דניאל|ו|כט}},{{תנ"ך|דניאל|ז|ו|אן=ספר}},{{תנ"ך|דניאל|ח|יא|אן=ספר}},{{תנ"ך|דניאל|יא|ב|אן=ספר}} און נאך}}. אזוי אויך ברענגן אים די [[בעלי התוספות]]{{הערה|ווי אין: {{בבלי|עבודה זרה|י|ב|אן=שם}}.}}, דער [[אבן עזרא]]{{הערה|ווי אין: {{תנ"ך|חגי|ב|ט|אן=שם}}.}}, [[רד"ק]], [[רז"ה]], [[רמב"ן]]{{הערה|ווי אין: {{תנ"ך|בראשית|מט|לא}}.}} און פילע נאך{{הערה|זע: [[#ווערט|ווערטהיימער]] זייט 24 און ווייטער}}. | ספר יוסיפון איז געווען פאררעכנט אלץ א שטארקע פארלעסליכע מקור ביי די [[ראשונים]], וואס האבן עס אראפ געברעגנט מערערע מאל אין זייערע חיבורים. ספר יוסיפון ווערט שוין געברענגט אין [[מדרש לקח טוב]]{{הערה|רבי טוביה בן אלעזר, '''מדרש לקח טוב''' מגיל אסתר, פרק ה}}, און דורך [[רש"י]] פילע מאל{{הערה|ווי אין: {{בבלי|ברכות|מג|א|אן=שם}},{{בבלי|בבא בתרא|ג|ב|אן=שם}} און נאך}}, בפרט אין זיין פירש אויף [[דניאל]]{{הערה|ווי אין: {{תנ"ך|דניאל|ו|כט}},{{תנ"ך|דניאל|ז|ו|אן=ספר}},{{תנ"ך|דניאל|ח|יא|אן=ספר}},{{תנ"ך|דניאל|יא|ב|אן=ספר}} און נאך}}. אזוי אויך ברענגן אים די [[בעלי התוספות]]{{הערה|ווי אין: {{בבלי|עבודה זרה|י|ב|אן=שם}}.}}, דער [[אבן עזרא]]{{הערה|ווי אין: {{תנ"ך|חגי|ב|ט|אן=שם}}.}}, [[רד"ק]], [[רז"ה]], [[רמב"ן]]{{הערה|ווי אין: {{תנ"ך|בראשית|מט|לא}}.}} און פילע נאך{{הערה|זע: [[#ווערט|ווערטהיימער]] זייט 24 און ווייטער}}. | ||
פון דער אנדערע זייט שרייבט דער [[אברבנאל]], אז מען קען זיך נישט פארלאזן אויף יוסיפון, ווייל ער זיך סותר מיט די ווערטער פון [[חז"ל]], און צומאל אויך מיט אפענע פסוקים. דער אברבנאל שרייבט אז ער האט זיך פרובירט צו חנפ'נען צו די [[רוימער]], און דערפאר האט ער געשריבן זאכן וואס זאל זיי שמעקן. אויך [[רבי משה זכות]] אין [[ספר היוחסין]] זאגט אז ער פארלאזט זיך נישט אויף אים, טראץ וואס אנדערע טוען יא, ווייל ער שרייבט גרויסע גוזמאות און מאכט חשבונות וואס שטימען נישט מיט די פשוט פשט אין די תורה. | פון דער אנדערע זייט שרייבט דער [[אברבנאל]], אז מען קען זיך נישט פארלאזן אויף יוסיפון, ווייל ער זיך סותר מיט די ווערטער פון [[חז"ל]], און צומאל אויך מיט אפענע פסוקים. דער אברבנאל שרייבט אז ער האט זיך פרובירט צו חנפ'נען צו די [[רוימער]], און דערפאר האט ער געשריבן זאכן וואס זאל זיי שמעקן. אויך [[רבי משה זכות]] אין [[ספר היוחסין]] זאגט אז ער פארלאזט זיך נישט אויף אים, טראץ וואס אנדערע טוען יא, ווייל ער שרייבט גרויסע גוזמאות און מאכט חשבונות וואס שטימען נישט מיט די פשוט פשט אין די תורה. | ||
רבי צדוק הכהן פון לובלין האט געשריבן, אז יוסיפון האט ערליך נאכגעשריבן וואס ער האט מיטגעהאלטן און פארשטאנען; נאר עס איז אוממעגליך אפילו פאר איינער פון יענע צייט צו וויסן אלע פרטים גענוי. נאר חז"ל האבן מיט רוח הקודש געקענט שרייבן אלעס מיט א פונקטליכקייט. דער צמח דוד שרייבט אז כאטש וואס טייל פון זיינע ווערטער זענען זיך סותר מיט חז"ל, דארף מען וויסן אז ער איז געווען א גרויסע מאן, און דערפאר האבן געוויסע חכמים פארענטפערט די אלע שינוי אז עס זאל נישט זיין קיין סתירה. | רבי צדוק הכהן פון לובלין האט געשריבן, אז יוסיפון האט ערליך נאכגעשריבן וואס ער האט מיטגעהאלטן און פארשטאנען; נאר עס איז אוממעגליך אפילו פאר איינער פון יענע צייט צו וויסן אלע פרטים גענוי. נאר חז"ל האבן מיט רוח הקודש געקענט שרייבן אלעס מיט א פונקטליכקייט. דער צמח דוד שרייבט אז כאטש וואס טייל פון זיינע ווערטער זענען זיך סותר מיט חז"ל, דארף מען וויסן אז ער איז געווען א גרויסע מאן, און דערפאר האבן געוויסע חכמים פארענטפערט די אלע שינוי אז עס זאל נישט זיין קיין סתירה. | ||
א שטארקע קאנטרעווערסיע איז דא לגבי דעם וואס ער לויבט אויס טיטוס אלץ פיינער און ארנטליכע מאן, און אז ער האט לכתחילה נישט געוואלט חרוב מאכן דעם בית המקדש; אנדערש ווי וואס ווערט דערציילט אין גמרא איבער זיין רשעות. געוויסע שרייבן אז ער איז געווען געצוואונגען אזוי צו שרייבן, זייענדיג אונטער די רוימער. דער מהר"ל מפראג שרייבט אז ס'איז | א שטארקע קאנטרעווערסיע איז דא לגבי דעם וואס ער לויבט אויס טיטוס אלץ פיינער און ארנטליכע מאן, און אז ער האט לכתחילה נישט געוואלט חרוב מאכן דעם בית המקדש; אנדערש ווי וואס ווערט דערציילט אין גמרא איבער זיין רשעות. געוויסע שרייבן אז ער איז געווען געצוואונגען אזוי צו שרייבן, זייענדיג אונטער די רוימער. דער מהר"ל מפראג שרייבט אז ס'איז ייתכן אז יוסיפון איז גערעכט, און כלפי חוץ האט טיטוס טאקע זיך אויפגעפירט ווי א פיינער מאן. אויך שרייבט דער מהר"ל, אז ייתכן אז טיטוס האט טאקע נישט געוואלט חרוב מאכן דעם בית המקדש, כדי ער זאל עס קענען נוצן פאר זיינע צוועקן, און דער מהר"ל גייט אריין מסביר צו די גמרא'ס שילדערונג בדרך משל צו טיפערע ענינים. | ||
דער ב"ח שרייבט אז מען מעג ליינען ספר יוסיפון אום שבת, ווייל עס ברענגט.... | דער ב"ח שרייבט אז מען מעג ליינען ספר יוסיפון אום שבת, ווייל עס ברענגט.... | ||
| שורה 41: | שורה 44: | ||
==צו ליינען מער== | ==צו ליינען מער== | ||
*{{אנקער|ווערט|{{אוצר החכמה|אברהם יוסף ווערטהיימער|יוסיפון מהדורת הומינר|14616|ירושלים, תשט"ז, זייטן | *{{אנקער|ווערט|{{אוצר החכמה|אברהם יוסף ווערטהיימער|יוסיפון מהדורת הומינר|14616|ירושלים, תשט"ז, זייטן 10–27|כותרת=מבוא לספר יוסיפון|עמוד=10}}}} | ||
*{{אנקער|פלוסר|{{אוצר החכמה|דוד פלוסר|ספר יוסיפון, הנוסח המקורי צילום כתב־יד ירושלים עם הוספות|179888|ירושלים, תשל"ט}}}} | *{{אנקער|פלוסר|{{אוצר החכמה|דוד פלוסר|ספר יוסיפון, הנוסח המקורי צילום כתב־יד ירושלים עם הוספות|179888|ירושלים, תשל"ט}}}} | ||
*{{אנקער|פרשל|{{אוצר החכמה|טוביה פרשל|מאמרי טוביה|638047|ירושלים, תשע"ט, זייטן קע-קעב|כרך=ד|כותרת=ספר יוסיפון|עמוד=164}}}} | *{{אנקער|פרשל|{{אוצר החכמה|טוביה פרשל|מאמרי טוביה|638047|ירושלים, תשע"ט, זייטן קע-קעב|כרך=ד|כותרת=ספר יוסיפון|עמוד=164}}}} | ||
*{{אנקער|פריד|יואל הכהן פריעד, '''יפה נוף''' לימי בין המצרים, ברוקלין, תשע"ח, זייטן רלא-רלט.}} | *{{אנקער|פריד|יואל הכהן פריעד, '''יפה נוף''' לימי בין המצרים, ברוקלין, תשע"ח, זייטן רלא-רלט.}} | ||
*{{אנקער|ענציק|Max Schloessinger, "[http://www.jewishencyclopedia.com/view.jsp?artid=473&letter=J Joseph ben Gorion]" ‘’’[[The Jewish Encyclopedia]]’’’. New York: Funk & Wagnalls. 1901–1906}} | |||
==רעפערענצן== | ==רעפערענצן== | ||
{{רעפערענצן}} | {{רעפערענצן}} | ||