בדוקי עריכות אוטומטית, אינטערפעיס רעדאקטארן, אינטערפעיס אדמיניסטראַטאָרן, סיסאפן, מייבאים, מעדכנים, מייבא, אספקלריה רעדאקטארן
46,358
רעדאגירונגען
←מימרות
(←מימרות) |
|||
| שורה 30: | שורה 30: | ||
==מימרות== | ==מימרות== | ||
אין [[פרקי אבות]]{{הערה|{{משנה|אבות|ב|יד}}}} איז פארהאן א מימרא פון אים: "הוי שקוד ללמוד תורה. ודע מה שתשיב | אין [[פרקי אבות]]{{הערה|{{משנה|אבות|ב|יד}}}} איז פארהאן א מימרא פון אים: "הוי שקוד ללמוד תורה. ודע מה שתשיב ל[[אפיקורס]]. ודע לפני מי אתה עמל. ונאמן הוא בעל מלאכתך שישלם לך שכר פעולתך". | ||
אויסער דער מאמר אין אבות, ווערט רבי אלעזר בן ערך נישט דערמאנט אין די משנה, און גאר ווייניג ווערט פון אים געברענגט אין [[ברייתא|ברייתות]]. דער איינציגסטער מימרא געברענגט פון אים אין בבלי איז: "כתוב{{הערה|{{תנ"ך|ויקרא|טו|יא}}}}: "וְכֹל אֲשֶׁר יִגַּע בּוֹ הַזָּב וְיָדָיו לֹא שָׁטַף בַּמָּיִם… וְטָמֵא וכו'" – אמר רבי אלעזר בן ערך: מכאן סמכו חכמים ל[[נטילת ידים]] [פאר'ן עסן ברויט] מן התורה"{{הערה|{{בבלי|חולין|קו|א}}}}. נאך הלכות ווערן געברענגט פון אים אין [[תלמוד ירושלמי|ירושלמי]]{{הערה|{{ירושלמי|חלה|ג|א}}; {{ירושלמי|יבמות|ב|א}}}}. | אויסער דער מאמר אין אבות, ווערט רבי אלעזר בן ערך נישט דערמאנט אין די משנה, און גאר ווייניג ווערט פון אים געברענגט אין [[ברייתא|ברייתות]]. דער איינציגסטער מימרא געברענגט פון אים אין בבלי איז: "כתוב{{הערה|{{תנ"ך|ויקרא|טו|יא}}}}: "וְכֹל אֲשֶׁר יִגַּע בּוֹ הַזָּב וְיָדָיו לֹא שָׁטַף בַּמָּיִם… וְטָמֵא וכו'" – אמר רבי אלעזר בן ערך: מכאן סמכו חכמים ל[[נטילת ידים]] [פאר'ן עסן ברויט] מן התורה"{{הערה|{{בבלי|חולין|קו|א}}}}. נאך הלכות ווערן געברענגט פון אים אין [[תלמוד ירושלמי|ירושלמי]]{{הערה|{{ירושלמי|חלה|ג|א}}; {{ירושלמי|יבמות|ב|א}}}}. | ||
פון זיינע ווערטער אין אגדה: רבי אלעזר בן ערך אומר: כשירד הקב"ה על הר סיני ליתן התורה לישראל ירדו עמו ששים רבוא של מלאכים כנגד ששים רבוא של גבורי ישראל, ובידם זיינות ועטרות. ועטרו את כל ישראל כתר שם המפורש. וכל אותן הימים עד שלא באו לאותו מעשה (מעשה העגל) היו טובים לפני הקב"ה כמלאכי השרת, ולא משל בהם מלאך המוות ולא היו יוצאים לנקביהם כבני אדם. וכיון שעשו מעשה העגל כעס הקב"ה עליהם ואמר: סבור הייתי שתהיו לפני כמלאכי השרת, שנאמר{{הערה|{{תנ"ך|תהלים|פב|ו}}}}: "אֲנִי אָמַרְתִּי אֱלֹהִים אַתֶּם וּבְנֵי עֶלְיוֹן כֻּלְּכֶם" – עכשיו: "אָכֵן כְּאָדָם תְּמוּתוּן וּכְאַחַד הַשָּׂרִים תִּפֹּלוּ"{{הערה|פרקי דרבי אליעזר פרק מז}}. | פון זיינע ווערטער אין אגדה: רבי אלעזר בן ערך אומר: כשירד הקב"ה על [[בארג סיני|הר סיני]] ליתן התורה לישראל ירדו עמו ששים רבוא של מלאכים כנגד ששים רבוא של גבורי ישראל, ובידם זיינות ועטרות. ועטרו את כל ישראל כתר שם המפורש. וכל אותן הימים עד שלא באו לאותו מעשה (מעשה העגל) היו טובים לפני הקב"ה כמלאכי השרת, ולא משל בהם מלאך המוות ולא היו יוצאים לנקביהם כבני אדם. וכיון שעשו מעשה העגל כעס הקב"ה עליהם ואמר: סבור הייתי שתהיו לפני כמלאכי השרת, שנאמר{{הערה|{{תנ"ך|תהלים|פב|ו}}}}: "אֲנִי אָמַרְתִּי אֱלֹהִים אַתֶּם וּבְנֵי עֶלְיוֹן כֻּלְּכֶם" – עכשיו: "אָכֵן כְּאָדָם תְּמוּתוּן וּכְאַחַד הַשָּׂרִים תִּפֹּלוּ"{{הערה|פרקי דרבי אליעזר פרק מז}}. | ||
אין [[ילקוט שמעוני]] ווערן געברענגט א צאל דרשות פון רבי אלעזר בן ערך אין אגדה{{הערה|{{ילקוט שמעוני|בראשית|עו}}; {{ילקוט שמעוני|תהלים|תתו}}}}. | אין [[ילקוט שמעוני]] ווערן געברענגט א צאל דרשות פון רבי אלעזר בן ערך אין [[אגדתא|אגדה]]{{הערה|{{ילקוט שמעוני|בראשית|עו}}; {{ילקוט שמעוני|תהלים|תתו}}}}. | ||
דער וואונדער אז רבי אלעזר בן ערך ווערט כמעט נישט דערמאנט אין משנה און גמרא, בשעת זיינע חבירים רבי אליעזר און רבי יהושע ווערן דערמאנט הונדערטע מאל, ווערט שוין אויפגעברענגט דורך חז"ל: "ומפני מה לא נתגדל שמו בחכמה"?{{הערה|אבות דרבי נתן נוסח ב פרק כט}}. און חז"ל דערציילן פארוואס דאס האט פאסירט צו דעם גרויסן חכם: | דער וואונדער אז רבי אלעזר בן ערך ווערט כמעט נישט דערמאנט אין משנה און גמרא, בשעת זיינע חבירים רבי אליעזר און רבי יהושע ווערן דערמאנט הונדערטע מאל, ווערט שוין אויפגעברענגט דורך חז"ל: "ומפני מה לא נתגדל שמו בחכמה"?{{הערה|אבות דרבי נתן נוסח ב פרק כט}}. און חז"ל דערציילן פארוואס דאס האט פאסירט צו דעם גרויסן חכם: | ||
:ווען רבן יוחנן בן זכאי איז נפטר געווארן האט רבי אלעזר בן ערך געזאגט: "אלך אצל אשתי לדיומסית (אדער [[אמאוס]]), למקום יפה ומים יפים ונאים", אבער זיינע חברים האבן געזאגט: "לאמיר גיין קיין [[יבנה]], צו א פלאץ וואס אסאך תלמידי חכמים האבן ליב די תורה". הוא שהלך לדיומסית למקום יפה ומים יפים ונאים, נתמעט שמו בתורה. הם שהלכו ליבנה למקום שתלמידי חכמים מרובים ואוהבים את התורה, נתגדל שמם בתורה{{הערה|{{מסכת קטנה|אבות דרבי נתן|יד}}}}. | :ווען רבן יוחנן בן זכאי איז נפטר געווארן האט רבי אלעזר בן ערך געזאגט: "אלך אצל אשתי לדיומסית (אדער [[אמאוס]]), למקום יפה ומים יפים ונאים", אבער זיינע חברים האבן געזאגט: "לאמיר גיין קיין [[יבנה]], צו א פלאץ וואס אסאך תלמידי חכמים האבן ליב די תורה". הוא שהלך לדיומסית למקום יפה ומים יפים ונאים, נתמעט שמו בתורה. הם שהלכו ליבנה למקום שתלמידי חכמים מרובים ואוהבים את התורה, נתגדל שמם בתורה{{הערה|{{מסכת קטנה|אבות דרבי נתן|יד}}}}. | ||
אין מדרש רבה{{הערה|{{מדרש רבה|קהלת|ז|טו}}}} ווערט דערציילט, אז ער האט געמיינט אז זיינע חברים וועלן קומען צו אים (וויבאלד ער איז געווען דער גרעסטער צווישן זיי), און ווען ער האט געזען אז זיי קומען נישט האט ער געוואלט גיין צו זיי, און זיין ווייב האט אים נישט געלאזט. זי האט אים געזאגט: "מי צריך למי?" און ער האט איר צוגעהערט, און איז זיך דארט געזעצן ביז ער האט פארגעסן זיין לערנען. ווען זיינע חברים האבן זיך אמאל נזדמן געווען ביי אים און אים געפרעגט א דבר הלכה האט ער נישט געוויסט צו ענטפערן. אין בבלי ווערט נאך דערציילט{{הערה|{{בבלי|שבת|קמז|ב}}; זעט אויך {{ילקוט שמעוני|קהלת|תתקעג}}}}, אז ווען ער איז געקומען ליינען אין די תורה " | אין מדרש רבה{{הערה|{{מדרש רבה|קהלת|ז|טו}}}} ווערט דערציילט, אז ער האט געמיינט אז זיינע חברים וועלן קומען צו אים (וויבאלד ער איז געווען דער גרעסטער צווישן זיי), און ווען ער האט געזען אז זיי קומען נישט האט ער געוואלט גיין צו זיי, און זיין ווייב האט אים נישט געלאזט. זי האט אים געזאגט: "מי צריך למי?" און ער האט איר צוגעהערט, און איז זיך דארט געזעצן ביז ער האט פארגעסן זיין לערנען. ווען זיינע חברים האבן זיך אמאל נזדמן געווען ביי אים און אים געפרעגט א דבר הלכה האט ער נישט געוויסט צו ענטפערן. אין בבלי ווערט נאך דערציילט{{הערה|{{בבלי|שבת|קמז|ב}}; זעט אויך {{ילקוט שמעוני|קהלת|תתקעג}}}}, אז ווען ער איז געקומען ליינען אין די תורה "הַחֹדֶשׁ הַזֶּה לָכֶם"{{הערה|{{תנ"ך|שמות|יב|ב}}}}, האט ער געליינט אנשטאט דעם "הח'''ר'''ש ה'''י'''ה ל'''ב'''ם"{{הערה|פיללייכט האט ער נישט פארגעסן אויף אזוי ווייט, נאר ס'איז אים אריינגעפאלן דעם טעות אין מויל אים צו מרמז זיין אז זיין הארץ איז פארשטאפט געווארן פון פארשטיין, נאך וואס ער איז פארדעם געווען כמעיין המתגבר (זעט חידושי אגדות מהר"ל און מהרש"א). זעט אין פתח עינים פון [[חיד"א]] [[ש:Petach_Einayim_on_Shabbat/147b|אויף שבת קמז, ב]] וואו ער ברענגט פון [[רבי שמשון פון אסטראפאלי]] וואס איז מסביר דער גמרא על פי סוד. זעט אויך [[ש:Penei_David,_Exodus,_Bo/6|פני דוד, בא]] וואס דער חיד"א לייגט צו.}}. די חכמים האבן געבעטן רחמים אויף אים און זיין לערנען האט זיך אים צוריקגעקערט. | ||
דער גמרא ברענגט אויף דעם די משנה אין אבות{{הערה|{{משנה|אבות|ד|יד}}}}: [[רבי נהוראי]] אומר, "הוי גולה למקום תורה, ואל תאמר שהיא תבוא אחריך, שחבירך יקיימוה בידך. ואל בינתך אל תישען". דער גמרא ברענגט אז אז "רבי נהוראי" איז רבי אלעזר בן ערך, און פארוואס ווערט ער אנגערופן רבי נהוראי? ווייל ער לייכט אויף די אויגן פון חכמים אין הלכה. לויט דעם, האט רבי נהוראי געזאגט די ווערטער קעגן זיך אויף די מעשה וואס האט פאסירט צו אים, אז ער האט געווארט אז זיינע חברים זאלן קומען צו אים און ער האט צוגעהערט זיין פרוי און נישט געגאנגען צו זיי{{הערה|זעט הקדמת הרד"ל צו פרקי דרבי אליעזר, קונטרס "שם האחד אליעזר"}}. | דער גמרא ברענגט אויף דעם די משנה אין אבות{{הערה|{{משנה|אבות|ד|יד}}}}: [[רבי נהוראי]] אומר, "הוי גולה למקום תורה, ואל תאמר שהיא תבוא אחריך, שחבירך יקיימוה בידך. ואל בינתך אל תישען". דער גמרא ברענגט אז אז "רבי נהוראי" איז רבי אלעזר בן ערך, און פארוואס ווערט ער אנגערופן רבי נהוראי? ווייל ער לייכט אויף די אויגן פון חכמים אין הלכה. לויט דעם, האט רבי נהוראי געזאגט די ווערטער קעגן זיך אויף די מעשה וואס האט פאסירט צו אים, אז ער האט געווארט אז זיינע חברים זאלן קומען צו אים און ער האט צוגעהערט זיין פרוי און נישט געגאנגען צו זיי{{הערה|זעט הקדמת הרד"ל צו פרקי דרבי אליעזר, קונטרס "שם האחד אליעזר"}}. | ||