בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,387
רעדאגירונגען
אויסשטעל וכו'
(צונויפגיסן רעפערענצן, החלפות (חויב), איינהייטליכקייט אין רעפערענצן פלאצירונג) |
(אויסשטעל וכו') |
||
| שורה 1: | שורה 1: | ||
{{דרעפט}} | {{דרעפט}} | ||
{{סוגיא | {{סוגיא | ||
|תמונה = [[טעקע:Holy_smoke%3F.jpg|250px|בלאזן אין א שופר]] | | תמונה = [[טעקע:Holy_smoke%3F.jpg|250px|בלאזן אין א שופר]] | ||
|כיתוב = תקיעה בשופר | | כיתוב = תקיעה בשופר | ||
|מקרא={{תנ"ך|במדבר|כט|א}} | | מקרא = {{תנ"ך|במדבר|כט|א}} | ||
|משנה=[[מסכת ראש השנה]], | | משנה = [[מסכת ראש השנה]], [[שית:Mishnah_Rosh_Hashanah/3|פרקים ג'-ד']] | ||
| משנה תורה לרמב"ם = הלכות שופר וסוכה ולולב, {{ויקיטקסט|רמב"ם הלכות שופר וסוכה ולולב א|פרקים א'-ג'}} | |||
| שולחן ערוך = [[אורח חיים]], {{ויקיטקסט|שולחן ערוך הלכות ראש השנה|סימנים תקפ"ה-תקצ"ו}} | |||
|משנה תורה לרמב"ם=הלכות שופר וסוכה ולולב, {{ויקיטקסט|רמב"ם הלכות שופר וסוכה ולולב א|פרקים א'-ג'}} | | ספרי מניין המצוות = {{ספר המצוות|עשה|קע}}{{ש}}{{ספר החינוך|תה}} | ||
|שולחן ערוך=[[אורח חיים]], {{ויקיטקסט|שולחן ערוך הלכות ראש השנה|סימנים תקפ"ה-תקצ"ו}} | }} | ||
|ספרי מניין המצוות={{ספר המצוות|עשה|קע}}{{ש}}{{ספר החינוך|תה}} | '''תקיעת שופר''' איז א [[מצות עשה]] פון די [[תרי"ג מצוות]], צו הערן [[שופר]] בלאזן אין [[ראש השנה]]. די [[תורה]] רופט אן די טאג פון ראש השנה {{הדגשה|יום תרועה|טאג פון שאלן}}{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|כט|א}}}} און {{הדגשה|זכרון תרועה}}{{הערה|{{תנ"ך|ויקרא|כג|כד}}}}, און [[חז"ל]] האבן ארויס געלערנט פון דעם אז מען דארף בלאזן מיט א [[שופר]] אין דעם טאג. | ||
'''תקיעת שופר''' איז א [[מצות עשה]] פון | |||
אין [[בית המקדש]] האט מען געבלאזן אויך מיט [[חצוצרות]]. | |||
== מקור == | |||
== טעם == | |||
אין [[ | == שופר == | ||
[[טעקע:Shofar-16-Zachi-Evenor.jpg|ממוזער|250px|א [[שופר]] פון א קרן [[איל]]]] | |||
עס איז דא א מחלוקת וועלכער שופר איז כשר צו בלאזן אין דעם. דער רמב"ם האלט אז נאר א שופר פון א שעפסל איז כשר{{הערה|{{רמב"ם|שופר סוכה ולולב|א|א|ספר=זמנים}} און אזוי שרייבט דער רס"ג אין זיין סידור דף ריז און {{בבלי|ראש השנה|לב|ב|מפרש=תוספות|ד"ה=של יעל}}}} אבער לויט אנדערע דעות איז יעדער שופר כשר חוץ פון א שופר וואס קומט פון [[בקר]], אבער בכל אופן איז בעסער צו נעמען פון א שופר פון שעפסל{{הערה|{{שולחן ערוך|אורח חיים|תקפו|א}}.}} וויל עס דערמאנט די [[עקידת יצחק]]{{הערה|על פי וואס [[רבי אבהו]] זאגט אין {{תלמוד בבלי|ראש השנה|טז|א}}.}}. | |||
אין תימן האט מען זיך געפירט צו נעמען א שופר פון א חיה וואס הייסט 'קודו'. | |||
== | == סארטן בלאזן == | ||
[[טעקע:4 sjofar tonen.ogg|210px|ממוזער|תקיעה, שברים, תרועה און נאך א תקיעה]] | [[טעקע:4 sjofar tonen.ogg|210px|ממוזער|תקיעה, שברים, תרועה און נאך א תקיעה]] | ||
חז"ל האבן ארויס געלערנט אז די [[מצוה]] פון בלאזן מיטן [[שופר]] ראש השנה איז אזוי ווי די מצוה פון בלאזן ביים [[יובל]]. און ווי באלד עס שטייט דריי מאל די ווארט תרועה ביי די פסוקים פון ראש השנה און יובל{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|כט}}, {{תנ"ך|ויקרא|כג}} ו{{תנ"ך|ויקרא|כה|ללא=ספר}}}}, לערנט מען אויס אז מען דארף בלאזן דריי מאל. פון די פסוק {{ציטוטון|והעברת שופר תרועה ... תעבירו שופר בכל ארצכם}}{{הערה|{{תנ"ך|ויקרא|כה|ט}}}} האבן [[חז"ל]] ארויס געלערנט אז מען דארף בלאזן א גלאטע תקיעה פאר און נאך יעדן תרועה{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|לג|ב}}-לד.}}. קומט אויס אז די מצוה פון תורה איז בלאזן ניין מאל - דריי תרועות און זעקס תקיעות. | חז"ל האבן ארויס געלערנט אז די [[מצוה]] פון בלאזן מיטן [[שופר]] ראש השנה איז אזוי ווי די מצוה פון בלאזן ביים [[יובל]]. און ווי באלד עס שטייט דריי מאל די ווארט תרועה ביי די פסוקים פון ראש השנה און יובל{{הערה|{{תנ"ך|במדבר|כט}}, {{תנ"ך|ויקרא|כג}} ו{{תנ"ך|ויקרא|כה|ללא=ספר}}}}, לערנט מען אויס אז מען דארף בלאזן דריי מאל. פון די פסוק {{ציטוטון|והעברת שופר תרועה ... תעבירו שופר בכל ארצכם}}{{הערה|{{תנ"ך|ויקרא|כה|ט}}}} האבן [[חז"ל]] ארויס געלערנט אז מען דארף בלאזן א גלאטע תקיעה פאר און נאך יעדן תרועה{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|לג|ב}}-לד.}}. קומט אויס אז די מצוה פון תורה איז בלאזן ניין מאל - דריי תרועות און זעקס תקיעות. | ||
| שורה 39: | שורה 43: | ||
==דיני התוקע והשומע== | ==דיני התוקע והשומע== | ||
סיי דער וואס הערט און סיי דער וואס בלאזט דארפן מכוון זיין צו יוצא זיין די מצוה{{הערה|{{משנה|ראש השנה|ג|ז}}}}. דערפאר, אויב איינער האט זיך געשפילט מיט א שופר און עס איז ארויס א תקיעה, אדער דער וואס הערט האט נישט געוואוסט אז עס איז א קול פון א שופר, אדער אויב האט ער געבלאזן כדי צו זיך אויסלערנען אדער צו זינגען איז מען נישט יוצא{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|כח|ב}} וכן נפסק ב{{שוע|אורח חיים|תקפט|ח}}}}. א [[חרש]] אדער א [[שוטה]] אדער א [[קטן]] וואס זענען נישט חייב במצוות קענען נישט מוציא זיין אנדערע{{הערה|{{משנה|ראש השנה|ג|ח}}}}. מען דארף בלאזן שטייענדיג{{הערה|{{טור|אורח חיים|תקפה}}}} און דערפאר טאר מען נישט זיך אנשפארן אויף א זאך וואס אויב מען וועט דאס אוועק נעמען וועט ער פאלן{{הערה|[[מהרי"ל]] הלכות שופר סימן ג'}}. מען פירט זיך צו בלאזן נעבן [[בימה]]{{הערה| כלבו סימן סד}} וייל דארטן ליינט מען אין [[קריאת התורה|תורה]] כדי די זכות פון תורה זאל זיך מצרף זיין צו די זכות פון שופר{{הערה|{{משנה ברורה|תקפה|ג}}}}. מען דארף בלאזן אין די רעכטע זייט פון מויל, און דער עפענונג פון שופר זאל זיין אויף ארויף{{הערה|רמ"א ב{{שוע|אורח חיים|תקפה|ב}}}}. | סיי דער וואס הערט און סיי דער וואס בלאזט דארפן מכוון זיין צו יוצא זיין די מצוה{{הערה|{{משנה|ראש השנה|ג|ז}}}}. דערפאר, אויב איינער האט זיך געשפילט מיט א שופר און עס איז ארויס א תקיעה, אדער דער וואס הערט האט נישט געוואוסט אז עס איז א קול פון א שופר, אדער אויב האט ער געבלאזן כדי צו זיך אויסלערנען אדער צו זינגען איז מען נישט יוצא{{הערה|{{בבלי|ראש השנה|כח|ב}} וכן נפסק ב{{שוע|אורח חיים|תקפט|ח}}}}. א [[חרש]] אדער א [[שוטה]] אדער א [[קטן]] וואס זענען נישט חייב במצוות קענען נישט מוציא זיין אנדערע{{הערה|{{משנה|ראש השנה|ג|ח}}}}. מען דארף בלאזן שטייענדיג{{הערה|{{טור|אורח חיים|תקפה}}}} און דערפאר טאר מען נישט זיך אנשפארן אויף א זאך וואס אויב מען וועט דאס אוועק נעמען וועט ער פאלן{{הערה|[[מהרי"ל]] הלכות שופר סימן ג'}}. מען פירט זיך צו בלאזן נעבן [[בימה]]{{הערה| כלבו סימן סד}} וייל דארטן ליינט מען אין [[קריאת התורה|תורה]] כדי די זכות פון תורה זאל זיך מצרף זיין צו די זכות פון שופר{{הערה|{{משנה ברורה|תקפה|ג}}}}. מען דארף בלאזן אין די רעכטע זייט פון מויל, און דער עפענונג פון שופר זאל זיין אויף ארויף{{הערה|רמ"א ב{{שוע|אורח חיים|תקפה|ב}}}}. | ||
| שורה 81: | שורה 84: | ||
די סיבה וואס מען זאגט 'לשמוע קול שופר' און נישט 'על שמיעת קון שופר' איז וויל הערן קען מען נישט יוצא זיין מיט א שליח{{הערה|רא"ש פסחים פרק א סימן י. און אזוי איז געפאסקנט אין {{שוע|אורח חיים|תקפה|ב}}}}. | די סיבה וואס מען זאגט 'לשמוע קול שופר' און נישט 'על שמיעת קון שופר' איז וויל הערן קען מען נישט יוצא זיין מיט א שליח{{הערה|רא"ש פסחים פרק א סימן י. און אזוי איז געפאסקנט אין {{שוע|אורח חיים|תקפה|ב}}}}. | ||
== ווער איז מחויב אין די מצוה == | == ווער איז מחויב אין די מצוה == | ||
יעדער מענטש פון כלל ישראל איז מחויב אין די מצוה חוץ פון וויבער און א [[חרש]] [[שוטה]] ו[[קטן]], אבער אנדערש פון אלע פלעצער אין חז,ל וואס א חרש הייסט איינער וואס סיי קען נישט הערן און סיי קען נישט רעדן, דא אפילו איינער וואס קען נאר נישט הערן איז אויך נישט חייב און קען נישט מוציא זיין אנדערע{{הערה|{{שו"ע|אורח חיים|תקפט|ב}}.}}. | יעדער מענטש פון כלל ישראל איז מחויב אין די מצוה חוץ פון וויבער און א [[חרש]] [[שוטה]] ו[[קטן]], אבער אנדערש פון אלע פלעצער אין חז,ל וואס א חרש הייסט איינער וואס סיי קען נישט הערן און סיי קען נישט רעדן, דא אפילו איינער וואס קען נאר נישט הערן איז אויך נישט חייב און קען נישט מוציא זיין אנדערע{{הערה|{{שו"ע|אורח חיים|תקפט|ב}}.}}. | ||
אבער דער שולחן ערוך {{שולחן ערוך|אורח חיים|תקפט|ו}} שרייבט אז | === פרויען === | ||
אין גמרא איז דא א מחלוקת אויב פרויען מעגן בלאזן{{הערה|{{תלמוד בבלי|ראש השנה|לג|א}}.}}. און תוספות שרייבט אז להלכה מעגן פרויען בלאזן און אויך בענטשן "אשר קדשנו במצוותיו וצונו". און אזוי האבן גע'פסק'נט די פוסקים פון אשכנז, אבער דער [[שאגת אריה]] שרייבט{{הערה|שאגת אריה, סימן קד}} אז נישט אלע ראשונים האלטן אזוי און עס איז בעסער אז א מאן זאל בלאזן און זיי מוציא זיין. | |||
אבער דער שולחן ערוך {{שולחן ערוך|אורח חיים|תקפט|ו}} שרייבט אז פרויעןקענען בלאזן אבער זיי קענען נישט ווינטשן די ברכה, און אזוי פירן זיך די ספרדים: {{ציטוט|אף על פי שנשים פטורות, יכולות לתקוע; וכן אחר שיצא כבר, יכול לתקוע להוציאן, אבל אין מברכות ולא יברכו להן.}} | |||
אין אסאך שולן איז דא א עקסטערע צייט וואס דעמאלט בלאזט מען פאר די פרויען. | |||
==רעפערענצן== | ==רעפערענצן== | ||
{{רעפערענצן}} | {{רעפערענצן}} | ||