אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "דרעפט:נעגל וואסער"

א) ווייל א רוח הטומאה רוט אויף די הענט{{הערה|עי' ס' חסידים (מרגליות) סי' קנה; רוקח סי' שסג: עיקרה משום שיבתא (עי' ציון 1049); כ"מ ממרדכי ברכות רמז רב: רוח רעה; עי' א"ח הל' נט"י סי' יא: בת מלך (עי' שבת קט ב).}}, און מען וואשט זיך די הענט נישט געשעדיגט צו ווערן{{הערה|עי' ס' חסידים שם.}}. און אזוי זעט מען אין אן אנדער פלאץ אין א ברייתא - לויט טייל גירסאות - אז בת חורין איז מקפיד ביז מען וואשט זיך די הענט דריי מאל{{הערה|ר' נתן בברייתא בשבת קט א, לגירסתנו.}}, און די ראשונים זענען מסביר אז דאס איז די בייזע גייסט וואס רוט אויף די הענט פאר'ן וואשן{{הערה|רש"י שם ד"ה בת חורין.}}. אין אן אנדערע ברייתא זעט מען: יד לעין תיקצץ וכו'{{הערה| עי' ציון 974 ואילך. ר' מונא בשם ר' יהודה בברייתא בשבת קח ב.}}, און די ראשונים זענען מסביר אז דאס מיינט צופרי, איידער'ן וואשן די הענט{{הערה|רש"י שם ד"ה יד לעין; ר"י מלוניל שם קט א (לח ב).}}, אז ס'איז ענדערש פאר'ן האנט צו ווערן אפגעשניטן{{הערה|רש"י שם קח ב ד"ה תיקצץ הא'; ר"י מלוניל שם.}}, און זי זאל מער נישט אנרירן דעם אויג פאר'ן וואשן{{הערה|רש"י שם קח ב ד"ה תיקצץ הב'.}}, ווייל א רוח רעה רוט אויף די הענט און מאכט בלינד די אויגן{{הערה|רש"י שם ד"ה תיקצץ הא' ושם קט א ד"ה יד הא'; ר"י מלוניל שם; מאירי שם.}}. און אזוי שטייט אין מדרש, אינעם טעם אז עס איז אסור צו וואשן די הענט אינדערפרי דורך א צווייטער וואס האט זיך נישט געוואשן, ווייל א רוח הטומאה רוט אין די הענט{{הערה|צוואת ר"א הגדול אות י.}}. און אזוי איז אין זוהר, אז ס'איז נישטא קיין מענטש אויף דער וועלט וואס איז נישט טועם א טעם מיתה ביים שלאפן און א רוח הטומאה רוט אויף יענער קערפער - אויב איז ער א איד{{הערה|שם=ח"א}} - ווייל די הייליגע נשמה טוט זיך אפ פונעם מענטש און גייט ארויס פון אים, און דעריבער רוט א גייסט פון טומאה אויף יענער קערפער און ער ווערט טמא, און ווען די נשמה קערט זיך אום צום גוף גייט אוועק יענע זוהמה, אויסער פונעם מענטש'נס הענט, און זי רוט אויף זיי ביז ער וואשט זיי{{הערה|עי' זוהר ח"א דף נג ע"ב; זוהר שם דף קפד ע"ב, והובא בב"י או"ח סי' ד.}}. די אחרונים זענען מסביר אז די טומאה וויל און גארט זיך צו אנקלעבן אינעם איד אים צו פארזינדיגן, אבער ווי לאנג דער מענט איז אויף און זיין גייסט און נשמה איז אין אים, קען עס זיך נישט אזוי שטארק אנקלעבן, נאר אויב ער טוט אינגאנצן אפ פון זיך דעם יראת ה', אבער בשעת'ן שלאפן וואס די רוח און נשמה טוען זיך אפ פונעם מענטש און עס בלייבט נאר דער לעבעדיגער זעל, דאן רוט אויף אים א רוח הטומאה, און ווען ער ערוועקט זיך און זיין נשמה קערט זיך צוריק, דאן טוט דער טמא'נער גייסט אוועקגיין געצווינגענערהייט, נאר אויף די פינגער וואס זענען די די עקן פונעם קערפער, פון דארט גייט זי נישט אוועק נאר דורך זיך וואשן{{הערה|{{חיי אדם|ב|א}}.|שם=ח"א}}. אויך זענען דא גאונים און ראשונים וואס זענען מפרש די ברייתא אז א פרוי מעג אפשווענקן איר איין האנט מיט וואסער - אין [[יום כיפור]], וואס עס איז אסור זיך צו וואשן - און געבן פאר'ן קינד ברויט, און זי דארף נישט חושש זיין{{הערה|תנא דבי מנשה בשם רשב"ג ביומא עז ב וחולין קז ב; רמב"ם שב"ע פ"ג ה"ב; טור או"ח סי' תריג.}}, און די גמרא איז מסביר אז מ'האט איר מתיר געווען דעם שווענקונג צוליב "שיבתא"{{הערה|אביי בגמ' שם ושם.}}, וואס איז א רוח רעה וואס רוט אויף די הענט אין די נעכט{{הערה|עי' בה"ג הל' יוה"כ, והובא בערוך ע' שיבתא; עי' רגמ"ה חולין שם; עי' רש"י יומא שם ד"ה מדיחה וחולין שם ד"ה התם; ר' אליקים יומא שם; עי' ראב"ן יומא סי' תיח; עי' שיטת ריב"ב שם (א ב).}}, ביז מ'וואשט זיי נישט אינדערפרי{{הערה|עי' רש"י שם ושם; עי' רגמ"ה חולין שם; עי' ראב"ן יומא שם; עי' שיטת ריב"ב שם.}}.